η ιστορια μασ ΑΡΧΕΙΟ
Ο ήρωας της Μικράς Ασίας
Ο συνταγματάρχης Φίλιππος Σαμαντάς γεννήθηκε το 1886 στην Κατούνα. Η οικογένειά του είχε καταγωγή από το Σούλι και έλαβε μέρος στην Επανάσταση του 1821. Στο Μεσολόγγι πολέμησε και διακρίθηκε κατά την Έξοδο ο πρόγονός του ιερέας Φίλιππος. Με τη δημιουργία του Ελληνικού κράτους η οικογένεια του Σαμαντά, όπως και πολλών άλλων Σουλιωτών, εγκαταστάθηκε στην ελεύθερη Ελλάδα.
Όταν ο Φίλιππος τελείωσε το σχολείο της Κατούνας πήγε στο Αγρίνιο και γράφτηκε στο Γυμνάσιο. Μετά το τέλος των σπουδών του κατατάχτηκε ως εθελοντής στο πυροβολικό και πήρε το βαθμό του επιλοχία. Ύστερα ανέβηκε ως εθελοντής στη Μακεδονία και πήρε μέρος στο Μακεδονικό Αγώνα. Διακρίθηκε ιδιαίτερα στη Νάουσα όπου επικεφαλής 30 ανδρών κατόρθωσε να διασπάσει τις γραμμές Βουλγάρων συμμοριτών που τους είχαν κυκλώσει. Το κρησφύγετο τους είχε προδώθει και με τις ξιφολόγχες κατάφεραν να σωθούν όλοι. Στην εξόρμηση αυτή ο Φίλιππος Σαμαντάς τραυματίστηκε και στα δυο πόδια στο μηρό.
Μετά την ανάρρωσή του εισήχθη στη Σχολή Ευελπίδων και αποφοίτησε με το βαθμό του ανθυπολοχαγού. Ως αξιωματικός πολέμησε σε όλους τους πολέμους, όπου τραυματίστηκε και παρασημοφορήθηκε αρκετές φορές. Στη μάχη του Κιλκίς (23 Ιουν. 1913) τραυματίστηκε σοβαρά στο στήθος.
Κατά τη διάρκεια του Πρώτου παγκοσμίου Πολέμου (1916-18) είχε το βαθμό του λοχαγού και στις 25-4-1918 τοποθετήθηκε διοικητής του ΙΙ Τάγματος του 2/39 Συντάγματος Ευζώνων Μεσολογγίου. Επικεφαλής του Συντάγματος ήταν ο Συνταγματάρχης Νικόλαος Τρικούπης (1867-1959) από το Μεσολόγγι.
Το Σύνταγμα επιβιβάστηκε σε ατμόπλοια και στις 5 Ιουνίου του 1918 έφτασε στο Βόλο και προωθήθηκε στα Πετρανά Κοζάνης όπου στρατοπέδευσε. Ύστερα στρατοπέδευσε στο Κρατερό Φλωρίνης και υπάχθηκε στην ΙΙΙ Μεραρχία Πεζικού υπό τη Γαλλική Στρατιά Ανατολής με διοικητή το στρατηγό Ανρύ και έλαβε μέρος στις επιχειρήσεις στην περιοχή μέχρι τον Ιανουάριο του 1919, που έληξε η ένδοξη πορεία του Συντάγματος. Για τις ηρωικές του πράξεις το Σύνταγμα τιμήθηκε με το Γαλλικό Πολεμικό Σταυρό. Για τη δράση του σε αυτόν τον πόλεμο ο Φίλιππος παρασημοφορήθηκε και η Γαλλική Στρατιά του απένειμε το παράσημο στρατιωτικής αξίας και προήχθη σε ταγματάρχη.
Με την απόβαση του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος στη Μικρά Ασία το 2/39 Σ.Ε. έλαβε μέρος στις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Θράκη. Κατόπιν γύρισε στο Μεσολόγγι, απ’ όπου τον Αύγουστο του 1920 διεκπεραιώθηκε στη Σμύρνη και εγκαταστάθηκε στη Μαγνησία. Από το Δεκέμβριο μέχρι το Μάρτιο έλαβε μέρος στις επιχειρήσεις στο Εσκή-Σεχήρ. Το Μάρτιο το Σύνταγμα προήλασε προς τη γραμμή Τίμπος-Μπογάσκοϊ-Κιντιρλί-Μπιλετζλικ-Σεϋγκούντ-Αβγκίν.
Στις 17 Μαρτίου, κατά τη διάρκεια της μάχης του Αβγκίν (4η ημέρα της μάχης), ο Ταγματάρχης Φίλιππος Σαμαντάς ανέλαβε διοικητής του 2/39 Συντάγματος Ευζώνων, αφού ο διοικητής του Αντισυνταγματάρχης Ιωάννης Δροσινός τραυματίστηκε (ο Δροσινός είχε αναλάβει πριν 48 ώρες). Η ανάληψη της διοίκησης του Συντάγματος από το Σαμαντά έγινε το μεσημέρι της ημέρας. Στις 5:00 το απόγευμα το 2/39 έμεινε ακάλυπτο από το δεξιό μέρος, αφού το 28ο ΣΠ της Χ ΜΠ. Έτσι το Σύνταγμα δέχτηκε σφοδρή επίθεση, κατά την οποία σκοτώθηκε πολεμώντας στην πρώτη γραμμή ηρωικά μαχόμενος ο προ ολίγων ωρών διοικητής του Ταγματάρχης Φίλιππος Σαμαντάς. Επί τόπου τον αντικατέστησε ο λοχαγός Γρηγόριος Γραικούσης, όμως και αυτός θα πέσει μαχόμενος στο Κεστέλ της Προύσας τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου.
Στη μάχη του Αβγκίν, που διήρκησε συνολικά 6 ημέρες (14-19 Μαρτίου 1921) έπεσαν 11 αξιωματικοί και 112 οπλίτες του 2/39 Σ.Ε. Ηρωικά μαχόμενος στη μάχη του Καρακουγιού (20-8-1921) έπεσε και ο επόμενος διοικητής του Συντάγματος Βλάσης Καραχρήστος από το Χαλκιόπουλο Βάλτου.
Βασική βιβλιογραφία: Κολόμβας Νικόλαος. 2/39 Σύνταγμα Ευζώνων: σελίδες από την πολεμική ιστορία του. Αθήνα: ΑΙ.ΠΟ.Ε., 2009