Ο Ι.Ν. Αγίας Παρασκευής Παλαίρου (Ζαβέρδας)
Του Κων/νου Γατσούλη. Πρωτοπρεσβύτερου
Ο Ιερός Ναός της Αγίας Παρασκευής Παλαίρου είναι σήμερα ο ενοριακός ναός της ομώνυμης Ενορίας της και είναιαφιερωμένος στη μνήμη της Αγίας Παρασκευής της Παρθενομάρτυρος,που η μνήμη της γιορτάζεται στις 26 Ιουλίου.
Είναι ναός βυζαντινού ρυθμού,σταυροειδής εγγεγραμμένος, με οκταγωνικό τρούλο.
Πριν από το 1920, ενοριακός ναός της Ζαβέρδας, της κωμόπολης που το 1928 μετονομάστηκε σε «Πάλαιρος (η)», ήταν ο Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου ο οποίος παράλληλα χρησιμοποιούταν και ως νεκροταφειακός ναός.
Επειδή όμως ο Ναός αυτός δεν επαρκούσε για να καλύψει τις ανάγκες των κατοίκων της κωμόπολης, αφού ο 1.000 κατοίκων πληθυσμός της το 1850 (έτος ανέγερσης του ναού του Αγίου Γεωργίου), είχε αυξηθεί σε 1.650 κατοίκους το 1920, το εκκλησιαστικό συμβούλιο με πρόεδρο τον αιδεσιμότατο π. Συκιώτη Κωνσταντίνο αποφάσισε την ανέγερση ενός νέου και μεγαλύτερου Ναού .
Επίσης, το εκκλησιαστικό συμβούλιο έκρινε αναγκαίο ότι το όνομα του νέου Ναού έπρεπε να είναι ένα από τα ονόματα της Αγίας Παρασκευής, της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και της Αγίας Αικατερίνης, όπως ονομαζόταν τρείς μικρές εκκλησίες του παλιού οικισμού της μη παράλιας Ζαβέρδας, στη θέση «Παλιοχώρι»,. Έτσι με κλήρωση φάνηκε ότι η τιμώμενη αγία του νέου Ναού θα ήταν η Αγία Παρασκευή.
Ο Ναός σχεδιάστηκε από τον τότε γνωστό αρχιτέκτονα Αθανάσιο Ι. Δεμίρη το 1920.
Το 1922 έγινε η τοποθέτηση του θεμέλιου λίθου από τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Κωνσταντινίδη Κωνσταντίνο,κτίστηκε δε κατά το χρονικό διάστημα 1928 – 1930 από τον Ιθακήσιο Μηχανικό Α. Μαρούλη, στο κέντρο του τότε οικισμού της Ζαβέρδας, σε οικόπεδο που παραχωρήθηκε από την οικογένεια Ιωάννη Ράγκου.
Ως κύριο οικοδομικό υλικό επιλέχθηκε η πέτρα, ενώ οι τεχνίτες που ανέλαβαν το κτίσιμο ήταν Ηπειρώτες με μεγάλη εμπειρία.
Κατά την διάρκεια της ανέγερσης του ναού αξιοθαύμαστη ήταν τόσο η οικονομική συνεισφορά όσο και η προσωπική εργασία την οποία κατέθεταν οι κάτοικοι της Ζαβέρδας.
Έως το 1928 ο Ναός είχε ολοκληρωθεί μαζί με τον τρούλο, εκτός από τα 2 καμπαναριά, λόγω του ότι, για την καλύτερη ευστάθεια του κτίσματος αποφασίστηκε αυτά να ολοκληρωθούν με πιο σύγχρονα υλικά (τούβλα, τσιμέντο). .
Τα θυρανοίξια του έγιναν στις 26/7/1930, χοροστατούντος του Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Κωνσταντίνου, και τα εγκαίνια του στις 26/7/1967, ημέρα της εορτής της Αγίας Παρασκευής, από τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Αβρανίτη Θεόκλητο.
Το 1957 το εκκλησιαστικό συμβούλιο του Ιερού Ναού, με πρόεδρο τον αιδεσιμότατο π. Κοσιβάκη Θεόφιλο, αποφάσισε το σοβάτισμα του κτίσματος με σκοπό την επίτευξη καλύτερης στατικότητας.
Μέχρι και την πρώτη δεκαετία του 2000 και με την διαρκή οικονομική συμβολή κατοίκων και των ναυτικών της Παλαίρου, ο ναός είχε εμπλουτίστεί με σταθερό κτιστό άμβωνα (1965), ξύλινα ψαλτήρια και δεσποτικό θρόνο και είχε αγιογραφηθεί το μεγαλύτερο τμήμα του.
Το 2018 το εκκλησιαστικό συμβούλιο του Ιερού Ναού, αποφάσισε την ανακαίνιση του κτίσματος, με απώτερο σκοπό την συντήρηση του και την ανάδειξη της παραδοσιακής από πέτρα εξωτερικής τοιχοποιίας του.
Επίσης εντός του ναού φυλάσσεται σήμερα εικόνα του Αγίου Ιερομάρτυρα Βλασίου του Ακαρνάνα, καθώς και αργυρή λειψανοθήκη με τα λείψανά του
Ο Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής Παλαίρου αποτελεί σήμερα με την ανακίνησή του, ένα «στολίδι» για την Πάλαιρο, καθώς συνδυάζει την μεγαλοπρέπεια ενός ναού, κτισμένου με τα πρότυπα της Ορθόδοξης Χριστιανικής ναοδομίας και της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής.
stagones-zaverdas.blogspot.com