Υπάρχει πρόβλημα και πρόβλημα έχουμε και εμείς.
Η λογοπενία της χθεσινής μέρας, ειδικά ως προς την εκφορά του δημόσιου λόγου, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, στις οποίες δεν συμπεριλαμβάνω τον Υπουργό Εσωτερικών, νομίζω ότι οφείλεται σε δύο λόγους. Ο ένας είναι ότι ο δημόσιος λόγος της κεντρικής πολιτικής σκηνής αφίσταται πολύ από την κρισιμότητα των περιστάσεων που βιώνει η χώρα και ιδίως ως προς την επόμενη μέρα στην οποία θα πρέπει γρήγορα να μεταπηδήσει, και κατά δεύτερο λόγο στη θολή δική μας περιγραφή των συνδρόμων και των επιπτώσεων των κυβερνητικών πολιτικών στην Αυτοδιοίκηση, την οποία εύχομαι και ελπίζω αυτό το Συνέδριο να την κάνει πιο ευδιάκριτη.
Και θα παρακαλούσα και με τη δική σας συμβολή να μπορέσουμε να επικεντρώσουμε σε ορισμένα σημεία απλώς, χωρίς να απεραντολογούμε στον κυκεώνα των προβλημάτων που βιώνει ο καθένας ξεχωριστά και η Αυτοδιοίκηση ως θεσμός, για να μπορέσουμε να έχουμε ένα πιθανολογούμενο θετικό αποτέλεσμα θετικό. Πιθανολογούμενο θετικό αποτέλεσμα.
Και μπαίνω κατευθείαν στα ειδικά, χωρίς να κάνω τοποθέτηση γενικών αναφορών, γιατί νομίζω ότι στο Συνέδριο του Βόλου είχαμε την ευκαιρία να το κάνουμε αυτό. Στο θέμα το οποίο έχει σχέση με τον Καλλικράτη. Σας μεταφέρω την εμπειρία μου από την Επιτροπή. Δεν υπάρχει κανένας ουσιαστικός διάλογος μέχρι στιγμής. Η Επιτροπή, η εντός εισαγωγικών πολιτική, έχει συνεδριάσει τρεις φορές. Δεν μπήκε στην ουσία των συζητήσεων. Οι Τεχνικές Επιτροπές καταγράφουν τις σκέψεις, τις απόψεις, τους ευσεβείς πόθους, τις ιδεοληψίες, τις εμπειρίες, τις γνώσεις, ορισμένων στελεχών της διοίκησης και πανεπιστημιακών, πόρρω οι περισσότερες απέχουν όμως από το πραγματικό πρόβλημα το οποίο αφορά το θεσμό της τοπικής δημοκρατίας και ιδιαίτερα αυτό που πρέπει να γίνει για να μπορέσει να βελτιώσει τη λειτουργική αποτελεσματικότητα των Δήμων και των Περιφερειών της χώρας.
Αναρωτιέμαι αν το κρίσιμο είναι το θέμα του εκλογικού συστήματος. Απλή αναλογική. Μάλιστα. Και σερβίρεται αυτό ότι δήθεν θα δώσει τη δυνατότητα στο λαό να συμμετάσχει πιο ενεργά, με τοπικά δημοψηφίσματα, με πολύ ουσιαστική συμμετοχή στη λήψη των αποφάσεων. Τσιμπάνε και ορισμένοι δικοί μας σε αυτό, επειδή αισθάνονται φοβίες για το πώς θα εξηγήσουμε στον τοπικό πληθυσμό, ότι ξέρεις, εάν δεν δεχτούμε αυτό το εκλογικό σύστημα το οποίο προτείνει το Υπουργείο εσωτερικών, θα αποκλειστείς από τη δυνατότητα να συμμετάσχεις στη λήψη των αποφάσεων.
Μα η δημοκρατία, σύντροφοι, της Αυτοδιοίκησης, είναι σύστημα της αντιπροσωπευτικότητας, όταν τα μεγέθη είναι πολλαπλάσια. Δεν μπορεί να έχεις άμεσο λαϊκή δημοκρατία στη λήψη των αποφάσεων, όταν το θεσμικό περίγραμμα των Δήμων της χώρας είναι αυτό που είναι σήμερα. Απλή αναλογική σε ένα Δημοτικό Συμβούλιο το οποίο θα ήταν βουλευόμενο όργανο χάραξης μιας γενικής στρατηγικής, που θα απαιτούσε συγκλίσεις για την εξέλιξη της ζωής στο τοπικό επίπεδο, για την ανάπτυξη, για όλα αυτά τα πράγματα, τις υπηρεσίες, ναι, αλλά με εξασφάλιση όμως της λειτουργικής και της οργανωτικής αποτελεσματικότητας για την εκτελεστότητα των αποφάσεων. Με άλλα όργανα, ναι. Αυτό όμως δεν γίνεται. Δεν συζητείται. Δεν υπάρχει στην ατζέντα.
Άρα λοιπόν το παράγωγο αυτής της επιδίωξης είναι να δοθεί το δικαίωμα του εκβιασμού στις κάθε λογής μειοψηφίες. Να επιβληθεί δηλαδή τη δικτατορία των μειοψηφιών στην άσκηση της πολιτικής εξουσίας. Γιατί δεν μπορούμε να ελέγξουμε το σύστημα στο παιχνίδι της άμεσης δημοκρατίας με βάση το δημόσιο λόγο που αρθρώνουμε. Όταν δόθηκε η μάχη των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών, εκεί, το έχω ξανά πει, έσπασε τα μούτρα της η κυβέρνηση. Και με ένα έμμεσο τρόπο προσπαθεί να δώσουμε αυτή τη δυνατότητα.
Ναι, αλλά δεν είναι μόνο το θέμα εάν θα επιβιώσει πολιτικά ο ΣΥΡΙΖΑ τώρα που καταρρέει, μέσα από τους Δήμους. Γιατί εκεί θα εμφανιστούν και άλλα φαινόμενα εκβιασμών. Όχι μόνο με πολιτικά χαρακτηριστικά, αλλά και με χαρακτηριστικά ωμού εκβιασμού και συναλλαγής που θα αγγίζουν στο οικονομικό και στο προσωπικό επίπεδο.
Τι σχέση έχει αυτό με την απλή αναλογική που μπορεί να καταγράφει τις δυνάμεις όπως ακριβώς προκύπτουν από μια εκλογική διαδικασία;
Για αυτό ζητώ, κύριε Πρόεδρε, σήμερα σε διακριτή ψηφοφορία, στη σημερινή μέρα, να πάρουμε απόφαση αν αποδεχόμαστε αυτό που προτείνει η κυβέρνηση ως προς το εκλογικό σύστημα. Να εκφραστεί το Σώμα.
Στο θέμα της κινητικότητας. Τα παραμάγαζα του πελατειακού συστήματος έχουν στηθεί. Για αυτό βγήκαμε από τη μέση. Για αυτό έφυγε η σύμφωνη γνώμη. Γιατί επένδυση είναι το κράτος, είναι το λάφυρο το οποίο θα πρέπει με κάθε τρόπο να το συντηρήσουμε, να το διατηρήσουμε.
Όλη η διαδικασία της πολιτικής συναλλαγής θα γίνεται μέσα από την κινητικότητα των υπαλλήλων και θα διαλυθούν όχι μόνο οι Δήμοι, αλλά και το κράτος το ίδιο. Θα δουλέψουν τα παραμάγαζα των κομμάτων, των βουλευτών, και των κάθε λογής παραγόντων, που πλασάρονται σε τέτοιου είδους διαδικασίες, που γίνονται εν κρυπτώ και παραβύστω.
Σήμερα θα πρέπει να πάρουμε μια δεύτερη διακριτή απόφαση, να καταγγείλουμε αυτή την αθλιότητα και να ζητήσουμε από το πολιτικό σύστημα να επαναφέρει το σύστημα της κινητικότητας όπως ακριβώς έχει σχεδιαστεί από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, με σύμφωνη γνώμη των Δημάρχων και των Περιφερειαρχών.
Τρίτο θέμα. Αναγκαστήκαμε να ζητήσουμε να πάει στη Βουλή το νομοσχέδιο του Κουρουμπλή, γιατί περιλάμβανε μέσα διατάξεις διορθωτικές σε κάποια δευτερεύουσας, για τη στρατηγική του θεσμού σημασία ζητήματα, αποδεχόμενοι το μείζον πρόβλημα, που ήταν και είναι ο Ελεγκτής Νομιμότητας. Ο Ελεγκτής Νομιμότητας, όπως περιγράφεται μέσα στο νομοσχέδιο αυτό και που κατά την άποψή μου είναι το βασικό κεφάλαιο που ο κύριος Σκουρλέτης θα φέρει στη Βουλή, γιατί τα άλλα τα οποία μας λύνουν τα προβλήματα θα παρακαμφθούν, επειδή έχουν κόστος δημοσιονομικό και δεν θα εγκριθούν από την τρόικα, είναι το πρόβλημα που τους ενδιαφέρει για να μπορέσουν να επιβάλουν πλέον την πολιτική χειραγώγηση στους Δήμους και στις Περιφέρειες.
Τι θα κάνει ο Ελεγκτής Νομιμότητας; Θα είναι το μακρύ χέρι της κυβέρνησης, οριζόμενος με έναν έμμεσο τρόπο από το Υπουργείο Εσωτερικών, θα ελέγχει τη νομιμότητα των αποφάσεων, είμαι απόλυτα βέβαιος ότι θα μπαίνει στη σκοπιμότητα, γιατί θα είναι ο απόλυτος «αφέντης» του συστήματος, δεν θα έχει κανέναν πάνω από το κεφάλι του παρά μόνο τον Υπουργό Εσωτερικών. Είναι ο κριτής της δικής μας διοικητικής συμπεριφοράς, με δικαίωμα να μας επιβάλλει και πειθαρχικές κυρώσεις. Και δεν υπάρχει δευτεροβάθμια κρίση στην δική του κρίση. Θα πηγαίνουμε στα δικαστήρια. Με ατέρμονες διαδικαστικές περιπέτειες χωρίς τέλος.
Το σύστημα, για την πολιτική μας χειραγώγηση, στήνεται καθημερινά. Οι θεσμοί της τοπικής δημοκρατίας είναι το πρόβλημα στο μαλακό υπογάστριο του κυβερνητικού συστήματος. Έχω πει κατ’ επανάληψη ότι ο πόλεμος έχει κηρυχθεί, από καιρό.
Γιώργο, αγαπητέ Πρόεδρε, δεν μπορούμε να πηγαίνουμε με συμψηφιστικές αναφορές του στυλ: και οι κυβερνήσεις οι προηγούμενες και οι επόμενες και ούτω κάθε εξής. Δεν έχει υπάρξει χειρότερη κυβέρνηση από αυτή του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ στη χώρα μας, τα τελευταία χρόνια.
Προσέξτε, υπάρχουν ρυθμίσεις Υπουργείων που δεν τις παίρνει μυρωδιά ούτε το Υπουργείο Εσωτερικών. Δεν τους ρωτάνε. Υπάρχει μια ασυδοσία σε κυβερνητικούς και κρατικούς αξιωματούχους που αισθάνονται τόσο ισχυροί να παίρνουν κρίσιμες αποφάσεις για τη δική μας λειτουργία, που δεν μπαίνουν καν στον κόπο να ανταλλάξουν στοιχειώδεις απόψεις με το Υπουργείο Εσωτερικών.
Ένα παράδειγμα θα σας πω. Δεν είναι το μόνο, είναι καθημερινά. Ο 4412 άλλαξε προχτές κατά το 1/3. Και ψηφίστηκε μόλις τον Αύγουστο. Και ακόμα δεν βγήκε σχετική εγκύκλιος για το τι ακριβώς σημαίνει αυτό. Εννοώ το νόμο που μας αφαίρεσε το δικαίωμα να αναθέτουμε τις μελέτες με το 30% του πτυχίου Α΄ τάξης, άρα ποιος θα ξανακάνει μελέτη τώρα για να μπορέσει να ωριμάσει για το ΕΣΠΑ;
Ακούω, η ΜΟΔ, λέει, θα βοηθήσει. Η ΕΕΤΑΑ θα βοηθήσει, μηχανισμούς θα φτιάξουμε για να βοηθήσουν. Εάν δεν υπάρχει πρωτογενής ενεργοποίηση από τον άμεσα ενδιαφερόμενο φορέα υλοποίησης, τίποτα δεν γίνεται. Κανένας δεν θα μας πάρει από το χεράκι για να μας βοηθήσει. Πολύ περισσότερο αυτή η νεφελώδης διαβαθμιδική συνεργασία. Δηλαδή οι Περιφέρειες να έρθουν να μας βοηθήσουν. Δεν θα συμβεί αυτό. Εκεί λοιπόν υπάρχει το ζήτημα.
Στο κομμάτι των αποδοχών μας, αρχίζει και αυτό και γίνεται πλέον σημαντικό. Γιατί πολλοί έχουν την αξιοπρέπεια και δεν μιλάνε ότι δεν μπορούν να ζήσουν. Τα έξοδα παράστασης ενός Δημάρχου είναι πλέον σε εξευτελιστική κατάσταση. Δεν το ανέφερε κανείς, αλλά έχουμε μπει στο νόμο του Κατρούγκαλου και στο ασφαλιστικό νομοσχέδιο και περιμένετε στις αρχές του ’17, θα αυξηθεί και η παρακράτηση της φορολογίας και οι ασφαλιστικές μας εισφορές. Και θα κατέβουν παρακάτω ακόμα αυτά τα ελάχιστα τα οποία παίρνουμε.
Βλέπω στα πρωινάδικα πολλούς εκπροσώπους της κεντρικής πολιτικής σκηνής και διαχρονικά σκέφτομαι τις πρώτες τους εμφανίσεις, όταν βγαίνανε με εκείνες τις περίεργες στιλιστικές αναφορές και τώρα πώς έχουν προσαρμοστεί, ενδυματολογικά. Και προσπαθώ και εγώ να ξεκινήσω τη δική μου αντίσταση εναντίον της κυβέρνησης. Φόρεσα γραβάτα.
Αποφεύγω να παραμένω κεχηνώς – χάχας δηλαδή, με ανοιχτό το στόμα – μπροστά σε σημαντικούς καλεσμένους και αποφεύγω να προσεγγίζω το μαλακό μου υπογάστριο όταν ακούω ανθρώπους να εκφέρουν σημαντικά μηνύματα, ή όταν στέκομαι μπροστά σε σύμβολα άλλων κρατών, γιατί και οι συμβολισμοί έχουν τη δική τους αξία. Προσπαθώ να είμαι πολύ εγκρατής. Γιατί και αυτό έχει την αξία του. Δείχνει τον πολιτισμό και τα εφόδια που κουβαλάει ο καθένας ιδίως όταν αντιπροσωπεύει ένα ολόκληρο σύστημα.
Νομίζω ότι πρέπει – και θα το πω ευθέως –αυτό που ορισμένοι υπαινίσσονται: μα τι θέλει ο Κοιμήσης, να πέσει η κυβέρνηση; Καθ’ όσον με αφορά προσωπικά. Ναι. Δεν ζητώ να το ενστερνιστείτε. Θα κάνω όμως ότι είναι δυνατόν να φύγει αυτή η κυβέρνηση από την εξουσία. Γιατί είναι επιζήμια και για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, και για τη χώρα. Γιατί δεν κάνει τίποτα από αυτά τα οποία έχει πει. Γιατί έχει βάλει τη χώρα σε μια διαρκή περιπέτεια και είναι πασίδηλο ότι τα πράγματα πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο. Και γιατί στο μέτρο που μου αναλογεί, ως σκεπτόμενου και ενεργού πολίτη, οφείλω από τη θέση την οποία έχω, να πω στο κόσμο μου την αλήθεια. Και αυτό κάνω καθημερινά.
Θα ήθελα, ειλικρινά, να έχω παραδείγματα, για να διαψευστώ με παταγώδη τρόπο σε αυτή μου τη σκέψη. Και δεν με ενδιαφέρει ειλικρινά η εναλλαγή των συστημάτων. Πιστεύω ακλόνητα και αγωνίζομαι για αυτό, κάποια στιγμή στη χώρα μας να εγκαθιδρυθεί η περίφημη αποκέντρωση, για να μπορέσει ο λαός να αποκτήσει τη δυνατότητα να διαφεντεύει τα του οίκου του. Το έχω πει κατ’ επανάληψη. Ο χειρότερος Δήμαρχος, το χειρότερο Δημοτικό Συμβούλιο, είναι καλύτερο από τον καλύτερο γραφειοκράτη.
Και η εγγύτητα όσον αφορά τη λήψη των αποφάσεων, η καθημερινή λογοδοσία, η διαφάνεια στην άσκηση της τοπικής δημόσιας πολιτικής, είναι οι εγγυήσεις για να μπορέσει ο κόσμος να ξανά εμπιστευτεί το πολιτικό σύστημα ξεκινώντας από εμάς.
Εάν κάτι κάνει σωστά αυτή η κυβέρνηση, είναι το να επιβεβαιώνει το σύνθημα του Συνεδρίου μας. Δηλαδή καταστρέφουμε τα πάντα για να τα ξανά κτίσουμε από την αρχή.
Δεν το θέλω προσωπικά να συμβεί αυτό. Δεν θέλω να ισοπεδωθεί το σύστημα ολόκληρο, να πληρώσει ο κόσμος με περισσότερο αίμα, για να δικαιωθούν οι δικές μας προβλέψεις.
Κλείνοντας, πρέπει να αποφύγουμε, συνάδελφοι, την εσωστρέφεια. Καταλαβαίνω ότι πάρα πολλοί βιώνουν ένα μαρτύριο. Η καθημερινότητα είναι αβίωτη, είναι δύσκολα διαχειρίσιμη, και το ’17 θα είναι το έτος της κρίσης όσον αφορά το θεσμό.
Μπορεί να αποτελέσει το εφαλτήριο για το καλύτερο, μπορεί όμως να είναι και η ταφόπλακα για το θεσμό, εάν τα πράγματα εξακολουθήσουν να είναι έτσι και αν η δική μας αδράνεια επιτρέπει να συμβαίνουν αυτά τα οποία συμβαίνουν καθημερινά.
Μην μπαίνουμε στη βάσανο και στο μαρτύριο να ζητάμε αλλαγή των κριτηρίων κατανομής σε περίοδο φτώχειας. Τα ψίχουλα τα οποία ενδεχομένως προσδοκούν κάποιοι να πάρουν, δεν θα τους λύσουν το πρόβλημα της πολιτικής και της οικονομικής επιβίωσης. Δεν θα λύσουν κανένα απολύτως πρόβλημα. Αλλού πρέπει να είναι τα θέματα. Αναφερθήκαν.
Για αυτό προτείνουμε τα εξής ως παράταξη. Επαναλαμβάνουμε το γενικό μας ψήφισμα του Βόλου. Δεν άλλαξε τίποτε από τότε. Μπορώ να πω ότι έχουν επιδεινωθεί τα πράγματα.
Κάνουμε τις διακριτές αυτές ψηφοφορίες τις οποίες ανέφερα, στο τέλος της σημερινής συνεδρίας. Εκλογικό σύστημα, κινητικότητα, ελεγκτής νομιμότητας.
Μετά το Συνέδριό μας ζητάμε, με παρουσία του Προέδρου, του Προεδρείου, των επικεφαλής των παρατάξεων, και κάθε φορά ανάλογα με το θεματικό αντικείμενο, του Προέδρου της αντίστοιχης Επιτροπής, συναντήσεις με το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, δεν λέω τον Υπουργό Οικονομικών, το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, και το Υπουργείο Εσωτερικών, θέτοντας αυτά τα λίγα προβλήματα. Εάν δεν συμβεί κάτι, τότε γαία πυρί μιχθήτω, σαν και αυτοί που δεν θα χάσουν για να ξέρετε, δεν θα είμαστε εμείς. Δεν θα μπορούν να σταθούν πουθενά, ούτε ένα λεπτό.
Δεν έχω διάθεση να κάνω άγονη πολιτική, δεν θεωρώ ότι το πολιτικό σύστημα πρέπει να λειτουργεί έτσι. Και μάλιστα μπορώ να σας πω ότι όταν είχαμε τις έντονες πολιτικές διαφωνίες παλιότερα στην Κεντρική Ένωση, με αιχμές, με έντονες αναφορές, αλλά πάντα με κόσμιο τρόπο, μπορούσαμε και καταλήγαμε σε συμπεράσματα, για αυτό έγιναν οι μεγάλες τομές οι οποίες έγιναν. Καμία κυβέρνηση δεν ήθελε να τις κάνει. Καμία κυβέρνηση. Με πιέσεις γίνονταν όλα αυτά.
Για αυτό λοιπόν πρέπει να επαναλάβουμε αυτή τη μεθοδολογία που είναι αποτελεσματική, αλλά μεταξύ μας πρέπει να κάνουμε ένα συμβόλαιο τιμής. Εάν το αποφασίσουμε αυτό, και θα παρακαλούσα αυτό να συμβεί σε κάθε ΠΕΔ ξεχωριστά ή σε ομάδες ΠΕΔ, με παρουσίες όλων των Δημάρχων, θα είμαστε όλοι συμπαγείς σαν μια γροθιά και κανείς δεν θα περνάει από τον πάγκο του Υπουργείου Εσωτερικών για να πάρει πενήντα και εκατό ψωροχιλιάδες για να λύσει ενδεχομένως κάποιο πρόβλημα του.
Να σηκώσουμε το κεφάλι και την αξιοπρέπειά μας ψηλά, για να μπορέσουμε να δείξουμε ότι αξίζουμε να είμαστε σε αυτό το χώρο και ότι μπορούμε να σηκώσουμε όχι μόνο τη χώρα ψηλά, αλλά να δώσουμε την ελπίδα και το γέλιο που έχει στερηθεί ο λαός μας τα τελευταία χρόνια.