ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΣΤΟ ΒΑΤΟ ΔΗΜΟΥ ΑΚΤΙΟΥ-ΒΟΝΙΤΣΑΣ ΚΑΙ Η ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ

Γράφει ο Γιάννης Ζαβιτσανάκης*

Καλά κρυμμένο και προφυλαγμένο σε μια δύσβατη, δυσπρόσιτη κορυφογραμμή των Ακαρνανικών ορέων, σε υψόμετρο λίγο μεγαλύτερο από 1000 μέτρα, βρίσκεται άλλο ένα στολίδι της Αιτωλοακρνανικής γης.

Φτάνοντας από τη Βόνιτσα στο Μοναστηράκι, ακολουθούμε το δρόμο για το εγκαταλελειμμένο πλέον χωριό του Βάτου, στην απόκοσμη κοιλάδα του Μπούμιστου, δυτικά από την ψηλότερη κορυφή των Ακαρνανικών ορέων. 

Εκεί, ελάχιστοι κτηνοτρόφοι πλέον διαμένουν στα τσαρδάκια τους και μόνο κατά την θερινή περίοδο, όταν ανεβάζουν τα κοπάδια τους ψηλά στο βουνό.

Πριν το Βάτο και στη διασταύρωση για την Ιερά Μόνη Ρόμβου, μοναστήρι αφιερωμένο στη Γέννηση της Θεοτόκου το οποίο έχει ιστορία περίπου μισής χιλιετίας, ακολουθούμε στα δεξιά χαλικόδρομο και έπειτα χωματόδρομο, συνολικού μήκους 2 περίπου χιλιομέτρων. 

Φτάνουμε έτσι στο σπιτάκι του ευγενέστατου και φιλόξενου κτηνοτρόφου κ. Αποστόλη Βαρδή, στον οποίο και οφείλουμε θερμές ευχαριστίες για τη βοήθειά του στον εντοπισμό του σπηλαίου, βοήθεια χωρίς την οποία η επιτυχία της αποστολής μας θα ήταν αδύνατη..
ΔΕΙΤΕ ΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ 

Από το σπίτι του κ. Αποστόλη, πεζοπορία 40 περίπου λεπτών της ώρας στην απέναντι, δυτική πλαγιά, μας οδηγεί στην κορυφή σάρας όπου, στη βάση κάθετου βράχου, ανοίγεται η είσοδος του σπηλαίου.

Για να φτάσουμε ως εκεί, σκαρφαλώνουμε αρχικά σε πλαγιά με πολύ μεγάλη κλίση και υψηλή θαμνώδη και δενδρώδη, πυκνότατη βλάστηση, συνεχίζουμε την πορεία μας μέσα σε πυκνό δάσος τεράστιων βελανιδιών, περνάμε μια πηγούλα και, τέλος, σκαρφαλώνουμε στη σάρα που, στην κορυφή της, φιλοξενεί την είσοδο του σπηλαίου.

Πρόκειται για ένα δίχωρο, οριζόντιο σπήλαιο.

Η είσοδός του, ανοίγεται προς τη δύση. Έντονα κατηφορική επιφάνεια μήκους 10 μέτρων που ξεκινάει από αυτή, μας οδηγεί στο δάπεδό του.

Το σχήμα της πρώτης αίθουσας είναι ακανόνιστο οβάλ, με μήκος είκοσι περίπου μέτρα, από την είσοδο προς το απέναντι από αυτή τοίχωμα του χώρου ενώ, το πλάτος της, είναι περίπου 45 μέτρα.

Είναι καταστόλιστη με σταλακτιτικό και σταλαγμιτικό διάκοσμο, διαφόρων χρωμάτων και μεγάλης ανάπτυξης.  Στα πρώτα μέτρα μετά την είσοδο, μεγάλος αριθμός σταλακτιτών είναι θραυσμένος από άγνωστη αιτία.

Άλλη μια δυσάρεστη παρατήρηση που κάναμε στο σπήλαιο είναι πως, η σταγονοροή του, η διαδικασία δηλαδή που δημιουργεί το διάκοσμό του, είναι πια ελάχιστη. Ακόμα και τη χειμερινή περίοδο, κατά την οποία το επισκεφθήκαμε.

Στα βορειοδυτικά της αίθουσας αυτής, ανοίγεται στη βάση του τοιχώματος ένα λαγούμι κατηφορικό με διαδρομή 6-7 μέτρων, που οδηγεί στη δεύτερη και πολύ μικρότερη αίθουσα, η οποία έχει διαστάσεις περίπου 3 Χ 3 μέτρα.

Η επίσκεψη στο σπήλαιο του Βάτου, είναι μια κοπιαστική προσπάθεια που, όμως, αποζημιώνει με το παραπάνω εκείνον που θα την αποτολμήσει, τόσο με την ομορφιά του ίδιου του σπηλαίου όσο και με την άγρια γοητεία του ορεινού, Ακαρνανικού τοπίου της διαδρομής ως εκεί και της ευρύτερης περιοχής.

* Γιάννης Ζαβιτσανάκης Αρχαιολόγος – Σπηλαιολόγος