Το 2016 αποτελεί έτος «ορόσημο» για τους ΟΤΑ και αυτό διότι η κυβέρνηση έχει βάλει ως στόχο να ξεκαθαρίσει το τοπίο όσον αφορά στην «βιωσιμότητα» της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Είναι χαρακτηριστική η φράση που χρησιμοποίησε προ ημερών ο υπουργός Εσωτερικών Παναγιώτης Κουρουμπλής, λέγοντας ότι «θα πάμε σε μια περίοδο όπου θα είναι ο χρυσός αιώνας της Αυτοδιοίκησης».
Αυτή τη στιγμή η κυβέρνηση δείχνει εγκλωβισμένη στο υφιστάμενο σύστημα διότι η αυτοδιοικητική μηχανή δεν λειτουργεί με «σύγχρονους όρους», ενώ πολλά θέματα παραμένουν σε εκκρεμότητα, με αποτέλεσμα να επικρατεί συνολική δυσαρέσκεια.
Έτσι, μέσα στο 2016 η κυβέρνηση σκοπεύσει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα στη βάση του. Να θέσει δηλαδή σε εφαρμογή την αναθεώρηση και τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου του Καλλικράτη που αφορά αρμοδιότητες, πολυνομία, γραφειοκρατία και αυτοτέλεια.
Παράλληλα, πρέπει να δοθούν κατευθύνσεις για τους «κόκκινους» δήμους, για να μην πάρει η «μπάλα» και άλλους, όπως συνέβη πρόσφατα με τους Δήμους Σαλαμίνας και Γόρτυνας.
Θυμίζουμε ότι για το θέμα των «κόκκινων δήμων», παραμένει «ενεργή» η υπόσχεση του υφυπουργού Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης Γιάννη Μπαλάφα ότι δεν θα έχουμε καταρρεύσεις και ότι η χρηματοδότηση των δήμων θα αντιμετωπιστεί με ικανοποιητικό τρόπο εκ μέρους του υπουργείου.
Ειδικά για το θέμα της χρηματοδότησης, τα ίδια πάνω κάτω χρήματα από τον προϋπολογισμό θα πάρουν οι δήμοι το 2016 σε σχέση με το 2015, ενώ σημαντικά αυξημένα θα είναι τα κονδύλια των περιφερειών λόγω, όμως, τους ότι μεταφέρεται σε αυτές από τον κρατικό προϋπολογισμό, η αρμοδιότητα μισθοδοσίας των υπαλλήλων τους.
Συγκεκριμένα, όπως προβλέπει ο προϋπολογισμός του 2016 οι δήμοι θα λάβουν 2,583 δισ. ευρώ, 9 εκατ. περισσότερα από τα (εκτιμώμενα) 2,574 δισ. του 2015. Παράλληλα, οι περιφέρειες θα πάρουν 652 εκατ. έναντι 315 εκατ. που εκτιμάται ότι θα πάρουν το 2015.
Επιπλέον, σύμφωνα με τον προϋπολογισμό το πλεόνασμα της Αυτοδιοίκησης για το 2015 θα είναι 241 εκατ. ευρώ έναντι στόχου 863 εκατ., ενώ θετικό θα είναι και το ισοζύγιο το 2016 που θα φτάσει τα 315 εκατ. ευρώ. Όσον αφορά στα έσοδα για το 2015 εκτιμάται ότι θα ανέλθουν σε 6,515 δισ. ευρώ, σημαντικά μειωμένα κατά 915 εκατ. ευρώ, έναντι του αρχικού στόχου.
Ο υφυπουργός Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης Γιάννης Μπαλάφας τόνισε ότι η επιχορήγηση στους δήμους για το 2016 δεν θα ακολουθήσει την καθοδική πορεία των προηγούμενων χρόνων, υπάρχει σταθεροποίηση και μια μικρή αύξηση. Σημείωσε ότι τις τελευταίες δεκαετίες έχουν δοθεί πολλές αρμοδιότητες στους δήμους χωρίς να συνοδεύονται από την αντίστοιχη χρηματοδότηση και εξαιτίας αυτού δημιουργούνται καθυστερήσεις.
Όσο για τις προσλήψεις, εκεί τα πράγματα είναι ανοιχτά. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, πάνω από 5.000 προσλήψεις μόνιμου προσωπικού σε δήμους αναμένεται πως θα επιφέρει η απελευθέρωση των προσλήψεων σε δημοτικές επιχειρήσεις και φορείς που παρέχουν υπηρεσίες ανταποδοτικού χαρακτήρα, κάτι που αναμένεται να ισχύσει από τις αρχές του 2016. Οι προσλήψεις αυτές όμως θα υπόκεινται σε περιορισμούς, αφού θα συνδέονται με τα έσοδα που εισπράττει ο κάθε δήμος, με όριο συγκεκριμένο ποσοστό-πλαφόν, που θα συμφωνηθεί με το υπουργείο. Σε εκκρεμότητα επίσης παραμένει και το θέμα με τους εργαζόμενους της κοινωφελούς και το γενικότερο χαρακτήρα των συγκεκριμένων προγραμμάτων.
Για το θέμα των αποθεματικών, το νερό μπαίνει στο αυλάκι καθώς, σύμφωνα και με τις τελευταίες δηλώσεις του υπουργού Εσωτερικών Παναγιώτη Κουρουμπλή: «Εάν υπάρχουν αποθεματικά το κράτος πρέπει να παρέχει την δυνατότητα στην αυτοδιοίκηση να τα χρησιμοποιεί όποτε θέλει, αλλά και η αυτοδιοίκηση δεν επιτρέπεται να διατηρεί καταθέσεις σε τράπεζες με μικρότερο επιτόκιο από το διαθέσιμο της ΤτΕ».
Για το ΕΣΠΑ, όλοι κρατούν την ανάσα τους. Επιχειρείται πριν τη δύση του 2015 να γίνει καταγραφή του τι έχει μείνει πίσω και πως μπορούν να γεφυρωθούν έργα-πνοής, που έχει ανάγκη η Αυτοδιοίκηση ενώ στο επίκεντρο τίθεται η διεκδίκηση πόρων σε ότι αφορά σε δράσεις κοινωνικής πολιτικής.
Εν κατακλείδι, «γραμμή» της κυβέρνησης για το 2016 είναι να δημιουργήσει τις συνθήκες εκείνες ώστε η Αυτοδιοίκηση περιορίσει τι παθογένειές της και από τροχοπέδι, να μετατραπεί σε «ατμομηχανή» έτοιμη να συμβάλει στην ανάπτυξη της χώρας αλλά και στην ενίσχυση των δημοσίων εσόδων.
