Πολλές χιλιάδες αγροτών, από πλήθος κρατών μελών, αναμένεται να συγκεντρωθούν σήμερα στις Βρυξέλλες, Δευτέρα 7 Σεπτεμβρίου, μπροστά από το κτίριο που θα συνεδριάσουν οι Υπουργοί Γεωργίας των χωρών της Ε.Ε.
Η διαδήλωση, η οποία διοργανώνεται από τις κεντρικές αγροτοσυνεταιριστικές οργανώσεις Copa-Cogeca, έχει ως στόχο να απαιτήσει άμεσες δράσεις από τους υπουργούς γεωργίας για τις ακραίες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα αγροτικά προϊόντα, όπως το χοίρειο και βόειο κρέας, τα γαλακτοκομικά, και οπωροκηπευτικά...
Η διαδήλωση, η οποία διοργανώνεται από τις κεντρικές αγροτοσυνεταιριστικές οργανώσεις Copa-Cogeca, έχει ως στόχο να απαιτήσει άμεσες δράσεις από τους υπουργούς γεωργίας για τις ακραίες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα αγροτικά προϊόντα, όπως το χοίρειο και βόειο κρέας, τα γαλακτοκομικά, και οπωροκηπευτικά...
Όπως τονίζεται από τις δύο οργανώσεις, μέσω της σελίδας τους στο Face book, αγροτικές διαδηλώσεις λαμβάνουν χώρα σε ολόκληρη την Ευρώπη εδώ και πολλούς μήνες, καθώς υπάρχει μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση για τομείς όπως τα γαλακτοκομικά, το βόειο και χοίρειο κρέας, τα οπωροκηπευτικά, ως αποτέλεσμα της απαγόρευσης των εξαγωγών προς την Ρωσία. Οι τιμές παραγωγού είναι χαμηλότερες από το κόστος παραγωγής σε πολλές χώρες, αναγκάζοντας κάποιους να εγκαταλείψουν το επάγγελμα. Οι παραγωγοί είναι θύματα της διεθνούς πολιτικής και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι υπουργοί και οι ευρωβουλευτές πρέπει να δράσουν αμέσως.
Σύμφωνα με τους διοργανωτές της διαδήλωσης, οι συνδυασμένες δυνάμεις αγροτών και μελών συνεταιριστικών οργανώσεων θα συναντηθούν στο κτίριο των Copa-Cogeca στις Βρυξέλλες, στις 10 π.μ. τοπική ώρα, όπου θα πραγματοποιηθεί σχετική συνέντευξη τύπου, και θα ακολουθήσει διαδήλωση έξω από το κτίριο Justus-Lipsius, όπου οι υπουργοί θα συναντηθούν μεταξύ 12.00 και 15.00.
Σημειώνεται πως ορισμένοι υπουργοί της ΕΕ, ήδη σχεδιάζουν να χρησιμοποιήσουν την εν λόγω συνάντηση ως μια ευκαιρία για να ζητήσουν ενδυνάμωση των μέτρων υποστήριξης της ΕΕ, ιδίως για τον τομέα των γαλακτοκομικών προϊόντων, ενώ άλλες, όπως του Ηνωμένου Βασιλείου δεν το θέτουν αυτό μια προτεραιότητα.
Τα θέματα του Συμβουλίου των Υπουργών
Λόγω της αυξανόμενης ανησυχίας για την οικονομική κρίση, ιδίως στους τομείς των γαλακτοκομικών προϊόντων και της κτηνοτροφίας σε ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ, η λουξεμβουργιανή Προεδρία αποφάσισε να συγκαλέσει έκτακτη σύνοδο του Συμβουλίου Γεωργίας
Το Συμβούλιο θα συζητήσει την κατάσταση στις αγορές γεωργικών προϊόντων της ΕΕ με ιδιαίτερη έμφαση στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο γαλακτοκομικός τομέας και η ζωική παραγωγή. Σε αυτό το πλαίσιο οι υπουργοί θα συζητήσουν επίσης τον αντίκτυπο που είχε στην αγορά της ΕΕ η απαγόρευση που επέβαλε η Ρωσία στις εισαγωγές γεωργικών προϊόντων από την ΕΕ.
Τέλος, το Συμβούλιο θα προβεί σε απολογισμό των θεμάτων της επιδημίας αφρικανικής πανώλης των χοίρων ε στις χώρες της Βαλτικής και των συνεπειών της ξηρασίας στην Ανατολική Ευρώπη.
Υπόμνημα από την Προεδρία
Εν όψει της συνόδου της επόμενης Δευτέρας 7 Σεπτεμβρίου, από την λουξεμβουργιανή Προεδρία έχει διανεμηθεί στις αντιπροσωπείες των κρατών μελών σχετικό με το προαναφερόμενο θέμα ενημερωτικό σημείωμα, το οποίο περιλαμβάνει και προτεινόμενα μέτρα στήριξης των παραγωγών
Αναλυτικά, το περιεχόμενό του έχει ως εξής:
Η εξέλιξη των αγορών
1. Κατά τη σύνοδό του στις 13 Ιουλίου 2015, το Συμβούλιο «Γεωργία και Αλιεία» συζήτησε το θέμα της εξέλιξης των αγορών υπό το πρίσμα των επιπτώσεων της απαγόρευσης που έχει επιβάλει η Ρωσία στις εισαγωγές γεωργικών προϊόντων της ΕΕ. Με την ευκαιρία αυτή οι αντιπροσωπίες εξέφρασαν ανησυχίες σχετικά με τις τάσεις που καταγράφονται σε διάφορους τομείς και ιδίως στα γαλακτοκομικά προϊόντα, το χοίρειο κρέας και τα οπωροκηπευτικά. Η Επιτροπή, αναγνωρίζοντας ότι η απαγόρευση των εισαγωγών από μέρους της Ρωσίας δεν είναι η μοναδική αιτία της δύσκολης οικονομικής κατάστασης, ανακοίνωσε την επέκταση των ήδη υφισταμένων μέτρων αγοράς για τα οπωροκηπευτικά και το γάλα.
2. Στις 7 Αυγούστου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέτεινε μέχρι τις 30 Ιουνίου 2016 τα μέτρα «δικτύου ασφαλείας» για τον τομέα των οπωροκηπευτικών και αναμένεται να πράξει το ίδιο για τον γαλακτοκομικό τομέα. Τα ισχύοντα επί του παρόντος μέτρα που πρόκειται να λήξουν στις 30 Σεπτεμβρίου 2015 και συνίστανται σε ένα είδος παρέμβασης και ενίσχυσης της ιδιωτικής αποθεματοποίησης για το βούτυρο και το αποκορυφωμένο γάλα σε σκόνη, θα παραταθούν έως τις 29 Φεβρουαρίου 2016.
3. Η κατάσταση της αγοράς παραμένει προβληματική για διάφορα προϊόντα. Εκτός από την παράταση του ρωσικού εμπάργκο, την επιβράδυνση της ανάπτυξης στην Κίνα, καθώς και άλλους δυσμενείς παράγοντες όπως η παρατεταμένη ξηρασία αυτό το καλοκαίρι, η πτώση των τιμών που αντικατοπτρίζει το χάσμα μεταξύ προσφοράς και ζήτησης σε ορισμένους τομείς έχει πλήξει σοβαρά τους Ευρωπαίους γεωργούς θέτοντας υπό έντονη πίεση τα γεωργικά εισοδήματα.
4. Με βάση αυτή την κρίσιμη κατάσταση, η Προεδρία επιθυμεί να διεξαχθεί συζήτηση σχετικά με ενδεχόμενα συμπληρωματικά μέτρα για την αντιμετώπιση της ανησυχητικής αυτής κατάστασης της αγοράς βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα. Μολονότι η Προεδρία έχει επίγνωση του γεγονότος ότι ο αντίκτυπος της εν λόγω κατάστασης διαφέρει από κράτος μέλος σε κράτος μέλος και ότι μια ενιαία και αδιαφοροποίητη προσέγγιση δεν θα ήταν κατάλληλη, είναι επίσης πεπεισμένη ότι η πολιτική βούληση είναι απαραίτητη σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο ώστε οι Ευρωπαίοι γεωργοί να μπορέσουν να αντιδράσουν στη σημερινή πρόκληση. Πιθανές λύσεις πρέπει να είναι λειτουργικές, να λαμβάνουν δεόντως υπόψη τις εθνικές ιδιαιτερότητες και να είναι σύμφωνες με τον προσανατολισμό προς την αγορά στο επίκεντρο της μεταρρυθμισμένης ΚΓΠ. Επιπλέον, θα πρέπει να λαμβάνουν υπ΄ όψιν τους δημοσιονομικούς περιορισμούς. Από την άποψη αυτή, θα μπορούσε να εξετασθεί η δυνατότητα να επιστραφεί στον τομέα τουλάχιστον ένα μέρος των πόρων που εισπράχθηκαν μέσω της συμπληρωματικής εισφοράς 2014/15 για το γάλα προκειμένου να διευκολυνθεί η κατάστασή του.
5. Προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι βραχυπρόθεσμες δυσκολίες και να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα των Ευρωπαίων γεωργών θα μπορούσαν κυρίως να εξετασθούν οι ακόλουθες ιδέες:
-ανακούφιση των βραχυπρόθεσμων δυσκολιών ρευστότητας των γεωργών με την προκαταβολή των άμεσων ενισχύσεων το φθινόπωρο αντί του Δεκεμβρίου και την αξιοποίηση όλης της διαθέσιμης ευελιξίας για το σκοπό αυτό
-παροχή χρηματοδότησης στο πλαίσιο του κανονισμού ΕΤΣΕ («Σχέδιο Juncker»), κυρίως όσον αφορά τις επενδύσεις για τον εκσυγχρονισμό της γεωργίας και την ενεργειακή απόδοση
-ενίσχυση μέτρων προώθησης τόσο
− εξωτερικά: τα μέτρα αυτά θα πρέπει να αφορούν ειδικότερα υγειονομικούς και φυτοϋγειονομικούς περιορισμούς καθώς και άλλους μη δασμολογικούς φραγμούς, ιδίως για το χοίρειο κρέας, σε τρίτες χώρες όπως τη Ρωσία, τη Λευκορωσία και την Ιαπωνία, και άλλες χώρες με τις οποίες η ΕΕ έχει συνάψει συμφωνίες ελευθέρων συναλλαγών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έχουν συναφθεί πρόσφατα, όπως με το Βιετνάμ, ή άλλες συμφωνίες (π.χ. Μεξικό),
− όσο και εσωτερικά: πρέπει να επιτευχθεί γρήγορα πολιτική συμφωνία επί της πρότασης για το πρόγραμμα ενισχύσεων με σκοπό την παροχή φρούτων, λαχανικών και γάλακτος στα εκπαιδευτικά ιδρύματα και να προβλεφθεί κατάλληλος προϋπολογισμός
-προσωρινή αύξηση της τιμής παρεμβάσεως για τα γαλακτοκομικά προϊόντα·
-εξέταση της επέκτασης των μέτρων «δικτύου ασφαλείας» για τα οπωροκηπευτικά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα πέραν της 30ής Ιουνίου και της 29ης Φεβρουαρίου 2016, αντιστοίχως·
6. Εκτός από τις προαναφερθείσες πρωτοβουλίες, θα πρέπει επίσης να αρχίσει διεξοδικότερη εξέταση της μεσοπρόθεσμης προοπτικής της ευρωπαϊκής γεωργίας, με ιδιαίτερη έμφαση στα εξής:
-στον γαλακτοκομικό τομέα: θα μπορούσαν να εξετασθούν περαιτέρω ζητήματα όπως ο μελλοντικός ρόλος του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Γάλακτος και η προθεσμιακή αγορά·
-διαφάνεια και αμεροληψία στην αλυσίδα εφοδιασμού: οι εν εξελίξει εργασίες της Επιτροπής για την κατανομή της προστιθέμενης αξίας σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού, από την παραγωγή έως τη διανομή, θα πρέπει να επιταχυνθούν·
-απλούστευση: λαμβάνοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την απλούστευση (έγγρ. 8485/15), η Επιτροπή πρέπει να δώσει προτεραιότητα στην εφαρμογή του προγράμματος απλούστευσης στις πράξεις εκείνες που έχουν τον πλέον άμεσο αντίκτυπο επί του κόστους παραγωγής.
7. Στο πλαίσιο αυτό, η Προεδρία θα καλέσει την Επιτροπή να ενημερώσει τις αντιπροσωπίες σχετικά με την κατάσταση της γεωργικής αγοράς της ΕΕ και να σκιαγραφήσει μια ρεαλιστική δέσμη μέτρων για την αντιμετώπισή της, και τις αντιπροσωπίες να λάβουν θέση επί της παρούσας δέσμης καθώς και επί των ιδεών που εκτίθενται στις παραγράφους 5 και 6.
Στέφανος Παπαπολυμέρου
papapolimerou@paseges.gr