α) Η παρουσία του είδους στην περιοχή
Τα υπάρχοντα επιστημονικά δεδομένα, αν και σποραδικά δείχνουν ότι τουλάχιστον τρία ζευγάρια Χρυσαετού φωλιάζουν συνολικά στο Ξηρόμερο, ενώ είναι δεδομένο μια ενδελεχής έρευνα την κατάλληλη εποχή θα μπορούσε να αυξήσει τον αριθμό αυτό, αφού υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις από την παρουσία ενήλικων ατόμων στα κατάλληλα ενδιαιτήματα τόσο το χειμώνα του 2011 όσο και παλιότερα σε 3 ακόμη θέσεις. Το ένα από τα δύο γνωστά ζεύγη σχετίζεται άμεσα με το Μπούμιστο. Φαίνεται ότι η συγκεκριμένη κορυφή μαζί με τη γειτονική Ψηλή Κορφή βρίσκονται στο επίκεντρο της επικράτειας του ζεύγους. Το δεύτερο ζευγάρι έχει το επίκεντρο της επικράτειάς του δυτικότερα, στον Τσέρεκα και ένα τρίτο σε γειτονική νήσο που χρησιμοποιεί όμως και τα γειτονικά βουνά της ηπειρωτικής χέρσου για διατροφή. Ειναι η πρόσφατη ενημέρωση και ανανέωση των πληροφοριών για τον Χρυσαετό στο Ξηρόμερο .
Δεν έγινε επίσκεψη από τους γράφοντες στα νοτιότερα βουνά του Αστακού όπου υπάρχουν επιβεβαιωμένες παλαιότερες αναφορές καθώς και χαρτογραφημένη η θέση άλλου ενός ζευγαριού, μία όμως παρατήρηση 2 χρυσαετών στο Μέγα Όρος (11/11/2010 Λάμπρος Κατερινόπουλος) ακριβώς στα νοτιοδυτικά του Μπούμιστου ενισχύει την παραπάνω υπόθεση, ότι δηλαδή ο πληθυσμός του είδους στην ευρύτερη περιοχή παραμένει σε εξαιρετικά καλή κατάσταση διατήρησης.
Ο χρυσαετός είναι είδος με ραγδαία μείωση των πληθυσμών του τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας και στο Ελληνικό Κόκκινο Βιβλίο κατατάσσεται ως "Κινδυνεύουν ΕΝ [C1, D]" με πληθυσμιακό επίπεδο 100-120 ζευγάρια. Θα πρέπει να τονιστεί ότι η περιοχή είναι μάλλον η μοναδική στο νομό Αιτωλοακαρνανίας (και ίσως ευρύτερα της Δυτικής Ελλάδας) που διατηρεί έναν ακμαίο πληθυσμό Χρυσαετών, αφού τα γύρω βουνά και ιδιαίτερα ο κορμός της Πίνδου δεν φιλοξενεί πλέον την παλαιότερη πυκνότητα ζευγαριών χρυσαετών, λόγω της πρόσφατης ραγδαίας μείωσης του είδους από διάφορες αιτίες.
Το δεδομένο λοιπόν της ύπαρξης πολλών ενεργών ζευγών Χρυσαετών στο Ξηρόμερο είναι μοναδικό για τα σημερινά δεδομένα της Κεντρικής-Νότιας Ελλάδας, ιδιαίτερα αναφορικά με την πυκνότητα παρουσίας τους, που αντανακλά τα υψηλά ποιοτικά χαρακτηριστικά που έχει το Ξηρομερίτικο τοπίο ως ενδιαίτημα για τον Χρυσαετό. Ταυτόχρονα, πιστοποιεί την αξία της και σε εθνικό επίπεδο φιλοξενώντας πάνω από το 2-3% του εθνικού πληθυσμού, γεγονός που μας υπενθυμίζει τις υποχρεώσεις που απορρέουν για τη διαφύλαξη του είδους και του ενδιαιτήματός του.
