Νίκος Μπελογιάννης (22 Δεκεμβρίου 1915- 30 Μαρτίου 1952). Γεννήθηκε σαν σήμερα. Ούτε 37 χρόνια μετά έγιναν αυτά:
«Ο υπαρχιφύλαξ (σ.σ γράφει ο δημοσιογράφος Γιώργος Κορωναίος, στην εφημερίδα “Προοδευτική Αλλαγή”, στις 31/3/1952), διαταχθείς υπό του διευθυντού του, μετέβη αμέσως εις την πτέρυγαν όπου ευρίσκοντο τα κελιά των 8 μελλοθανάτων και εισήλθεν πρώτον εις το υπ’ αριθμ. 2 απομονωτήριον, εις το οποίο εκρατούντο οι Μπελογιάννης, Λαζαρίδης και Μπάτσης. Πλησιάζει τον Μπελογιάννη.
«Νίκο σήκω»
Ατάραχος ο Μπελογιάννης σηκώνεται και λέει:
«Πάμε για καθαρό αέρα;»
Πριν ακόμα χαράξει, μέσα στο σκοτάδι, στις 4.12’ τα χαράματα, σαν κοινός δολοφόνος, το κράτος των γερμανοτσολιάδων, αυτών που πλέον είχαν ντυθεί αμερικανοτσολιάδες, το κράτος των μαυραγοριτών, αυτών που έχτιζαν «Νέους Παρθενώνες» στη Μακρόνησο, προχωρούσε στο στυγερό έγκλημα. Ο Νίκος Μπελογιάννης και οι σύντροφοί του, ο Δημήτρης Μπάτσης, ο Νίκος Καλούμενος και ο Ηλίας Αργυριάδης, πέφτουν νεκροί από τις σφαίρες του εκτελεστικού αποσπάσματος.
Δημοσιεύουμε στη συνέχεια τη συγκλονιστική «απολογία» του Νίκου Μπελογιάννη, στη δεύτερη δίκη του, το Φεβρουάριο του 1952, στο Α΄ Διαρκές Στρατοδικείο Αθηνών. Περιέχεται στο βιβλίο του Τάσου Βουρνά «Υπόθεση Μπελογιάννη» και προέρχεται από τα επίσημα πρακτικά της δίκης.
«Η δίκη αυτή είναι μια, κατά τη γνώμη μου τουλάχιστον, καινούργια έκδοση της προηγούμενης δίκης, έκδοση όμως βελτιωμένη και, οφείλει να ομολογήσει κανείς, επιτελικά οργανωμένη. Ένας κατηγορούμενος και όχι μόνον κατηγορούμενος θα είχε να κάνει μερικές παρατηρήσεις πάνω στη δίκη αυτή. Η πρώτη παρατήρηση είναι ότι οργανώθηκε βιαστικά και δεν δόθηκε καιρός να δούμε τους δικηγόρους μας που μας επισκέπτονταν με το δελτίο στην Ασφάλεια, ο ένας πίσω από τον άλλο. Ακόμα, ούτε να συγκεντρώσουμε τα απαραίτητα στοιχεία δεν μας δόθηκε καιρός, τα οποία θα μας έδιναν τη δυνατότητα να αντικρούσουμε τους μάρτυρες κατηγορίας. Η σπουδή αυτή είναι τελείως ανεξήγητη, εκτός αν πιστέψει κανείς σ’ αυτά που γράφει ο Παπανδρέου στο προηγούμενο φύλλο της «Ελλάδος», ότι χρειάστηκε ξένη θέληση για να γίνει η δίκη. Μια άλλη παρατήρηση που έχει να κάνει ένας κατηγορούμενος είναι η καταθλιπτική ατμόσφαιρα μέσα στην οποία διοργανώθηκε και διεξάγεται η δίκη, όχι από την πλευρά του δικαστηρίου, αλλά από το γεγονός ότι και η προανάκριση άλλα και η τακτική ανάκριση έγιναν μέσα από τα απομονωτήρια της Ασφάλειας. Και από το γεγονός άτι ακόμα κρατούνται εκεί οι κατηγορούμενοι και από τον τρόπο με τον οποίο μεταφέρονται εδώ, που είναι πολύ θεαματικός και τρομοκρατικός. Η σύνθεση του ακροατηρίου έκανε και τις εφημερίδες ακόμα να διαμαρτύρονται. Όλα αυτά πολλούς κατηγορουμένους τους εμποδίζουν να έχουν και ελευθερία βούλησης και σκέψης ακόμα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Άσε τους άλλους και μίλα για τον εαυτό σου. Οι άλλοι δεν παραπονέθηκαν για τέτοια πράγματα.
ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ: Αφορά και εμέ, κ. πρόεδρε. Έπειτα άλλη παρατήρηση είναι μια απογοήτευση που ένιωσαν πολλοί που περίμεναν τίποτα τρομερές και φοβερές αποκαλύψεις από τη δίκη αυτή και από τον θόρυβο που έγινε και τελικά επαλήθευσε το ρητό ότι «ώδινεν όρος και έτεκε μυν». Η αυτή απογοήτευση εκδηλώνεται και στον ίδιο τον Τύπο, ο οποίος άρχισε να λέει ότι «απεκρύβησαν» διάφορα σήματα, ότι «δεν ανεκοινώθησαν» κ.λπ. Το γεγονός αυτό υποχρεώνει να γίνονται μια σειρά διαψεύσεις ότι τα κείμενα αφορούν την ασφάλεια του κράτους, κατόπιν μια άλλη διάψευση ότι δεν υπάρχουν άλλα κείμενα. Εννοείται ότι ο Τύπος επιμένει ότι υπάρχουν και άλλα, ακόμα και χθες. Αυτό δεν αποδεικνύει ότι αποκρύφτηκαν σήματα, κάνει όμως τον καθένα να υποθέσει ότι πρόκειται για μαγειρείο σημάτων.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κάτω από τέτοια τρομοκρατία βρίσκεσαι ώστε μπορείς και παρακολουθείς αυθημερόν όλον τον Τύπον.
ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ: Από 4 ημερών τον παρακολουθώ. Εγώ δεν τρομοκρατούμαι και δεν μπορώ να πω ότι βρίσκομαι κάτω από τρομοκρατία. Άλλη παρατήρηση είναι μια πρωτοφανής ατμόσφαιρα προκατάληψης κυριότατα από τους μάρτυρες κατηγορίας και ειδικά η σύνθεση των μαρτύρων κατηγορίας. Οι μάρτυρες κατηγορίας είναι σχεδόν όλοι οι από 25ετίας διώκτες μας, όλοι οι διώκτες του κομμουνισμού και νομίζει κανείς ότι ήλθαν εδώ πέρα να ξοφλήσουν όλους τους λογαριασμούς τους, όχι όμως με τρόπο καλόπιστο και ειλικρινή. Άλλο παράδειγμα είναι η διαπίστωση που έγινε από την περίφημη Τρίτη Συνδιάσκεψη ιδίως το σχετικό απόσπασμα για το οποίο έγινε τόσος θόρυβος.
Ο πατριωτισμός κομμάτων και ατόμων
Νομίζω ότι υπάρχει απόσταση ανάμεσα σε αυτά που κατατέθηκαν εδώ και στο νόημα της διακήρυξης αυτής, ανεξάρτητα αν συμφωνεί κανείς ή όχι με το πνεύμα της και με το νόημά της. Επίσης κατατέθηκε εδώ πέρα ότι κάθε κομμουνιστής είναι κατάσκοπος, ότι οι κομμουνιστές δεν είναι Έλληνες, ότι το ΚΚΕ δεν είναι ελληνικό. Νομίζω ότι ο πατριωτισμός ενός κόμματος δεν κρίνεται από τα λόγια, σε περιόδους μάλιστα που έχουν στον ανώτατο βαθμό οξυνθεί τα πολιτικά πάθη στο εσωτερικό μιας χώρας. Όπως συμβαίνει σήμερα στη χώρα μας και όταν ιδίως ο κοινωνικός και ταξικός αγώνας έχει φτάσει σε τέτοιο οξύτατο σημείο, τότε δεν μπορεί κανείς να κρίνει τον πατριωτισμό ενός κόμματος, είτε και των ατόμων ακόμα, από τις συκοφαντίες και τις υπερβολές. Στην περίπτωση αυτή θα σας πω τη φράση που είπε ένας πολυεκατομμυριούχος Αμερικανός, ο Βαντερμπίλντ, στο δικαστήριο όταν τον δίκασαν γιατί πλήρωσε μερικές δεκάδες χιλιάδες δολάρια για να απελευθερωθούν μερικοί κομμουνιστές. Είπε «σε τέτοιες στιγμές το δικαστήριο μπορεί να δείξει κατανόηση και σε ένα ρεμάλι, όμως για όλους όσους έχουν αντίθετη ιδεολογία τους χαρακτηρίζουν σαν προδότες». Και στη χώρα μας υπάρχει τέτοιο παράδειγμα, αν πάμε λίγα χρόνια πίσω. Το 1915-1917 που υπήρχε εδώ όξυνση πολιτικών παθών και στην περίοδο αυτή και τον ίδιο το Μεταξά και τον Κωνσταντίνο τους κατηγόρησαν για κατασκόπους των Γερμανών.
Νομίζω ότι ο πατριωτισμός ενός κόμματος ή και ατόμων ακόμα κρίνεται όταν κινδυνεύουν η ανεξαρτησία, η ελευθερία και ακεραιότητα της πατρίδας μας. Εκεί βρίσκεται η λυδία λίθος, αυτό είναι το κριτήριο για τον πατριωτισμό ενός κόμματος. Και αν θελήσει κανείς με τέτοια κριτήρια να κρίνει το ΚΚΕ, θα δει ότι δεν είναι κόμμα προδοτικό αλλά αντίθετα είναι καθαρά ελληνικό και πατριωτικό. Και υπάρχει τέτοιο παράδειγμα. Όταν κινδύνευσαν η ανεξαρτησία, η ελευθερία και η ακεραιότητα της πατρίδας μας από την επίθεση του Μουσολίνι, ο Ζαχαριάδης μέσα από τη φυλακή έγραψε εκείνο το περίφημο γράμμα του που καλούσε όλους τους Έλληνες να μετατρέψουν κάθε γιοφύρι και χωριό σε κάστρο του απελευθερωτικού αγώνα. Και ο ίδιος ο Μεταξάς αναγκάστηκε να το δημοσιεύσει στις εφημερίδες και να το μεταδώσει και στο μέτωπο ακόμα αυτή την εποχή. Και εδώ πρέπει να δούμε και ένα άλλο σημείο. Ότι το ΚΚΕ δεν έκανε καμιά υποχώρηση και στην τότε διεθνή κατάσταση. Τότε η Σοβιετική Ένωση είχε κάνει σύμφωνο με τη Γερμανία γιατί δεν ήθελε να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά για λογαριασμό άλλων και ήθελε να προετοιμαστεί καλύτερα για τη σύγκρουση που επερχόταν. Θα μπορούσε να νομίσει κανείς ότι αλλιώς θα αντιμετωπιστούν από το Ζαχαριάδη τα πράγματα. Δεν έγινε όμως αυτό.
Αγάπη προς την Ελλάδα
Όταν η Ελλάδα υποδουλώθηκε στους Γερμανο-Ιταλο-Βουλγάρους φασίστες, εμείς πολεμήσαμε νομίζω και με το παραπάνω στην περίοδο αυτή και όχι μόνο τους Γερμανο-Ιταλούς φασίστες. Εμείς πολεμήσαμε και τους Βουλγάρους φασίστες, πρώτα πρώτα με το όπλο σε Μακεδονία και Θράκη και έχουμε ένα σωρό θύματα εκτελεσμένων. Ενώ αντίθετα μπορεί κανείς να κάνει μια άλλη παρατήρηση: τον Φίλοφ που ήταν Πρωθυπουργός όταν έγινε η εισβολή στην Ελλάδα, τον είχαν ανακηρύξει εδώ επίτιμο καθηγητή του Πανεπιστημίου. Εκτός απ’ αυτό όταν οι Γερμανοί φασίστες έδωσαν άδεια στους Βουλγάρους φασίστες να κατεβούν στη Θεσσαλονίκη, την ίδια αυτή περίοδο εμείς οργανώσαμε τη μεγάλη διαδήλωση, ποιος δεν τη θυμάται, που τελικά ματαίωσε την κάθοδο των Βουλγάρων φασιστών στη Δυτική Μακεδονία.
Θα σας φέρω και ατομική περίπτωση, παρ’ όλο που δεν χρειάζεται να περιαυτολογεί κανείς πάντοτε και παντού. Ανεξάρτητα από το ότι εδώ παρουσιάζονται πολλοί κατηγορούμενοι να έχουν θύματα στην περίοδο αυτή, ο Λαζαρίδης, ο Καλοφωλιάς, τους ίδιους τους δικούς τους και ανεξάρτητα από το ότι και το δικό μου σπίτι έπαθε και ανεξάρτητα από το ότι και εγώ ο ίδιος σύρθηκα στα γερμανο-ιταλικά στρατόπεδα στον καιρό της Κατοχής, τον Απρίλη του 1944 στη Λακωνία, τότε που ήταν η περίοδος που οι σύμμαχοι ετοίμαζαν την απόβαση στη Δυτική Ευρώπη, το δεύτερο μέτωπο, για να παραπλανηθούν οι Γερμανοί, εδώ πέρα το Στρατηγείο της Μ. Ανατολής έδωσε εντολή στον ΕΛΑΣ να αρχίσει έντονη δράση κατά των Γερμανών, με σκοπό ακριβώς αυτοί να παραπλανηθούν. Και πραγματικά άρχισε αυτή η δράση. Οι Γερμανοί νόμισαν ότι μπορεί κάτι να συμβεί εδώ πέρα και άρχισαν να παίρνουν μέτρα και ειδικότερα στη Νότια Πελοπόννησο πιο πολύ.
Εκείνη την περίοδο ακριβώς στη Λακωνία πήρα μια πληροφορία ότι θα περάσει ένας Γερμανός στρατηγός με το επιτελείο του και ένα τμήμα γερμανικό για να επιθεωρήσει τα έργα που γίνονταν στη Νότια Πελοπόννησο και με ρώτησαν οι Άγγλοι τι θα κάνουμε, θα τους χτυπήσουμε ή όχι. Και η ερώτηση αυτή είχε το νόημά της, γιατί ένα Γερμανό στρατηγό θα τον πληρώναμε πολύ ακριβά. Είχαν προηγηθεί άλλες περιπτώσεις. Στο Κούρνοβο ανατινάχτηκε μια αμαξοστοιχία και εκτελέστηκαν 120 στελέχη του ΚΚΕ που είχαν κάνει και στην Ακροναυπλία. Σε τέτοιες στιγμές δεν χωρούν δισταγμοί και αδίσταχτα είπα, χτυπήστε τους. Πέρασαν, δεν έχω ακριβώς την εφημερίδα και ξεχνώ το όνομα του στρατηγού, τον χτύπησαν, σκοτώθηκαν ο Γερμανός, το επιτελείο του και αρκετοί φαντάροι. Για αντίποινα οι Γερμανοί τουφέκισαν 200 στελέχη του κόμματος στο σκοπευτήριο της Καισαριανής από το Χαϊδάρι. Επίσης την ίδια ακριβώς περίοδο ανακοίνωσαν: «Ως αντίποινα διά την δολοφονίαν δυο Γερμανών Αξ/κών διαπραχθείσαν την 25 Απριλίου 1944 ανάνδρως εξ ενέδρας, διέταξα τον τυφεκισμόν 110 κομμουνιστών επί τόπου και την ριζικήν καταστροφήν του χωρίου Κυριακή. Ο Ανώτατος Αρχηγός των Ταγμάτων Ασφαλείας και της Αστυνομίας Ελλάδος», δηλαδή ο περιβόητος Σιμάνα.
Σχεδιάγραμμα από την εκτέλεση του Μπελογιάννη και των συντρόφων του, όπως δημοσιεύθηκε στον Τύπο της εποχής.
Αυτή ήταν η δική μας δράση. Και αυτές τις εκατόμβες προσφέραμε. Έτσι αγαπάμε εμείς την Ελλάδα, με την καρδιά μας και με το αίμα μας. Άλλο είναι τα λόγια και άλλο οι πράξεις, διότι αυτά τα γεγονότα νομίζω ότι μπορούν να κολλήσουν κάθε συκοφάντη στον τοίχο. Θα σας αναφέρω και άλλο στοιχείο. Αν διαβάσετε το κείμενο της απόφασης της 2ης ολομέλειας του Οκτώβρη του 1951, θα δείτε ότι είναι ένα κείμενο καθαρά πατριωτικό. Ένα δεύτερο κριτήριο για το εάν είμαστε προδότες είναι αυτό: αν είμασταν προδότες στο τέλος δεν θα είχαμε καμιά επιρροή στον λαό και θα παύαμε να υπάρχουμε σαν κόμμα και σαν οργάνωση ενώ το αντίθετο ακριβώς συμβαίνει. Παρ’ όλους τους διωγμούς και τις εκατόμβες δεν σταματάει η επιρροή μας, αντίθετα, πολιτικά τουλάχιστον, μεγαλώνει.
Έπειτα υπάρχει και μια άλλη περίπτωση, το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι, οι οποίοι ανήκουν σε άλλες παρατάξεις και κόμματα, δέχονται να συνεργαστούν σε διάφορες δουλειές και υποθέσεις μαζί μας. Αυτό εν πάση περιπτώσει αποδείχνει ότι και αυτοί δεν πιστεύουν στη γνώμη ότι είμαστε προδότες. Εγώ θα σας πω μερικές περιπτώσεις en passant.
Γνωστότατος Αθηναίος και στέλεχος του Ελληνικού Συναγερμού είχε και έχει ακόμα σχέσεις οικονομικές και δοσοληψίες σοβαρές με την εδώ καθοδήγηση του ΚΚΕ. Επίσης ανώτατος οικονομικός παράγοντας του τόπου, γνωστότατος και «ακράτου εθνικοφροσύνης» είχε έλθει επανειλημμένα σε επαφή μαζί μας για μια σειρά δουλειές. Άλλη περίπτωση. Στέλεχος εθνικόφρονος κόμματος μας έδωσε πέρσι μια έκθεση εμπιστευτική του Μάινορ της Αμερικάνικης Πρεσβείας προς το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, στην οποία αναφερόταν ότι όλα τα κόμματα είναι ανίκανα και διεφθαρμένα, για να δημοσιευθεί. Κατά τη γνώμη μου τουλάχιστον, αυτό δεν μπορούσε να γίνει παρά με τη συναίνεση της Αμερικάνικης Πρεσβείας. Δεν αναφέρω τέτοια παραδείγματα άλλα, διότι δεν έχουν αξία εάν δεν αναφερθούν ονόματα, όχι που δεν μπορεί κανείς να βρει. Πάντως όλοι αυτοί οι άνθρωποι δεν μας πιστεύουν για προδότες.
Η δεύτερη δίκη
Ένα άλλο χαρακτηριστικό γεγονός είναι το ότι δεν μας δικάζουνε για μια υπόθεση για την οποία ουσιαστικά έχουμε ξαναδικαστεί. Στην προηγούμενη δίκη για περίπου 20 κατηγορουμένους μοναδική κατηγορία ήταν ότι έδιναν πληροφορίες, ότι ήταν μια ομάδα πληροφοριών οι Κανελλόπουλος, Παπαγεωργίου, ο περίφημος Βιστάκης, ο ιδιαίτερος του Τσουδερού, ένας άλλος Ζερβογιάννης του υπουργείου Πληροφοριών και πολλοί άλλοι των οποίων δεν θυμάμαι τα ονόματα. Επειδή η πρώτη μέρα της δίκης δεν άφησε καλές εντυπώσεις και στο Στρατοδικείο το ίδιο, γιατί ο κυριότερος μάρτυρας της κατηγορίας δεν είχε φέρει καθόλου αποδείξεις και η δίκη εξελισσόταν σε κωμωδία, τη δεύτερη ημέρα της δίκης ο πρόεδρος του δικαστηρίου εκάλεσε ξανά τον Αγγελόπουλο να φέρει κι άλλες αποδείξεις και προσκομίστηκε ένας φάκελος με φωτοτυπίες, οι οποίες ήταν δελτία πληροφοριών και οι οποίες πρέπει να προσκομιστούν εδώ, πληροφορίες πάσης φύσεως πολιτικές, οικονομικές και ορισμένες και στρατιωτικές, ας τις ονομάσουμε έτσι. Από πού προέρχονταν;
Εδώ λέει ο Κανελλόπουλος στην κατάθεσή του ότι αυτοί ήταν μια παλιά ομάδα η οποία έδινε πληροφορίες (δεν μου το επιτρέψατε ποτέ, άλλως θα το διευκρίνιζα) και τελικά τον Αύγουστο του 1950 ο Παπαγεωργίου, που ήταν επικεφαλής αυτής της ομάδας, λέει πως ο Κανελλόπουλος προτείνει να ξαναφτιάξουν αυτή την ομάδα. Υπήρχαν αντιρρήσεις και δισταγμοί και τελικά παρουσιάζεται κάποιος άλλος ονόματι Γεωργιάδης, ο οποίος προτείνει να τον συνδέσει με το κόμμα. Ο Γεωργιάδης δεν προσκομίστηκε ούτε και στην προηγούμενη δίκη παρ’ ότι κατονομάστηκε ούτε και σ’ αυτή τη δίκη, έστω και ως μάρτυρας τουλάχιστον κατηγορίας. Ο δε Γεωργιάδης, που πρότεινε στον Κανελλόπουλο να τον συνδέσει με το κόμμα, έπαιρνε τα σημειώματα και τα φωτογράφιζε ύστερα η Ασφάλεια. Και δικάζομαι δεύτερη φορά γι’ αυτήν την υπόθεση της ομάδας για την οποία δεν φέρνω καμιά ευθύνη στο κάτω κάτω. Επίσης το πόρισμα αναφέρει ξεκάθαρα ότι αυτοί αποτελούσαν ομάδα κατασκοπείας. Ο προηγούμενος επίτροπος της άλλης δίκης στο κατηγορητήριό του το κύριο σημείο της κατηγορίας του το στήριξε σ’ αυτή την περίφημη πληροφορία, και μάλιστα έκανε υπαινιγμό όχι μόνο για ύπαρξη ασυρμάτων αλλά για το ότι πολύ σύντομα θα καθίσουν και αυτοί που έχουν τους ασυρμάτους στο σκαμνί, διότι ήταν δυο-τρεις ημέρες προτού ανακαλυφθούν οι ασύρματοι. Και όλα τα άλλα που αναφέρθηκαν εδώ, περί σχολίων κ.λπ., υπήρχαν και στην άλλη δίκη, ώστε δεν υπάρχει τίποτα το νεότερο που παρουσιάστηκε τώρα.
Το τελευταίο γράμμα του Μπελογιάννη από τη φυλακή
Κατέθεσαν εδώ για παράνομο μηχανισμό. Είναι κοινό μυστικό ότι το ΚΚΕ έχει παράνομο μηχανισμό. Ως αρχή του κόμματος αυτό υπάρχει από το 1903, όταν τον πρωτόφτιαξε ο Λένιν και μίλησε για συνδυασμό νόμιμης και παράνομης δουλειάς. Ο παράνομος μηχανισμός είναι μια κατάσταση νόμιμης άμυνας, όταν υπάρχουν νόμοι 509 και άλλα, για να μπορέσει να διατηρηθεί το κόμμα που βρίσκεται στην παρανομία. Το ΚΚΕ εδώ στην Ελλάδα είναι από το 1925 στην παρανομία, από τον καιρό του Πάγκαλου, και έχει σκοπό ο παράνομος μηχανισμός να αναπτύξει τις νόμιμες οργανώσεις ώστε να μπορούν να εκπληρώνουν τον σκοπό τους και σκοπός τους είναι η πάλη του λαού για το ψωμί και για τη λευτεριά του. Γι’ αυτό ακριβώς και η μεγάλη μάχη δίνεται για τον παράνομο μηχανισμό και οι αντίπαλοί μας προσπαθούν να τρομοκρατήσουν όσους δουλεύουν στον παράνομο μηχανισμό.
Εγώ δεν αρνούμαι ότι ήρθα στην Ελλάδα ακριβώς για να εφαρμόσω τη γραμμή του κόμματος. Στο εξωτερικό άλλωστε έμεινα 3-4 μήνες όλους όλους, πάντοτε ήμουν εδώ. Το ζήτημα είναι ποια είναι αυτή η πολιτική, διότι εδώ και από τις δύο πλευρές υπάρχει αντίθεση και παρεξήγηση. Δεν θα αρχίσω να ανατρέχω στο παρελθόν διότι δεν είναι οι αντίπαλοί μας οι αναμάρτητοι που μπορούν να βάλουν τον λίθο εναντίον μας και ξέρουμε καλά πώς προκλήθηκε και ο Δεκέμβριος και ο εμφύλιος πόλεμος και δεν είναι με το μέρος μας το λάθος, το αμάρτημα. Εν πάση περιπτώσει εμείς σταματήσαμε, υποχρεωθήκαμε να σταματήσουμε τον εμφύλιο πόλεμο και διακηρύξαμε ότι από δω και πέρα με όλες μας τις δυνάμεις θα αγωνισθούμε για το ψωμί, για ελευθερίες, δικαιοσύνη και γενική αμνηστία. Μα υπάρχουν πρόσφυγες έξω και αυτοί αποτελούν απειλή για την Ελλάδα και τι θα γίνει; Οι πρόσφυγες είναι αναγκαστικά έξω. Πρώτα πρώτα, δεν είναι σωστό ότι εκπαιδεύονται και γυμνάζονται στρατιωτικά. Εάν πάρετε τα ίδια τα «Στρατιωτικά Νέα», το φύλλο του Γενικού Επιτελείου επανειλημμένα έχει γράψει ότι δουλεύουν «σαν είλωτες» στα διάφορα εργοστάσια, κολχόζ κ.λπ. Επομένως είναι καινούργιο φασούλι το ότι γυμνάζονται για να έρθουν στην Ελλάδα. Η ξενιτιά είναι πικρό πράγμα και ο καθένας απ’ αυτούς νοσταλγεί και θέλει να έρθει στην Ελλάδα. Όλα αυτά που λέγονται είναι συκοφαντίες και ψέματα και θα σας φέρω ένα παράδειγμα. Δημοσιεύθηκαν μερικές φωτογραφίες από Ελληνόπούλα που είχαν ορισμένα πηλήκια στις σχολές που δουλεύουν, σχολές τεχνικές.
Γράφουν οι εφημερίδες ότι αυτά εκπαιδεύονται στρατιωτικά. Ένα σχόλιο όμως στον «Εθνικό Κήρυκα» με τίτλο τα Ελληνόπουλα λέει: «Ο Ραδιοφωνικός Σταθμός των συμμοριτών μεταδίδει ότι παρεχαράχθησαν αι φωτογραφίαι των ελληνοπαίδων που εδημοσιεύθησαν εις τον ημερήσιον Τύπον με στολάς στρατιωτικάς από τα σχολεία της Κομινφόρμ. Ένα από αυτά τα παιδιά, μεταδίδει ο σταθμός, ευρίσκεται πράγματι εις Τσεχοσλοβακίαν, η στολή όμως την οποίαν φέρει δεν είναι στρατιωτική αλλά στολή ανθρακωρύχου, όπως φαίνεται και από τις δυο αξίνες χιαστί που υπάρχουν εις το πηλήκιόν του. Τα Ελληνόπούλα λοιπόν που ευρίσκονται εις τας χώρας του παραπετάσματος ομολογούν οι ίδιοι ότι τα έχουν και εργάζονται κατά τον πλέον σκληρόν τρόπον και νεαραί ακόμα υπάρξεις γίνονται ανθρακωρύχοι διά να δουλέψουν δια τον κόκκινον φασισμόν. Παραδέχονται λοιπόν ότι συμβαίνει ένα τέτοιο πράγμα». Εν πάση περιπτώσει το ζήτημα είναι ότι ούτε ετοιμάζουμε καμιά επίθεση στην Ελλάδα ούτε ποτέ διακηρύξαμε τέτοια πράγματα είτε φανερά είτε κρυφά. Οι πρόσφυγες έξω δουλεύουν για να ζήσουν. Όλοι θέλουν να έρθουν στην Ελλάδα και τα παιδιά και οι μεγάλοι, φθάνει φυσικά να υπάρξουν οι κατάλληλες συνθήκες και το κλίμα, που συνίσταται στην άμβλυνση των παθών, όταν σταματήσουν οι έμποροι του μίσους να αναπτύσσουν ακριβώς αυτό το μίσος.
Η πολιτική του ΚΚΕ
Ένα άλλο σημείο αφορά τις σχέσεις με τις διάφορες χώρες και ειδικά τη Σοβιετική Ένωση. Κάθε κόμμα έχει τη δική του πολιτική και τα αστικά κόμματα δεν είναι απολύτως σύμφωνα στην εξωτερική τους πολιτική· άλλα προσεγγίζουν προς την Αμερική και άλλα αμφιταλαντεύονται μεταξύ Αμερικής και Αγγλίας. Έτσι και εμείς έχουμε την εξωτερική μας πολιτική. Πιστεύουμε ότι αν η Ελλάδα παρασυρθεί σε ένα νέο πόλεμο, ο πόλεμος αυτός μόνον καταστροφές μπορεί να της φέρει και συνεπώς η θέση της είναι να μείνει έξω από κάθε περιπέτεια. Πιστεύουμε επίσης ότι η εξάρτηση από την Αμερική όχι μόνο θα βλάψει την Ελλάδα, αλλά θίγει και την ανεξαρτησία της. Να σας φέρω ένα παράδειγμα. Προχθές περιμέναμε όλοι να δούμε τι θα πει ο Πιουριφόι, σε τέτοιο μάλιστα βαθμό που και ο ίδιος αναγκάστηκε να κάνει δηλώσεις και να πει: (Γράφουν οι εφημερίδες) «…Οι Έλληνες πρέπει να πάψουν να ερωτούν περί των προθέσεων της αμερικάνικης πρεσβείας και ν’ αποφασίσουν οι ίδιοι εάν θέλουν ή όχι την κυβέρνησιν των» («Βήμα» 23/2). Νομίζω ότι δεν χρειάζεται σε τέτοιο βαθμό να δένεται η Ελλάδα από μια μεγάλη δύναμη γιατί ασφαλώς θίγει την ανεξαρτησία της.
Επίσης ένας καινούργιος πόλεμος δεν πρέπει να βρει την Ελλάδα αντίθετη στη Σοβιετική Ένωση, με την οποία δεν μας χωρίζει τίποτα και στο κάτω κάτω της χρωστούμε και τη λευτεριά μας, γιατί αν δεκαπέντε εκατομμύρια Σοβιετικοί εργάτες δεν θυσιάζονταν στον πόλεμο ίσως η Ευρώπη να στέναζε κάτω από την μπότα των Γερμανών. Αυτή είναι η πολιτική που πιστεύουμε ότι πρέπει να ακολουθήσει η Ελλάδα. Και ποιος πιστεύει ότι η πολιτική αυτή είναι προδοτική; Μέσα στο πλαίσιο της πολιτικής αυτής που εξυπηρετεί την Ελλάδα παρακολουθούμε όλες τις εκδηλώσεις της πολιτικής ζωής της χώρας και μας ενδιαφέρουν όλοι οι τομείς της, και ο πολιτικός και ο κοινωνικός και φυσικά και κάθε ενδεχόμενο πολεμικής προετοιμασίας που κάνει η χώρα.
Γενικά μας ενδιαφέρουν όλα τα παρασκήνια της πολιτικής και κοινωνικής ζωής της χώρας. Ένας άλλος πολιτικός που κυκλοφορεί ελεύθερα μπορεί να πάει στου Ζαχαράτου ή στους διαδρόμους της Βουλής και να τα μαθαίνει όλα αυτά. Εμείς που ζούμε παράνομα πρέπει να αναζητήσουμε αναγκαστικά άλλους τρόπους για να μπορέσουμε να μάθουμε ό,τι είναι δυνατόν να μάθουμε και απ’ αυτό ακριβώς προέρχεται και το ενδιαφέρον μας να μαζεύουμε διάφορες πληροφορίες όπως ανέφερα και στην προηγούμενη δίκη, που έδινε πληροφορίες και ο ιδιαίτερος του Τσουδερού και του υπουργού Τύπου κ.λπ. Από του σημείου όμως αυτού μέχρι του να μας κατηγορούν για κατασκοπεία υπάρχει μεγάλη απόσταση. Έχω ένα απόκομμα του «Έθνους» που λέει τα εξής: «Ν. ΥΟΡΚΗ 18/2/52. Κατά τηλεγράφημα των Τάιμς εκ Λευκωσίας Κύπρου θα κατασκευασθεί εις την νήσον αυτήν μεγάλη αμερικανική αεροπορική βάσις, δυναμένη να χρησιμοποιείται από τα καλύτερα των αμερικάνικων βομβαρδιστικών, τα εξακινητήρια «Β 36″. Προσωπικόν εκ 3.000 Αμερικανών θα εγκατασταθεί εις Κύπρον».
Τα σήματα
Έρχομαι τώρα σε ένα άλλο σημείο. Από την προηγούμενη δίκη ως τη σημερινή ποια νέα στοιχεία προέκυψαν για να μας παραπέμψουν πάλι. Ένα στοιχείο είναι οι ασύρματοι και συγκεκριμένα ότι εγώ είχα τους ασυρμάτους. Πρώτα απ’ όλα για να καθοδηγεί κανείς τους ασυρμάτους προϋποθέτει μιαν επίσκεψη σ’ αυτούς. Η Καλλιθέα δεν λέει τίποτα. Λέει μόνο ο Αργυριάδης ότι πέρασα εγώ κάποτε από εκεί αλλά με αναγνώρισε αργότερα, όταν είδε τις φωτογραφίες στους τοίχους. Με τον Αργυριάδη καθήσαμε μαζί αρκετό καιρό στη φυλακή στην Ακροναυπλία. Δεν νομίζω ότι ήταν ανάγκη να με δει στις φωτογραφίες για να με γνωρίσει. Ίσως να οφείλεται κι αυτό στη δειλία του Αργυριάδη και του αδερφού του, όπως άλλωστε κατατέθηκε.
Ένα άλλο είναι τα ίδια σήματα που «διεβιβάζοντο» στην ηγεσία του κόμματος όπως κατατέθηκε. Αυτά τα πιάσανε στον αέρα και ύστερα αποκρυπτογραφήθηκαν. Και εδώ μένουν πολλά ερωτήματα και ερωτηματικά. Ποιος μπορεί να εγγυηθεί την αλήθεια αυτών των σημάτων, αφού δεν υπάρχει απόδειξη ότι είναι πραγματικά; Μα παρουσιάζουν αληθοφάνεια. Γιατί ο Βαβούδης δεν έκαψε τον κώδικα; Αλλά ας δούμε τώρα τι αληθοφάνεια έχουν τα σήματα. Από όλα όσα ανακοινώθηκαν δεν υπάρχει περίπτωση που το ίδιο το σήμα να αποκαλύψει κάποιο γεγονός. Και η περίπτωση του Μπάτση και σειρά άλλων γεγονότων, όλα αυτά είχαν αποκαλυφθεί και είχαν γραφεί στις εφημερίδες. Επίσης υπάρχουν και ανακρίβειες μέσα. Θα αναφέρω τούτο. Αναφέρθηκε ότι «ο 21 μετεφέρθη στις αρχές Αυγούστου στις φυλακές και από κει μας έστειλε ειδοποίηση να τον βάλουμε υποψήφιο». Εγώ δεν μεταφέρθηκα ποτέ στις φυλακές. Ήμουν απομονωμένος στην Ασφάλεια. Ας κάνουμε την υπόθεση ότι όλα τα σήματα είναι αυθεντικά, γνήσια. Για να δούμε πού μπορεί να στηριχθεί η κατηγορία περί κατασκοπείας. Το γεγονός ότι στέλνονταν στην ηγεσία του κόμματος, αυτό δεν αποτελεί στοιχείο. Θα σας διαβάσω το εξής από την «Καθημερινή». «Ο ηγέτης του γαλλικού κόμματος Μορίς Τορέζ, ο οποίος μετέβη προ έτους και πλέον εις την Ρωσίαν δια να υποβληθεί εις θεραπείαν δια προσβολήν παραλύσεως, κατευθύνει την δράσιν του κόμματός του εις την Γαλλίαν από την Σοβιετικήν Ένωσιν». « Η «Ουμανιτέ» εδημοσίευσεν εις την πρώτη σελίδα της μία συνέντευξιν του Τορέζ με τον γραμματέα του κόμματος Ογκίστ Λεκέρ, ο οποίος λέγει ότι η γενική κατάστασις του Μορίς του επιτρέπει να λαμβάνει ενεργόν μέρος εις την καθοδήγησιν του κόμματός μας».
Έπειτα σε εκατοντάδες σήματα που υπάρχουν στην περίοδο που ήμουν εγώ ελεύθερος μόνον δύο αναφέρονται σε στρατιωτικές πληροφορίες και ελάχιστα άλλα όταν πια εγώ δεν ήμουν έξω. Σε ένα από αυτά αναφέρεται ότι σε ένα ξερονήσι γίνονται έργα και στη συνέχεια αναφέρει ότι ένας όρος της ελληνοτουρκικής συμμαχίας είναι να μην προβάλει η Ελλάδα αξιώσεις για την Κύπρο και γενικά αναφέρεται στις σχέσεις μας με την Τουρκία. Αν λογαριάσει κανείς ότι πριν από λίγες μέρες σε τούρκικη εφημερίδα δημοσιεύθηκε σχετικό άρθρο για την Κύπρο και τα Δωδεκάνησα, δεν νομίζω ότι πρόκειται περί πληροφορίας η οποία έχει στρατιωτική αξία. Σε παρόμοιες πληροφορίες σωστό θα ήταν να αναφέρονται και συντεταγμένες, διότι άλλως δεν έχουν έννοια. Μια δεύτερη πληροφορία είναι εκείνη που λέει ότι στον Αχλαδόκαμπο γίνονται οχυρά. Τι οχυρά να γίνουν εκεί; Μήπως κάναν κανένα κτίριο για να μείνουν οι χωροφύλακες; Μπορεί κανείς να διαπιστώσει αν εκεί γίνονταν οχυρά. Αυτές είναι όλες οι πληροφορίες που υποθέτω ότι δόθηκαν αυτή την περίοδο. Στην προηγούμενη δίκη υπήρχαν περισσότερες πληροφορίες στρατιωτικής φύσης. Αυτή είναι η κατασκοπεία που τόση εκμετάλλευση έγινε από τον εσωτερικό και εξωτερικό Τύπο.
Τα χρήματα
Έρχομαι τώρα σε ένα άλλο θέμα, το θέμα των χρημάτων. Και αν υποθέσει κανείς ότι όλα αυτά που λέει ο Μπάτσης, είναι τελείως ακριβή πρόκειται περί ενός ποσού το οποίον νομίζω ότι το πολύ πολύ δεν περνάει τα τετρακόσια εκατομμύρια σε περίοδο ενάμιση χρόνου. Αν κάνει κανείς έναν υπολογισμό και συγκεκριμένα αν τα συγκρίνει με τα έξοδα τα οποία έχουν τα άλλα κόμματα, θα διαπιστώσει ότι δεν πρόκειται περί μεγάλου ποσού. Σαν παράδειγμα σας αναφέρω τα έξοδα του Πλαστήρα κατά την προεκλογική περίοδο και τα έξοδα του Συναγερμού κατά την περιοδεία του Παπάγου στην Πελοπόννησο που ανήλθαν σε δύο δισεκατομμύρια δραχμές.
Πρόκειται περί μεγάλου ποσού όταν απ’ αυτό διατέθηκαν τόσα χρήματα διά να συντηρηθούν άνθρωποι εξόριστοι και φυλακισμένοι, οικογένειες εξορίστων και για τόσην άλλη παράνομη δουλειά, έντυπο υλικό, προκηρύξεις κ.λπ.; Είναι μια σταγόνα στον ωκεανό. Τώρα από πού προέρχονται αυτά τα χρήματα μπορεί κανείς να το ξέρει. Από εράνους στο εσωτερικό και το εξωτερικό, όπως στη Γαλλία και σε άλλες χώρες. Μπορούσαμε δε να βρούμε και περισσότερα χρήματα και θα σας αναφέρω το εξής: Στο εξωτερικό δουλεύουν τριάντα χιλιάδες πρόσφυγες. Αυτοί αν κάνουν έναν έρανο και διαθέσουν ένα μεροκάματό τους θα μαζευτούν τεσσεράμισι χιλιάδες χρυσές λίρες που θα μπορούσε έτσι να ενισχυθεί το Κομμουνιστικό Κόμμα. Δεν έχω να προσθέσω περισσότερα.
Το δίδαγμα
Ο υπουργός των Εσωτερικών είπε ότι η δίκη αυτή θα είναι πολύ διδαχτική. Κατά τη γνώμη μου θα είναι πραγματικά διδαχτική. Το δίδαγμα που θα βγει είναι ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα δεν χτυπιέται με τέτοια μέσα. Όπως απέδειξε η ιστορία του ως τα τώρα έχει βαθιές ρίζες ακατάλυτες, ποτισμένες με αίμα που έχυσε στους αγώνες για την Ελλάδα και τον ελληνικό λαό. Εμείς πιστεύουμε στην πιο σωστή θεωρία που διανοήθηκαν τα πιο προοδευτικά μυαλά της ανθρωπότητας. Και η προσπάθειά μας, ο αγώνας μας είναι να γίνει η θεωρία αυτή πραγματικότητα για την Ελλάδα και τον κόσμο ολόκληρο! Αγαπάμε την Ελλάδα και το λαό της περισσότερο από τους κατηγόρους μας. Το δείξαμε όταν κινδύνευε η ελευθερία, η ανεξαρτησία και η ακεραιότητά της και ακριβώς αγωνιζόμαστε για να ξημερώσουν στη χώρα μας καλύτερες μέρες χωρίς πείνα και πόλεμο. Για τον σκοπό αυτό αγωνιζόμαστε και όταν χρειαστεί θυσιάζουμε και τη ζωή μας. Πιστεύω ότι δικάζοντάς μας σήμερα, δικάζετε τον αγώνα για την ειρήνη, δικάζετε την Ελλάδα. Δεν έχω τίποτα άλλο να προσθέσω».