Εργασία φοιτήτριας πριν 40 χρόνια.
.................α) Βασκανία. Όσοι έχουνε πυκνά φρύδια και σμιχτά ματιάζουνε. Ματιάζουνε και όσοι δεν είναι καθαροί. Όλα τα ζώα ματιάζονται. Ο Σαββατογεννημένος δεν ματιάζεται και αυτ(ου)νού πιάνει η κατάρα του.. Τον ματιασμένο τον πονάει το κεφάλι του, κάνει μετό κι έχει ανορεξίες και ζαλάδες. Για να μη ματιάσουμε λέμε: «φτού να μη σε ματιάσω». Η βασκανία αποτρέπεται με το φτύσιμο με το φυλαχτό. Βάζουμε σκόρδο σε κάτι που υπάρχει φόβος να ματιαστεί. Επίσης προληπτικά είναι εκτός από το σκόρδο, το κρεμμύδι, το λιβάνι, το τομάρι από φίδι(φιδόντυμα).
Τον ματιασμένο όσες ξέρουνε τον ξεματιάζουνε, άλλες με 3 σταγόνες λάδι στο νερό (άμα χαθεί το λάδι είναι ματιασμένος), άλλες με χοντρό αλάτι στο νερό (άμα τα κομμάτια του αλατιού καθώς πέφτουνε στον πάτο του ποτηριού αφήνουνε μεγάλες φουσκάλες είναι ματιασμένος),άλλες με κάρβουνα στο νερό. Επίσης τον ματιασμένο τον ξορκάνε με κάπνισμα από σταυρολέλουδα.(Σταυροπροσκυνήσεως).
Άλλαι μαγικαί ενέργειαι: Μαννόγαλα. Το μαννόγαλα είναι μίγμα από δυό γάλατα της μάννας και της κόρης άμα γεννήσουν συγχρόνως. Το χρησιμοποιούνε το μαννόγαλο για μαγικές ενέργειες π.χ. Στάζουνε στο φαϊ κάποιου μαννόγαλα κι αυτός ο κάποιος αμέσως παίρνει γυναίκα του μια κοπέλλα που πρώτα δεν τνήθελε (την ήθελε). Άμα θέλουμε να φύγει κάποιος απ’ το σπίτι και μας κούρασε του ρίχνουμε αλάτι κι αμέσως αυτός φεύγει.
Όταν σπάει ο καφθρέφτης είναι θάνατος. Άμα ο νεκρός χαμογελάει θα πάρει κι άλλον κοντά του. Όταν πέσει κάτι απ’ το φέρετρο, θα πεθάνει κάποιος μέσα απ’ το σπίτι.
Τον ματιασμένο όσες ξέρουνε τον ξεματιάζουνε, άλλες με 3 σταγόνες λάδι στο νερό (άμα χαθεί το λάδι είναι ματιασμένος), άλλες με χοντρό αλάτι στο νερό (άμα τα κομμάτια του αλατιού καθώς πέφτουνε στον πάτο του ποτηριού αφήνουνε μεγάλες φουσκάλες είναι ματιασμένος),άλλες με κάρβουνα στο νερό. Επίσης τον ματιασμένο τον ξορκάνε με κάπνισμα από σταυρολέλουδα.(Σταυροπροσκυνήσεως).
β) Ανεμοστρόβιλος. Όταν γίνεται ανεμοστρόβιλος πιστεύουμε πώς σ’ αυτό το σημείο υπάρχουν αερικά. Ακούγονται δε και κρότοι. Αν ο άνθρωπος τύχει να περάσει την ώρα που γίνεται ανεμοστρόβιλος μπορεί να πάθει κακό.
Για να μη μπαίνει αρρώστεια στο χωριό μαζεύουνε κερί, το λιώνουν και περνάνε μέσα το νήμα και μ’ αυτό ζώνουνε την εκκλησία δύο και τρείς γύρους. Αυτό συνήθως γίνεται στη μνήμη του Αγίου της εκκλησίας. Επίσης τοποθετούν σε τέσσερα σημεία του χωριού σε σχήμα σταυρού 1) δυό δαμάλια μ’ ασημένια αλέτρια, 2) καρφώνουν λάμια, 3) θαβουνε ένα δοχείο με αγιασμό και 4) θάβουνε ένα σταυρό.
Τον άρρωστο από τη λούγκα του τον πηγαίνουνε σε σταυροδρόμι και κείνος που ξέρει τον ξορκάει με τρία λιθαράκια. Λέει δε ξορκώντας με κάθε λιθαράκι: «Απόψε αστέρια, απόψε λούγκα, αύριο ούτε αστέρια ούτε λούγκα».
Όποιος έχει τον στυλίτη(αρρώστεια) κάθεται έξ(ω) απ’ την πόρτα, ακουμπισμένος στο κασόξυλο. Κι ένας άλλος μ’ ένα τσεκούρι χτυπάει (κάνει κοψιές) το πορτόξυλο (αυτός κάθεται μέσα απ’ την πόρτα) 3 φορές και λέει: «κόβω – κόβω τον στυλίτη, τον μυλίτη, τον συνάδελφο του χάρου».
Άμα ένας είναι άρρωστος και πιστεύουνε ότι με τη βοήθεια του Θεού θα γίνει καλά, τον φέρνουνε οποιαδήποτε μέρα στην εκκλησία και τον ξενυχτάνε 3 βράδυα. Κάνουνε και λειτουργία στην εκκλησία υαυτά τα τρία βράδυα κι ο παπάς τον διαβάζει κιόλας. Είναι καλό να περνάμε κάτου απ’ τον επιτάφιο για υγεία και μακροζωία.
Μερικοί έχουνε το κοκκαλάκι της νυχτερίδας (φυλαχτό) και δεν αρρωσταίνουνε και έχουνε κι’ άλλα καλά. Τη νυχτερίδα τη σφάζουνε με τη βέρα ή με άλλο δαχτυλίδι. Τη λειτουργούνε 40 μέρες στην εκκλησία. Μετά τη θάβουνε κοντά σε μνήμα και την αφήνουνε και τρείς μέρες. Μετά την παίρνουνε και τη κάνουνε φυλαχτό. Όποιος έχει πάνου του νυχτερίδα εκτός από τ’άλλα καλά πούχει απαλλάσεται πάντοτε απ’ τα δικαστήρια πούναι κατηγορούμενος.
Ακόμα μερικοί πιάνουν μια νυχτερίδα, την καίνε και τη κάνουνε χαλβά και τον χαλβά αυτόν πούχει μέσα νυχτερίδα τον στέλνουνε σ’ ένα νέο και τότε αυτός τρελαίνεται για την κοπέλα που το έστειλε.
Διάφοροι άλλαι ενέργειαι. Την πρωτοχρονιά πετάνε στη στέγη μια κστούνα(μποτσίκι) και παίρνουνε απ’ ένα ποτηράκι κρασί και βγαίνουνε στην πόρτα και κυττάνε τα βουνά για ν’ ασπρίσουν σαν τα βουνά.
Τη Μεγάλη Πέμπτη κάνουμε κουλούρι και το κρεμάμε στο τοίχο μέχρι την Πρωτομαγιά και τότε το ρίζχνουμε στο πηγάδι και μουσκεύει και μετά το βγάζουμε και το τρώμε και το κουλούρι δεν χαλάει, άμα όμως δεν το ρίξουμε στο πηγάδι χαλάει (έτσι πιστεύουμε). Την Μεγάλη Πέμπτη επίσης κάνουμε λειτουργάκια τόσα, όσους άντρες έχουμε στο σπίτι μας και βάζουμε και τέσσερα στις τέσσερες γωνιές του κασονιού με το στάρι ή το αλέυρι. Αυτό είναι καλό, έτσι το ξετάζουμε και το κάνουμε.
Την πρωτομαγιά μερικοί κυνηγάνε οχιά κι άμα βρούνε τη σφάζουνε με χρυσό δαχτυλίδι, τη λειτουργούνε σαράντα μέρες και τη κάνουνε πεγί(φυλαχτό).
δ) Λιτανείαι εις περιπτώσεις ανομβρίας.
Σε περιπτώσεις ανομβρίας κάνουμε λιτανεία. Επίσης λιτανεία κάνουμε για ν’ αποτρέψουμε διάφορες καταστροφές, ιδίως καιρικές. Αλλ’ όμως στη λιτανεία περιφέρουμε λείψανα Αγίου τα οποία φέρνουμε από κάποιο κοντινό μοναστήρι.
ε) Δεισιδαίμονες δοξασίαι σχετικαί προς διαφόρους ενεργείας και απαγορεύσεις.
Δεν δίνουμε φωτιά τη νύχτα, ούτε αυγό, ούτε προζύμι, ούτε αλάτι και ξύδι γιατί το θεωρούμε κακό για το σπίτι μας. Το προζύμι το ξαναενώνουμε του Σταυρού. Βάζουμε βασιλικό από το σταυρό κι έτσι το ζυμάρι πούχουμε γίνεται προζύμι. Όταν κάποιος φεύγει απ’ το σπίτι μας και πάει ταξίδι, δεν σαρώνουμε. Αν το σπίτι έχει δυό πόρτες πρέπει ο επισκεπτης να βγεί απ’ τη πόρτα που μπήκε γιατί διαφορετικά κάτι θα συμβεί άσκημο π.χ. θα χαλάσ(ου)νε τα συμπεθεριά που κάνουμε στην κοπέλα του σπιτιού. Δεν κάνει να κρατάει κανείς (να στηρίζεται) τα δυό ποτρόξυλα της πόρτας με τα δυό του τα χέρια. Κανείς όταν λούζεται πρέπει να βάλει ή 3 φορές σαπούνι ή 5 φορές δηλαδή πρέπει να λούζεται φορές τόσες που αντιστοιχούν με περιττό αριθμό.
Την ημέρα που αρχίζουμε να δίνουμε τα καπνά δεν κάνει να δίνουμε τίποτε έξ(ω) απ’ το σπίτι.
Γ΄ Μαντική. Μαντείαι γενικά.
Μαντείαι. Όταν περάσουν πολλά κοράκια κάποιος θα πεθάνει. Άμα λαλίσει η κότα τη νύχτα είναι κακό. Η κουκουβάγια όταν σταθεί κοντά στο σπίτι κι αρχίσει να σκούζει κάποιος θα πεθάνει. Όταν στρώνονται στην αυλή τα σπουργίτια θα βρέξει και μάλιστα θα βρέξει πολύ άσκημα, θα κάμει θεομηνία. Οι γερανοί άμα πετάνε σ’ ευθεία γραμμή σημαίνει ότι θάχουμε καλή χρονιά, άμα πετάνε ακατάστατα και ανακατεμένοι θάχουμε κακοχρονιά. Άμα λαλήσει ο κόκκορας την ημέρα και μάλιστα άμα λαλάει συνέχεια θ’ αλλάξει ο καιρός.
Ονειρομαντεία και προβλέψεις.
Άμα δεις στον ύπνο σου σκύλο είναι εχθρός. Το φίδι είναι φίλος. Τα μύγδαλα και τα κουφέτα είναι λόγια. Το κόκκινο και το ντουφέκι είναι χαμπάρι. Το καθαρό νερό είναι καλό και το ακαθάριστο κακό. Τ’ άσπρα πανιά και η ομπρέλα είναι συμπεθεριό. Η εκκλησία στενοχώρια. Άμα είσαι καβάλα στ’ άλογο είναι καλό. Τα χρήματα και ο χρυσός στενοχώρια. Τα χαρτονομίσματα πρόσωπο. Όταν σπαράξει το μάτι σου (όποιο νάναι) κάποιον θα δείς. Όταν βουϊζει το δεξί αυτί είναι καλό, κι όταν βουίζει το ζερβό κακό. Όταν σε τρώει η δεξιά παλάμη είναι χαιρέτισμα, κι όταν η αριστερή θα πάρεις λεφτά. Όταν σε τρώει η μύτη σου θα πάρεις στενοχώρια. Όταν σε τρώει η πατούσα είναι δρόμος.
Το συκώτι του ζώου αν είναι στρογγυλό θα γεννηθεί κορίτσι κι αν είναι μακρουτσουλό θα γεννηθεί πδί(αγόρι).
Το ψητό νεφρό άμα κλείσει θα γεννηθεί αγόρι κι άμα μείνει ανοιχτό θα γεννηθεί κορίτσι. Η δεξιά πλάτη τ’ αρνιού άμα έχει σημάδι ανοικτό λένε πώς είναι μνήμα. Αν είναι στραβή δεν θα πάν’ οι δουλειές καλά. Αν έχει αίμα θα γίνει πόλεμος. Κι όλα αυτά πιάνονται για σένα αν κοιμήθηκε τ’ αρνί στο σπίτι σου, από τότε που γεννήθηκε αλλιώς γι’ αυτόν που το πούλησε.
Άμα έχει η πυροστιά σπίθες είναι χρήματα. Μαδώντας τη μαργαρίτα βρίσκουνε αν θα παντρευτούνε ή όχι.................
Η εργασια της φοιτήτριας συντάχτηκε απο μαρτυρίες χωριανών