Ψηλά από το κάστρο ποζάρει ασάλευτος ο Αμβρακικός. Πιο χαμηλά, στο λιμάνι και στις γύρω παραλίες, ντόπιοι και επισκέπτες απολαμβάνουν τις ομορφιές της θάλασσας. Η Βόνιτσα σε καλωσορίζει με τον πιο φιλικό τρόπο, απλή, χαμογελαστή, γεμάτη υποσχέσεις...
Χάρμα οφθαλμών είναι όλη η διαδρομή από την Αμφιλοχία έως τη Βόνιτσα.
Το ήπιο ανάγλυφο του τοπίου, οι αλλεπάλληλοι κατάφυτοι κολπίσκοι, οι καταπράσινοι γήλοφοι, οι βράχυνες εξάρσεις που τρυπώνουν στο γαλάζιο του Αμβρακικού Κόλπου, τα μεσόγεια χωριά και τα ψαροχώρια εναλλάσσονται στο οπτικό σου πεδίο με ταχύτητα κινηματογραφική.
Δεν λείπουν βέβαια οι στροφές που είναι πολλές και οι φθορές στο οδόστρωμα που πιθανόν να ταλαιπωρήσουν αυτοκίνητο και επιβάτες, όμως τελικά θα αποζημιωθούν για το κάθε χιλιόμετρο!
Στο τέλος της διαδρομής η παραθαλάσσια πολιτεία της Βόνιτσας σε υποδέχεται με ένα πλατύ θαλασσινό χαμόγελο και ρυθμούς ήπιους, καλοκαιρινούς. Πρόκειται για μια ήσυχη, μικρή και φιλική πόλη, με ελεγχόμενη ανάπτυξη, ευχάριστα διαμορφωμένη προκυμαία και καθαρές παραλίες σε κοντινές αποστάσεις.
Αν πάλι προορισμός σας είναι κάποιο από τα κοσμοπολίτικα θέρετρα του Ιονίου, σίγουρα αξίζει με το παραπάνω να παρεκκλίνετε λίγο από την πορεία σας και να επισκεφθείτε τούτη την ιδιαίτερη γωνιά τη Δυτικής Ελλάδας.
Οι αποστάσεις είναι μικρές αν σκεφτείτε πως η περιοχή αυτή της Αιτωλοακαρνανίας απέχει από την Αμφιλοχία 36 χιλιόμετρα, από την Πρέβεζα 18, από την Αρτα 70, από την Πάργα 72 και από τη Λευκάδα μόλις 22 χιλιόμετρα.
Η Βόνιτσα βρίσκεται στο νοτιοδυτικό άκρο του κλειστού Αμβρακικού Κόλπου, κτισμένη στον μυχό απάνεμου ορμίσκου τον οποίο οριοθετούν τα ακρωτήρια Παναγία (δυτικά) και Γελάδα (ανατολικά).
Στην κορφή βράχυνης έξαρσης που ορθώνει το ανάστημά της πάνω από τη Ακαρνανική πολίχνη, δεσπόζει το Βενετσιάνικο κάστρο, κτίσμα του 11ου αιώνα.
Μόλις μερικές δεκάδες μέτρα ανατολικά από το λιμάνι ποζάρει η Κουκουμίτσα, η κατάφυτη νησίδα που συνδέεται με την απέναντι στεριά με μια πέτρινη νεόκτιστη γέφυρα. Πάνω της δεσπόζει, κρυμμένο μέσα σε θεόρατους ευκαλύπτους και κυπαρίσσια, το εκκλησάκι του Αγίου Νεκταρίου. Ο μικρός αυτός παράδεισος είναι το σήμα-κατατεθέν της Βόνιτσας κι ελπίζουμε να μην υλοποιηθούν τα πρόσφατα σχέδια για την πώλησή του σε ιδιώτες.
Ανάμεσα στο λιμάνι και στην κατάφυτη νησίδα αναπτύσσεται μια καλή παραλία που είναι εξαιρετικά δημοφιλής σε ντόπιους και επισκέπτες.
Ο χώρος, ευχάριστα διαμορφωμένος και καταπράσινος, διατηρείται καθαρός και ευτυχώς δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στα αυτοκίνητα. Η υπέροχη αυτή φυσική τοποθεσία προσφέρεται για μπάνιο, για χαλαρούς περιπάτους, για βόλτες με ποδήλατο, για ψάρεμα με καλάμι από το πρωί έως το βράδυ. Νοικιάζονται ποδήλατα θαλάσσης και κανό, ενώ οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να κάνουν και ιππασία.
Ομως, όποια και αν είναι τα ενδιαφέροντά σας, επιβάλλεται τουλάχιστον μια φορά να κάνετε μια βόλτα στην καρδιά της παλιάς πόλης που βρίσκεται λίγα μέτρα ψηλότερα από το λιμάνι. Εδώ θα δείτε την ιστορική εκκλησία του Αγίου Νικολάου που στέγασε μετά την απελευθέρωση το πρώτο ελεύθερο ελληνικό σχολείο.
Εντυπωσιακός είναι ο ναός του Αγίου Σπυρίδωνα κτίσμα του 18ου αιώνα, πασίγνωστος στην περιοχή για το λεπτοδουλεμένο τέμπλο του, έργο Ηπειρωτών μαστόρων.
Από τις παλιές γειτονιές θ' ανηφορίσετε το λιθόστρωτο δρομάκι που καταλήγει στην είσοδο του Κάστρου. Από το 1922 το μεσαιωνικό αυτό κτίσμα έχει χαρακτηρισθεί «προέχον βυζαντινόν μνημείον» με Βασιλικό Διάταγμα και προστατεύεται από την ελληνική νομοθεσία. Το αγέρωχο καστέλι δεν θα σας χαριστεί εύκολα καθώς οι χώροι του καταλαμβάνουν μια έκταση που ξεπερνά τα 100 στρέμματα.
Οι επάλξεις του υψώνονται 60 με 70 μέτρα πάνω από τη θάλασσα και η περιφερειακή θέα τόσο προς τον Αμβρακικό Κόλπο, τη Βόνιτσα και το λιμάνι, όσο και προς τον κάμπο και τα Ακαρνανικά Ορη, θα σας μείνει αξέχαστη.
Μέσα στο κάστρο βρίσκεται το εκκλησάκι της Αγίας Σοφίας. Ο ναός είναι κτίσμα του 12ου αιώνα, που όμως στην πάροδο του χρόνου δέχθηκε πολλές μετατροπές οι οποίες αλλοίωσαν την αρχική του μορφή. Στο εσωτερικό του ξεχωρίζει μια υπέροχη αγιογραφία του Χριστού.
Ακρογιαλιές στον κόλπο
Τα ακρογιάλια του Αμβρακικού Κόλπου φυσικά δεν μπορούν να συγκριθούν με τις παραλίες του Ιονίου που τα αγγίζει το ανοικτό πέλαγος. Παρ' όλα αυτά, σε όλη τη διαδρομή από την Αμφιλοχία μέχρι τη Βόνιτσα θα βρείτε μικρές όμορφες ακρογιαλιές για δροσιστικές βουτιές. Ενδεικτικά αναφέρουμε τις παραλίες στο Πηγαδάκι, στο Λουτράκι, στον Παλιόμυλο.
Μια θαυμάσια κρυφή παραλία κοντά στην Βόνιτσα είναι αυτή της Μεταμόρφωσης. Πηγαίνοντας από Βόνιτσα προς Αμφιλοχία στα 3 χιλιόμετρα θα δείτε αριστερά τον στενό χωμάτινο δρόμο που φεύγει προς τη θάλασσα.
Δεν θα διανύσετε περισσότερα από 1.000 μέτρα ώσπου να καταλήξετε στην παραλία. Πρόκειται για μια μικρή ακρογιαλιά που την αγκαλιάζουν βράχια ενώ από παντού ξεχειλίζει το πράσινο (ενδεικτικό γνώρισμα των ακτών του Αμβρακικού).
Τα νερά είναι καθαρά και ρηχά, η ακτή έχει χαλικάκι, ενώ είναι πιθανόν να ενοχλήσει κάποιους η εικόνα με τα άφθονα τροχόσπιτα που απλώνονται κατά μήκος της παραλίας.
Υπάρχει καντίνα που ετοιμάζει και φαγητό. Βόρεια και δυτικά της Βόνιτσας δεσπόζει το ακρωτήρι της Παναγιάς με το επιβλητικό τοπίο, τα απότομα βράχια και τα γαλαζοπράσινα νερά.
Στη ρίζα του ακρωτηρίου απλώνεται το ακρογιάλι της Παναγιάς. Για να έρθετε εδώ δεν θα χρειαστεί να διανύσετε πάνω από 8 χιλιόμετρα με αρκετές όμως στροφές (άσφαλτος). Ισως να μην το βρείτε εύκολα καθώς οι πινακίδες που υπάρχουν στη διαδρομή, περισσότερο μπερδεύουν παρά κατατοπίζουν.
Πάντως αξίζει τον κόπο να το αναζητήσετε αφού και οι ντόπιοι σε αυτήν την παραλία βάζουν άριστα! Στην άκρη της ακρογιαλιάς που δεν ξεπερνά τα 300 μέτρα μήκος υπάρχει μια δροσερή ταβέρνα ενώ θα βρείτε και ομπρέλες και ντουζιέρες. Τα νερά είναι ρηχά και κατάλληλα για παιδιά.
Αν διαθέτετε δικό σας σκάφος αξίζει μια εκδρομή στα μικρά ερημονήσια του Αμβρακικού όπου επιπλέον μπορείτε να πραγματοποιήσετε επιτυχημένα ψαρέματα, τόσο με καθετή όσο και με συρτή.
Χρησιμοποιώντας τη Βόνιτσα σαν εφαλτήριο μπορείτε επίσης να εκδράμετε προς τα παραλία του Ιονίου και τις απλωτές ακτές της Παλαίρου, αλλά και της Πρέβεζας (χρησιμοποιώντας την υποθαλάσσια σήραγγα).
Ματιές στην Ιστορία
Το προνόμιο της Βόνιτσας είναι η πλεονεκτική γεωγραφική θέση στην οποία είναι κτισμένη αφού απέχει ελάχιστα από το στρατηγικό πέρασμα του Ακτίου που επιβλέπει τη διά θαλάσσης πρόσβαση από την ηπειρωτική Ελλάδα προς τα νησιά του Ιονίου και την Ιταλία.
Σε σημείο που εντοπίζεται 3.5 χλμ. βορειοδυτικά της σημερινής Βόνιτσας, προϋπήρχε η αρχαία πόλη Ανακτόριο που ιδρύθηκε από τους Κορίνθιους τον 5ο π.Χ αι.
Το Ανακτόριο έχοντας το πλεονέκτημα της στρατηγικής θέσης του μεγάλωσε, επεκτάθηκε και έκοψε δικό του νόμισμα. Ωστόσο ξεχάστηκε στη λήθη της ιστορίας όταν οι Ρωμαίοι ίδρυσαν κοντά στην Πρέβεζα την κραταιά Νικόπολη.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο πως εδώ, στο Ακτιο, έγινε το 31 π.Χ. η ομώνυμη ναυμαχία ανάμεσα στους στόλους του Οκτάβιου, του Μάρκου Αντώνιου και της Κλεοπάτρας Ζ' που καθόρισε τη μετέπειτα πορεία της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, αλλά και το μέλλον της Ευρώπης.
Τον 11ο αι. οι Βενετοί παρακολουθώντας τη βυζαντινή αυτοκρατορία να καταρρέει, πάσχιζαν με διάφορους τρόπους να ελέγξουν τους εμπορικούς δρόμους. Ετσι με τις «ευλογίες» του βυζαντινού αυτοκράτορα Αλέξιου Κομνηνού εγκαταστάθηκαν στη Βόνιτσα και έκτισαν το κάστρο της πάνω σε απομεινάρια βυζαντινής οχύρωσης.
Από τότε δεν υπήρξε κατακτητής, στρατηλάτης ή ισχυρός άνδρας που να μη θέλησε να ελέγξει με κάθε τρόπο το Ακτιο και το κάστρο της Βόνιτσας. Σταυροφόροι, πειρατές, Σλάβοι, Αλβανοί, Ναπολιτάνοι, Τούρκοι, Γάλλοι, όλοι πέρασαν από εδώ!
Σπουδαία οικοσυστήματα και ιστορικές θέσεις
Η περιοχή γύρω από τη Βόνιτσα προσφέρει πολλές ευκαιρίες για εκδρομές τόσο προς την ενδοχώρα όσο και προς τη γεμάτη βλάστηση παραθαλάσσια περιοχή όπου μάλιστα κρύβονται οι καλύτερες ακρογιαλιές του Αμβρακικού Κόλπου.
Εφορμώντας από το λιμάνι αξίζει να ακολουθήσετε (ακόμη και με τα πόδια) τον παραλιακό δρόμο γύρω από τον λόφο του κάστρου που ακολουθεί τον διαμελισμό της ακτής.
Στα 500 μέτρα θα βρεθείτε στην άκρη της λιμνοθάλασσας Λιμένι που καταλαμβάνει μια έκταση περίπου 500 στρεμμάτων.
Εδώ, πάνω στις καταπράσινες όχθες δεσπόζει το βυζαντινό εκκλησάκι της Παναγιάς (1726). Ο στενός δρόμος συνεχίζει την κυκλική του πορεία σε τοποθεσία κατάφυτη και αφού περάσει δίπλα από μια κλειστή πύλη του κάστρου, καταλήγει στον πυρήνα του παλιού οικισμού. Παντού και πάντα, όπου και αν εκδράμετε στην ευρύτερη περιοχή της Βόνιτσας, θα σας συντροφεύει ο γαλάζιος Αμβρακικός Κόλπος και ένας από τους πιο σημαντικούς υγρότοπους της Μεσογείου. Τον Μάρτιο του 2008 ιδρύθηκε το Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Αμβρακικού με σκοπό την ολοκληρωμένη διαχείριση και διαφύλαξη του σπάνιου αυτού οικοσυστήματος. Σήμερα, 5 χρόνια μετά τη δημιουργία του νομικού πλαισίου προστασίας του, τα περισσότερα προβλήματα που ταλαιπωρούν τον υγρότοπο δυστυχώς παραμένουν άλυτα.
Λίγα χιλιόμετρα πιο δυτικά απ' τη Βόνιτσα, στον δρόμο για Λευκάδα, δεσπόζει η λίμνη Βουλκαριά φημισμένη για τα χέλια της. Σε μικρή απόσταση βρίσκεται η λιμνοθάλασσα Σελτίνη (προς Ακτιο) και η λιμνοθάλασσα Ρούγας (προς Αμφιλοχία).
Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης η μικροσκοπική λίμνη Κομήτης (2 χλμ. έξω από τη Βόνιτσα). Ωστόσο με λύπη διαπιστώνει γρήγορα ο επισκέπτης πως οι ντόπιοι έχουν μετατρέψει τις όχθες της σε σκουπιδότοπο.
Αξίζει να αναζητήσετε το ορεινό χωριό Θύρρειο, κτισμένο σε ύψος 500 μέτρων στις ανατολικές πλαγιές των Ακαρνανικών βουνών, το οποίο θα προσεγγίσετε με σύντομη παράκαμψη από τον οδικό άξονα που συνδέει την Αμφιλοχία με τη Βόνιτσα. Εδώ είναι επισκέψιμη η αρχαιολογική συλλογή (26430 71209) αντικειμένων που ήρθαν στο φως έπειτα από ανασκαφές στην ομώνυμη και πανάρχαια πόλη. Το Θύρρειο ιδρύθηκε το 1200 π.Χ. αλλά ήκμασε κυρίως τον 5ο με 6ο π.Χ. αιώνα και θεωρούνταν μαζί με την πόλη Στράτο (κοντά στο Αγρίνιο), από τις σημαντικότερες πόλεις της Ακαρνανίας. Αν θέλετε να επιμείνετε λίγο ακόμη ορεινά, προτείνουμε τη διαδρομή που τρέχει στις παρυφές των Ακαρνανικών Ορέων απ' όπου πηγάζουν τα μεταλλικά νερά Κόρπη. Στην πορεία σας θα βρείτε το χωριό Μοναστηράκι όπου βρίσκεται σημαντική βυζαντινή μονή, αφιερωμένη στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Το αρχικό κτίσμα έγινε επί εποχής Δεσποτάτου της Ηπείρου αμέσως μετά την άλωση της Κων/πολης από τους Φράγκους (1204).
Πηγαίνοντας από Βόνιτσα προς Λευκάδα, μετά το χωριό Αγιος Νικόλαος και πριν από το κάστρο της Αγ. Μαύρας θα δείτε σε μικρή απόσταση από την ακτή το Βενετσιάνικο οχυρό, γνωστό στους ντοπιους σαν «Κάστρο του Γρίβα» - πήρε το όνομά του από την οικογένεια των Γριβαίων που το κατείχαν κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Το κάστρο ήλεγχε τον εμπορικό δρόμο που συνέδεε τη Λευκάδα με την Πρέβεζα, τη Βόνιτσα και την Αμφιλοχία.
Ο «Αύλαξ της Κλεοπάτρας»
Στο χωριό Αγιος Νικόλαος (10 χλμ. από Βόνιτσα) διακρίνεται το λεγόμενο «αυλάκι της Κλεοπάτρας». Από εδώ εικάζεται ότι πέρασε το στόλο της η βασίλισσα της Αιγύπτου, αποφεύγοντας τα στενά της Πρέβεζας, προκειμένου να πάρει μέρος στη ναυμαχία του Ακτίου, στο πλευρό του εραστή της Ρωμαίου στρατηγού Μάρκου Αντώνιου.
Μοναδικό οικοσύστημα
Στον Αμβρακικό Κόλπο διαχειμάζει περίπου το 1/3 του συνολικού πληθυσμού των υδρόβιων πουλιών της χώρας μας, ενώ ζουν 35 ζευγάρια αργυροπελεκάνων που θεωρούνται σπάνιο και απειλούμενο είδος.
KATOUNA NEWS