"Εδώ' ναι το πικρό το χώμα του Διστόμου.
ώ εσύ διαβάτη, όπου πατήσεις να προσέχεις.
Εδώ πονά η σιωπή, πονάει η πέτρα κάθε δρόμου
κι απ' τη θυσία κι απ' τη σκληρότητα του ανθρώπου.
Εδώ μια στήλη απλή, μαρμάρινη, όλη κι όλη
με ονόματα σεμνά, και τη Δόξα τα ανεβαίνει
λυγμό λυγμό, σκαλί - σκαλί, μεγίστη σκάλα..'
Γ.ΡΙΤΣΟΣ.
Αρθρογράφος:
Ελένη Νικολαϊδου*
Η έναρξη του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, επεφύλασσε για την Ελλάδα τραγικές αλλά και ένδοξες σελίδες ιστορίας. Είμαστε ο μοναδικός λαός της Ευρώπης που γιορτάζει την έναρξη του πολέμου (28 Οκτωβρίου 1940) και όχι τη λήξη του. Παράξενο; Καθόλου! Πάντα είμασταν ένας περήφανος λαός που φιγουράριζε με περηφάνεια τις θυσίες του για λευτεριά. Έτσι και με τους Γερμανους κατακτητές η ιστορία μας είναι γεμάτη με συγκρούσεις, αντίσταση και αγώνες. Ο ΕΛΑΣ πολέμησε γενναία τους Γερμανούς κατακτητές και τους συνεργάτες τους, τους μπουραντάδες.
Η γερμανική εισβολή στην Ελλάδα έγινε στις 6 Απριλίου του 1944 και στην Αθήνα εισήλθαν τα στρατεύματά τους στις 27 Απριλίου. Από τότε και για τρεισήμισι χρόνια οι ελληνικός λαός γνώρισε την πείνα, την τρομοκρατία, τις κακουχίες και τις δολοφονίες από τον γερμανικό, ιταλικό και βουλγαρικό στρατό κατοχής. Οι Γερμανοί ως καθαρόαιμοι Ναζί έκαιγαν, λεηλατούσαν και δολοφονούσαν Έλληνες πατριώτες.
Παραθέτω μερικά από τα αιματηρά περιστατικά για να καταλάβουμε το μέγεθος της βιαιότητας των Ναζί.
Στις 2 Ιούνη οι χιτλερικοί ξεθεμελίωσαν την κωμόπολη Κάνδανο στην Κρήτη και εκτέλεσαν 300 κατοίκους. Ως τον Αύγουστο του 1941 οι Γερμανοί εκτέλεσαν στην Κρήτη πάνω από 2.000 πατριώτες.
Τέλη του Σεπτέμβρη περισσότεροι από 3.000 πατριώτες έπεσαν από τις σφαίρες των Βούλγαρων κατακτητών στη Δράμα.
Στις 17 Οκτώβρη του 1941 οι Γερμανοί κυκλώνουν τα χωριά Άνω και Κάτω Κερδύλια της Νιγρίτας, τα λεηλατούν, τα πυρπολούν και εκτελούν 222 άνδρες από 15 έως 70 ετών που βρήκαν στα χωριά. Τους έβαλαν να σκάψουν ομαδικό τάφο και ύστερα τους εκτέλεσαν μπροστά στα μάτια των δικών τους.
Στις 22 Δεκέμβρη του 1942 πραγματοποιούνται μαζικές διαδηλώσεις στο κέντρο της Αθήνας και του Πειραιά. Και σημειώνονται οι δύο πρώτες δολοφονίες Αθηναίων διαδηλωτών από τα πυρά των Γερμανών.
Στις 5 του Μάρτη του 1943 δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές κατακλύζουν το κέντρο της Αθήνας, οι Γερμανοί τους πυροβολούν στο ψαχνό, με αποτέλεσμα 18 νεκρούς και 155 τραυματίες.
Στις 25 του Μάρτη του 1943 και πάλι χιλιάδες κόσμου στους δρόμους ενάντια στους κατακτητές και πάλι 32 νεκροί και 180 τραυματίες.
Τον Απρίλη του 1943 οι Γερμανοί φασίστες εκτελούν 18 κατοίκους.
25 Ιούνη 1943 ξανά ο κόσμος της Αθήνας στους δρόμους, ξανά οι Γερμανοί τους πυροβολούν στο ψαχνό για να κάμψουν το φρόνημά τους. Αποτέλεσμα; 40 νεκροί και 250 τραυματίες
22 Ιούλη 1943 δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές επιμένουν στο κέντρο της Αθήνας, οι Γερμανοί πυροβολούν με αποτέλεσμα 53 νεκρούς, 80 τραυματίες και 500 συλλήψεις
Από το 1943 και μέχρι να φύγουν οι Γερμανοί από την Αθήνα εκτελούν Έλληνες πατριώτες στο σκοπευτήριο της Καισαριανής.
13 Δεκέμβρη 1943 οι Γερμανοί φασίστες σφάζουν το λαό των Καλαβρύτων. Τα θύματα φτάνουν τους 800 και μαζί με τους 300 εκτελεσμένους από τα γύρω χωριά οι νεκροί φτάνουν τους 1.100
9 Φλεβάρη 1944 οι Γερμανοί και οι συνεργοί τους εκτελούν 300 πατριώτες στην Καλαμάτα. Οι γυναίκες κατέβηκαν στους δρόμους της πόλης για να διαμαρτυρηθούν, τις πυροβόλησαν με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 15 γυναίκες.
24 Φλεβάρη 1944 οι φασίστες κατακτητές εκτέλεσαν 204 πατριώτες οι οποίοι ήταν όμηροι στις φυλακές της Τρίπολης.
Μόνο την πρωτομαγιά του 1944 οι Γερμανοί εκτέλεσαν 200 παλικάρια στο σκοπευτήριο της Καισαριανής.
10 Ιούνη του 1944 μία άλλη σφαγή λαμβάνει χώρα στο Δίστομο Βοιωτίας. Η πλάκα που αναρτήθηκε στο χωριό μιλάει για 218 νεκρούς, ανάμεσά τους 20 βρέφη, 45 παιδιά και έγκυες γυναίκες. Τους εκτελούν και στη συνέχεια πυρπολούν το χωριό, αφήνοντας πίσω τους κρανίου τόπο.
Οι Γερμανοί ήδη το 1944 γνώριζαν ότι έχασαν τον πόλεμο. Στη λύσσα τους επάνω γιατί αντιμετώπιζαν προβλήματα με τον ΕΛΑΣ φτάνουν στην κωμόπολη του Δίστομου. Αποκλείουν τις εισόδους και αρχίζουν τις έρευνες στα σπίτια, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Και φυσική κατάληξη της επιχείρησής τους ήταν η σφαγή και η λεηλασία.
Σαν σήμερα συμπληρώνονται 69 χρόνια από τη σφαγή του Διστόμου.
Ο ελληνικός λαός έχει μνήμη και έχει και κότσια. Τουλάχιστον αυτό δείχνει η χιλιόχρονη πορεία του. Οι σφαγές και οι λεηλασίες των Γερμανών είναι εκατοντάδες και δεν χωρούν σε ένα λιτό αφιέρωμα μνήμης για τους αδικοχαμένους κατοίκους του Διστόμου. Εκείνο που μπορούμε να πούμε είναι να ορκιστούμε ότι δεν θα τους ξεχάσουμε.
*Νικολαϊδου Ελένη, φιλόλογος - ιστορικός - υποψήφια διδάκτωρ
www.alfavita.gr
