του Γιάννη Γιαννακόπουλου
Ο καπνός, έως τα μέσα της δεκαετίας του 1980-90, ήταν από τα σημαντικότερα αγροτικά προϊόντα της χώρας. Από την καλλιέργειά του επιβίωναν χιλιάδες οικογένειες, εκ των οποίων οι περισσότερες είχαν μικρό κλήρο.
Στο τέλος της Άνοιξης τα καπνοχώραφα ήταν καταπράσινα, και στα μέσα Ιουνίου άρχιζε το “μάζεμα” και το “αρμάθιασμα”. Ήταν εργασία κουραστική και μονότονη. Η μονοτονία την έκανε ακόμα περισσότερο επίπονη.
Από νωρίς, πριν το χάραμα, άρχιζε το μάζεμα και στη συνέχεια το αρμάθιασμα που διαρκούσε έως το βράδυ. Η διαδικασία ήταν καθημερινή έως τα μέσα Αυγούστου.
Η αποξήρανση του καπνού στη λιάστρα διαρκούσε έως τις αρχές Σεπτέμβρη. Με τα πρωτοβρόχια γίνονταν η δεματοποίηση και η αποθήκευση του καπνού.
Τέλος γίνονταν η ποιοτική αξιολόγηση από τον έμπορο, αλλά η καταβολή των χρημάτων στους παραγωγούς πάντα αργούσε. Εν πάση περιπτώσει όμως, έστω πενιχρά, καλύπτονταν οι οικογενειακές ανάγκες.
Η καλλιέργεια του καπνού είχε κατά βάση οικογενειακό χαρακτήρα. Η οικογένεια ήταν σκλαβωμένη όλο το καλοκαίρι με βασική πρωταγωνίστρια την μάνα που συνέχιζε να εργάζεται και την νύχτα (φαγητό, πλύσιμο κλπ), ώστε να προλάβει τις ανάγκες της οικογένειας.
Στο βίντεο που ακολουθεί, η χορωδία Αλθαία του Μουσικού Σχολείου Αγρινίου αποδίδει το ποίημα του Πάνου Χατζόπουλου σε μουσική του Δημήτρη Παπαποστόλου “ΜΑΝΑ ΜΟΥ ΚΑΠΝΟΦΥΤΙΣΣΑ”. Το τραγούδι αυτό θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ο “εθνικός ύμνος” του Αγρινίου, που υπήρξε για πολλές δεκαετίες κατεξοχήν περιοχή καπνοκαλλιέργειας.