Σπάνια οι τουρίστες θα ξεστρατίσουν από τον δρόμο τους για να επισκεφτούν την ακαρνανική πολιτεία. Ο περιορισμένος χρόνος των διακοπών συνήθως μας επιβάλλει γρήγορους ρυθμούς μετακίνησης και πολύ συχνά αγνοούμε ότι το νόημα είναι στο «ταξίδι»
Το Αγρίνιο είναι ένας «σταθμός» με αρκετό ενδιαφέρον για όσους «τολμηρούς» αμφισβητούν τα καθιερωμένα...
Tα αυτοκίνητα και τα φορτηγά τρέχουν βιαστικά πάνω στον πολυσύχναστο δρόμο που συνδέει την Πάτρα με την Αρτα. Περνάς τη γέφυρα του Αλάμπεη που δρασκελίζει τους βάλτους ανάμεσα στις λίμνες Τριχωνίδα και Λυσιμαχία, και φτάνεις στην είσοδο του Αγρινίου.
Πλατεία Δημάδη, ονομάστηκε προς τιμήν της αγωνίστριας Μαρίας Δημάδη που εκτέλεσαν οι Γερμανοί το 1944 και είναι μια από τις πιο όμορφες και καλαίσθητες πλατείες του Αγρινίου
Συνήθως οι ταξιδιώτες προσπερνούν την ακαρνανική πολιτεία, ειδικά όταν κατευθύνονται προς τις παραλίες του Ιονίου, τη Λευκάδα, τις ηπειρωτικές πρωτεύουσες, ή τα διάσημα ορεινά θέρετρα των Ιωαννίνων. Ωστόσο, το Αγρίνιο είναι μία από τις πιο γνωστές, στην ουσία όμως άγνωστες πόλεις που σίγουρα θα έχει αρκετά να σας αποκαλύψει αν αποφασίσετε να της αφιερώσετε λίγο χρόνο.
Με την όψη ενός τυπικού αστικού κέντρου της ελληνικής υπαίθρου και συγκεντρώνοντας ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού της Αιτωλοακαρνανίας (η απογραφή του 2001 κατέγραψε 52.000 κατοίκους), είναι σήμερα μία από τις μεγαλύτερες πολιτείες της Δυτικής Ελλάδας και παράλληλα δραστήριο εμποροοικονομικό κέντρο.
Ωστόσο, πίσω από το προσωπείο της σύγχρονης ανάπτυξης που εκφράζεται με άφθονα απρόσωπα τσιμεντένια κτίρια και η οποία επέφερε αλλαγές στο ανθρωπογεωγραφικό και αρχιτεκτονικό τοπίο, το Αγρίνιο κατάφερε να περισώσει μερικά παλιακά κομμάτια του -μνημόνια του παρελθόντος-, τιμώντας έτσι τις ιστορικές καταβολές του.
Ο ανακαινισμένος σταθμός του ΟΣΕ, που σήμερα λειτουργεί ως Κέντρο Πληροφόρησης Νέων.
Η εξέλιξη της πόλης συνδέθηκε στενά με το εμπόριο του καπνού και μία από τις σημαντικότερες επιχειρηματικές προσωπικότητες της προπολεμικής Ελλάδας, τον Ευάγγελο Παπαστράτο, ο οποίος υπήρξε ιδρυτής της ομώνυμης μεγάλης καπνοβιομηχανίας.
Ομως το Αγρίνιο δεν είναι χθεσινή πόλη. Κτισμένη κοντά στον ποταμό Αχελώο, σε θέση-σύνορο ανάμεσα στην αρχαία Αιτωλία και Ακαρνανία, βρέθηκε στην πορεία του χρόνου κάτω από την κυριαρχία και των δύο πλευρών, καθώς επί μακρόν υπήρξε «το μήλον της έριδος» ανάμεσά τους. Καταστράφηκε το 314 π.Χ από τον Κάσσανδρο, επίγονο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο οποίος έπαιξε πρωτεύοντα ρόλο στους πολέμους για τη διαδοχή του στρατηλάτη.
Οι καπναποθήκες Παπαπέτρου
Σύμφωνα με τη μυθολογία, η πόλη κτίστηκε από τον τρισέγγονο του γενάρχη Αιτωλού βασιλιά Αγριου, ο οποίος της χάρισε και το όνομά της. Οι αρχικές ανασκαφές έδειξαν ότι το αρχαίον άστυ βρισκόταν στο γειτονικό χωριό Ζαπάντι, ωστόσο ίχνη κατοίκησης έχουν ανακαλυφθεί πρόσφατα, ακόμα και στο κέντρο της σημερινής πολιτείας.
Τον 15ο αιώνα εμφανίζεται ο οικισμός Βραχώρι -πυρήνας του σημερινού Αγρίνιου- που τους επόμενους αιώνες έπαιξε σημαντικό ρόλο στις ιστορικές εξελίξεις. Κατά την τουρκοκρατία ανήκε στη δικαιοδοσία του Αλή Πασά, έπειτα πέρασε στα χέρια των επαναστατημένων Ελλήνων, επανήλθε στην κατοχή του Ομέρ Βρυώνη, για να απελευθερωθεί οριστικά στο τέλος του αγώνα της ανεξαρτησίας.
Η σύνθεση των Ελλήνων αγωνιστών κοσμεί την πλατεία Δημάδη
Πήρε ξανά το αρχαίο του όνομα Αγρίνιο και στα νεότερα χρόνια αναπτύχθηκε σε καπνοπαραγωγικό κέντρο με μαζική και ραγδαία εξέλιξη προς αυτή την κατεύθυνση, ειδικά στα τέλη του 19ου με αρχές 20ού αιώνα. Τότε το Αγρίνιο αρχίζει σιγά σιγά να οικοδομείται και να επεκτείνεται γύρω από τον αρχικό πολεοδομικό ιστό.
Στις αρχές του 20ού αιώνα, καθώς η πόλη ολοένα ταυτιζόταν με την παραγωγή και εμπορία του καπνού, άρχισαν να ξεφυτρώνουν παντού σαν μανιτάρια κτίρια προβιομηχανικού τύπου, ειδικά κατασκευασμένα για να εξασφαλίζουν τις κατάλληλες συνθήκες για την επεξεργασία και την αποθήκευση των φύλλων του καπνού. Ηταν συνήθως διώροφα με ενιαίο εσωτερικό χώρο και ξύλινες τετράριχτες στέγες.
Το Παπαστράτειο Αρχαιολογικό Μουσείο
Στον δεύτερο όροφο γινόταν η επεξεργασία γι' αυτό και η κατασκευή διέθετε μεγάλα περιμετρικά παράθυρα για να εξασφαλίζεται άπλετο φως, αλλά και ο καλός αερισμός των φύλλων του καπνού που στοιβάζονταν στις κρεβαταριές -μεγάλα ξύλινα τελάρα- ώστε να μη σαπίσουν. Στον πρώτο όροφο γινόταν η αποθήκευση που απαιτούσε σκοτεινό περιβάλλον.
Κατά συνέπεια ο αερισμός γινόταν από πολλά, μικρά παράθυρα για να εμποδίζεται το φως. Για τον ίδιο λόγο χαρακτηριστικά μικρή, αναλογικά με το μέγεθος του βιομηχανικού κτιρίου, ήταν και η κεντρική είσοδος. Κυριότερες και πιο αντιπροσωπευτικές καπναποθήκες που διατηρούνται ακόμα, είναι του Παπαπέτρου, Παπαστράτου, Καμποσιώρα και των Αδελφών Ηλιού.
Στην καρδιά του πάρκου συναντάμε την όμορφη εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος
Οικογένεια Παπαστράτου σημαίνει Αγρίνιο
Ο ιερέας παπα-Στρατής έρχεται στο Αγρίνιο στις αρχές του 19ου αιώνα. Παιδί δεύτερης γενιάς ο εγγονός του Ευάγγελος Παπαστράτος, έμελλε να αφήσει τη σφραγίδα του στον τόπο που γεννήθηκε, αλλά και να επηρεάσει την τύχη όλης της χώρας ιδρύοντας την πρώτη ελληνική καπνοβιομηχανία «Παπαστράτος & Αυγερινός» στις αρχές του 20ού αιώνα.
Η εταιρεία μεταξύ 1924 και 1926 εμφανίζει μεγάλη κερδοφορία, όταν μάλιστα περνά στα χέρια και των υπόλοιπων αδελφών της οικογένειας γνωρίζει ιδιαίτερη ανάπτυξη. Τότε χτίστηκαν μεγάλες αποθήκες στο Αγρίνιο και αργότερα στον Πειραιά. Η σημαντικότερη βιομηχανία τσιγάρων της Ελλάδας είναι πλέον γεγονός, με την εμπορική δραστηριότητά της να επεκτείνεται δυναμικά και στο εξωτερικό. Για πάνω από 60 χρόνια χαρακτηριζόταν για την ανοδική πορεία της με εξαγορές μικρότερων εταιρειών και συνεργασίες με μεγάλους οίκους του εξωτερικού όπως ήταν ο οίκος «Philip Morris», ο οποίος το 2003 εξαγόρασε το 75% της ελληνικής εταιρείας.
Στους πεζόδρομους συχνά πραγματοποιούνται διάφορα events και happenings
Οι Παπαστράτοι θεωρήθηκαν ευεργέτες για το Αγρίνιο, καθώς στήριξαν οικονομικά τον τόπο τους με δωρεές και πλήθος έργων. Ηταν αυτοί που έφεραν για πρώτη φορά το ηλεκτρικό ρεύμα στην πόλη, ιδρύοντας το 1928 την Ηλεκτρική Εταιρεία. Το Παπαστράτειο δημοτικό πάρκο -ιδιοκτησία της οικογένειας- είναι δωρεά τους στον δήμο, όπως επίσης τα Παπαστράτεια εκπαιδευτήρια - το μεγάλο σχολικό συγκρότημα δίπλα του, το Παπαστράτειο Μέγαρο της Γυμναστικής Εταιρείας, αλλά και το αρχαιολογικό Μουσείο που στεγάζεται σε κτίριο της οικογένειας, το οποίο επίσης έγινε δωρεά γι' αυτόν τον σκοπό. Μάλιστα η Παπαστράτειος Δημοτική Βιβλιοθήκη είναι η μεγαλύτερη του νομού. Πιο πρόσφατα η εταιρεία έδωσε στον δήμο το σύγχρονο κτίριο των καπναποθηκών που κτίστηκε το 1969 και έχει εμβαδόν 9.835 τ.μ.
Καπναποθήκες και νεοκλασικά
Το θερινό κινηματοθέατρο «Ελληνίς» φέτος συμπλήρωσε 30 χρόνια και δικαίως θεωρείται ένας από τους πιο όμορφους χώρους του είδους του στην Ελλάδα.
Το Αγρίνιο είναι μια πόλη με μνήμες που μυρίζουν ακόμα καπνό... Οι περισσότεροι παλιοί Αγρινιώτες εργάστηκαν στις καπναποθήκες του Παπαπέτρου, του Ηλιού, του Παναγόπουλου και φυσικά του Παπαστράτου, που σήμερα στέκονται βουβοί μάρτυρες μιας άλλης εποχής. Μιας εποχής που έδωσε πνοή ζωής στην πόλη, όμως συνέδεσε και την ιστορία της με αιματηρές αναμνήσεις. Τα θύματα της πολυήμερης απεργίας τον Αύγουστο του 1926, όπου συμμετείχαν 3.000 καπνεργάτες ή τα υπόγεια των καπναποθηκών των αφών Παναγόπουλου -έχουν πλέον κατεδαφιστεί-, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν κατά τη γερμανοϊταλική κατοχή ως φυλακές Ελλήνων κρατούμενων, είναι κομμάτια από ένα πολυτάραχο παρελθόν...
Το οικοδομικό συγκρότημα των καπναποθηκών Παπαπέτρου που κτίστηκε το 1923, καταλαμβάνει το τετράγωνο ανάμεσα στους δρόμους Παλαμά, Μαβίλη, Ευαγγελίστριας. Είναι πέτρινο τετραώροφο κτίριο και συνδεόταν μέσω παρακαμπτήριου γραμμής με το σιδηροδρομικό δίκτυο της δυτικής Ελλάδας. Διατηρείται εξωτερικά σε άριστη κατάσταση και σήμερα ανήκει στο υπ. Πολιτισμού με προοπτική να μετατραπεί σε πολιτιστικό πολυχώρο.
Tα αυτοκίνητα και τα φορτηγά τρέχουν βιαστικά πάνω στον πολυσύχναστο δρόμο που συνδέει την Πάτρα με την Αρτα. Περνάς τη γέφυρα του Αλάμπεη που δρασκελίζει τους βάλτους ανάμεσα στις λίμνες Τριχωνίδα και Λυσιμαχία, και φτάνεις στην είσοδο του Αγρινίου.
Πλατεία Δημάδη, ονομάστηκε προς τιμήν της αγωνίστριας Μαρίας Δημάδη που εκτέλεσαν οι Γερμανοί το 1944 και είναι μια από τις πιο όμορφες και καλαίσθητες πλατείες του Αγρινίου
Συνήθως οι ταξιδιώτες προσπερνούν την ακαρνανική πολιτεία, ειδικά όταν κατευθύνονται προς τις παραλίες του Ιονίου, τη Λευκάδα, τις ηπειρωτικές πρωτεύουσες, ή τα διάσημα ορεινά θέρετρα των Ιωαννίνων. Ωστόσο, το Αγρίνιο είναι μία από τις πιο γνωστές, στην ουσία όμως άγνωστες πόλεις που σίγουρα θα έχει αρκετά να σας αποκαλύψει αν αποφασίσετε να της αφιερώσετε λίγο χρόνο.
Με την όψη ενός τυπικού αστικού κέντρου της ελληνικής υπαίθρου και συγκεντρώνοντας ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού της Αιτωλοακαρνανίας (η απογραφή του 2001 κατέγραψε 52.000 κατοίκους), είναι σήμερα μία από τις μεγαλύτερες πολιτείες της Δυτικής Ελλάδας και παράλληλα δραστήριο εμποροοικονομικό κέντρο.
Ωστόσο, πίσω από το προσωπείο της σύγχρονης ανάπτυξης που εκφράζεται με άφθονα απρόσωπα τσιμεντένια κτίρια και η οποία επέφερε αλλαγές στο ανθρωπογεωγραφικό και αρχιτεκτονικό τοπίο, το Αγρίνιο κατάφερε να περισώσει μερικά παλιακά κομμάτια του -μνημόνια του παρελθόντος-, τιμώντας έτσι τις ιστορικές καταβολές του.
Ο ανακαινισμένος σταθμός του ΟΣΕ, που σήμερα λειτουργεί ως Κέντρο Πληροφόρησης Νέων.
Η εξέλιξη της πόλης συνδέθηκε στενά με το εμπόριο του καπνού και μία από τις σημαντικότερες επιχειρηματικές προσωπικότητες της προπολεμικής Ελλάδας, τον Ευάγγελο Παπαστράτο, ο οποίος υπήρξε ιδρυτής της ομώνυμης μεγάλης καπνοβιομηχανίας.
Ομως το Αγρίνιο δεν είναι χθεσινή πόλη. Κτισμένη κοντά στον ποταμό Αχελώο, σε θέση-σύνορο ανάμεσα στην αρχαία Αιτωλία και Ακαρνανία, βρέθηκε στην πορεία του χρόνου κάτω από την κυριαρχία και των δύο πλευρών, καθώς επί μακρόν υπήρξε «το μήλον της έριδος» ανάμεσά τους. Καταστράφηκε το 314 π.Χ από τον Κάσσανδρο, επίγονο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο οποίος έπαιξε πρωτεύοντα ρόλο στους πολέμους για τη διαδοχή του στρατηλάτη.
Οι καπναποθήκες Παπαπέτρου
Σύμφωνα με τη μυθολογία, η πόλη κτίστηκε από τον τρισέγγονο του γενάρχη Αιτωλού βασιλιά Αγριου, ο οποίος της χάρισε και το όνομά της. Οι αρχικές ανασκαφές έδειξαν ότι το αρχαίον άστυ βρισκόταν στο γειτονικό χωριό Ζαπάντι, ωστόσο ίχνη κατοίκησης έχουν ανακαλυφθεί πρόσφατα, ακόμα και στο κέντρο της σημερινής πολιτείας.
Τον 15ο αιώνα εμφανίζεται ο οικισμός Βραχώρι -πυρήνας του σημερινού Αγρίνιου- που τους επόμενους αιώνες έπαιξε σημαντικό ρόλο στις ιστορικές εξελίξεις. Κατά την τουρκοκρατία ανήκε στη δικαιοδοσία του Αλή Πασά, έπειτα πέρασε στα χέρια των επαναστατημένων Ελλήνων, επανήλθε στην κατοχή του Ομέρ Βρυώνη, για να απελευθερωθεί οριστικά στο τέλος του αγώνα της ανεξαρτησίας.
Η σύνθεση των Ελλήνων αγωνιστών κοσμεί την πλατεία Δημάδη
Πήρε ξανά το αρχαίο του όνομα Αγρίνιο και στα νεότερα χρόνια αναπτύχθηκε σε καπνοπαραγωγικό κέντρο με μαζική και ραγδαία εξέλιξη προς αυτή την κατεύθυνση, ειδικά στα τέλη του 19ου με αρχές 20ού αιώνα. Τότε το Αγρίνιο αρχίζει σιγά σιγά να οικοδομείται και να επεκτείνεται γύρω από τον αρχικό πολεοδομικό ιστό.
Στις αρχές του 20ού αιώνα, καθώς η πόλη ολοένα ταυτιζόταν με την παραγωγή και εμπορία του καπνού, άρχισαν να ξεφυτρώνουν παντού σαν μανιτάρια κτίρια προβιομηχανικού τύπου, ειδικά κατασκευασμένα για να εξασφαλίζουν τις κατάλληλες συνθήκες για την επεξεργασία και την αποθήκευση των φύλλων του καπνού. Ηταν συνήθως διώροφα με ενιαίο εσωτερικό χώρο και ξύλινες τετράριχτες στέγες.
Το Παπαστράτειο Αρχαιολογικό Μουσείο
Στον δεύτερο όροφο γινόταν η επεξεργασία γι' αυτό και η κατασκευή διέθετε μεγάλα περιμετρικά παράθυρα για να εξασφαλίζεται άπλετο φως, αλλά και ο καλός αερισμός των φύλλων του καπνού που στοιβάζονταν στις κρεβαταριές -μεγάλα ξύλινα τελάρα- ώστε να μη σαπίσουν. Στον πρώτο όροφο γινόταν η αποθήκευση που απαιτούσε σκοτεινό περιβάλλον.
Κατά συνέπεια ο αερισμός γινόταν από πολλά, μικρά παράθυρα για να εμποδίζεται το φως. Για τον ίδιο λόγο χαρακτηριστικά μικρή, αναλογικά με το μέγεθος του βιομηχανικού κτιρίου, ήταν και η κεντρική είσοδος. Κυριότερες και πιο αντιπροσωπευτικές καπναποθήκες που διατηρούνται ακόμα, είναι του Παπαπέτρου, Παπαστράτου, Καμποσιώρα και των Αδελφών Ηλιού.
Στην καρδιά του πάρκου συναντάμε την όμορφη εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος
Οικογένεια Παπαστράτου σημαίνει Αγρίνιο
Ο ιερέας παπα-Στρατής έρχεται στο Αγρίνιο στις αρχές του 19ου αιώνα. Παιδί δεύτερης γενιάς ο εγγονός του Ευάγγελος Παπαστράτος, έμελλε να αφήσει τη σφραγίδα του στον τόπο που γεννήθηκε, αλλά και να επηρεάσει την τύχη όλης της χώρας ιδρύοντας την πρώτη ελληνική καπνοβιομηχανία «Παπαστράτος & Αυγερινός» στις αρχές του 20ού αιώνα.
Η εταιρεία μεταξύ 1924 και 1926 εμφανίζει μεγάλη κερδοφορία, όταν μάλιστα περνά στα χέρια και των υπόλοιπων αδελφών της οικογένειας γνωρίζει ιδιαίτερη ανάπτυξη. Τότε χτίστηκαν μεγάλες αποθήκες στο Αγρίνιο και αργότερα στον Πειραιά. Η σημαντικότερη βιομηχανία τσιγάρων της Ελλάδας είναι πλέον γεγονός, με την εμπορική δραστηριότητά της να επεκτείνεται δυναμικά και στο εξωτερικό. Για πάνω από 60 χρόνια χαρακτηριζόταν για την ανοδική πορεία της με εξαγορές μικρότερων εταιρειών και συνεργασίες με μεγάλους οίκους του εξωτερικού όπως ήταν ο οίκος «Philip Morris», ο οποίος το 2003 εξαγόρασε το 75% της ελληνικής εταιρείας.
Στους πεζόδρομους συχνά πραγματοποιούνται διάφορα events και happenings
Οι Παπαστράτοι θεωρήθηκαν ευεργέτες για το Αγρίνιο, καθώς στήριξαν οικονομικά τον τόπο τους με δωρεές και πλήθος έργων. Ηταν αυτοί που έφεραν για πρώτη φορά το ηλεκτρικό ρεύμα στην πόλη, ιδρύοντας το 1928 την Ηλεκτρική Εταιρεία. Το Παπαστράτειο δημοτικό πάρκο -ιδιοκτησία της οικογένειας- είναι δωρεά τους στον δήμο, όπως επίσης τα Παπαστράτεια εκπαιδευτήρια - το μεγάλο σχολικό συγκρότημα δίπλα του, το Παπαστράτειο Μέγαρο της Γυμναστικής Εταιρείας, αλλά και το αρχαιολογικό Μουσείο που στεγάζεται σε κτίριο της οικογένειας, το οποίο επίσης έγινε δωρεά γι' αυτόν τον σκοπό. Μάλιστα η Παπαστράτειος Δημοτική Βιβλιοθήκη είναι η μεγαλύτερη του νομού. Πιο πρόσφατα η εταιρεία έδωσε στον δήμο το σύγχρονο κτίριο των καπναποθηκών που κτίστηκε το 1969 και έχει εμβαδόν 9.835 τ.μ.
Καπναποθήκες και νεοκλασικά
Το θερινό κινηματοθέατρο «Ελληνίς» φέτος συμπλήρωσε 30 χρόνια και δικαίως θεωρείται ένας από τους πιο όμορφους χώρους του είδους του στην Ελλάδα.
Το Αγρίνιο είναι μια πόλη με μνήμες που μυρίζουν ακόμα καπνό... Οι περισσότεροι παλιοί Αγρινιώτες εργάστηκαν στις καπναποθήκες του Παπαπέτρου, του Ηλιού, του Παναγόπουλου και φυσικά του Παπαστράτου, που σήμερα στέκονται βουβοί μάρτυρες μιας άλλης εποχής. Μιας εποχής που έδωσε πνοή ζωής στην πόλη, όμως συνέδεσε και την ιστορία της με αιματηρές αναμνήσεις. Τα θύματα της πολυήμερης απεργίας τον Αύγουστο του 1926, όπου συμμετείχαν 3.000 καπνεργάτες ή τα υπόγεια των καπναποθηκών των αφών Παναγόπουλου -έχουν πλέον κατεδαφιστεί-, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν κατά τη γερμανοϊταλική κατοχή ως φυλακές Ελλήνων κρατούμενων, είναι κομμάτια από ένα πολυτάραχο παρελθόν...
Το οικοδομικό συγκρότημα των καπναποθηκών Παπαπέτρου που κτίστηκε το 1923, καταλαμβάνει το τετράγωνο ανάμεσα στους δρόμους Παλαμά, Μαβίλη, Ευαγγελίστριας. Είναι πέτρινο τετραώροφο κτίριο και συνδεόταν μέσω παρακαμπτήριου γραμμής με το σιδηροδρομικό δίκτυο της δυτικής Ελλάδας. Διατηρείται εξωτερικά σε άριστη κατάσταση και σήμερα ανήκει στο υπ. Πολιτισμού με προοπτική να μετατραπεί σε πολιτιστικό πολυχώρο.
Το πάρκο καταλαμβάνει μια έκταση 54 στρ. και αποτελεί προσφιλές σημείο συνάντησης των Αγρινιωτών
Το κτιριακό συγκρότημα Παπαστράτου βρίσκεται ανάμεσα στους δρόμους Αν. Παπαστράτου, Παπαθανάση, Αναστασιάδη και Δαγκλή. Το παλιό κτίριο (1929) έχει κριθεί διατηρητέο, ενώ το νεότερο (1969) έχει δωρηθεί στον δήμο και πρόκειται αφού ανασκευαστεί να στεγάσει τις υπηρεσίες του.
Το 1930 η επιχείρηση των Αφών Ηλιού ανήγειρε στην οδό Μεσολογγίου ένα μεγάλο λιθόκτιστο κτίσμα κατάλληλο για καπναποθήκη. Σήμερα παραμένει εγκαταλελειμμένο.
Ενα από τα ελάχιστα νεοκλασικά κτίρια που διατηρήθηκαν και αναπαλαιώθηκαν είναι αυτό του Ξυνόπουλου στην πλατεία Παναγοπούλου, που χρονολογείται από το 1902. Ανήκει στη ΔΕΗ και στεγάζει υπηρεσίες της.
Αγάλματα του Χρήστου Καπράλου θα δείτε και σε άλλα σημεία της πόλης, εκτός από τη Γλυπτοθήκη
Την αρχιτεκτονική τους σφραγίδα στην ιστορία της πόλης άφησαν τα κτίρια της Τράπεζας της Ελλάδος με έντονες νεοκλασικές επιρροές. Εχουν χαρακτηριστεί αρχιτεκτονικά μνημεία, και θα τα δείτε στην κεντρική πλατεία Δημοκρατίας. Ενα ακόμη χαρακτηριστικό κτίσμα είναι η Δημοτική Αγορά του 1930, έργο του αρχιτέκτονα Β. Κουρεμένου που βρίσκεται μεταξύ των οδών Σκαλτσοδήμου και Κοραή και θα μετατραπεί σε πολιτιστικό κέντρο.
Ο παλιός ναός του Αγ. Χριστοφόρου, πολιούχου του Αγρινίου, στο άλσος, χρονολογείται από το 1847 και είναι επίσης από τα παλαιότερα κτίσματα.
Περίπατοι στην πόλη
Η οικογένεια Παπαστράτου, έμελλε να αφήσει τη σφραγίδα της στο Αγρίνιο
Δεν θα πρέπει να σας πτοήσουν ο συνωστισμός και το μποτιλιάρισμα των αυτοκινήτων, το Αγρίνιο είναι μια ζωντανή πόλη που ακόμη και τις καθημερινές κυριολεκτικά σφύζει από ζωή. Σε αυτό βέβαια βοηθούν οι πανεπιστημιακές σχολές και οι φοιτητές που, όταν δεν βρίσκονται στα έδρανα των αμφιθεάτρων, κατακλύζουν τις πλατείες και τους πεζόδρομους. Εξασφαλίστε λοιπόν μία θέση στάθμευσης στο όχημά σας (προσοχή η Δημοτική Αστυνομία δεν χαρίζεται σε κανέναν) και ξεκινήστε με τα πόδια μια βόλτα γνωριμίας.
Αρχίζοντας από την ευρύχωρη πλατεία Μελίνας Μερκούρη, όπου δεσπόζει ανακαινισμένος ο σταθμός του ΟΣΕ, ανηφορίζουμε για την οδό Παπαστράτου. Περνάμε μπροστά από τα εντυπωσιακά κτίρια των καπναποθηκών και του αρχοντόσπιτου όπου έμενε η οικογένεια Παπαστράτου και καταλήγουμε στη μικρή πλατεία Παναγόπουλου όπου χτυπά η καρδιά της πόλης.
Ολόγυρα από την πλατεία Δημοκρατίας απλώνονται ακτινωτά οι παλιοί εμπορικοί δρόμοι, που σήμερα έχουν πεζοδρομηθεί
Το σιντριβάνι και τα παγκάκια κάτω από τη σκιά των δασύφυλλων πλατάνων αποτελούν αγαπημένο σημείο για ολιγόλεπτη στάση και ξεκούραση των ντόπιων που διεκπεραιώνουν τις καθημερινές τους δουλειές στις γύρω δημόσιες υπηρεσίες. Εδώ βρίσκεται και το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Αγρινίου, που ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1981 ως το πρώτο δημοτικό θέατρο στην Ελλάδα, ενώ το 1983 εντάχθηκε στον θεσμό των ΔηΠεΘε. Διαθέτει δυο κεντρικές σκηνές και μια παιδική, και δικαίως θεωρείται ο φάρος του Πολιτισμού για την περιοχή.
Ακολουθώντας τη Χαριλάου Τρικούπη, βγαίνουμε στη μεγάλη πλατεία Δημοκρατίας -την κεντρική πλατεία του Αγρινίου-, όπου η κίνηση δεν σταματά ποτέ. Ολόγυρα απλώνονται ακτινωτά οι παλιοί εμπορικοί δρόμοι όπως η Ηλία Ηλίου, η Παπαστράτου, η Μανδηλαρά που διασχίζουν το κέντρο και σήμερα έχουν πεζοδρομηθεί. Εδώ βρίσκονται αραδιασμένα στη σειρά τα στέκια του νεόκοσμου, καφετέριες, μπαράκια, ζαχαροπλαστεία, εμπορικά μαγαζιά, ενώ συχνά πραγματοποιούνται διάφορα events και happenings, άλλοτε αυθόρμητα και άλλοτε οργανωμένα υπό την αιγίδα του δήμου, που αγκαλιάζει τέτοιες εκδηλώσεις.
Παύλος Μοσχολιός, Δήμαρχος Αγρινίου
Στα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης συμμετέχει ενεργά το ανακαινισμένο θερινό κινηματοθέατρο «Ελληνίς», που φέτος συμπλήρωσε 30 χρόνια συνεχούς λειτουργίας και δίκαια θεωρείται ένας από τους πιο όμορφους χώρους του είδους του στην Ελλάδα. Βρίσκεται στην οδό Μ. Μπότσαρη (πάροδο της κεντρικής οδού Παπαστράτου) και είναι εύκολα προσβάσιμο από την πλατεία Δημοκρατίας.
Η οδός Παπαστράτου, ο κεντρικός δηλαδή δρόμος που ξεκινά ως πεζόδρομος από την πλατεία Δημοκρατίας και συνεχίζει προσπελάσιμος από οχήματα, καταλήγει στην είσοδο του Δημοτικού Πάρκου, όπου δεσπόζουν οι προτομές της οικογένειας Παπαστράτου, από τους οποίους αγοράστηκε το 1919 το κτήμα και διαμορφώθηκε σε πάρκο αναψυχής για τους Αγρινιώτες. Το π άρκο καταλαμβάνει μια έκταση 54 στρεμμ. και, καθώς βρίσκεται σε μικρή απόσταση από το Αρχ. Μουσείο, τη Γλυπτοθήκη «Χ. Καπράλος» και το γήπεδο του Παναιτωλικού, αποτελεί προσφιλές σημείο συνάντησης των Αγρινιωτών.
Σε ύψωμα πάνω απ’ το χωριό Παραβόλα βρίσκεται το αρχαίο Βουκάτιο, με εμφανή τμήματα του τείχους της οχυρωμένης πόλης, που χρονολογούνται από τον 4ο αι π.Χ.
Το σιντριβάνι και τα παγκάκια κάτω από τη σκιά των δασύφυλλων πλατάνων αποτελούν αγαπημένο σημείο για ολιγόλεπτη στάση και ξεκούραση των ντόπιων που διεκπεραιώνουν τις καθημερινές τους δουλειές στις γύρω δημόσιες υπηρεσίες. Εδώ βρίσκεται και το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Αγρινίου, που ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1981 ως το πρώτο δημοτικό θέατρο στην Ελλάδα, ενώ το 1983 εντάχθηκε στον θεσμό των ΔηΠεΘε. Διαθέτει δυο κεντρικές σκηνές και μια παιδική, και δικαίως θεωρείται ο φάρος του Πολιτισμού για την περιοχή.
Ακολουθώντας τη Χαριλάου Τρικούπη, βγαίνουμε στη μεγάλη πλατεία Δημοκρατίας -την κεντρική πλατεία του Αγρινίου-, όπου η κίνηση δεν σταματά ποτέ. Ολόγυρα απλώνονται ακτινωτά οι παλιοί εμπορικοί δρόμοι όπως η Ηλία Ηλίου, η Παπαστράτου, η Μανδηλαρά που διασχίζουν το κέντρο και σήμερα έχουν πεζοδρομηθεί. Εδώ βρίσκονται αραδιασμένα στη σειρά τα στέκια του νεόκοσμου, καφετέριες, μπαράκια, ζαχαροπλαστεία, εμπορικά μαγαζιά, ενώ συχνά πραγματοποιούνται διάφορα events και happenings, άλλοτε αυθόρμητα και άλλοτε οργανωμένα υπό την αιγίδα του δήμου, που αγκαλιάζει τέτοιες εκδηλώσεις.
Παύλος Μοσχολιός, Δήμαρχος Αγρινίου
Στα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης συμμετέχει ενεργά το ανακαινισμένο θερινό κινηματοθέατρο «Ελληνίς», που φέτος συμπλήρωσε 30 χρόνια συνεχούς λειτουργίας και δίκαια θεωρείται ένας από τους πιο όμορφους χώρους του είδους του στην Ελλάδα. Βρίσκεται στην οδό Μ. Μπότσαρη (πάροδο της κεντρικής οδού Παπαστράτου) και είναι εύκολα προσβάσιμο από την πλατεία Δημοκρατίας.
Η οδός Παπαστράτου, ο κεντρικός δηλαδή δρόμος που ξεκινά ως πεζόδρομος από την πλατεία Δημοκρατίας και συνεχίζει προσπελάσιμος από οχήματα, καταλήγει στην είσοδο του Δημοτικού Πάρκου, όπου δεσπόζουν οι προτομές της οικογένειας Παπαστράτου, από τους οποίους αγοράστηκε το 1919 το κτήμα και διαμορφώθηκε σε πάρκο αναψυχής για τους Αγρινιώτες. Το π άρκο καταλαμβάνει μια έκταση 54 στρεμμ. και, καθώς βρίσκεται σε μικρή απόσταση από το Αρχ. Μουσείο, τη Γλυπτοθήκη «Χ. Καπράλος» και το γήπεδο του Παναιτωλικού, αποτελεί προσφιλές σημείο συνάντησης των Αγρινιωτών.
Σε ύψωμα πάνω απ’ το χωριό Παραβόλα βρίσκεται το αρχαίο Βουκάτιο, με εμφανή τμήματα του τείχους της οχυρωμένης πόλης, που χρονολογούνται από τον 4ο αι π.Χ.
9.000 χρόνια ιστορίας και πολιτισμού
Αρχαιολογικό Μουσείο
Το κτίριο είναι δωρεά των αδελφών Παπαστράτου, βρίσκεται νοτιοανατολικά του πάρκου της πόλης στη συμβολή των οδών Βάρναλη και Καπράλου, και άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό το 1969. Τα πλούσια εκθέματα που φιλοξενεί είναι ευρήματα από τις ανασκαφές από πολλά και διαφορετικά σημεία του νομού, και χρονολογούνται από τη Νεολιθική περίοδο (7η π.Χ. χιλιετία) μέχρι την ύστερη Ρωμαϊκή εποχή (4ος μ.Χ. αιώνα). Θα παρατηρήσετε ρωμαϊκά αγάλματα, επιτύμβιες στήλες του 2ου π.Χ αι. από το αρχαίο Στράτο, αγγεία κλασικής εποχής, νεολιθικά εργαλεία πυριτόλιθου και οψιδιανού, περιδέραια με ημιπολύτιμους λίθους και χρυσό. Επίσης σημαντικά ευρήματα μυκηναϊκών τάφων της αρχαίας Ιθωρίας, ειδώλια από την Αρσινόη, τη στήλη του Κριτόλαου με λιθανάγλυφη παράσταση του Ηρακλή (2ος αι π.Χ) από το Τριχώνιο, την εντυπωσιακή θύρα του μακεδονικού τάφου της Καλυδώνας, αντικείμενα από το ηρώο της Αλυζίας και πολλά άλλα. Ολα ενημερώνουν και τον πιο ανυποψίαστο επισκέπτη για τον πλούτο των ανασκαφών υψηλής αρχαιολογικής αξίας, που αναδεικνύει το γεγονός ότι σε αυτήν την άγνωστη στους πολλούς ελληνική γη, υπήρξαν πολλές σημαντικές και πυκνές αρχαίες οικίσεις, φυλάκια και πόλεις της Αιτωλίας οι οποίες συσπειρώνονταν γύρω από τη Συμπολιτεία και συνδέονταν με το θρησκευτικό κέντρο του Θέρμου. Το μουσείο είναι ανοικτό καθημερινά εκτός Δευτέρας 8:30 με 15:00, τηλ.: .
Ο αρχαιολογικός χώρος της Στράτου εντοπίζεται δυτικά του Αχελώου, εδώ βρισκόταν η μεγαλύτερη τειχισμένη πόλη της Ακαρνανίας
Λαογραφικό μουσείο
Από την πλατεία Δημοκρατίας θα κατευθυνθείτε δυτικά ακολουθώντας την οδό Kέντρου μέχρι να φτάσετε στο Λαογραφικό- Ιστορικό-Φιλολογικό Μουσείο. Αποτελεί μια αξιέπαινη προσπάθεια του Παναιτωλοακαρνανικού Συλλόγου Γυναικών και καλύπτει μια χρονική περίοδο 100 ετών (1821 - 1920). Περιλαμβάνει περίπου 2.500 εκθέματα που έχουν σχέση με την καθημερινή ζωή των αγροτών, τη θρησκευτική ζωή, το ψωμί, τον ξεριζωμό της Μικράς Ασίας (μεγάλο μέρος του Αγρινίου αλλά και των γύρω χωριών έχουν μικρασιατικές ρίζες). Παράλληλα στις αίθουσες του μουσείου διοργανώνονται σημαντικές εκδηλώσεις και σεμινάρια. Ανοιχτά καθημερινά Δευτέρα - Παρασκευή 11:00 με 13:00 τηλ.: ).
Τσιμεντένια φράγματα καθυπόταξαν τον άλλοτε πανίσχυρο θεό Αχελώο
Πανεπιστήμιο Δυτικής Ελλάδας
Ηδη από τη δεκαετία του 1970 οι φορείς του Αγρινίου ξεκίνησαν τις προσπάθειες για τη δημιουργία πανεπιστημιακού ιδρύματος με έδρα το Αγρίνιο. Το 2009 ιδρύθηκε Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ιδρυμα «Πανεπιστήμιο Δυτικής Ελλάδας» με έδρες στη Διαχείριση Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων, Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων και Τροφίμων, Διαχείρισης Πολιτισμικού Περιβάλλοντος και Νέων Τεχνολογιών. Οι εγκαταστάσεις του βρίσκονται σε εκτάσεις του παλιού πολιτικού αεροδρομίου.
Γλυπτοθήκη «Χρήστος Καπράλος»
«Ξεκινάω από μια μεγάλη αγάπη για τον άνθρωπο κι αυτήν θέλω να εκφράσω»... Με δωρική φειδώ στα λόγια του ο ίδιος ο Αγρινιώτης γλύπτης Χρήστος Καπράλος περιγράφει το σύνολο του έργου του.
Οι φυσικές λίμνες, κυρίως αυτές της Τριχωνίδας και της Λυσιμαχίας, αποτελούν ιδανικό ενδιαίτημα για πολλά είδη της φτερωτής πανίδας
Σ' ένα σύγχρονης αισθητικής κτίριο (δωρεά της οικογένειας Παπαστράτου), που βρίσκεται στις παρυφές του Δημοτικού Πάρκου, στεγάζεται μέρος του έργου του γλύπτη Χρήστου Καπράλου. Ο Δήμος Αγρινίου το 1993 σε συνεργασία με το Ιδρυμα «Χρήστος και Σούλη Καπράλου» προχωρεί στη χύτευση των έργων και σταδιακά από το 1994 έως το 1996 τα τοποθετεί στη μόνιμη θέση τους στον εκθεσιακό χώρο της Γλυπτοθήκης. Σε δυο ευρύχωρες αίθουσες εκτίθενται εξήντα έργα μικρού και μεγάλου μεγέθους που διακρίνονται για την εσωτερικότητα των μορφών τους. Η περίφημη «Μάνα», ένα μεγάλο γλυπτό, το πιο γνωστό ίσως έργο του Καπράλου, κοσμεί την είσοδο της Γλυπτοθήκης και σε καλωσορίζει σ' ένα κόσμο που διακρίνεται για την πλαστική αλήθεια του. Γέννημα-θρέμμα της Αιτωλικής γης ο Καπράλος γεννήθηκε στο χωριό Παναιτώλιο της Τριχωνίδας, το 1909, από αγροτική οικογένεια. Οι σπουδές του ξεκίνησαν το 1929 από τη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, ενώ συνεχίστηκαν και ολοκληρώθηκαν στο Παρίσι στις ακαδημίες Grande Chaumiere και Colarossi. Το 1940 ο γλύπτης γυρνά στο χωριό του, όπου μένει και εργάζεται έως το 1946. Στη συνέχεια εγκαθίσταται στην Αθήνα και το 1963 στην Αίγινα, όπου δημιουργεί το δικό του εργαστήρι.
Το 1946 παρουσιάζει την πρώτη ατομική του έκθεση στην αίθουσα «Παρνασσός». Το έργο του, εμπνευσμένο από τον άνθρωπο του καθημερινού αγροτικού μόχθου, τις μνήμες του πολέμου, την Κατοχή και την Εθνική Αντίσταση, παρουσιάζεται το 1957 στον εκθεσιακό χώρο της Ηλεκτρικής Εταιρείας Αθηνών. Το 1961 ο Καπράλος απέκτησε δικό του χυτήριο, όπου μεταφέρει σε χαλκό τα έργα του.
Η γέφυρα της Επισκοπής στη λίμνη Κρεμαστών αποτελεί το όριο μεταξύ των Νομών Ευρυτανίας και Αιτωλοακαρνανίας
Το 1962 εκπροσωπεί την Ελλάδα στην Mπιενάλε της Βενετίας και παράλληλα παρουσιάζει το έργο του σε ατομικές εκθέσεις στις ΗΠΑ, στον Καναδά, στη Γερμανία, στην Αυστρία, στην Ιταλία, στην Ολλανδία, στο Τόκιο, στη Βραζιλία. Το έργο του «Το Μνημείο της Μάχης της Πίνδου» κοσμεί το περιστύλιο στη Βουλή. Το 1991 ιδρύει το Iδρυμα «Σούλη και Χρήστος Καπράλου» και πεθαίνει το 1993.
Αρχαιολογικό Μουσείο
Το κτίριο είναι δωρεά των αδελφών Παπαστράτου, βρίσκεται νοτιοανατολικά του πάρκου της πόλης στη συμβολή των οδών Βάρναλη και Καπράλου, και άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό το 1969. Τα πλούσια εκθέματα που φιλοξενεί είναι ευρήματα από τις ανασκαφές από πολλά και διαφορετικά σημεία του νομού, και χρονολογούνται από τη Νεολιθική περίοδο (7η π.Χ. χιλιετία) μέχρι την ύστερη Ρωμαϊκή εποχή (4ος μ.Χ. αιώνα). Θα παρατηρήσετε ρωμαϊκά αγάλματα, επιτύμβιες στήλες του 2ου π.Χ αι. από το αρχαίο Στράτο, αγγεία κλασικής εποχής, νεολιθικά εργαλεία πυριτόλιθου και οψιδιανού, περιδέραια με ημιπολύτιμους λίθους και χρυσό. Επίσης σημαντικά ευρήματα μυκηναϊκών τάφων της αρχαίας Ιθωρίας, ειδώλια από την Αρσινόη, τη στήλη του Κριτόλαου με λιθανάγλυφη παράσταση του Ηρακλή (2ος αι π.Χ) από το Τριχώνιο, την εντυπωσιακή θύρα του μακεδονικού τάφου της Καλυδώνας, αντικείμενα από το ηρώο της Αλυζίας και πολλά άλλα. Ολα ενημερώνουν και τον πιο ανυποψίαστο επισκέπτη για τον πλούτο των ανασκαφών υψηλής αρχαιολογικής αξίας, που αναδεικνύει το γεγονός ότι σε αυτήν την άγνωστη στους πολλούς ελληνική γη, υπήρξαν πολλές σημαντικές και πυκνές αρχαίες οικίσεις, φυλάκια και πόλεις της Αιτωλίας οι οποίες συσπειρώνονταν γύρω από τη Συμπολιτεία και συνδέονταν με το θρησκευτικό κέντρο του Θέρμου. Το μουσείο είναι ανοικτό καθημερινά εκτός Δευτέρας 8:30 με 15:00, τηλ.: .
Ο αρχαιολογικός χώρος της Στράτου εντοπίζεται δυτικά του Αχελώου, εδώ βρισκόταν η μεγαλύτερη τειχισμένη πόλη της Ακαρνανίας
Λαογραφικό μουσείο
Από την πλατεία Δημοκρατίας θα κατευθυνθείτε δυτικά ακολουθώντας την οδό Kέντρου μέχρι να φτάσετε στο Λαογραφικό- Ιστορικό-Φιλολογικό Μουσείο. Αποτελεί μια αξιέπαινη προσπάθεια του Παναιτωλοακαρνανικού Συλλόγου Γυναικών και καλύπτει μια χρονική περίοδο 100 ετών (1821 - 1920). Περιλαμβάνει περίπου 2.500 εκθέματα που έχουν σχέση με την καθημερινή ζωή των αγροτών, τη θρησκευτική ζωή, το ψωμί, τον ξεριζωμό της Μικράς Ασίας (μεγάλο μέρος του Αγρινίου αλλά και των γύρω χωριών έχουν μικρασιατικές ρίζες). Παράλληλα στις αίθουσες του μουσείου διοργανώνονται σημαντικές εκδηλώσεις και σεμινάρια. Ανοιχτά καθημερινά Δευτέρα - Παρασκευή 11:00 με 13:00 τηλ.: ).
Τσιμεντένια φράγματα καθυπόταξαν τον άλλοτε πανίσχυρο θεό Αχελώο
Πανεπιστήμιο Δυτικής Ελλάδας
Ηδη από τη δεκαετία του 1970 οι φορείς του Αγρινίου ξεκίνησαν τις προσπάθειες για τη δημιουργία πανεπιστημιακού ιδρύματος με έδρα το Αγρίνιο. Το 2009 ιδρύθηκε Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ιδρυμα «Πανεπιστήμιο Δυτικής Ελλάδας» με έδρες στη Διαχείριση Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων, Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων και Τροφίμων, Διαχείρισης Πολιτισμικού Περιβάλλοντος και Νέων Τεχνολογιών. Οι εγκαταστάσεις του βρίσκονται σε εκτάσεις του παλιού πολιτικού αεροδρομίου.
Γλυπτοθήκη «Χρήστος Καπράλος»
«Ξεκινάω από μια μεγάλη αγάπη για τον άνθρωπο κι αυτήν θέλω να εκφράσω»... Με δωρική φειδώ στα λόγια του ο ίδιος ο Αγρινιώτης γλύπτης Χρήστος Καπράλος περιγράφει το σύνολο του έργου του.
Οι φυσικές λίμνες, κυρίως αυτές της Τριχωνίδας και της Λυσιμαχίας, αποτελούν ιδανικό ενδιαίτημα για πολλά είδη της φτερωτής πανίδας
Σ' ένα σύγχρονης αισθητικής κτίριο (δωρεά της οικογένειας Παπαστράτου), που βρίσκεται στις παρυφές του Δημοτικού Πάρκου, στεγάζεται μέρος του έργου του γλύπτη Χρήστου Καπράλου. Ο Δήμος Αγρινίου το 1993 σε συνεργασία με το Ιδρυμα «Χρήστος και Σούλη Καπράλου» προχωρεί στη χύτευση των έργων και σταδιακά από το 1994 έως το 1996 τα τοποθετεί στη μόνιμη θέση τους στον εκθεσιακό χώρο της Γλυπτοθήκης. Σε δυο ευρύχωρες αίθουσες εκτίθενται εξήντα έργα μικρού και μεγάλου μεγέθους που διακρίνονται για την εσωτερικότητα των μορφών τους. Η περίφημη «Μάνα», ένα μεγάλο γλυπτό, το πιο γνωστό ίσως έργο του Καπράλου, κοσμεί την είσοδο της Γλυπτοθήκης και σε καλωσορίζει σ' ένα κόσμο που διακρίνεται για την πλαστική αλήθεια του. Γέννημα-θρέμμα της Αιτωλικής γης ο Καπράλος γεννήθηκε στο χωριό Παναιτώλιο της Τριχωνίδας, το 1909, από αγροτική οικογένεια. Οι σπουδές του ξεκίνησαν το 1929 από τη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, ενώ συνεχίστηκαν και ολοκληρώθηκαν στο Παρίσι στις ακαδημίες Grande Chaumiere και Colarossi. Το 1940 ο γλύπτης γυρνά στο χωριό του, όπου μένει και εργάζεται έως το 1946. Στη συνέχεια εγκαθίσταται στην Αθήνα και το 1963 στην Αίγινα, όπου δημιουργεί το δικό του εργαστήρι.
Το 1946 παρουσιάζει την πρώτη ατομική του έκθεση στην αίθουσα «Παρνασσός». Το έργο του, εμπνευσμένο από τον άνθρωπο του καθημερινού αγροτικού μόχθου, τις μνήμες του πολέμου, την Κατοχή και την Εθνική Αντίσταση, παρουσιάζεται το 1957 στον εκθεσιακό χώρο της Ηλεκτρικής Εταιρείας Αθηνών. Το 1961 ο Καπράλος απέκτησε δικό του χυτήριο, όπου μεταφέρει σε χαλκό τα έργα του.
Η γέφυρα της Επισκοπής στη λίμνη Κρεμαστών αποτελεί το όριο μεταξύ των Νομών Ευρυτανίας και Αιτωλοακαρνανίας
Το 1962 εκπροσωπεί την Ελλάδα στην Mπιενάλε της Βενετίας και παράλληλα παρουσιάζει το έργο του σε ατομικές εκθέσεις στις ΗΠΑ, στον Καναδά, στη Γερμανία, στην Αυστρία, στην Ιταλία, στην Ολλανδία, στο Τόκιο, στη Βραζιλία. Το έργο του «Το Μνημείο της Μάχης της Πίνδου» κοσμεί το περιστύλιο στη Βουλή. Το 1991 ιδρύει το Iδρυμα «Σούλη και Χρήστος Καπράλου» και πεθαίνει το 1993.
Μια ξεχωριστή πλατεία
Η Μαρία Δημάδη ήταν γόνος ευκατάστατης και εύπορης οικογένειας του Αγρινίου με πατέρα γιατρό σπουδαγμένο στο Παρίσι και παππού καπνέμπορο. Μορφωμένη και καλλιεργημένη, έπαιζε πιάνο, ζωγράφιζε, μιλούσε πολλές γλώσσες και είχε σπουδές φιλολογίας στο Αμβούργο. Θα μπορούσε να ήταν άλλη μία ακόμα κυρία της υψηλής κοινωνίας που σπαταλούσε τον άπειρο ελεύθερο χρόνο της σε συνεστιάσεις και φιλανθρωπίες. Παρ' όλα αυτά η Μαρία δεν επέλεξε αυτό τον δρόμο και αυτό φάνηκε με το ξεκίνημα του πολέμου του 1940. Εργάστηκε στην αρχή ως εθελόντρια νοσοκόμα, δημιουργώντας παράλληλα ομάδες γυναικών που έπλεκαν ρούχα για τους στρατιώτες στο αλβανικό μέτωπο. Στη διάρκεια της Κατοχής η Μαρία προσχωρεί στην Αντίσταση. Αναλαμβάνει τη θέση διερμηνέα στο Γερμανικό Φρουραρχείο του Αγρινίου και από εκεί, παρακολουθώντας τις συνομιλίες και τα έγγραφα των Γερμανών, ενημερώνει τους συνεργάτες της στο ΕΑΜ για τις κινήσεις 5.000 Γερμανών προς το Καρπενήσι με στόχο την Κυβέρνηση της ελεύθερης Ελλάδας. Το αρχηγείο του ΕΑΜ συντονίζει αντιπερισπασμό ανατρέποντας τα σχέδια των ναζί. Αυτή ίσως ήταν η κυριότερη προσφορά της, αλλά δεν ήταν μόνο αυτή, καθώς, χρησιμοποιώντας την επιρροή της και την εμπιστοσύνη του φρούραρχου από τη θέση διερμηνέα, κατάφερνε να αποσπά ενισχύσεις για τους φτωχούς Ελληνες, μέρος των οποίων κατηύθυνε στους αντιστασιακούς. Λίγες μέρες πριν οι κατακτητές αποχωρήσουν από το Αγρίνιο, στις 14 Σεπτέμβρη του 1944, κάποιοι που δεν εξακριβώθηκε η ταυτότητά τους κατέδωσαν τη Μαρία στους Γερμανούς και εκείνη εκτελέστηκε στα 37 χρόνια της από όργανα του διοικητή των ταγμάτων ασφαλείας, τα οποία διεκπεραίωσαν τη διαταγή τους με επιτυχία. Η πλατεία που δημιουργήθηκε διπλά στο κτίριο της παλιάς δημοτικής αγοράς στην οδό Σκλατσοδήμου, ονομάστηκε προς τιμήν της ξεχωριστής αυτής γυναίκας και είναι μία από τις πιο όμορφες και καλαίσθητες πλατείες του Αγρινίου.
Καταπληκτικές εκδρομές
Η Τριχωνίδα
Περιμετρικά της λίμνης υπάρχει ένας στενός, αλλά ασφάλτινος δρόμος που καθώς εξυπηρετεί τις παραλίμνιες κοινότητες άλλοτε κινείται κοντά στην ακρολιμνιά και άλλοτε απομακρύνεται αρκετά. Στις νότιες όχθες συναντάμε τα αγροτικά χωριά Παπαδάτες, Γαβαλού, Δαφνιάς, Αγιος Ανδρέας, Λιθοβούνι, Καψοράχη, Πετροχώρι, Σιταράλωνα και αρκετούς ακόμη οικισμούς. Παντού ο τόπος είναι κατάφυτος. Ηπιες γαλαζοπράσινες γραμμές γυροφέρνουν το βλέμμα και ηρεμούν τον ταξιδιώτη. Ψαρόβαρκες βαμμένες μ' έντονα χρώματα ξεπροβάλλουν πίσω απ' τους εκτεταμένους καλαμιώνες. Πουλιά και αγριολούλουδα συνθέτουν μια ζωγραφιά μοναδική που κάθε εποχή φέρνει τα δικά της χρώματα. Στον ανοιχτό ορίζοντα κυριαρχούν τα ψηλά βουνά της Αιτωλοακαρνανίας. Από το χωριό Παραβόλα (11 χλμ. ανατολικά του Αγρινίου) ευχάριστη ανάβαση (13 χλμ. εκ των οποίων τα 4 τελευταία σε χωματόδρομο) θα σας φέρει στο ορειβατικό καταφύγιο του Παναιτωλικού Ορους, που βρίσκεται σε ύψος 1.150 μέτρων στην ελατοσκέπαστη θέση «Διασελάκι» www.eosagriniou.gr.
Για να πραγματοποιήσετε τον γύρο της λίμνης με αρχή και τέλος το Αγρίνιο, θα χρειαστεί να καλύψετε μια απόσταση περίπου 70 χιλιομέτρων.
Οι τεχνητές λίμνες
Στην έξοδο του Αγρινίου προς Αμφιλοχία πριν τη γέφυρα της Στράτου θα δείτε δεξιά ασφάλτινο δρόμο να ανηφορίζει στις κατάφυτες λοφοπλαγιές. Από εδώ ξεκινά μια θαυμάσια διαδρομή που θα σας φέρει κοντά στα παραλίμνια τοπία που δημιουργούν οι τεχνητές λίμνες Στράτου και Καστρακίου. Ο δρόμος, στο σύνολό του ασφάλτινος, με αρκετές όμως στροφές θα σας οδηγήσει στα ορεινά χωριά Ματσούκι και Καστράκι, που μετά τη δημιουργία των φραγμάτων Στράτου (1989) και Καστρακίου (1969) έγιναν παραλίμνια! Στην πορεία σας θα συναντήσετε το παραλίμνιο χωριό Μπαμπαλιό, όπου λειτουργεί και ταβέρνα πάνω στη λίμνη. Επόμενο χωριό η Ποδαγορά, που πηρέ το όνομά της από το μεγάλο παζάρι που γινόταν εδώ και μαζεύονταν όλα τα χωριά του Βάλτου. Ενας άλλος οδικός άξονας ξεκινά από την Καμαρούλα και τρέχει με γρήγορες στροφές στις υπώρειες του Παναιτωλικού. Οσο το υψόμετρο μεγαλώνει, τόσο το τοπίο γίνεται πιο ενδιαφέρον. Μετά τα 800 μ. υψόμετρο εμφανίζονται τα πρώτα έλατα και τα όμορφα χωριά, Αγιος Βλάσιος και Χούνη. Επόμενη στάση η γέφυρα της Επισκοπής στην τεχνητή λίμνη Κρεμαστών, στα όρια του Δήμου Αγρινίου με την Ευρυτανία, σε ένα τοπίο συγκλονιστικό.
Αρχαιολογικοί χώροι
Αρχαία Στράτος:
Ο αρχαιολογικός χώρος της Στράτου εντοπίζεται δυτικά του Αχελώου και κατά τον ιστορικό Θουκυδίδη εδώ βρισκόταν η μεγαλύτερη τειχισμένη πόλη της Ακαρνανίας και πρωτεύουσα των αρχαίων Ακαρνάνων. Ο στρατηγικός ρόλος της λόγω της γεωγραφικής θέσης τραβά από τον 5ο αι. αιώνα και μετά την προσοχή των Σπαρτιατών, που την πολιορκούν δύο φορές χωρίς επιτυχία. Τελικά καταλαμβάνεται πολύ αργότερα από τον Μακεδόνα βασιλιά Κάσσανδρο και το 263 π.Χ. από τους Αιτωλούς.
Μετά την κατάλυσή της από τους Ρωμαίους και την ίδρυση της Νικόπολης άρχισε η παρακμή της. Σήμερα ο επισκέπτης θα εντυπωσιαστεί από το αρχαίο θέατρο του 4ου αι., χωρητικότητας 7.000 ατόμων, κτισμένο από γκριζοπράσινο ψαμμόλιθο και λευκό ασβεστόλιθο σε περίοπτη θέση με θέα στον Αχελώο, που θεωρείται το μεγαλύτερο σωζόμενο της Αιτωλοακαρνανίας. Παρόλο που τα θεμέλιά του δεν βρίσκονται σε άριστη κατάσταση, το μέγεθός του και μόνο δείχνει το μεγαλείο αυτής της πόλης, ενώ τμήμα των μεγαλόπρεπων τειχών ( 5ος αι π.Χ.), που διασώζονται στον ίδιο χώρο, μαρτυρούν τη σημασία της στρατηγικής θέσης την οποία προστάτευαν. Είχαν περίμετρο 7,4 χλμ. και έζωναν μια μεγάλη περιοχή που αποτελούνταν από τέσσερεις λόφους και τρεις κοιλάδες!
Αξιο προσοχής είναι το Βουλευτήριο αλλά και ο ναός του Στρατίου Διός, θεού-προστάτη των κατοίκων. Κτίστηκε μεταξύ 338 και 314 π.Χ. και ήταν δωρικού ρυθμού φτιαγμένος από γκρίζο ασβεστόλιθο. Εδώ βρίσκεται και το χωριό Παλιά Στράτος. Τα ελάχιστα πέτρινα σπίτια του που βρίσκονται γύρω από τον αρχαιολογικό χώρο, δένουν αρμονικά με το ήπιο τοπίο. Η περιοχή προσεγγίζεται πολύ εύκολα από το χωριό Στράτος (800 μέτρα) που θα το συναντήσετε μόλις περάσετε τη γέφυρα του Αχελώου, αμέσως μετά το Αγρίνιο με κατεύθυνση προς Αμφιλοχία.
Βλοχός
Κοντά στο χωριό Καινούργιο (6 χλμ. ανατολικά από Αγρίνιο) στην κορφή του λόφου του Βλοχού (υψόμ. 688) έχουν βρεθεί κομμάτια μεγαλιθικού τείχους ελληνιστικών χρόνων που ανήκαν στην ακρόπολη της αρχαίας Θεστίας που οφείλει το όνομά της στον μυθικό βασιλιά Θέστιο. Η εξαιρετική βραχώδης περίμετρος της κορφής του λόφου επέτρεψε τη φυσική οχύρωση της πόλης και την ανέγερση τειχών μόνο νότια και δυτικά της ακρόπολης.
Η πύλη μοιάζει με αυτήν της μυκηναϊκής Τίρυνθας, ενώ το τοπωνύμιο Γλας, με το οποίο αποκαλείται το σημείο, μαρτυρά τη σύνδεση της κατοίκησης με τα πρωτοελληνικά φύλα. Στην κορφή της ορεινής έξαρσης υπήρχε και στα Βυζαντινά χρόνια οχυρό κάστρο, ο Βλοχός, που δόθηκε το 1294 στον Φίλιππο του Τάραντα. Από τους Τούρκους καταλήφθηκε το 1450, για να ερημωθεί στη συνέχεια και σήμερα να σώζονται μόνο υπολείμματα της οχύρωσής του.
Λίγο πιο χαμηλά θα βρείτε σήμερα τη μονή Βλοχού, αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Το καθολικό της του 18ου αιώνα, ρυθμού βασιλικής, εντυπωσιάζει με το ξυλόγλυπτο τέμπλο του και την ξύλινη οροφή. Υπαγόταν στο Πατριαρχείο, όμως όταν το 1834 έκλεισε όλα τα υπάρχοντά της πήγαν στη μονή Προυσού με διάταγμα του βασιλιά Οθωνα.
Βουκάτιο - Κάστρο της Παραβόλας
Ξεκινώντας από το Αγρίνιο θα περάσετε τα μεγαλοχώρια Παναιτώλιο, Καινούργιο, Παραβόλα διατρέχοντας τις βόρειες όχθες. Σε ύψωμα πάνω απ' τον οικισμό Παραβόλα βρίσκεται το αρχαίο Βουκάτιο, με εμφανή τμήματα του τείχους της οχυρωμένης πόλης που χρονολογούνται από τον 4ο αι π.Χ., ενώ η κατασκευή των πύργων ανάγεται στους βυζαντινούς χρόνους. Αξίζει μια επίσκεψη στο σημείο αυτό για το αρχαιολογικό ενδιαφέρον που παρουσιάζει αλλά και για την όμορφη θέα τόσο προς τη λίμνη όσο και προς τον οικισμό.
Ο Δήμος των 7 λιμνών και του Αχελώου
Με τέσσερις φυσικές λίμνες (Οζερός, Αμβρακία, Λυσιμαχία, Τριχωνίδα,) και τρεις τεχνητές (Στράτου, Καστρακίου και Κρεμαστών) να καθορίζουν την τοπιογραφία του, δικαιολογημένα ο Δήμος Αγρινίου μπορεί να χαρακτηριστεί ο δήμος των λιμνών.
Η λίμνη Αμβρακία (θα τη δείτε πηγαίνοντας προς Αμφιλοχία, γνωστή και ως λίμνη Στάνου), αν και ταλαιπωρείται πολύ από τις έντονες διακυμάνσεις στη στάθμη των νερών της λόγω υπερβολικής άντλησής τους για γεωργικούς λόγους, θεωρείται ένας καλός υδροβιότοπος όπου ζουν και αναπαράγονται αρκετά είδη της πτηνοπανίδας και ιχθυοπανίδας. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει και η μικροχλωριδική σύσταση της λίμνης, καθώς πρόσφατα αναφέρθηκε η ύπαρξη 56 ειδών φυτών που δεν ήταν γνωστά στον ελληνικό χώρο (ανήκει στο δίκτυο NATURA 2000).
Η λίμνη Οζερός (Οζερό στα σλάβικα σημαίνει λίμνη) ή Γαλίτσα βρίσκεται δυτικά της κοίτης του Αχελώου, προσεγγίζεται από την υπό κατασκευή Ιονία Οδό και αποτελεί και αυτή έναν ξεχωριστό θαυμάσιο κρίκο στο οικοσύστημα των λιμνών της Αιτωλοακαρνανίας. Εχει έκταση 11 τ.χ. και αποτελεί ενδιαίτημα για αρκετά είδη παρυδάτιων και αρπακτικών πουλιών αλλά και της βίδρας. Παρότι είναι ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000, συνεχίζει και κακοποιείται έντονα από τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες.
Εντονότατο περιηγητικό, ιστορικό και οικολογικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι λίμνες Τριχωνίδα - Λυσιμαχία των οποίων οι όχθες απέχουν μόλις 6 χλμ. από την πόλη και αποτελούν ένα από τα σπουδαιότερα λιμναία οικοσυστήματα της Ελλάδας. Στην ακρολιμνιά, σε πολλά σημεία, νερό και βλάστηση μπερδεύονται σχηματίζοντας μικρές ζούγκλες. Νούφαρα, άγριες ορχιδέες, ιτιές, που γέρνουν πάνω απ' το νερό, αλλά και εκτεταμένοι καλαμιώνες που φράζουν σαν κουρτίνα το σκηνικό της ζωής της λίμνης, κάνουν την παρόχθια ζώνη ένα μοναδικό φυσικό πεδίο.
Στους καλαμιώνες βρίσκουν καταφύγιο σχεδόν 140 είδη πουλιών, εκ των οπoίων τα 30 ανήκουν στα απειλούμενα, ενώ υπάρχουν πολλά σπάνια φυτά (99 είδη φυκιών, μερικά από τα οποία είναι ενδημικά). Στα νερά της αναπαράγεται η αθερίνα του γλυκού νερού, αλλά και 18 ακόμα είδη από τα οποία 3 είναι ενδημικά, ο νανογωβιός -το μικρότερο ψάρι γλυκού νερού της Ευρώπης με μήκος 2 εκ.-, η τριχοβελωνίτσα και το γλανίδι.
Παλιότερα, σε εποχές έντονων βροχοπτώσεων, η Τριχωνίδα και η γειτονική Λυσιμαχία ενώνονταν και σχημάτιζαν μια ενιαία υδάτινη λεκάνη που οι ντόπιοι αποκαλούσαν «λίμνη Απόκουρου». Σήμερα η επικοινωνία των δύο λιμνών ρυθμίζεται από τις σιδερένιες πόρτες που έχουν τοποθετηθεί δίπλα στα γεφύρια του Αλάμπεη. Εχουν χαρακτηρισθεί ως «Τόπος Κοινοτικής Σημασίας» και είναι ενταγμένες στο δίκτυο «Natura 2000» από την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Ο Ζωοδότης Αχελώος
Στο δάπεδο της κεντρικής πλατείας Δημοκρατίας του Αγρινίου δεσπόζει ένα υπερμέγεθες αντίγραφο εξαίρετης τέχνης αρχαίου ψηφιδωτού το οποίο αναπαριστά την πάλη μεταξύ ενός ανθρώπου και ενός ανθρωπόμορφου ταύρου με σώμα φιδιού. Το θαυμάσιο αυτό έργο διηγείται τη μυθική πάλη του Ηρακλή με τον Αχελώο, την αρχέγονη διαμάχη του ανθρώπου με τη φύση.
Στην αρχαιότητα ο Aχελώος, γιος του Ωκεανού και της Τηθύος και πατέρας των Νυμφών και των Σειρήνων, λατρεύτηκε κυρίως από τους Αιτωλοακαρνάνες ως ο σπουδαιότερος ποτάμιος θεός. Μάλιστα μόνο τον Βασιλιά των Θεών -τον Δια- τοποθετούσαν πάνω από αυτόν.
Ο Ομηρος τον ιεραρχεί πριν από τον Ωκεανό που είναι η «αρχή του παντός», ενώ ο Θουκυδίδης τον αποκαλεί «ποταμόν της Ελλάδος». Τον αναπαριστούσαν με τη μορφή ανθρωπόμορφου ταύρου ή φιδιού συμβολίζοντας με αυτόν το τρόπο την ορμητικότητα, τη δύναμη αλλά και τον τρόπο που είχε να ξεγλιστρά ανάμεσα στα βουνά. Ο μόνος που τόλμησε να τα βάλει μαζί του ήταν ο Ηρακλής. Στην αδυσώπητη αυτή μάχη ο ημίθεος, αφού έσπασε ένα από τα κέρατα του θεϊκού ταύρου, κατάφερε να τον καθυποτάξει.
O Αχελώος, για να πάρει πίσω το σπασμένο κέρατο, έδωσε στον Hρακλή το Kέρας της Aμάλθειας που ήταν πηγή αφθονίας και γονιμότητας. Η συμβολική αυτή μάχη ουσιαστικά μεταφέρει την προαιώνια αγωνία του ανθρώπου να επιβιώσει στα ξεσπάσματα της φύσης. Ετσι ο Αχελώος από εκεί που ήταν ο ευεργέτης -ποταμός της Παραχελωτίδας γης, εύκολα μετατρεπόταν με τις πλημμύρες του σε τιμωρός-θεός και απειλή.
Οι πλημμύρες άλλαζαν τη γεωγραφία της περιοχής και έσβηναν τα όρια των χωραφιών παίρνοντας μαζί τους σοδειές και κόπους. Τότε οι γείτονες γίνονταν εχθροί και έπαιρναν τα όπλα για να ξαναμοιράσουν τη γη.
Mετά το 1960, με τη δημιουργία των φραγμάτων, τα νερά του ποταμού πλημμύρισαν τις πανέμορφες κοιλάδες και στη θέση τους εμφανίστηκαν λίμνες, αλλάζοντας για πάντα την τοπιογραφία της περιοχής.
Ο μεγαλόψυχος Ηρακλής επέστρεψε το σπασμένο κέρατο του θεού και πήρε για αντάλλαγμα το Κέρας της Αμάλθειας. Ο σύγχρονος άνθρωπος απέσπασε αλαζονικά από τον ποτάμιο θεό την ορμή του, μετατρέποντάς την σε... ηλεκτρικές κιλοβατώρες!
Παύλος Μοσχολιός, Δήμαρχος Αγρινίου
Το Αγρίνιο τρίτος πόλος ανάπτυξης του δυτικού άξονα της χώρας
Ο νέος Δήμος Αγρινίου βρίσκεται γεωγραφικά στο κέντρο μιας μεγάλης ενδοχώρας, που εκτείνεται από το Ξηρόμερο και τον Ορεινό Βάλτο, μέχρι τη Μακρυνεία και από την ορεινή Τριχωνίδα μέχρι το Πλατυγυάλι. Διαθέτει ισχυρά συγκριτικά πλεονεκτήματα στα οποία μπορεί και πρέπει να βασιστεί η ανάπτυξη της περιοχής.
Η πόλη του Αγρινίου, που αποτελεί το μεγάλο οικονομικό κέντρο της, το ποικιλόμορφο φυσικό περιβάλλον που το συνθέτουν οι τρεις φυσικές (Τριχωνίδα, Λυσιμαχία, Οζερός) και οι τρεις τεχνητές λίμνες (Κρεμαστών, Καστρακίου, Στράτου), ο Αχελώος ποταμός, οι ορεινοί όγκοι, τα εκτεταμένα πεδινά τμήματα της περιοχής, οι αρχαιολογικοί χώροι (Αρχαία Στράτος) και τα θρησκευτικά μνημεία, καθιστούν τον Δήμο Αγρινίου έναν ελκυστικότατο πόλο έλξης και αναφοράς, με μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.
Η Δημοτική Αρχή, υλοποιώντας συγκεκριμένες πολιτικές, φιλοδοξεί να αναδείξει το Αγρίνιο ως τρίτο πόλο ανάπτυξης του δυτικού άξονα της χώρας. Η αξιοποίηση όλων των προγραμμάτων που περιέχει το ΕΣΠΑ, με την ένταξη σημαντικού αριθμού και σπουδαιότητας έργων, επιλύει τα βασικά προβλήματα υποδομών, θωρακίζοντας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το περιβάλλον και δημιουργεί όρους αειφόρου ανάπτυξης της περιοχής.
Παράλληλα, μέσα από το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη μιας σύγχρονης πολυκεντρικής πόλης, χωροθετούμε τέσσερα βιοτεχνικά κέντρα, δημιουργούμε Επιχειρηματικό Πάρκο κατά μήκος της Εθνικής Οδού, μικρά πολεοδομικά κέντρα στο κέντρο και την περιφέρεια της πόλης, ώστε να καταστεί το Αγρίνιο μια σύγχρονη πόλη?αγορά.
Μέσα από αυτό το ένθετο, σας καλούμε να επισκεφτείτε την περιοχή μας και σας υποσχόμαστε να γευτείτε εμπειρίες μοναδικής φυσικής ομορφιάς, μέσα από τη δημιουργική εξερεύνηση και τη φιλοξενία από αυθεντικούς ανθρώπους, που θα σας μείνει αξέχαστη.
Θοδωρής Αθανασιάδης, Ζερμαίν Αλεξάκη
ethnos.gr
Η Μαρία Δημάδη ήταν γόνος ευκατάστατης και εύπορης οικογένειας του Αγρινίου με πατέρα γιατρό σπουδαγμένο στο Παρίσι και παππού καπνέμπορο. Μορφωμένη και καλλιεργημένη, έπαιζε πιάνο, ζωγράφιζε, μιλούσε πολλές γλώσσες και είχε σπουδές φιλολογίας στο Αμβούργο. Θα μπορούσε να ήταν άλλη μία ακόμα κυρία της υψηλής κοινωνίας που σπαταλούσε τον άπειρο ελεύθερο χρόνο της σε συνεστιάσεις και φιλανθρωπίες. Παρ' όλα αυτά η Μαρία δεν επέλεξε αυτό τον δρόμο και αυτό φάνηκε με το ξεκίνημα του πολέμου του 1940. Εργάστηκε στην αρχή ως εθελόντρια νοσοκόμα, δημιουργώντας παράλληλα ομάδες γυναικών που έπλεκαν ρούχα για τους στρατιώτες στο αλβανικό μέτωπο. Στη διάρκεια της Κατοχής η Μαρία προσχωρεί στην Αντίσταση. Αναλαμβάνει τη θέση διερμηνέα στο Γερμανικό Φρουραρχείο του Αγρινίου και από εκεί, παρακολουθώντας τις συνομιλίες και τα έγγραφα των Γερμανών, ενημερώνει τους συνεργάτες της στο ΕΑΜ για τις κινήσεις 5.000 Γερμανών προς το Καρπενήσι με στόχο την Κυβέρνηση της ελεύθερης Ελλάδας. Το αρχηγείο του ΕΑΜ συντονίζει αντιπερισπασμό ανατρέποντας τα σχέδια των ναζί. Αυτή ίσως ήταν η κυριότερη προσφορά της, αλλά δεν ήταν μόνο αυτή, καθώς, χρησιμοποιώντας την επιρροή της και την εμπιστοσύνη του φρούραρχου από τη θέση διερμηνέα, κατάφερνε να αποσπά ενισχύσεις για τους φτωχούς Ελληνες, μέρος των οποίων κατηύθυνε στους αντιστασιακούς. Λίγες μέρες πριν οι κατακτητές αποχωρήσουν από το Αγρίνιο, στις 14 Σεπτέμβρη του 1944, κάποιοι που δεν εξακριβώθηκε η ταυτότητά τους κατέδωσαν τη Μαρία στους Γερμανούς και εκείνη εκτελέστηκε στα 37 χρόνια της από όργανα του διοικητή των ταγμάτων ασφαλείας, τα οποία διεκπεραίωσαν τη διαταγή τους με επιτυχία. Η πλατεία που δημιουργήθηκε διπλά στο κτίριο της παλιάς δημοτικής αγοράς στην οδό Σκλατσοδήμου, ονομάστηκε προς τιμήν της ξεχωριστής αυτής γυναίκας και είναι μία από τις πιο όμορφες και καλαίσθητες πλατείες του Αγρινίου.
Καταπληκτικές εκδρομές
Η Τριχωνίδα
Περιμετρικά της λίμνης υπάρχει ένας στενός, αλλά ασφάλτινος δρόμος που καθώς εξυπηρετεί τις παραλίμνιες κοινότητες άλλοτε κινείται κοντά στην ακρολιμνιά και άλλοτε απομακρύνεται αρκετά. Στις νότιες όχθες συναντάμε τα αγροτικά χωριά Παπαδάτες, Γαβαλού, Δαφνιάς, Αγιος Ανδρέας, Λιθοβούνι, Καψοράχη, Πετροχώρι, Σιταράλωνα και αρκετούς ακόμη οικισμούς. Παντού ο τόπος είναι κατάφυτος. Ηπιες γαλαζοπράσινες γραμμές γυροφέρνουν το βλέμμα και ηρεμούν τον ταξιδιώτη. Ψαρόβαρκες βαμμένες μ' έντονα χρώματα ξεπροβάλλουν πίσω απ' τους εκτεταμένους καλαμιώνες. Πουλιά και αγριολούλουδα συνθέτουν μια ζωγραφιά μοναδική που κάθε εποχή φέρνει τα δικά της χρώματα. Στον ανοιχτό ορίζοντα κυριαρχούν τα ψηλά βουνά της Αιτωλοακαρνανίας. Από το χωριό Παραβόλα (11 χλμ. ανατολικά του Αγρινίου) ευχάριστη ανάβαση (13 χλμ. εκ των οποίων τα 4 τελευταία σε χωματόδρομο) θα σας φέρει στο ορειβατικό καταφύγιο του Παναιτωλικού Ορους, που βρίσκεται σε ύψος 1.150 μέτρων στην ελατοσκέπαστη θέση «Διασελάκι» www.eosagriniou.gr.
Για να πραγματοποιήσετε τον γύρο της λίμνης με αρχή και τέλος το Αγρίνιο, θα χρειαστεί να καλύψετε μια απόσταση περίπου 70 χιλιομέτρων.
Οι τεχνητές λίμνες
Στην έξοδο του Αγρινίου προς Αμφιλοχία πριν τη γέφυρα της Στράτου θα δείτε δεξιά ασφάλτινο δρόμο να ανηφορίζει στις κατάφυτες λοφοπλαγιές. Από εδώ ξεκινά μια θαυμάσια διαδρομή που θα σας φέρει κοντά στα παραλίμνια τοπία που δημιουργούν οι τεχνητές λίμνες Στράτου και Καστρακίου. Ο δρόμος, στο σύνολό του ασφάλτινος, με αρκετές όμως στροφές θα σας οδηγήσει στα ορεινά χωριά Ματσούκι και Καστράκι, που μετά τη δημιουργία των φραγμάτων Στράτου (1989) και Καστρακίου (1969) έγιναν παραλίμνια! Στην πορεία σας θα συναντήσετε το παραλίμνιο χωριό Μπαμπαλιό, όπου λειτουργεί και ταβέρνα πάνω στη λίμνη. Επόμενο χωριό η Ποδαγορά, που πηρέ το όνομά της από το μεγάλο παζάρι που γινόταν εδώ και μαζεύονταν όλα τα χωριά του Βάλτου. Ενας άλλος οδικός άξονας ξεκινά από την Καμαρούλα και τρέχει με γρήγορες στροφές στις υπώρειες του Παναιτωλικού. Οσο το υψόμετρο μεγαλώνει, τόσο το τοπίο γίνεται πιο ενδιαφέρον. Μετά τα 800 μ. υψόμετρο εμφανίζονται τα πρώτα έλατα και τα όμορφα χωριά, Αγιος Βλάσιος και Χούνη. Επόμενη στάση η γέφυρα της Επισκοπής στην τεχνητή λίμνη Κρεμαστών, στα όρια του Δήμου Αγρινίου με την Ευρυτανία, σε ένα τοπίο συγκλονιστικό.
Αρχαιολογικοί χώροι
Αρχαία Στράτος:
Ο αρχαιολογικός χώρος της Στράτου εντοπίζεται δυτικά του Αχελώου και κατά τον ιστορικό Θουκυδίδη εδώ βρισκόταν η μεγαλύτερη τειχισμένη πόλη της Ακαρνανίας και πρωτεύουσα των αρχαίων Ακαρνάνων. Ο στρατηγικός ρόλος της λόγω της γεωγραφικής θέσης τραβά από τον 5ο αι. αιώνα και μετά την προσοχή των Σπαρτιατών, που την πολιορκούν δύο φορές χωρίς επιτυχία. Τελικά καταλαμβάνεται πολύ αργότερα από τον Μακεδόνα βασιλιά Κάσσανδρο και το 263 π.Χ. από τους Αιτωλούς.
Μετά την κατάλυσή της από τους Ρωμαίους και την ίδρυση της Νικόπολης άρχισε η παρακμή της. Σήμερα ο επισκέπτης θα εντυπωσιαστεί από το αρχαίο θέατρο του 4ου αι., χωρητικότητας 7.000 ατόμων, κτισμένο από γκριζοπράσινο ψαμμόλιθο και λευκό ασβεστόλιθο σε περίοπτη θέση με θέα στον Αχελώο, που θεωρείται το μεγαλύτερο σωζόμενο της Αιτωλοακαρνανίας. Παρόλο που τα θεμέλιά του δεν βρίσκονται σε άριστη κατάσταση, το μέγεθός του και μόνο δείχνει το μεγαλείο αυτής της πόλης, ενώ τμήμα των μεγαλόπρεπων τειχών ( 5ος αι π.Χ.), που διασώζονται στον ίδιο χώρο, μαρτυρούν τη σημασία της στρατηγικής θέσης την οποία προστάτευαν. Είχαν περίμετρο 7,4 χλμ. και έζωναν μια μεγάλη περιοχή που αποτελούνταν από τέσσερεις λόφους και τρεις κοιλάδες!
Αξιο προσοχής είναι το Βουλευτήριο αλλά και ο ναός του Στρατίου Διός, θεού-προστάτη των κατοίκων. Κτίστηκε μεταξύ 338 και 314 π.Χ. και ήταν δωρικού ρυθμού φτιαγμένος από γκρίζο ασβεστόλιθο. Εδώ βρίσκεται και το χωριό Παλιά Στράτος. Τα ελάχιστα πέτρινα σπίτια του που βρίσκονται γύρω από τον αρχαιολογικό χώρο, δένουν αρμονικά με το ήπιο τοπίο. Η περιοχή προσεγγίζεται πολύ εύκολα από το χωριό Στράτος (800 μέτρα) που θα το συναντήσετε μόλις περάσετε τη γέφυρα του Αχελώου, αμέσως μετά το Αγρίνιο με κατεύθυνση προς Αμφιλοχία.
Βλοχός
Κοντά στο χωριό Καινούργιο (6 χλμ. ανατολικά από Αγρίνιο) στην κορφή του λόφου του Βλοχού (υψόμ. 688) έχουν βρεθεί κομμάτια μεγαλιθικού τείχους ελληνιστικών χρόνων που ανήκαν στην ακρόπολη της αρχαίας Θεστίας που οφείλει το όνομά της στον μυθικό βασιλιά Θέστιο. Η εξαιρετική βραχώδης περίμετρος της κορφής του λόφου επέτρεψε τη φυσική οχύρωση της πόλης και την ανέγερση τειχών μόνο νότια και δυτικά της ακρόπολης.
Η πύλη μοιάζει με αυτήν της μυκηναϊκής Τίρυνθας, ενώ το τοπωνύμιο Γλας, με το οποίο αποκαλείται το σημείο, μαρτυρά τη σύνδεση της κατοίκησης με τα πρωτοελληνικά φύλα. Στην κορφή της ορεινής έξαρσης υπήρχε και στα Βυζαντινά χρόνια οχυρό κάστρο, ο Βλοχός, που δόθηκε το 1294 στον Φίλιππο του Τάραντα. Από τους Τούρκους καταλήφθηκε το 1450, για να ερημωθεί στη συνέχεια και σήμερα να σώζονται μόνο υπολείμματα της οχύρωσής του.
Λίγο πιο χαμηλά θα βρείτε σήμερα τη μονή Βλοχού, αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Το καθολικό της του 18ου αιώνα, ρυθμού βασιλικής, εντυπωσιάζει με το ξυλόγλυπτο τέμπλο του και την ξύλινη οροφή. Υπαγόταν στο Πατριαρχείο, όμως όταν το 1834 έκλεισε όλα τα υπάρχοντά της πήγαν στη μονή Προυσού με διάταγμα του βασιλιά Οθωνα.
Βουκάτιο - Κάστρο της Παραβόλας
Ξεκινώντας από το Αγρίνιο θα περάσετε τα μεγαλοχώρια Παναιτώλιο, Καινούργιο, Παραβόλα διατρέχοντας τις βόρειες όχθες. Σε ύψωμα πάνω απ' τον οικισμό Παραβόλα βρίσκεται το αρχαίο Βουκάτιο, με εμφανή τμήματα του τείχους της οχυρωμένης πόλης που χρονολογούνται από τον 4ο αι π.Χ., ενώ η κατασκευή των πύργων ανάγεται στους βυζαντινούς χρόνους. Αξίζει μια επίσκεψη στο σημείο αυτό για το αρχαιολογικό ενδιαφέρον που παρουσιάζει αλλά και για την όμορφη θέα τόσο προς τη λίμνη όσο και προς τον οικισμό.
Ο Δήμος των 7 λιμνών και του Αχελώου
Με τέσσερις φυσικές λίμνες (Οζερός, Αμβρακία, Λυσιμαχία, Τριχωνίδα,) και τρεις τεχνητές (Στράτου, Καστρακίου και Κρεμαστών) να καθορίζουν την τοπιογραφία του, δικαιολογημένα ο Δήμος Αγρινίου μπορεί να χαρακτηριστεί ο δήμος των λιμνών.
Η λίμνη Αμβρακία (θα τη δείτε πηγαίνοντας προς Αμφιλοχία, γνωστή και ως λίμνη Στάνου), αν και ταλαιπωρείται πολύ από τις έντονες διακυμάνσεις στη στάθμη των νερών της λόγω υπερβολικής άντλησής τους για γεωργικούς λόγους, θεωρείται ένας καλός υδροβιότοπος όπου ζουν και αναπαράγονται αρκετά είδη της πτηνοπανίδας και ιχθυοπανίδας. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει και η μικροχλωριδική σύσταση της λίμνης, καθώς πρόσφατα αναφέρθηκε η ύπαρξη 56 ειδών φυτών που δεν ήταν γνωστά στον ελληνικό χώρο (ανήκει στο δίκτυο NATURA 2000).
Η λίμνη Οζερός (Οζερό στα σλάβικα σημαίνει λίμνη) ή Γαλίτσα βρίσκεται δυτικά της κοίτης του Αχελώου, προσεγγίζεται από την υπό κατασκευή Ιονία Οδό και αποτελεί και αυτή έναν ξεχωριστό θαυμάσιο κρίκο στο οικοσύστημα των λιμνών της Αιτωλοακαρνανίας. Εχει έκταση 11 τ.χ. και αποτελεί ενδιαίτημα για αρκετά είδη παρυδάτιων και αρπακτικών πουλιών αλλά και της βίδρας. Παρότι είναι ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000, συνεχίζει και κακοποιείται έντονα από τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες.
Εντονότατο περιηγητικό, ιστορικό και οικολογικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι λίμνες Τριχωνίδα - Λυσιμαχία των οποίων οι όχθες απέχουν μόλις 6 χλμ. από την πόλη και αποτελούν ένα από τα σπουδαιότερα λιμναία οικοσυστήματα της Ελλάδας. Στην ακρολιμνιά, σε πολλά σημεία, νερό και βλάστηση μπερδεύονται σχηματίζοντας μικρές ζούγκλες. Νούφαρα, άγριες ορχιδέες, ιτιές, που γέρνουν πάνω απ' το νερό, αλλά και εκτεταμένοι καλαμιώνες που φράζουν σαν κουρτίνα το σκηνικό της ζωής της λίμνης, κάνουν την παρόχθια ζώνη ένα μοναδικό φυσικό πεδίο.
Στους καλαμιώνες βρίσκουν καταφύγιο σχεδόν 140 είδη πουλιών, εκ των οπoίων τα 30 ανήκουν στα απειλούμενα, ενώ υπάρχουν πολλά σπάνια φυτά (99 είδη φυκιών, μερικά από τα οποία είναι ενδημικά). Στα νερά της αναπαράγεται η αθερίνα του γλυκού νερού, αλλά και 18 ακόμα είδη από τα οποία 3 είναι ενδημικά, ο νανογωβιός -το μικρότερο ψάρι γλυκού νερού της Ευρώπης με μήκος 2 εκ.-, η τριχοβελωνίτσα και το γλανίδι.
Παλιότερα, σε εποχές έντονων βροχοπτώσεων, η Τριχωνίδα και η γειτονική Λυσιμαχία ενώνονταν και σχημάτιζαν μια ενιαία υδάτινη λεκάνη που οι ντόπιοι αποκαλούσαν «λίμνη Απόκουρου». Σήμερα η επικοινωνία των δύο λιμνών ρυθμίζεται από τις σιδερένιες πόρτες που έχουν τοποθετηθεί δίπλα στα γεφύρια του Αλάμπεη. Εχουν χαρακτηρισθεί ως «Τόπος Κοινοτικής Σημασίας» και είναι ενταγμένες στο δίκτυο «Natura 2000» από την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Ο Ζωοδότης Αχελώος
Στο δάπεδο της κεντρικής πλατείας Δημοκρατίας του Αγρινίου δεσπόζει ένα υπερμέγεθες αντίγραφο εξαίρετης τέχνης αρχαίου ψηφιδωτού το οποίο αναπαριστά την πάλη μεταξύ ενός ανθρώπου και ενός ανθρωπόμορφου ταύρου με σώμα φιδιού. Το θαυμάσιο αυτό έργο διηγείται τη μυθική πάλη του Ηρακλή με τον Αχελώο, την αρχέγονη διαμάχη του ανθρώπου με τη φύση.
Στην αρχαιότητα ο Aχελώος, γιος του Ωκεανού και της Τηθύος και πατέρας των Νυμφών και των Σειρήνων, λατρεύτηκε κυρίως από τους Αιτωλοακαρνάνες ως ο σπουδαιότερος ποτάμιος θεός. Μάλιστα μόνο τον Βασιλιά των Θεών -τον Δια- τοποθετούσαν πάνω από αυτόν.
Ο Ομηρος τον ιεραρχεί πριν από τον Ωκεανό που είναι η «αρχή του παντός», ενώ ο Θουκυδίδης τον αποκαλεί «ποταμόν της Ελλάδος». Τον αναπαριστούσαν με τη μορφή ανθρωπόμορφου ταύρου ή φιδιού συμβολίζοντας με αυτόν το τρόπο την ορμητικότητα, τη δύναμη αλλά και τον τρόπο που είχε να ξεγλιστρά ανάμεσα στα βουνά. Ο μόνος που τόλμησε να τα βάλει μαζί του ήταν ο Ηρακλής. Στην αδυσώπητη αυτή μάχη ο ημίθεος, αφού έσπασε ένα από τα κέρατα του θεϊκού ταύρου, κατάφερε να τον καθυποτάξει.
O Αχελώος, για να πάρει πίσω το σπασμένο κέρατο, έδωσε στον Hρακλή το Kέρας της Aμάλθειας που ήταν πηγή αφθονίας και γονιμότητας. Η συμβολική αυτή μάχη ουσιαστικά μεταφέρει την προαιώνια αγωνία του ανθρώπου να επιβιώσει στα ξεσπάσματα της φύσης. Ετσι ο Αχελώος από εκεί που ήταν ο ευεργέτης -ποταμός της Παραχελωτίδας γης, εύκολα μετατρεπόταν με τις πλημμύρες του σε τιμωρός-θεός και απειλή.
Οι πλημμύρες άλλαζαν τη γεωγραφία της περιοχής και έσβηναν τα όρια των χωραφιών παίρνοντας μαζί τους σοδειές και κόπους. Τότε οι γείτονες γίνονταν εχθροί και έπαιρναν τα όπλα για να ξαναμοιράσουν τη γη.
Mετά το 1960, με τη δημιουργία των φραγμάτων, τα νερά του ποταμού πλημμύρισαν τις πανέμορφες κοιλάδες και στη θέση τους εμφανίστηκαν λίμνες, αλλάζοντας για πάντα την τοπιογραφία της περιοχής.
Ο μεγαλόψυχος Ηρακλής επέστρεψε το σπασμένο κέρατο του θεού και πήρε για αντάλλαγμα το Κέρας της Αμάλθειας. Ο σύγχρονος άνθρωπος απέσπασε αλαζονικά από τον ποτάμιο θεό την ορμή του, μετατρέποντάς την σε... ηλεκτρικές κιλοβατώρες!
Παύλος Μοσχολιός, Δήμαρχος Αγρινίου
Το Αγρίνιο τρίτος πόλος ανάπτυξης του δυτικού άξονα της χώρας
Ο νέος Δήμος Αγρινίου βρίσκεται γεωγραφικά στο κέντρο μιας μεγάλης ενδοχώρας, που εκτείνεται από το Ξηρόμερο και τον Ορεινό Βάλτο, μέχρι τη Μακρυνεία και από την ορεινή Τριχωνίδα μέχρι το Πλατυγυάλι. Διαθέτει ισχυρά συγκριτικά πλεονεκτήματα στα οποία μπορεί και πρέπει να βασιστεί η ανάπτυξη της περιοχής.
Η πόλη του Αγρινίου, που αποτελεί το μεγάλο οικονομικό κέντρο της, το ποικιλόμορφο φυσικό περιβάλλον που το συνθέτουν οι τρεις φυσικές (Τριχωνίδα, Λυσιμαχία, Οζερός) και οι τρεις τεχνητές λίμνες (Κρεμαστών, Καστρακίου, Στράτου), ο Αχελώος ποταμός, οι ορεινοί όγκοι, τα εκτεταμένα πεδινά τμήματα της περιοχής, οι αρχαιολογικοί χώροι (Αρχαία Στράτος) και τα θρησκευτικά μνημεία, καθιστούν τον Δήμο Αγρινίου έναν ελκυστικότατο πόλο έλξης και αναφοράς, με μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.
Η Δημοτική Αρχή, υλοποιώντας συγκεκριμένες πολιτικές, φιλοδοξεί να αναδείξει το Αγρίνιο ως τρίτο πόλο ανάπτυξης του δυτικού άξονα της χώρας. Η αξιοποίηση όλων των προγραμμάτων που περιέχει το ΕΣΠΑ, με την ένταξη σημαντικού αριθμού και σπουδαιότητας έργων, επιλύει τα βασικά προβλήματα υποδομών, θωρακίζοντας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το περιβάλλον και δημιουργεί όρους αειφόρου ανάπτυξης της περιοχής.
Παράλληλα, μέσα από το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη μιας σύγχρονης πολυκεντρικής πόλης, χωροθετούμε τέσσερα βιοτεχνικά κέντρα, δημιουργούμε Επιχειρηματικό Πάρκο κατά μήκος της Εθνικής Οδού, μικρά πολεοδομικά κέντρα στο κέντρο και την περιφέρεια της πόλης, ώστε να καταστεί το Αγρίνιο μια σύγχρονη πόλη?αγορά.
Μέσα από αυτό το ένθετο, σας καλούμε να επισκεφτείτε την περιοχή μας και σας υποσχόμαστε να γευτείτε εμπειρίες μοναδικής φυσικής ομορφιάς, μέσα από τη δημιουργική εξερεύνηση και τη φιλοξενία από αυθεντικούς ανθρώπους, που θα σας μείνει αξέχαστη.
Θοδωρής Αθανασιάδης, Ζερμαίν Αλεξάκη
ethnos.gr
agriniopress