Του Κοσμά Ζακυνθινού
kzakinthinos@pegasus.gr
Nα αντιμετωπίσουν την ατμοσφαιρική ρύπανση, προτού οι συνέπειες γίνουν μη αναστρέψιμες, καλεί με έκκληση του προς όλες τις κυβερνήσεις ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), επισημαίνοντας...
πως επτά εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν πρόωρα σε όλο τον κόσμο κάθε χρόνο λόγω ασθενειών που προκαλούνται από τον τοξικό αέρα. Η επικεφαλής του ΠΟΥ για τη δημόσια υγεία, Μαρία Νέιρα, επισημαίνει ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί πλέον το σημαντικότερο παγκόσμιο πρόβλημα υγείας, που απειλεί όχι μόνο τις ζωές και την υγεία των κατοίκων των πόλεων, αλλά και την οικονομία. «Μπορούμε πλέον να μιλάμε για ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα δημόσιας υγείας που έχουμε αντιμετωπίσει ποτέ», όπως τονίζει η Μαρία Νέιρα, σημειώνοντας πως «Πρόκειται για ένα τεράστιο κόστος όχι μόνο από άποψη θνησιμότητας, αλλά και από την άποψη θεραπείας ασθενειών και εξόδων νοσηλείας, καθώς οι περισσότερες από αυτές τις ασθένειες είναι χρόνιες. Αυτό θα οδηγήσει επίσης σε λιγότερες εργάσιμες ημέρες και σε χαμηλότερη ποιότητα ζωής».
πως επτά εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν πρόωρα σε όλο τον κόσμο κάθε χρόνο λόγω ασθενειών που προκαλούνται από τον τοξικό αέρα. Η επικεφαλής του ΠΟΥ για τη δημόσια υγεία, Μαρία Νέιρα, επισημαίνει ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί πλέον το σημαντικότερο παγκόσμιο πρόβλημα υγείας, που απειλεί όχι μόνο τις ζωές και την υγεία των κατοίκων των πόλεων, αλλά και την οικονομία. «Μπορούμε πλέον να μιλάμε για ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα δημόσιας υγείας που έχουμε αντιμετωπίσει ποτέ», όπως τονίζει η Μαρία Νέιρα, σημειώνοντας πως «Πρόκειται για ένα τεράστιο κόστος όχι μόνο από άποψη θνησιμότητας, αλλά και από την άποψη θεραπείας ασθενειών και εξόδων νοσηλείας, καθώς οι περισσότερες από αυτές τις ασθένειες είναι χρόνιες. Αυτό θα οδηγήσει επίσης σε λιγότερες εργάσιμες ημέρες και σε χαμηλότερη ποιότητα ζωής».
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε ο ΠΟΥ το περασμένο έτος, επτά εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν πρόωρα σε όλο τον κόσμο κάθε χρόνο λόγω ασθενειών που προκαλούνται από την ατμοσφαιρική ρύπανση. Οι παρατηρήσεις της επικεφαλής του ΠΟΥ, βασίζονται σε στοιχεία που συλλέχθηκαν σε 2.000 πόλεις σε όλο τον κόσμο, γεγονός που δείχνει ότι οι άνθρωποι είναι συχνά εκτεθειμένοι σε επίπεδα ρύπανσης του αέρα που υπερβαίνουν κατά πολύ τα όρια ασφαλείας που έχει θέσει. Το Λονδίνο, για παράδειγμα, έχει ήδη παραβιάσει από τις πρώτες ημέρες του Ιανουαρίου τα όρια ατμοσφαιρικής ρύπανσης για το σύνολο του 2016.
Ακραίοι κίνδυνοι και 7 εκατ. θάνατοι λόγω του τοξικού αέρα
Η έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση συνδέεται με καρδιαγγειακές παθήσεις, καθώς και πληθώρα άλλων ασθενειών. Η Νέιρα προέτρεψε τις κυβερνήσεις να λάβουν περισσότερα μέτρα για να καταστήσουν τις πόλεις πιο φιλικές προς το περιβάλλον, χτίζοντας ενεργειακά αποδοτικά σπίτια και βελτιώνοντας τα συστήματα δημόσιων μεταφορών, καθώς και προωθώντας τη χρήση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Υψηλά όρια μόλυνσης
Ακραίοι κίνδυνοι και 7 εκατ. θάνατοι λόγω του τοξικού αέρα
Όπως έχει προειδοποιήσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, το 87% του παγκοσμίου πληθυσμού ζει σε περιοχές όπου η ρύπανση της ατμόσφαιρας ξεπερνά τα όρια ασφαλείας που έχει θέσει. Το όριο ασφαλείας του οργανισμού έχει οριστεί στα δέκα μικρογραμμάρια σωματιδίων ΡΜ2.5 ανά κυβικό μέτρο, δηλαδή των μικροσωματιδίων με διάμετρο έως 2,5 χιλιοστά. Τα ΡΜ2.5 θεωρούνται τα πιο επιβλαβή σωματίδια, καθώς η μικρή διάμετρος τους επιτρέπει να διεισδύουν βαθιά στους πνεύμονες και να προκαλούν καρδιαγγειακά νοσήματα, καρκίνο και άλλες παθήσεις.
Μεταξύ 1990 και 2013, ο παγκόσμιος πληθυσμός που εκτίθεται σε επικίνδυνα επίπεδα PM2.5 αυξήθηκε κατά 20,4%, κυρίως στη νότια και νοτιοανατολική Ασία, καθώς και συνολικά στην Κίνα, σύμφωνα με τα ευρήματα της ομάδας με επικεφαλής τον Μάικλ Μπάουερ του Πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολομβίας.
Ακραίοι κίνδυνοι και 7 εκατ. θάνατοι λόγω του τοξικού αέρα
Αυξήσεις παρατηρήθηκαν μεταξύ άλλων και στον δυτικό Καναδά, τη Νότια Αμερική και τη Μέση Ανατολή. Ωστόσο στις περισσότερες χώρες υψηλού εισοδήματος ο πληθυσμός αυτός μειώθηκε.
Αξίζει να σημειωθεί πως μόλις το 0,4% του πληθυσμού της Κίνας και το 0,01% του πληθυσμού της Ινδίας ζει σε περιοχές όπου δεν παραβιάζεται το όριο ασφαλείας του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας. Για τη μελέτη, οι ερευνητές συνδύασαν εκτιμήσεις από δορυφορικά δεδομένα, προσομοιώσεις μεταφοράς χημικών ουσιών και επίγειες μετρήσεις από 79 διαφορετικές χώρες, ώστε να υπολογίσουν τον ετήσιο μέσο όρο σωματιδίων PM2.5 και τις συγκεντρώσεις του όζοντος για πενταετή διαστήματα μεταξύ 1990-2010 και ξεχωριστά για το έτος 2013. Στη συνέχεια εφάρμοσαν αυτές τις εκτιμήσεις σε 188 χώρες. Η υψηλότερη συγκέντρωση ΡΜ2.5 καταγράφηκε στη Σιτζιαζουάνγκ, την πρωτεύουσα της επαρχίας Χεμπέι στην Κίνα, ενώ η χαμηλότερη ήταν στη Σολντότνα της Αλάσκας.
Ακραίοι κίνδυνοι και 7 εκατ. θάνατοι λόγω του τοξικού αέρα
Ριζοσπαστικές δράσεις
Στο πλαίσιο των κυβερνητικών προσπαθειών να περιοριστεί η ατμοσφαιρική ρύπανση η Κίνα σχεδιάζει να βάλει «λουκέτο» σε 2.500 μικρές, ρυπογόνες επιχειρήσεις. Συγκεκριμένα, τέσσερις συνοικίες στην πρωτεύουσα, όπου τα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης έσπασαν κάθε ρεκόρ αυτόν τον χειμώνα, θα πρέπει να προχωρήσουν στο κλείσιμο 2.500 επιχειρήσεων έως το τέλος του 2016, ενώ περισσότερες αναμένεται να κλείσουν τον επόμενο χρόνο. Τα αυξημένα επίπεδα ρύπανσης που προκαλούν μικρές ρυπογόνες πηγές, όπως εστιατόρια, ξενοδοχεία και χώροι στάθμευσης, αντισταθμίζουν τον αντίκτυπο της μεγάλης πτώσης που έχει καταγραφθεί στα επίπεδα ρύπανσης που προκαλούν οι ρυπογόνες βιομηχανίες και οι εταιρείες με μεγάλη ενεργειακή κατανάλωση.
Ακραίοι κίνδυνοι και 7 εκατ. θάνατοι λόγω του τοξικού αέρα
Η Κίνα έχει δεσμευτεί ότι θα μειώσει τις εκπομπές των σημαντικότερων ρύπων από τον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας κατά 60% μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια.
Συγκεκριμένα, οι ετήσιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από μονάδες παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα θα μειωθούν κατά 180 εκατομμύρια τόνους ως το 2020, αν και λίγα στοιχεία είναι γνωστά για τον τρόπο που θα εκτελεστεί αυτό το σχέδιο. Οι ειδικοί θεωρούν ότι το πρόγραμμα θα έχει ως στόχο κυρίως τους ατμοσφαιρικούς ρύπους και όχι τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, καθώς η κατανάλωση άνθρακα της Κίνας συνεχίζει να αυξάνεται και αναμένεται να κορυφωθεί γύρω στο 2020. Ωστόσο, η Κίνα εξακολουθεί να επιμένει ότι οι αναπτυγμένες οικονομίες, οι οποίες στο παρελθόν αύξησαν σημαντικά τον πλούτο τους χάρις στη χρήση ορυκτών καυσίμων, θα πρέπει να επωμιστούν μεγαλύτερη ευθύνη για τη σημερινή κατάσταση και να αφήσουν χρόνο στις αναπτυσσόμενες χώρες να καλύψουν τη διαφορά.
Ακραίοι κίνδυνοι και 7 εκατ. θάνατοι λόγω του τοξικού αέρα
Αιθαλομίχλη στην Αττική
Οι κίνδυνοι για την υγεία μας
Το «πέπλο» της αιθαλομίχλης σκεπάζει και πάλι την Αθήνα καθώς ο υδράργυρος δείχνει μονοψήφια νούμερα, χιλιάδες πολίτες του Λεκανοπεδίου φουντώνουν το τελευταίο διάστημα τα τζάκια και τις σόμπες τους. Αγνοώντας τις προειδοποιήσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος, πολλά σημεία του αττικού ουρανού να καλύπτονται από σύννεφα αιωρούμενων σωματιδίων.
H αιθαλομίχλη είναι μια μορφή ατμοσφαιρικής ρύπανσης, η οποία προκαλείται από την καύση στερεών καυσίμων και αποτελείται από σωματίδια αιθάλης -από τα οποία παίρνει και το όνομά της- καθώς και από το δηλητηριώδες αέριο διοξείδιο του θείου.
Τον Δεκέμβριο του 1952 αιθαλομίχλη κάλυψε για πέντε ολόκληρες ημέρες το Λονδίνο με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους πάνω από 4.000 πολίτες, γεγονός που οδήγησε τη βρετανική κυβέρνηση στην απαγόρευση λειτουργίας τζακιών μέσα στην πόλη και στη θέσπιση νομοθεσίας για την προστασία του περιβάλλοντος που απαγόρευε στους κατοίκους αστικών περιοχών να καίνε ξύλα στα τζάκια των σπιτιών τους.
Τα τελευταία χρόνια, λόγω της οικονομικής κρίσης φαίνεται ότι οι κάτοικοι των πόλεων στρέφονται και πάλι στη θέρμανση με καυσόξυλα, γεγονός το οποίο προκαλεί σοβαρή αύξηση στις τιμές της αέριας ρύπανσης. Τα μικροσωματίδια προκαλούν βλάβη σε όλο το μήκος του αναπνευστικού συστήματος, στο καρδιαγγειακό σύστημα, συνδέονται με τον καρκίνο και μειώνουν το προσδόκιμο ζωής.
Τα μικροσωματίδια διαχωρίζονται, ανάλογα με τη διάμετρο τους σ’ εκείνα που έχουν διάμετρο από 2,5-10 μm, που συνήθως αποτελούνται από οξείδια του αργιλίου, πυρίτιο, σίδηρο και είναι εισπνεύσιμα, και σε αυτά με διάμετρο <2,5 μm που παράγονται σε τεράστιες ποσότητες από καυσόξυλα και ξυλόσομπες και μπορούν να διεισδύσουν βαθύτερα στα πνευμόνια και να προκαλέσουν σοβαρότερη βλάβη.
Η ικανότητα του αναπνευστικού συστήματος του ανθρώπου να προστατεύεται από τα αιωρούμενα στο περιβάλλον μικροσωματίδια καθορίζεται κυρίως από το μέγεθος και τη χημική σύσταση των τελευταίων.
Η συνεχιζόμενη εναπόθεση μικροσωματιδίων σε όλο το μήκος του ανώτερου και κατώτερου αναπνευστικού, προκαλεί σοβαρή βλάβη στο αναπνευστικό επιθήλιο. Στο ανώτερο αναπνευστικό επικάθονται τα μεγαλύτερης διαμέτρου μικροσωματίδια. Όσο πιο μικρή είναι η διάμετρός τους τόσο μεγαλύτερη είναι η διείσδυσή τους στους πνεύμονες ως τις τελικές κυψελίδες.