Τίποτα δεν θυμίζει τα χριστούγεννα εκείνων των ημερών που ήταν γεμάτα δραστηριότητα.
Τέτοια εποχή πριν 4 χρόνια περίπου γινόταν μεγάλος συνωστισμός στα σφαγεία της Κατούνας, ουρές τα φορτηγά που ήταν γεμάτα αρνιά και άλλα ζώα για σφάξιμο. Ποιος να πρωτοπάρει σειρά; Κτηνοτρόφοι έμποροι απ’ όλη την γύρω περιοχή. Πολλές φορές δούλευαν και νύχτα. Πολλά μεροκάματα συνδημοτών μας πάνε χαμένα (εκδοροσφαγείς). Όλοι ήμασταν σίγουροι τι τρώγαμε. Οι κτηνοτρόφοι είχαν το κεφάλι τους ήσυχο.
Σφαγεία Κατούνας: Μια πονεμένη ιστορία…
Εδώ και τριάμισι περίπου χρόνια είχε μπει «λουκέτο» στα δημοτικά σφαγεία Κατούνας, δημιουργώντας σοβαρό πρόβλημα στους κτηνοτρόφους – κρεοπώλες της περιοχής μας. Tο κλείσιμο των δημοτικών σφαγείων στην Κατούνα, που έχουν γίνει με τον ιδρώτα των αγροτών και των κτηνοτρόφων, έχει αρνητικές συνέπειες στους κτηνοτρόφους, στους κρεοπώλες, στη τοπική οικονομία και άφησε στον εφιάλτη της ανεργίας δεκάδες οικογένειες εργαζομένων που υπήρχαν και εργάζονταν σε αυτά τα σφαγεία.
Επειδή πολύ μεγάλος λόγος γίνεται, για το κλείσιμο των σφαγείων Κατούνας και τις συνέπειες τους, αποφασίσαμε να ψάξουμε λιγάκι αυτό το θέμα και να κάνουμε μια αναδρομή στα γεγονότα που οδήγησαν στο οριστικό κλείσιμό τους.
Το πρώτο ξεκίνημα
Οι πρώτες προσπάθειες για την δημιουργία των δημοτικών σφαγείων άρχισαν, επί δημαρχίας του Χρήστου Λίτσου, το έτος 1996 συνέταξε μελέτη σκοπιμότητας η οποία υποβλήθηκε στις αρμόδιες υπηρεσίες για έγκριση.
Αφού βρέθηκε το ακίνητο σε ικανοποιητική θέση προχώρησε με νόμιμες διαδικασίες, στην απόκτηση, το οποίο αποκτήθηκε τέλος του 1997 έτους.
Παράλληλα ξεκίνησε η σύνταξη μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων και η μελέτη χωροθέτησης του κτιρίου. Με συντονισμένες προσπάθειες σε συνεργασία με τις τεχνικές υπηρεσίες ολοκληρώθηκε και η μελέτη κατασκευής των κτιριακών εγκαταστάσεων όπως είναι μέχρι σήμερα.
Τον Μάιο 1998 παραδόθηκε στο Δήμο μας η σχετική Μελέτη προϋπολογισμού 96.000.000 δρχ, τότε, η οποία δημοπρατήθηκε το Καλοκαίρι του ίδιου χρόνου με ανάδοχο τον Ε.Δ.Ε. κ. Σταμούλη Τζούρο και έκπτωση 52%.
Ο εργολάβος εγκαταστάθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 1998 αλλά οι δημοτικές εκλογές του Οκτωβρίου 1998, καθυστέρησαν τις εργασίες, οι οποίες συνεχίστηκαν από τον Νοέμβριο και Δεκέμβριο 1998 με διαμόρφωση του εδάφους και εκσκαφές θεμελίων ο νέος Δήμος Μεδεώνος πλέον από 1-1-1999 συνέχισε το έργο.
Όταν ξεκίνησε η προσπάθεια για την ανέγερση ενός σύγχρονου σφαγείου που θα πληρούσε τις προδιαγραφές της Ε.Ε. και θα βοηθούσε στην ανάδειξη της περιοχής μας, θα κρατούσε τους παραγωγούς στον τόπο τους, θα ήταν φτηνό το σφάξιμο των ζώων και οι κτηνοτρόφοι της περιοχής μας δεν θα πήγαιναν μεγάλες αποστάσεις αλλά και θα απασχολούσε προσωπικό που θα συντηρούσαν τις οικογένειές τους.
Να σημειώσουμε εδώ ότι υπήρχαν από τότε οι σκέψεις- χωρίς τελικά μέχρι σήμερα να ευοδωθούν- να πάρουν τα κτηνοτροφικά προϊόντα της Κατούνας και της γύρω περιοχής, πιστοποίηση Προϊόντων Ονομασίας Προέλευσης και Προϊόντων Γεωγραφικής Ένδειξης. Για παράδειγμα να αναφέρουμε ότι αν υπήρχε πιστοποίηση σαν «αρνί Ξηρομέρου» θα έβγαινε με άλλες προοπτικές στην κατανάλωση στην αγορά, μιας και η περιοχή μας φημίζεται για την καλή και υγιεινή κτηνοτροφία της, ζώα καθαρά Ξηρομερίτικα των Ακαρνανικών ορέων και όχι εληνοποιημένα.
Η αρχή
Το όραμα λοιπόν όλων των κτηνοτρόφων, άρχισε να ωριμάζει , οπότε και ανέλαβε ο Δήμος την πραγματοποίησή του. Πρώτα αγοράστηκε από τον Δήμο το οικόπεδο έξω 2 χλμ έξω από την Κατούνα στον δρόμο προς Αετό και στη συνέχεια οικοδομήθηκε ένα σύγχρονο σφαγείο για την εποχή του και πάρθηκε ο πρώτος κωδικός αριθμός λειτουργίας του σε όλη την περιοχή αν και υπήρχαν κάποιες ελλείψεις.
Το γεγονός αυτό χαροποίησε όλους τους κτηνοτρόφους της περιοχής αλλά και τους κατοίκους μιας και ήταν κάποια μορφή επένδυσης και ανάπτυξης στην κτηνοτροφία.
Στην περιοχή υπήρχαν αρκετές βιολογικές κτηνοτροφικές μονάδες, κάθε ζώο είχε ειδικό υγειονομικό πιστοποιητικό που τονιζόταν η προέλευσή του και έτσι δεν θα υπήρχαν ζώα «ελληνοποιημένα».
Άρχισαν την λειτουργία τους με εκκρεμότητες
Τέθηκε σε λειτουργία την περίοδο των Χριστουγέννων
Το ίδιο συνεχίστηκε και επί δημαρχίας Μεδεώνος Γιάννη Σεραφή και οι κτηνοτρόφοι απ’ όλο την επαρχία Ξηρομέρου ήξεραν τα καλά σφαγεία Κατούνας. Πρόβλημα στη δημόσια υγεία από την κατανάλωση κρέατος δεν υπήρχε, αφού τα σφαγεία «ήταν πεντακάθαρα». Υπήρχαν όμως μόνιμα μικροπροβλήματαα με την κοινοτική νομοθεσία, η οποία είναι πολύ αυστηρή.
Γενικά τα σφαγεία μας αποτελούσαν σημείο αναφοράς της περιοχής μας αλλά και εξυπηρέτησης ενώ τα γύρω είχαν κλείσει σχεδόν όλα για τι δεν πληρούσαν τους όρους που όλο και περισσότερο μεγάλωναν με τους νέους νόμους της Ε.Ε.
Εδώ δεν θα ξεχνάμε και τα σφαγεία των ιδιωτών που «παραμόνευαν» δικό μας στραβοπάτημα.
Τα Δημοτικά Σφαγεία στηρίζουν την κτηνοτροφία
Η εγκατάσταση των σφαγείων Κατούνας χωρίζονταν σε τρεις «περιοχές» ή μέρη: τους «θαλάμους αναμονής», την «ακάθαρτη» όπου γινόταν το γδάρσιμο και η αποντέρωση και την «καθαρή» όπου έπαιρναν τα σφάγια οι παραγωγοί.
Μέχρι το 2004 ήταν το μοναδικό σφαγείο στην περιοχή και εξυπηρετούσε μέχρι και την Βόνιτσα. Αργότερα βέβαια δημιουργήθηκαν και άλλα
Από την αρχή της λειτουργίας του όμως υπήρχαν συνεχώς προβλήματα που χρόνιζαν και μεγάλωναν σε σχέση με το περιβάλλοντα χώρο που επισημαίνονταν συνεχώς από την κτηνιατρική υπηρεσία προς την εκάστοτε δημοτική αρχή.
Γίνονταν βέβαια μικροβελτιώσεις αλλά τα προβλήματα δεν λύνονταν. Η πρόταση της κτηνιατρικής υπηρεσίας προς τον Δήμο ήταν να επιβαρυνθεί με τα έξοδα δύο υπαλλήλων και τα υπόλοιπα όπως και την καθαριότητα να τα αναλάβουν οι εκδοροσφαγείς, έτσι τα λειτουργικά κόστη για τον Δήμο θα ήταν ελάχιστα.
Μία άλλη πολύ καλή και σημαντική πρόταση ήταν να δημιουργηθούν προϊόντα γεωγραφικής προέλευσης δηλαδή τα σφάγια να είχαν την ονομασία π.χ. «αρνί Ξηρομέρου» καθώς και το όνομα του παραγωγού κάτι πρωτοποριακό που δεν είχε ξαναγίνει στην Ελλάδα με λίγα λόγια το αρνί που θα ερχόταν σε μας η ετικέτα του θα έγραφε αρνί ξηρομέρου και από ποιον παραγωγό κτηνοτρόφο ερχόταν. Δυστυχώς και αυτή η πρόταση έμεινε στα χαρτιά.
Το σφαγείο δεν δημιουργήθηκε για να έχει κέρδη σε χρήμα ο Δήμος, εδώ ήταν λάθος η αντίληψη που πίστευαν μερικοί, τους σκοπούς τους αναφέραμε παραπάνω.
Τα έσοδα του Δήμου χονδρικά ήταν περίπου 80.000-100.000€ τον χρόνο μιας και είχε αποφασίσει να έχει χαμηλό τιμολόγιο και θα μπορούσε να τα επενδύει πάλι στα σφαγεία βελτιώνοντας συνεχώς τις εγκαταστάσεις. Οι περισσότερο κερδισμένοι ήταν οι εργαζόμενοι εκδοροσφαγείς μιας και μπορεί να δούλευαν σκληρά μεν αλλά ή ανταμοιβή τους ήταν καλή.
Η αντίστροφη Πορεία
Ένα βασικό και το πιο κύριο πρόβλημα ήταν η έλλειψη ψυγείων που ήταν απαραίτητο να γίνει μία επέκταση που θα βοηθούσε στην καλύτερη λειτουργία του σφαγείου γιατί αναγκαστικά τα σφαγιασθέντα ζώα έπρεπε να περνούν από εκεί και να κρυώνουν.
Θα υπήρχαν καλύτεροι θάλαμοι στην «ακάθαρτη» και την «καθαρή» περιοχή που θα σφραγίζονταν, καλύτερη ταξινόμηση των «ακάθαρτων» υποπροϊόντων και σωστή διαχείριση των στερεών αποβλήτων.
Η κτηνιατρική υπηρεσία το 2007 επισήμανε στην δημοτική αρχή και στον Νομάρχη τα ακόλουθα προβλήματα:
«Αναγκαιότητα δημιουργίας ψυκτικών θαλάμων - ελλείψεις σε σφαγειοτεχνικό εξοπλισμό – καλύτερη διαχείριση βοηθημάτων αναισθησίας – περισσότεροι νιπτήρες και αποστειρωτήρες – βελτίωση γραμμής σφαγής βοοειδών – σύνδεση ηλεκτρονικής ζυγαριάς – ψυγείο δεσμευμένων σφαγίων – βελτίωση των χώρων αποδυτηρίων και στάβλων – σωστή διαχείριση των υποπροϊόντων που δεν προορίζονται για κατανάλωση – περισσότερο προσωπικό στην κτηνιατρική υπηρεσία γιατί το υπάρχον δεν επαρκεί για να επιβλέπει την ορθή φόρτωση και λειτουργία του κλιβάνου που γίνεται πέραν του προβλεπόμενου ωραρίου.»
Ζήτησε λοιπόν η κτηνιατρική υπηρεσία την επιβολή προστίμου και την άμεση κατάθεση χρονοδιαγράμματος βελτιώσεων και αν δεν γίνονταν αυτό την άρση του κωδικού αριθμού και το κλείσιμο των σφαγείων.
Υποθέτουμε ότι λόγω αδράνειας δεν έγινε τίποτα από αυτά ή επειδή νόμιζαν μερικοί πως θα τα κατάφερναν έτσι κάθε τόσο, και έτσι στις 01/07/2008 έγινε ανάκληση της άδειας λειτουργίας. Στη συνέχεια η Νομαρχία εξέδιδε προσωρινές άδειες μέχρι τις 31/01/2010 που έγινε το οριστικό κλείσιμο.
Μιλήσαμε και με τον υπεύθυνο κτηνίατρο Στέφανο Νικολόπουλο οποίος μας ανέλυσε τα προβλήματα που υπήρχαν από την αρχή της λειτουργίας τους.
Η ελπίδα
Σήμερα απαιτούνται πολλά χρήματα για να γίνουν όλα αυτά που χρειάζονται, θα βρεθούν άραγε; Όσο παραμένουν κλειστά το κόστος επαναλειτουργίας μεγαλώνει.
Προεκλογικά οι δυο μεγάλοι διεκδικητές έλεγαν πως θα βρουν τρόπο και θα τα ξανανοίξουν.
Περιμένουμε λοιπόν, η τετραετία κοντεύει να τελειώσει και τίποτα ακόμη από τη νέα δημοτική αρχή.
Πολλά άτομα δούλευαν στα σφαγεία και έτρωγαν ψωμί πολλές οικογένειες, επίσης όλο το ζωικό κεφάλαιο της περιοχής μας εξυπηρετούνταν και όλο αυξάνονταν σε ποσότητες τα σφαγιασμένα ζώα. Μετά από το κλείσιμο οι κτηνοτρόφοι μας εξυπηρετούνται από μακρινά προς την περιοχή μας Σφαγεία.
Η νέα διοίκηση του δήμου πρέπει να θέσει ως στόχο όσο το δυνατόν συντομότερο εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων σύμφωνα με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και να εντείνει τις προσπάθειές της ώστε τα σφαγεία να επαναλειτουργήσουν σύντομα προς όφελος του τόπου μας.
Κλείνουμε με μια ευχή. Να ανοίξουν πάλι τα σφαγεία για το καλό όλων μας.
Διότι η περιοχή του πρώην δήμου Δήμου Μεδεώνος στηρίζεται στην κτηνοτροφία σήμερα και τίποτε άλλο.
Αν και αυτά αποτι βλέπουμε έμειναν στα προεκλογικά προγράμματα των υποψηφίων ιδιαίτερα του συνδυασμού που πήρε τις εκλογές και θα τα ξαναδούμε σε λίγους μήνες στα επόμενα προεκλογικά προγράμματα όλων των υποψηφίων.
Γράφει: ο Βαγγέλης Κουτιβής
