Τετάρτη 5 Ιουνίου 2013

Ημερολόγιο ξεπουλήματος Α΄


Από το unfollow.com.gr
To UNFOLLOW αποφάσισε να παρακολουθεί στενά τις ιδιωτικοποιήσεις, δημιουργώντας το Ημερολόγιο ιδιωτικοποιήσεων 2013-2014, επειδή πιστεύει ότι αποτελούν κεφαλαιώδες ζήτημα στην πολιτική ζωή της Ελλάδας. 

Η παρατεταμένη κρίση χρέους έχει δώσει στις κυβερνήσεις των τελευταίων ετών, με προεξάρχουσα την τρικομματική του Αντώνη Σαμαρά, την ευκαιρία να μεταβιβάσουν σχεδόν το σύνολο των δημοσίων αγαθών και υποδομών σε ιδιώτες. Και η συνακόλουθη κοινωνική κρίση τούς έχει δώσει την ευκαιρία να επιβάλουν αυτό το πρόγραμμα μεταβίβασης δημόσιου πλούτου σε ιδιωτικά χέρια με το μικρότερο δυνατό πολιτικό κόστος: αν δεν ήταν τα διαδοχικά σοκ των τελευταίων ετών, σε συνδυασμό με την ακατάπαυστη προπαγάνδα των κυρίαρχων ΜΜΕ, που σταδιακά αφόπλισαν μια ολόκληρη κοινωνία, καμία κυβέρνηση δεν θα είχε κατορθώσει να περάσει ένα τέτοιο πρόγραμμα.
Γνωρίζουμε εκ των προτέρων ότι ο αντίλογος είναι να μας πουν κρατιστές. Πρόκειται όμως για έναν αντίλογο άνευ νοήματος. Διότι για να συζητήσουμε περί κρατισμού ή μη, θα πρέπει πρώτα από όλα να υπάρξει τρόπος υγιούς δημόσιας συζήτησης. Εμείς δεν υποστηρίζουμε εδώ ότι το κράτος είναι εκ προοιμίου «καλό». Υποστηρίζουμε ότι η πολιτική εξουσία έχει την υποχρέωση να τεκμηριώνει αποφάσεις που δεσμεύουν τους πολίτες, και μάλιστα όταν τους δεσμεύουν σε βάθος γενεών. Αυτή η τεκμηρίωση απουσιάζει. Μια σειρά επιχειρήματα υπέρ της ανάγκης των ιδιωτικοποιήσεων εμφανίζονται ως δόγματα – μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης τα πιστεύει, δίχως αποδείξεις. Αλλά η πολιτική δεν είναι θρησκεία. Δεν δικαιούται κανένας να κυβερνάει με δόγματα. Κι αν τα επιχειρήματα μιας κυβέρνησης δεν αντέχουν σε ορθολογικό έλεγχο, πρέπει να εγκαταλείπονται, μαζί με τις πολιτικές αποφάσεις που υπερασπίζονται.
Κυριαρχεί το δόγμα ότι «το κράτος δεν μπορεί να είναι επιχειρηματίας». Αλλά πολλές από τις επιχειρήσεις που πωλούνται είναι κερδοφόρες. Και πάντως ποτέ δεν είδαμε ένα σχέδιο ανασύνταξης του κράτους, που να διαθέτει συγκρίσιμη τεχνοκρατική αποφασιστικότητα με τα επίσης διευθυνόμενα από το κράτος σχέδια ιδιωτικοποιήσεων ή περικοπών, ένα σχέδιο με ανάλογες «task force» και «ομάδες είσπραξης». Υπάρχει περίσσεια τεχνοκρατών στις ιδιωτικοποιήσεις αλλά πλήρης εξαφάνιση όταν τίθεται ζήτημα κρατικής αποτελεσματικότητας. Η απάντηση λοιπόν στο θέσφατο «το κράτος δεν μπορεί να είναι επιχειρηματίας» είναι: Πού το ξέρετε; Προσπαθήσατε ποτέ;
Κυριαρχεί το δόγμα ότι οι ιδιωτικοποιήσεις «ευνοούν τον ανταγωνισμό». Αλλά αν εξετάσει κανείς τις υποβολές προτάσεων βλέπει παντού το ίδιο σχήμα: Λιγοστοί πασίγνωστοι έλληνες επιχειρηματίες είτε μόνοι τους είτε συχνά ως «θυρωροί» διεθνών ολιγοπωλίων. Ποιος ανταγωνισμός;
Κυριαρχεί το δόγμα ότι οι ιδιωτικοποιήσεις «θα καταπολεμήσουν τις πελατειακές σχέσεις». Αλλά οι επιχειρηματίες που διεκδικούν ποσοστά στις ιδιωτικοποιήσεις είναι οι ίδιοι που τόσα χρόνια κυριαρχούν στα συμβόλαια του δημοσίου και στα μεγάλα ΜΜΕ – στη λεγόμενη «διαπλοκή». Αυτό δεν το άλλαξε η κρίση. Παρατηρούμε μάλιστα και τα διεθνή ολιγοπώλια που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας να κινούνται με απολύτως παρόμοιο τρόπο, μοιράζοντας χρήμα στον Τύπο. Από πού προκύπτει λοιπόν ότι οι ιδιωτικοποιήσεις οδηγούν αλλού και όχι σε ακριβώς το ίδιο σύστημα και τις ίδιες εξαρτήσεις που κυριαρχούν στην Ελλάδα εδώ και δεκαετίες – απλώς με ακόμη περισσότερα κέρδη για τους ίδιους και τους ίδιους; Υπάρχει μεγαλύτερη «πελατειακή σχέση» από τη διαπλοκή;
Κυριαρχεί το δόγμα ότι οι ιδιωτικοποιήσεις «βελτιώνουν τις υπηρεσίες». Αλλά η διεθνής εμπειρία δεν συμφωνεί. Σε σειρά ιδιωτικοποιήσεων στη Μ. Βρετανία, τη Γαλλία, τη Γερμανία και αλλού, είδαμε τις τιμές να ανεβαίνουν και την ποιότητα των υπηρεσιών αλλά και τις προδιαγραφές ασφαλείας να πέφτουν. Σε κάποιες περιπτώσεις, εταιρείες όπως αυτές της ύδρευσης ξαναπέρασαν σε δημόσιο έλεγχο.
Κυριαρχεί το δόγμα ότι οι ιδιωτικοποιήσεις «θα μειώσουν το χρέος». Αλλά οι ιδιωτικοποιήσεις δεν ξεκίνησαν τώρα: ως το τέλος της δεκαετίας του 2000 είχε ιδιωτικοποιηθεί όλη σχεδόν η ναυπηγική βιομηχανία, η ΑΓΕΤ, ο ΟΤΕ, το 90% του τραπεζικού τομέα, η Ολυμπιακή, το 48,5% της ΔΕΗ, το 38% της ΕΥΔΑΠ, το 64% των Ελληνικών Πετρελαίων, το 49% του ΟΠΑΠ, και πολλά ακόμη. Το χρέος, ωστόσο, έφτασε από 139,2 δισ. ευρώ το 2000 στα 305 δισ. ευρώ το 2012. Με ποιον τρόπο, λοιπόν, μειώνουν οι ιδιωτικοποιήσεις το χρέος;
Η κυβέρνηση δεν δίνει καμία πειστική απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα. Μολοντούτο, το πρόγραμμα μεταβίβασης του δημόσιου πλούτου σε ιδιωτικά χέρια συνεχίζεται αδιαλείπτως, γεγονός που οδηγεί αναπόδραστα στο συμπέρασμα ότι η κυβέρνηση έχει διαφορετική ατζέντα από αυτή που δηλώνει δημόσια: επιδίωξή της δεν είναι ούτε η διάσωση της χώρας ούτε η ανάπτυξη, είναι αυτή καθαυτή η μεταβίβαση του δημόσιου πλούτου σε ιδιώτες. Και πρόκειται κυριολεκτικά για τα πάντα: φυσικοί πόροι, ενέργεια, υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, δρόμοι, λιμάνια, αεροδρόμια, ακίνητα, γη.
Το ότι μια κυβέρνηση μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο δηλώνει την τεράστια έκπτωση της δημοκρατίας που έχει συντελεστεί στη χώρα μας – η εκτελεστική εξουσία δρα ανεπηρέαστη από οποιονδήποτε δημόσιο έλεγχο, είτε των δημοκρατικών θεσμών είτε των ΜΜΕ είτε της κοινωνίας. Μια έκπτωση για την οποία είναι συνένοχα τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στο UNFOLLOW κρίναμε ότι αποτελεί δημοσιογραφικό καθήκον η καταγραφή και η διαρκής ενημέρωση για όλο το φάσμα της εκποίησης που βρίσκεται σε εξέλιξη. Τουλάχιστον έτσι, κάθε αναγνώστης μας θα μπορεί να έχει αντίληψη του δημόσιου πλούτου που αρπάζεται καθημερινά όχι μόνο από τα δικά του χέρια αλλά και από τα χέρια των παιδιών του.

www.agrinioculture.gr