Η Κατούνα είναι κωμόπολη στο βορειοδυτικό τμήμα του Νομού Αιτωλοακαρνανίας, σε απόσταση 42.9 χιλιομέτρων από το Αγρίνιο. Είναι κτισμένη αμφιθεατρικά πάνω σε ένα λόφο, σε υψόμετρο περίπου 350 μέτρα ανάμεσα στα Ακαρνανικά όρη, (κορυφή Περγαντί υψόμετρο 1.423 μ.) και την οροσειρά της Bελαώρας.
Έχει στενούς δρόμους και παραδοσιακή αρχιτεκτονική, με τα σπίτια να είναι κυρίως πετρόχτιστα, δίπατα και με κεραμοσκεπές.
Κύριες ασχολίες των κατοίκων της είναι η γεωργία και η κτηνοτροφία.
Το χωριό είναι κτισμένο σε ημιορεινή τοποθεσία και έχει θέα νοτιοανατολικά τη λίμνη της Αμβρακίας και την οροσειρά του Πεταλά, ανατολικά την οροσειρά της Βελαώρας και δυτικά τα Ακαρνανικά όρη.
Συνορεύει με τα χωριά Τρύφος, Κομπωτή, Αετός, Άγιος Νικόλαος, Κωνωπίνα.
Πριν την Κατούνα υπήρχαν οι συνοικισμοί γύρω -γύρω από αυτήν όπως του Μπόικου (Αγία Παρασκευή) του Αγίου Προκοπίου, του Σωτήρος, οι Παλαιονικολάδες, το Σπανοχώρι, το Κατσώνι, το Παληόκαστρο, το Χαλκηρό, το Παλιοχώρι κ.α.
Εκεί κατοικούσαν οι πρώτες οικογένειες των κατουνιωτών που ενώθηκαν και αποτέλεσαν αυτή την όμορφη κωμόπολη του ορεινού κεντρικού Ξηρομέρου που υπάρχει σήμερα.
Στην προτελευταία απογραφή που έγινε η Κατούνα είχε 2.331 κατοίκους, ενώ στην τελευταία του 2011, έχει πολύ λιγότερους δεν έφτασε τους 2.000, ενώ σήμερα υπολογίζονται πάρα πολύ λιγότεροι μόνιμοι κάτοικοι. Κατά την ίδρυση του σύγχρονου ελληνικού κράτους, η Κατούνα αποτέλεσε τμήμα του δήμου Εχίνου, με έδρα την Κατούνα, (1836 ως το 1912) που ανήκε στην επαρχία Ξηρομέρου, του νομού Αιτωλίας και Ακαρνανιας.
Το 1912 με τον νόμο "Περί Δήμων και Κοινοτήτων" αναγνωρίστηκε, για πρώτη φορά, ως αυτόνομη κοινότητα του Νομού Αιτωλίας και Ακαρνανίας, καθώς πληρούσε και τις δύο προϋποθέσεις, δηλαδή είχε πληθυσμό πάνω από 300 κατοίκους και διέθετε σχολείο στοιχειώδους εκπαίδευσης.
Από το 1986 η Κατούνα μαζί με τους συνοικισμούς Άγιος Νικόλαος, Αχυρά, Λουτράκι δημιούργησαν τον Δήμο Κατούνας.
Από το 1999 μέχρι το 2010, με το Πρόγραμμα Καποδίστριας, η Κατούνα ήταν έδρα του Δήμου Μεδεώνος.
Από την 1η Ιανουαρίου 2011 με το Πρόγραμμα Καλλικράτης, υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Ακτίου – Βόνιτσας. Όπου ήταν και η ταφόκλακα της Κατούνας.
Εργασίες των κατοίκων σήμερα είναι η κτηνοτροφία και άλλες καλλιέργειες που δεν κατάφεραν όμως να αντικαταστήσουν το εισόδημα που επέφερε ο καπνός.
Στην Κατούνα σήμερα μπορεί κάποιος να θαυμάσει τον πανέμορφο Ιερό Ναό του Αγίου Αθανασίου στην κεντρική πλατεία και την Αγία Παρασκευή στα Kατωμερήσια.
Επίσης το πανέμορφο μπαστούνι (τοποθεσία στην πλατεία Κατούνας) με μια θαυμάσια θέα που από εκεί βλέπεις την θάλασσα του Αμβρακικού στο Λουτράκι μέχρι την απέναντι μεριά την λίμνη της Αμβρακίας, ενώ μπροστά ακριβώς τα βουνά της Bελώρας και του Πεταλά Απέχει: 20,5 χιλ. από την Αμφιλοχία και 307 χιλ. από την Αθήνα
Η Κατούνα ήταν, μέχρι χθες, η μάνα του καπνού, καλλιεργούσε τα καλύτερα καπνά της Ελλάδος, όπως το τσεμπέλι.
Το ποσοστό της ανεργίας σήμερα έχει φθάσει πολύ ψηλά.
Δίπλα στην Κατούνα είναι τα ερείπια της αρχαίας πόλης της Μεδεώνας.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΚΟΥΤΙΒΗΣ
