Τρίτη 15 Οκτωβρίου 2019

H Παναγούλα της Βόνιτσας στον Αμαδερό (Ιστορία της)


Ο Ι Ναός  είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου
Έχει το ίδιο Αρχιτεκτονικό σχήμα με την ΠΑΝΑΓΙΑ του Κάστρου χτίστηκε και το 17ο Αι. Βρίσκεται πέντε χιλ. Ανατολικά της Βόνιτσας στην  πλαγιά, λίγο πιο πάνω από την Παναγία Αλιχνιώτισσα, στην πλαγιά του υψώματος Αμαδερός (υψ. 467 μ.) και είναι χτισμένη με επιμέλεια από πελεκητούς ασβεστόλιθους. Έχει κατάγραφο εσωτερικό, που ζωγραφίστηκε το 1726 από τους ζωγράφους Αλέξιο Σαμαρά από τον Αετό Ξηρομέρου και από το Στέργιο (ή Στέφανο) Αναγνώστου από τα Άγραφα, όταν μητροπολίτης Ναυπάκτου ήταν ο Ιωαννίκιος (1723-1727). Το εικονογραφικό πρόγραμμα είναι πολύ πυκνό και οι σκηνές χωρίζονται μεταξύ τους με χοντρές γραμμές. Στο τετρατοσφαίριο της κόγχης βρίσκεται η Πλατυτέρα με το Χριστό σε μετάλλιο και δύο αγγέλους δίπλα.
Στα πλάγια βρίσκεται η Λειτουργία των αγγέλων, που φτάνει στο βόρειο και στο νότιο τοίχο. Στην κάτω ζώνη εικονίζονται οι ιεράρχες Κύριλλος, Αθανάσιος, Χρυσόστομος, Βασίλειος, Γρηγόριος και Σπυρίδων. Στο μέτωπο της κόγχης βρίσκεται η Ανάληψη, όπου ο Χριστός παριστάνεται σε δόξα.
Στην Άκρα ταπείνωση ο Χριστός παριστάνεται με τα σύμβολα του πάθους με την Παναγία και τον Ιωάννη στα πλάγια. Από το νότιο τοίχο αρχίζει η ζώνη των ολόσωμων αγίων. Στον τρούλο εικονίζεται ο Παντοκράτορας με τις ουράνιες δυνάμεις, την Παναγία και τον Πρόδρομο.
Στα σφαιρικά τρίγωνα οι Ευαγγελιστές, όπως και στην εκκλησία της Παναγίας του κάστρου.
Στην Καμάρα εικονίζονται Διάφορες σκηνές και το η Δευτέρα Παρουσία και χαμηλότερα Ζώνες  με αγίους. Στη νότια καμάρα εξιστορείται ο Ακάθιστος Ύμνος και στο κλειδί της ο Χριστός ως Εμμανουήλ, ο Μεγάλης Βουλής Άγγελος και ο Παλαιός των Ημερών.
Γενικά στο ναό υπάρχουν πάρα πολλά θέματα και πρόσωπα σε ένα πυκνό εικονογραφικό πρόγραμμα και οι σκηνές είναι μικρών διαστάσεων.
Οι ζωγράφοι έδειξαν προσοχή στην  απόδοση του σχεδίου και προσοχή στις λεπτομέρειες και το η δουλειά πολυακουσμένα φανερώνει κάποια σχέση με τις λίγες τοιχογραφίες της εκκλησίας του κάστρου.
Ο Ναός έχει κηρυχτεί διατηρητέο μνημείο από το 1922 (ΦΕΚ 28 / 26-2-1922, ΒΔ 25-2-1922).
Βιβλιογραφία: ΠΟΛΕΙΣ ΚΑΙ ΧΩΡΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΚΤΙΟΥ - ΒΟΝΙΤΣΑΣ ΑΠΟ την Αρχαιότητα έως ΣΗΜΕΡΑ. Του Βαγγέλη Δ. Κουτιβή και Γεωργίου Σ. Μπαρμπαρούση