Γράφει ο Δημήτριος Γ. Μίχος (Βιολόγος)
Ήταν Οκτώβριος του 1833 όταν ο προτεστάντης αντιβασιλέας του 'Οθωνα, Μάουερ με Βασιλικό Διάταγμα διέλυσε τα Μοναστήρια ανάμεσα στα οποία και την Ιερά Μονή Αγ. Δημητρίου Παλαίρου.
Μετά απο 181 χρόνια, τις άοκνες προσπάθειες της Μητροφανίας Μοναχής, (πλέον Ηγουμένης) και την αρωγή και στήριξη της Ιεράς Μητρόπολης Αιτωλίας και Ακαρνανίας, η Ιερά Μονή Αγίου Δημητρίου απέκτησε επιτέλους νομική υπόσταση, απέκτησε ¨Ταυτότητα¨. Με το υπ΄αριθμ. ΠΔ 52/11-04-2014, Άρθρο 1, ¨Ανασυνίσταται η Γυναικεία Ιερά Κοινοβιακή Μονή Αγίου Δημητρίου Παλαίρου, της Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας, η οποία ευρίσκεται στη Δημοτική Κοινότητα Παλαίρου, της Δημοτικής Ενότητας Παλαίρου, του Δήμου Ακτίου-Βόνιτσας, της Περιφερειακής Ενότητας Αιτωλοακαρνανίας, της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας¨.
To Μοναστήρι στέκεται στα ριζά του Τσιρεκά (όρος Σέρεκας) απο το 1752.
Προσέφερε ποκοιλοτρόπως κατα τη διάρκεια του Αγώνα της Απελευθέρωσης.
To 1830 το Μοναστήρι διαλύεται. Σώζεται παλαιό έγγραφο του 1842 των μοναχών της μονής με το οποίο γίνοταν προσπάθεια εξαίρεσής της από το παραπάνω διάταγμα το οποίο δεν είχε βέβαια αποτέλεσμα.
Μετά τη διάλυσή του άρχισε η φθίνουσα πορεία του σε συνδυασμό με την εγκαταλειψή του, την υψηλή σεισμικότητα της περιοχής και την αδυσόπητη φθορά του χρόνου.
Με την υπ΄αριθμ΄ 11707/14-06-1966 Υπουργική Απόφαση, (ΦΕΚ 429/8-7-1966) μπαίνει στο Διαρκή Κατάλογο Διαρηρητέων Μνημείων της Ελλάδας (Ανήκει στη 22η Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων –Ναύπακτος).
¨Περί χαρακτηρισμοῦ ὡς αρχαιολογικῶν χώρων και ἱστορικῶν διατηρητέων μνημείων... Νομός Αἰτωλοακαρνανίας-Ἡ Ιερά μονή Ἁγιου Δημητρίου εἰς Πάλαιρον (Ζαβέρδα) Ἀκαρνανίας, ἦς τό καθολικόν εἶναι κατάγραφον ἐκ τοιχογραφιῶν διαφόρων εποχῶν¨
Το εκπληκτικό είναι ότι εδώ και 48 χρόνια το Μοναστήρι έχει κριθεί διατηρητέο παρ΄όλα αυτά δεν έχει γίνει καμία προσπάθεια αναστήλωσης και συντήρησής του!!!
Διαχρονικά υπήρξαν φιλότιμες προσπάθειες απο ενδιαφερόμενους, οι οποίες μάλλον αρνητικά επέδρασαν στο χώρο της Μονής, αφού δεν υπήρχε το ανάλογο επιστημονικό υπόβαθρο των απαραίτητων μελετών από εξειδικευμένους τεχνικούς, για την συντήρηση και σωστή προστασία του χώρου.
Η σημερινή κατάσταση:
Η στέγη του θέλει άμεση επέμβαση και επισκευή. Επειδή βάζει νερά από τις βροχές, η υγρασία έχει καταστρέψει μεγάλο αριθμό αγιογραφιών. Ηδη έχουν σχεδόν καταστραφεί οι αγιογραφίες των εσωτερικών ημιθολίων της οροφής και η υγρασία απειλεί να καταστρέψει και τις υπόλοιπες.
Η υψηλή σεισμικότητα της περιοχής, δημιούργησε τεράστια ρήγματα στους τοίχους. Τα ρήγματα αυτά συνεχίζουν να μεγαλώνουν και να απλώνονται προς τα νοτιοανατολικά δημιουργώντας σοβαρότατα προβλήματα ευστάθειας του Ναού. Εξ' άλλου λόγω των βροχών παρατηρείται κάθοδος μεγάλων όγκων χώματος από τις πλαγιές των Ακαρνανικών, που άγγιξαν ήδη το Ναό και καλύπτουν μεγάλο μέρος στην εξωτερική πλευρά του Ιερού Βήματος, ασκώντας πολύ μεγάλες πιέσεις και διοχετεύοντας συγχρόνως τα νερά της βροχής,(που κατεβαίνουν από τα Ακαρνανικά), στα θεμέλια και στο εσωτερικό του Ναού.
Αποτέλεσμα όλων αυτών των γεγονότων είναι να υποχωρεί η στατικότητα του και να καταστρέφονται αξιόλογες αγιογραφίες καταξιωμένων καλλιτεχνών οι οποίες συνεχίζουν να γίνονται βορά στο πέρασμα του χρόνου.
Το Μοναστήρι βρίσκεται σε περίοπτη θέση μέσα σε ένα καταπράσινο περιβάλλον.
Έχει εκπληκτική θέα στο Ιόνιο και ένα υπέροχο ηλιοβασίλεμα. (Απο μαρτυρίες άρεσε στον Ωνάση να κάθεται με τα μικρά Αλέξανδρο και Χριστίνα και να αγναντεύει το Σκορπιό).
Η έλευση της Ηγουμένης Μητροφανίας σηματοδότησε μια σειρά ενεργειών της με κυριότερες την ανασύσταση της Ιεράς Μονής και την ολοκληρωμένη μελέτη αναστύλωσης του Ιερού Ναού υπό την επίβλεψη της 22ης Εφορίας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.
Η αναστύλωση της Ιεράς Μονής Αγίου Δημητρίου είναι τόσο υπόθεση της Ιεράς Μητρόπολης Αιτωλίας και Ακαρνανίας, της 22ης Εφορίας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, του Δήμου Ακτίου-Βόνιτσας, όσο και κάθε ελεύθερα σκεπτόμενου Ανθρώπου πιστού ή περιηγητή που πιστεύει πως μέρος του πλούτου αυτής της Χώρας είναι η Πολιτιστική της Κληρονομιά.
Ας γίνει τώρα το δεύτερο Βήμα και όχι σε 181 χρόνια γιατί τότε δεν θα υπάρχει Ιερά Μονή Αγίου Δημητρίου και τότε αλλίμονο τι θα πούνε τα εγγόνια μας;
Ας ελπίσουμε ότι αυτός ο φάρος θρησκευτικής πίστης και πολιτιστικής κληρονομιάς θα εξακολουθήσει να στέκεται και να αγναντεύει το Ιόνιο.
palairosnews
