Μεγάλα τα ποσοστά της πρόωρης σχολικής εγκατάλειψης καθώς η παιδική εργασία, τα οικογενειακά προβλήματα και η αδιαφορία των γονιών οδηγούν τους μικρούς μαθητές στη πόρτα της εξόδου.
Είναι λυπηρό την σημερινή εποχή να συζητάμε για υψηλά ποσοστά μαθητικής διαρροής, καθώς η απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων θεωρείται αποκλειστική προστασία από τη διολίσθηση στον κοινωνικό αποκλεισμό, την περιθωριοποίηση και την ανέχεια.
Δυστυχώς, τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα νοικοκυριά, το απαρχαιωμένο εκπαιδευτικό σύστημα, ο σχολικός εκφοβισμός και άλλα πολλά αποτρέπουν νέα παιδιά να βαδίσουν στα μονοπάτια της γνώσης.
Ανεξαρτήτως εκπαιδευτικής βαθμίδας, χρονικού σημείου και αιτιών, η διαρροή έχει αρνητικές συνέπειες τόσο για το ίδιο το άτομο, όσο και έμμεσα για την κοινωνία. Η εγκατάλειψη του σχολείου αυξάνει τον ατομικό κίνδυνο για ανεργία, φτώχεια και κοινωνικό αποκλεισμό και συνιστά τροχοπέδη για τη δια βίου μάθηση.
Η αλήθεια είναι ότι η μαθητική διαρροή αποτελεί ακόμη και σήμερα ένα από τα πιο επίμονα και πολυπαραγοντικά εκπαιδευτικά προβλήματα σε παγκόσμια κλίμακα.
Η μαθητική διαρροή αναφέρεται στους νέους εκείνους οι οποίοι δεν ολοκληρώνουν την υποχρεωτική εκπαίδευση ή γενικότερα σε άτομα που διακόπτουν τις σπουδές τους σε ανώτερες εκπαιδευτικές βαθμίδες.
Τα εφόδια που αποκτά το άτομο στις εκπαιδευτικές αυτές βαθμίδες θεωρούνται αναγκαία συνθήκη για τη συνέχιση των σπουδών σε ανώτερη εκπαιδευτική βαθμίδα, για την παρακολούθηση προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης, αλλά και για την ενσωμάτωση στην αγορά εργασίας σε δραστηριότητες χαμηλών απαιτήσεων.
Οι αιτίες
Σύμφωνα με έρευνες η εγκατάλειψη του σχολείου αφορά κυρίως παιδιά οικογενειών, με οικονομικά προβλήματα, με πιεστικές υποχρεώσεις, με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο.
Ωστόσο, σε αυτό συμβάλλουν και οι δυσλειτουργίες του σύγχρονου εκπαιδευτικού συστήματος σε συνδυασμό με παλιομοδίτικες μεθόδους διδασκαλίας και μη καταρτισμένο προσωπικό δημιουργούν τις συνθήκες για την διαρροή των μαθητών.
Επίσης, ένας άλλος λόγος είναι η χαμηλή επίδοση που δημιουργεί έλλειψη κινήτρου και ενδιαφέροντος προς το σχολείο, σε συνδυασμό βέβαια με την αρνητική ή αδιάφορη στάση των γονέων απέναντι στην αξία των σχολικών σπουδών.
Ένα άλλο πρόβλημα που έχει αρχίσει να ευαισθητοποιεί αρκετό κόσμο, είναι ο σχολικός εκφοβισμός και η βία ανάμεσα σε συμμαθητές.
Πάντως, ο κύριος λόγος είναι το χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο της οικογένειας, αλλά και διάφορα ενδοοικογενειακά προβλήματα που αναγκάζουν τον μαθητή να εγκαταλείψει είτε επειδή είναι απαραίτητη η παρουσία του στο σπίτι, είτε επειδή πρέπει να εργαστεί για να υποστηρίξει οικονομικά το νοικοκυριό.
Τα πανελλαδικά στοιχεία
Η διαρροή στα ΕΠΑΛ παρατηρείται κυρίως στην Α΄ τάξη, ενώ το ποσοστό διαρροής μειώνεται θεαματικά στη Β΄ και σχεδόν εξαλείφεται στην Γ΄ τάξη. Έτσι, συνάγεται το συμπέρασμα ότι η συντριπτική πλειονότητα των μαθητών που εγκαταλείπει την Τεχνική Εκπαίδευση το κάνει λόγω μη ικανοποιητικών επιδόσεων.
Σε πανελλαδικό επίσης επίπεδο τα κορίτσια παρουσιάζουν μικρότερο ποσοστό μαθητικής διαρροής από τα αγόρια, σε ποσοστό δηλαδή 9,99% έναντι 11,45%. Ωστόσο, η Τεχνική Εκπαίδευση στην Ελλάδα δεν φαίνεται να αποτελεί πρώτη προτεραιότητα των μαθητριών, οι οποίες αντιστοιχούν μόλις στο 30,02% του μαθητικώ δυναμικού των ΕΠΑΛ έναντι του 69,98% των αγοριών.
Θα πρέπει τέλος να σημειωθεί ότι το ποσοστό μαθητικής διαρροής από την Τεχνική – Επαγγελματική Εκπαίδευση πανελλαδικά υπολογίστηκε στο 11,02%.
«Κοπάνα» τα αγόρια
Όσον αφορά την έμφυλη διάσταση της μαθητικής διαρροής για κάθε τύπο σχολείου ξεχωριστά, παρατηρείται ότι τα αγόρια εμφανίζουν σταθερά υψηλότερα ποσοστά διαρροής από τα κορίτσια (μεσοσταθμικά, 3,3% έναντι 2,5%) σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες και τους τύπους σχολείων.
Αγγαρεία για τους Ρομά
Δεκάδες παιδιά Ρομά, όλων των ηλικιών, εξωθούνται από τις οικογένειές τους στην επαιτεία αλλά και στην πορνεία. Τα παιδιά βιώνουν το πιο σκληρό πρόσωπο της ζωής, ζουν φρικτές καταστάσεις και θέτουν σε κίνδυνο την υγεία και τη ζωή τους.
Παρά τη συνεργασία και με συλλόγους Ρομά – σε ορισμένες περιοχές – αλλά και τα Προγράμματα Ένταξης το πρόβλημα παρατηρείται ακόμη και σήμερα να παραμένει άλυτο και να καλλιεργείται μια αποστροφή για το σχολείο με τις ευλογίες των γονιών.
«Κοκκινίζει» η Αιτωλοακαρνανία
Είναι γεγονός ότι στο νομό Αιτωλοακαρνανίας συγκριτικά με το παρελθόν τα ποσοστά της πρόωρης σχολικής εγκατάλειψης έχουν μειωθεί αισθητά.
Ωστόσο, ακόμη και σήμερα βρίσκεται αρκετά ψηλά στη λίστα με τους νομούς της Ελλάδος και σε πολλές περιπτώσεις ξεπερνά τον μέσο όρο της χώρας.
Η κοινωνική κρίση που μαστίζει τις περιοχές μας, το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, οι ορεινοί οικισμοί, αλλά και η κτηνοτροφία με τη γεωργία που απασχολούν από μικρή ηλικία τα παιδιά είναι μερικοί από τους λόγους που τοποθετούν την Αιτωλοακαρνανία στις πρώτες θέσεις του σχετικού πίνακα.
Δημοτικό
Στο Δημοτικό Σχολείο το ποσοστό εγκατάλειψης στις πρώτες τάξεις (Α’, Β’, Γ’) φθάνει το 3,07% την ίδια ώρα που σε ολόκληρη τη χώρα είναι 1,79%. Είναι υψηλό ποσοστό και τοποθετεί την Αιτωλοακαρνανία στην 7η θέση πανελλαδικώς. Ευτυχώς στις τάξεις (Δ’, Ε’, ΣΤ’) το ποσοστό 1,58% είναι ικανοποιητικό.
Γυμνάσιο
Στο Γυμνάσιο το ποσοστό 3,02% φαντάζει ενθαρρυντικό δεδομένο ότι η – πρώτη – Ξάνθη αγγίζει το 15,12%, ενώ στο σύνολο της χώρας είναι 4,23%. Στο νομό μας, κυρίως τα αγόρια εγκαταλείπουν πιθανόν λόγω της σχετικής δύναμης και της αναγκαστικής εργασίας. Σε αυτή τη κατηγορία η Δυτική Ελλάδα είναι στο «κόκκινο» με 4,71 ούσα στη πρώτη τριάδα.
Γενικό Λύκειο
Στο Γενικό Λύκειο τα στοιχεία δείχνουν ότι μαθητές έχουν αποφασίσει να ολοκληρώσουν την εκπαίδευσή τους. Το 1,56% την σχολική χρονιά 2013-14 θεωρείται ικανοποιητικό εάν παρατηρήσουμε ότι το 2000-01 σημειώσαμε 4,15% και 1,89% το 2003-04.
Επαγγελματικό Λύκειο (ΕΠΑΛ)
Στη… πλάκα φαίνεται να παίρνουν οι μαθητές το Επαγγελματικό Λύκειο (ΕΠΑΛ) όπως φαίνεται σε πολλές περιπτώσεις εγκαταλείπουν προτού ολοκληρώσουν. Για την Αιτωλοακαρνανία το ποσοστό 9.03% φαίνεται τρομακτικό, αλλά εξισορροπεί την κατάσταση η – πρώτη- Δυτική Αττική με 16,51%, ενώ στο σύνολο της χώρας φτάνει το 11,02%. Ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι από την Αιτωλοακαρνανία το 2000-01 εγκατέλειψε το 28,16% και το 2003-04 το 31,67%!
iaitoloakarnania.gr