Σάββατο 3 Μαρτίου 2018

Γιώργος Μπελεσιώτης: Παιδικές αναμνήσεις 1940-1948 ΜΑΡΤΗΣ - ο μαρτυριάρης μήνας -

Ένα ακόμη έθιμο, ήταν και ο Μάρτης που κρεμάγαμε στο λαιμό μας. 
Το έθιμο αυτό έχει τις ρίζες του στα Ελευσίνια μυστήρια και το αναφέρει και ο Ιωάννη ο Χρυσόστομο, σαν ένα ειδωλολατρικό κατάλοιπο.
Για μας οι τρεις πρώτες μέρες του μήνα, ήταν οι μέρες της γριάς... 
Ο μήνας αυτός έχει τις περισσότερες καιρικές μεταβολές και γι αυτό λέγαμε, πως τρεις φορές εχιόνισε και πάλι το μετάνοιωσε.
Το Μάρτη μήνα ο ήλιος είναι πολύ καυτερός και οι μανάδες που είχαν κοπέλες της παντρειάς, δεν τις άφηναν να τις δει ο ήλιος -για να μη τις μαυρίσει- και να τις παραδώσουν στο γαμπρό, άσπρες κι αφράτες.
Εμείς τα μικρά, την πρώτη μέρα του μήνα στρίβαμε άσπρη και κόκκινη κλωστή και τη βάζαμε βραχιόλι στον καρπό του χεριού και κολιέ στο λαιμό μας, για να μη μας < πιάσει > ο ήλιος.
Βέβαια όλα τα μικρά ήμασταν κατάμαυρα απ τον ήλιο -σαν τα αραπάκια- γιατί ολημερίς τζιτζινιάζαμε, στα κήπια και τη θάλασσα.
Ήταν όμως παράδοση να κρεμάσουμε τον Μάρτη στο λαιμό μας, γιατί πέρα από ξόρκι για το μαύρισμα, ήταν και μαντικός.
Καθώς ήταν κρεμασμένος στο λαιμό, το χέρι μας πήγαινε ασυναίσθητα πάνω του. 
Τον τεντώναμε με το δάχτυλο και κρατώντας τη γλώσσα μας κρεμασμένη έξω, τον αφήναμε με δύναμη. 
Αν σκάλωνε ο Μάρτης στη γλώσσα, σίγουρα θα τρώγαμε ψητό αρνί το Πάσχα, που ήτανε κοντά.
Όσο οι μέρες πλησιάζανε, τόσο και πιο πολύ ρωτάγαμε τον Μάρτη να μας πει την αλήθεια και να μας μαρτυρήσει αν θα φάμε το αρνί, γιατί κρέας είχαμε να μαντέψουμε απ τα Χριστούγεννα.
Τα σάλια απ την αναμονή του αρνιού που θα τρώγαμε σε λίγο, όλο και τρέχανε κάθε μέρα και πιο πολλά -μουσκεύοντάς τον- μέχρι που στο τέλος κοβόταν.
Τον κρεμάγαμε τότε στα παλιούργια για να τον πάρουν τα χελιδόνια που φτάνανε σε λίγο και μ αυτόν ν αρχίσουν το χτίσιμο της φωλιάς.
Πολλές φορές τον βάζαμε και στα εικονίσματα -μέχρι τον Μάη- για να τον πλέξουμε στο μαγιάτικο στεφάνι ή να τον κάψουμε στη φλόγα της αναστάσιμης λαμπάδας, αν το Πάσχα έπεφτε πρώιμα.
Oι γιορτές του Πάσχα που έφταναν σε λίγο, ήταν για μικρούς και μεγάλους η μεγαλύτερη χαρά και περιμέναμε τούτες τις μέρες, με μεγάλη ανυπομονησία.
H Μεγάλη βδομάδα με τις φωτιές, τις αγραπνιές και τους πετροπόλεμους ήταν μπροστά μας και από μέρες ετοιμάζαμε όλα τα απαραίτητα σύνεργα για τις μάχες, που θα δίναμε σε λίγο,,, όπως ήταν τα ξυλοκούμπουρα, οι τζόρες, τα χαλκούνια, οι κάλυκες και οι σωλήνες.