Η Ιερά Μονή Φανερωμένης Λευκάδας είναι ένα ιστορικό
Μοναστήρι που βρίσκεται στη Λευκάδα. Μόλις 3 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα Λευκάδα, αποτελεί για αιώνες το θρησκευτικό κέντρο του νησιού ως το αρχαιότερο και μεγαλύτερο μοναστήρι. Σε μικρή απόσταση από την πόλη της Λευκάδας (3 χλμ), σε ένα ύψωμα κοντά στο χωριό Φρύνι, βρίσκεται το θρησκευτικό κέντρο του νησιού, η μονή της Παναγίας της Φανερωμένης.Η Παναγία 'Η για τους Λευκαδίτες Η "ΚΥΡΑ ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗ", είναι η προστάτιδα και η πολιούχος της Λευκάδας και πανηγυρίζει μεγαλοπρεπώς τη Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος, όπου συρρέουν πολυάριθμοι προσκυνητές από όλες τις γειτονικές περιοχές.Το μοναστήρι της Φανερωμένης, χτισμένο σε κατάφυτη τοποθεσία, προσφέρει μαγευτική θέα στις περιοχές του Αγίου Ιωάννη και της Γύρας, αλλά και στο φρούριο της Αγίας Μαύρας. Είναι ανδρώο μοναστήρι με έναν Ηγούμενο και τέσσερεις μοναχούς. Ο κανονικός (επίσημος) τίτλος της Μονής είναι «Ιερά Μονή Υπεραγίας Θεοτόκου Φανερωμένης Λευκάδος».
Στην αρχαιότητα φιλοξενούσε καλλιμάρμαρο ιερό της θεάς Αρτέμιδος. Στο πέρασμα του από την περιοχή της Νικοπόλεως, στη γειτονική Πρέβεζα, ο Απόστολος Παύλος έστειλε το 63 μ.Χ. στο νησί τους τρεις βοηθούς, Ακύλα, Σωσίωνα και Ηρωδίωνα. Οι τρεις τους κάλεσαν τους Λευκαδίτες στο χώρο εκείνο και κήρυξαν τη διδασκαλία του Ιησού. Έχτισαν αργότερα ευκτήριο οίκο προς τιμή της Παναγίας δημιουργώντας έτσι την πρώτη εκκλησία στο νησί. Ο Απόστολος Παύλος χειροτόνησε το Σωσίωνα πρώτο επίσκοπο Λευκάδος.
Το 332 μ.Χ. ο τότε επίσκοπος Λευκάδος Αγάθαρχος και δύο πατέρες εγκαθίστανται στο ναό, τον επεκτείνουν και χτίζουν τα πρώτα κελιά θέτοντας έτσι τις βάσεις του μοναχισμού στο νησί. Τον 5ο μ.Χ. αιώνα παραγγέλνεται στην Κωνσταντινούπολη η εικόνα της Παναγίας. Ο σεβάσμιος Ιερομόναχος και αγιογράφος Κάλλιστος αναλαμβάνει να τη φιλοτεχνήσει. Η εικόνα θα παρουσιαστεί με θαυμαστό τρόπο μπροστά του σχεδιασμένη «αχειροποίητος» πάνω στο ξύλο και αυτός συμπληρώνει τα χρώματα, γι' αυτό και θα ονομαστεί Φανερωμένη.(ΘΕΟΠΝΕΥΣΤΗ ΕΙΝΟΝΑ)
Στα χρόνια που ακολούθησαν το νησί θα γνωρίσει πολλούς κατακτητές και η Μονή θα δεχθεί αλλεπάλληλα χτυπήματα και καταστροφές. Το 1734 μ.Χ και ενώ το νησί είναι υπό Ενετική κυριαρχία, χτίζεται ο κεντρικός ναός στη σημερινή του μορφή. Ο ίδιος αυτός ναός θα καεί ολοκληρωτικά το 1886 για να αρχίσει για μια ακόμη φορά η ανακατασκευή και ανακαίνιση του. Το τέμπλο κατασκευασμένο το 1887 είναι έργο του Ευστράτιου Προσαλέντη ενώ οι εικόνες προστέθηκαν αργότερα, το 1919, και φιλοτεχνήθηκαν από τους αδελφούς Χριστόδουλο και Θωμά Ζωγράφο. Η εικόνα της Παναγίας που υπάρχει σήμερα είναι αντίγραφο της θαυματουργής εικόνας, φιλοτεχνημένο από τον Ιερομόναχο Βενιαμίν Κοντράκη στο Άγιο Όρος το 1887.
Το μοναστήρι ανακαινίστηκε πρόσφατα, με τη δημιουργία νέας πτέρυγας κελλιών, ηγουμενείου, συνοδικού, βιβλιοθήκης, παρεκκλησίου του Οσίου Σιλουανού του Αθωνίτου. Στους χώρους του λειτουργούν ακόμη το σύγχρονο Εκκλησιαστικό Μουσείο, πλούσιο σε κειμήλια από την Ι. Μονή και άλλους ναούς του νησιού, καθώς και το «Ναυτικό Μουσείο», με ομοιώματα πλοίων, κατασκευής – δωρεάς του κ. Νικολάου Θάνου (Μορίνα).
Είναι το μόνο επανδρωμένο μοναστήρι του νησιού, με 9 αδελφούς και 1 δόκιμο.
Ηγούμενος: Αρχιμ. Νικηφόρος Ασπρογέρακας
Τηλ.: 26450 21305
Fax: 26450 21405
E-mail: fanerome5@otenet.gr
Ανοιχτή από την ανατολή ως τη δύση του ηλίου. Τη θερινή περίοδο, κλειστή 2-4 μ.μ.
Καθολικό: Κεντρικός ναός της Μονής, αφιερωμένος στην Κάθοδο του Αγίου Πνεύματος.
Συνοδικό: Χώρος υποδοχής και φιλοξενίας των προσκυνητών.
Αρχονταρίκι: Χώρος φιλοξενίας των προσκυνητών, η μονή μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι 50 προσκυνητές που μπορούν να διαμείνουν για ένα βράδυ.
Βιβλιοθήκη: Η βιβλιοθήκη του μοναστηριού φιλοξενεί περισσότερους από 2000 τίτλους, ανάμεσα στους οποίους σημαντικά βιβλία όπως
Χειρόγραφο Ευαγγέλιο 15ου αιώνα
Τριώδιο Ψυχοφελέστατo 18ου αιώνα
Χειρόγραφο Ευαγγέλιο 17ου αιώνα
Μηναίο Σεπτεμβρίου 18ου αιώνα
Ιερό Ευαγγέλιο 18ου αιώνα
Θείο και Ιερό Ευαγγέλιο 17ου αιώνα
Θείο και Ιερό Ευαγγέλιο 17ου αιώνα
Χειρόγραφο βιβλίο ψυχωφελές του 1691
Παρεκκλήσι Αγίου Σιλουανού του Αθωνίτη: Μικρός βυζαντινός ναός με τρούλο στον οποίο φυλάσσονται Ιερά Λείψανα.