Σάββατο 9 Ιουλίου 2016

Φάκελος Χωροταξικός Σχεδιασμός : Τι προτείνεται στην Αιτωλοακαρνανία

Το πρότυπο Χωρικής Ανάπτυξης της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας προσδιορίζει, με προοπτική δεκαπέντε ετών, τα βασικά χαρακτηριστικά, τις προτεραιότητες και τις στρατηγικές επιλογές για την ολοκληρωμένη και αειφόρο ανάπτυξη της Περιφέρειας. Το ΑγρίνιοCulture.gr παρουσιάζει σήμερα όσα προβλέπει το Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΠΠΧΣΑΑ) για την Αιτωλοακαρνανία, η οποία με βάση πιο εξειδικευμένα χωρικά και αναπτυξιακά κριτήρια χωρίζεται σε μικρότερες ενδοπεριφερειακές χωρικές ενότητες με περισσότερο ομοιογενή ή συμπληρωματικά χαρακτηριστικά στην έκτασή τους. Οι ενότητες είναι οι εξής:
Δήμων Ι.Π. Μεσολογγίου και Ξηρομέρου (εκτός ΔΕ Φυτειών)
 Δήμων Αγρινίου και Θέρμου και η Δ.Ε. Φυτειών
 Δήμου Ναυπακτίας
 Δήμων Αμφιλοχίας και Ακτίου – Βόνιτσας

Ως πόλος ανάπτυξης της περιφέρειας σε συνάφεια με το ΓΠΧΣΑΑ περιγράφεται το αναπτυξιακό τρίπολο ευρύτερης περιοχής Αγρινίου – Μεσολογγίου – Αστακού, με συγκριτικά πλεονεκτήματα στο διαμετακομιστικό εμπόριο (λιμάνι – ελεύθερη ζώνη ΝΑΒΙΠΕ Πλατυγιάλι Αστακού σε συμπληρωματική σχέση με τα λιμάνια Πατρών και Ηγουμενίτσας), στον ειδικό και εναλλακτικό τουρισμό(θαλάσσιος, αλιευτικός, οικοτουρισμός, ορεινός τουρισμός) και με δυνατότητες εξειδίκευσης στη βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία, ενώ το ιστορικό και πολιτιστικό τρίπολο της ΠΕ Αιτωλοακαρνανίας (Μεσολόγγι – Θέρμο – Ναύπακτος) περιγράφεται μαζί με την Αρχαία Ολυμπία, ως τα δύο μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς που φιλοξενεί η ΠΔΕ και που πρέπει δεόντως να αναδειχθούν.
Από εκεί και πέρα από την παράθεση των στοιχείων μοιραία ανοίγει η συζήτηση για επιμέρους ζήτημα, όπως η έλλειψη υποδομών, η σύγκρουση σε κάποιες περιοχές διαφορετικών δραστηριοτήτων (πχ. τουρισμός, ιχθυοκαλλιέργιες) κ.α
Αναλυτικά οι κατευθύνσεις για κάθε ενδοπεριφερειακή, αναπτυξιακή χωρική Ενότητα:
 Δήμων Αγρινίου και Θέρμου και η Δ.Ε. Φυτειών 
1. Πρόκειται για τη διαδημοτική αναπτυξιακή ενότητα με μείζονα πληθυσμιακό και αναπτυξιακό πόλο το Αγρίνιο με την ευρύτερη περιοχή του. Αφορά το μεγαλύτερο σε πληθυσμό και δραστηριότητες πολεοδομικό συγκρότημα της Αιτωλοακαρνανίας το οποίο αποτελεί εθνικό πόλο ανάπτυξης, επιτελώντας αστικές λειτουργίες περιφερειακού και διαδημοτικού επιπέδου, η εκτατική εμβέλεια και ο αντίκτυπος ορισμένων από τις οποίες είναι ευρύτερα της έκτασης της χωρικής ενότητας καθότι ασκούν επιρροές στις ΔΕ Ινάχου (Δ. Αμφιλοχίας) και Αστακού (Δ. Ξηρομέρου), καθώς επίσης σε τμήματα της ΔΕ Αμφιλοχίας. Δεύτερη σε σπουδαιότητα πόλη της χωρικής αναπτυξιακής ενότητας είναι το ιστορικό Θέρμο, με τους δύο δήμους να παρουσιάζουν σαφή συμπληρωματικότητα στον τριτογενή τομέα παραγωγής, μεγαλύτερη ομοιογένεια στον πρωτογενή τομέα και μικρότερη στο δευτερογενή. Το πολεοδομικό συγκρότημα του Αγρινίου υπερέχει σημαντικά στον τομέα των υπηρεσιών και του εμπορίου εξυπηρετώντας άμεσα την περιοχή του Θέρμου, ενώ ο δήμος Θέρμου εμφανίζει προοπτικές υψηλότερης κινητικότητας όσον αφορά δραστηριότητες σχετικές με την ήπια τουριστική ανάπτυξη και τον παραθερισμό. Η παρούσα αποτελεί μία από τις χωρικές ενότητες της Αιτωλοακαρνανίας που παρουσιάζει τις πιο ορατές προοπτικές στην ανάπτυξη σχέσεων συνεργασίας με τη γειτονική Ευρυτανία σε τομείς όπως ο ήπιος εναλλακτικός τουρισμός ή ο ειδικός τουρισμός (θρησκευτικός, πολιτιστικός), η κτηνοτροφία, η μεταποίηση και εμπορία αγροτικών προϊόντων. Το σημαντικότερο χαρακτηριστικό της περιοχής είναι το πλουσιότατο υδάτινο δυναμικό, λόγω της συνύπαρξης πολλών φυσικών και τεχνητών λιμνών με κυριότερη τη μεγαλύτερη σε έκταση λίμνη της χώρας, την Τριχωνίδα, η οποία κρίνεται απαραίτητο να αναδειχθεί και να αξιοποιηθεί πολύπλευρα.
2. Πρωτογενής τομέας
Στα πλαίσια των κατευθύνσεων της παρ. 1 του άρθρου 15 του παρόντος που ισχύουν και γι’ αυτή την χωρική ενότητα και της στρατηγικής κατεύθυνσης για διεύρυνση της εξωστρέφειας και της ανταγωνιστικότητας του πρωτογενούς τομέα παραγωγής δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην ενίσχυση και οργάνωση της παραγωγής των κύριων τοπικών προϊόντων, τα οποία συνίστανται κυρίως στο λευκό και πράσινο σπαράγγι (γεωργικές εκμεταλλεύσεις που εφαρμόζουν πρόγραμμα βιολογικής γεωργίας ή ολοκληρωμένης διαχείρισης σύμφωνα με το διεθνές πρωτόκολλο GLOBAL GAP), σε αναπτυσσόμενες αροτραίες καλλιέργειες, στην καλλιέργεια καπνού, η οποία όμως σταδιακά και μακροπρόθεσμα κρίνεται σκόπιμο να αντικατασταθεί με εναλλακτικές καλλιέργειες όπως το σπαράγγι και η ροδιά, η βιολογική καλλιέργεια ελιάς, κηπευτικών και αρωματικών φυτών, στα προϊόντα βιολογικής κτηνοτροφία, στις εγχώριες βιολογικές ζωοτροφές (κυρίως στις ορεινές και ημιορεινές περιοχές του Δ. Θέρμου και Δ. Αγρινίου), στην ανάπτυξη κατάλληλων ειδών ψαριών στις τεχνητές λίμνες και στην ενίσχυση της μελισσοκομίας.
2. Δευτερογενής τομέας
2.1. Στο πλαίσιο της κατεύθυνσης για ενίσχυση, εκσυγχρονισμό και εισαγωγή της καινοτομίας στο δευτερογενή τομέα παραγωγής, καθώς και για βιωσιμότητα των ΜΜΕ, σημειώνονται οι ακόλουθοι στόχοι αειφόρου ανάπτυξης:
α) πολεοδόμηση και λειτουργία των δύο επιχειρηματικών πάρκων τα οποία προβλέπονται από το ΓΠΣ Αγρινίου,
β) παροχή ειδικών κινήτρων για την ενίσχυση και λειτουργία μεταποιητικών επιχειρήσεων στις ορεινές και ημιορεινές μειονεκτικές περιοχές (π.χ. μεγαλύτερο ποσοστό επιδότησης), γ) ενίσχυση και ενθάρρυνση της μεταποίησης τοπικών αγροτικών προϊόντων (π.χ. αδειοδότηση των εγκαταστάσεων μεταποίησης ακόμη και σε γη υψηλής παραγωγικότητας)
δ) επιτρεπτή χωροθέτηση μεμονωμένων εγκαταστάσεων υψηλής τεχνολογίας και καινοτομίας υπό τον όρο τήρησης των απαραίτητων περιβαλλοντικών περιορισμών και όρων ασφαλείας κατ’ εξαίρεση των όποιων άλλων περιορισμών.
2.2 Πρωταρχική ανάγκη είναι η συνεργασία των ΑΕΙ του Αγρινίου με τους παραγωγικούς φορείς, αλλά και τους λοιπούς φορείς τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της Αιτωλοακαρνανίας, καθώς και με το Πανεπιστήμιο της Πάτρας και όλους τους συναφείς ερευνητικούς φορείς, με σκοπό την προώθηση της καινοτομίας στους παραγωγικούς τομείς στους οποίους η Αιτωλοακαρνανία παρουσιάζει συγκριτικό πλεονέκτημα.
3. Τουρισμός
3.1. Όσον αφορά την τουριστική δραστηριότητα, η παρούσα διαδημοτική χωρική ενότητα παραμένει από τις περισσότερο αναξιοποίητες σε ολόκληρη την ΠΔΕ, παρά το γεγονός ότι περιλαμβάνει σημαντικούςφυσικούς, πολιτιστικούς και τουριστικούς πόρους. Επισημαίνεται ότι αυτή η χωρική ενότητα αλληλοεπικαλύπτεται εκτατικά από την τουριστική χωρική ενότητα των λιμνών της πεδινής και ορεινής ενδοχώρας της Αιτωλοακαρνανίας, καθώς και από το πολιτιστικό ιστορικό τρίπολο της Αιτωλοακαρνανίας «Μεσολόγγι – Θέρμο / Αγρίνιο – Ναύπακτος».
3.2. Περιλαμβάνει δύο επιμέρους προτεινόμενες τουριστικές περιοχές: α) την πεδινή περιοχή της ενδοχώρας λιμνών Αιτωλοακαρνανίας και β) την ορεινή περιοχή της ενδοχώρας λιμνών Αιτωλοακαρνανίας. Και οι δύο προτεινόμενες τουριστικές περιοχές ανήκουν στην κατηγορία των σχετικά αναξιοποίητων τουριστικά περιοχών της Π.Ε. Αιτωλ/νίας, όπου ισχύουν οι κατευθύνσεις για τις Β1 περιοχές του ΕΠΧΣΑΑ για τον τουρισμό, οι ειδικότερες κατευθύνσεις της προηγούμενης παραγρ. καθώς και οι ακόλουθες πιο εξειδικευμένες που αφορούν αυτή την τουριστική ενότητα:
α) έμφαση στην ποιοτική τουριστική αξιοποίηση των λιμνών της τουριστικής ενότητας (Τριχωνίδα, τεχνητές λίμνες Στράτου, Καστρακίου, Κρεμαστών) με την ενίσχυση και δικτύωση συγκεκριμένων μορφών ήπιου και εναλλακτικού τουρισμού (αλιευτικός, κωπηλατικός, πεζοπορικός και οικοτουρισμός κ.α.),
β) εκπόνηση και υλοποίηση ειδικής περιβαλλοντικής και χωροταξικής μελέτης προστασίας και ανάδειξης της ευρύτερης περιοχής της λίμνης Τριχωνίδας, καθώς και αξιοποίηση της μελέτης «Ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης και ανάδειξης περιοχής λιμνών και τεχνικών φραγμάτων» (φράγμα Κρεμαστών έως εκβολές Αχελώου),
γ) διασύνδεση της τοπικής αγροτικής παραγωγής και τοπικής μεταποίησης και χειροτεχνίας με την αγροτουριστική κατανάλωση, την προώθηση τοπικών προϊόντων ποιότητας και το γαστρονομικό τουρισμό,
δ) ανάπτυξη κατάλληλων ειδών ψαριών στις τεχνητές λίμνες με σκοπό την τουριστική αλιεία και την παραγωγή ιχθυοτροφών υψηλής απόδοσης, καθώς και ενίσχυση της παραδοσιακής αλιείας στις φυσικές λίμνες και εμπλουτισμό τους με φιλικά είδη,
ε) οργάνωση μονίμου ναυταθλητικού κέντρου στην τεχνητή λίμνη Στράτου ή εναλλακτικά στην Τριχωνίδα,
στ) αξιοποίηση των ιαματικών Λουτρών Μυρτιάς και ένταξη σύγχρονου υδροθεραπευτηρίου με σκοπό την ανάδειξη των εγκαταστάσεων των ιαματικών πηγών της περιοχής και την αναβάθμιση του ιαματικού τουρισμού.
ζ) σύνδεση και συνεργασία των τουριστικών προορισμών της ορεινής ενδοχώρας με αυτές της γειτονικής Ευρυτανίας και της γειτονικής ορεινής Ναυπακτίας και με ειδικότερη έμφαση στη σύνδεση και δικτύωση των προορισμών θρησκευτικού τουρισμού, ιδίως της περιοχής Θέρμου που μπορεί να αποτελέσει κέντρο θρησκευτικού και προσκυνηματικού τουρισμού, με την περιοχή Προυσσού Ευρυτανίας και τους προορισμούς της ορεινής Ναυπακτίας,
η) δημιουργία νέων και επέκταση των υπαρχόντων δικτύων διαδρομών, μονοπατιών και ποδηλατικών διαδρομών πολυθεματικού χαρακτήρα, σήμανση και εμπλουτισμός τους με εναλλακτικές δραστηριότητες,
θ) αναβάθμιση των οδικών αξόνων «Αγρίνιο – Θέρμο – ορεινή περιοχή Θέρμου – Προυσσός» και «Ναύπακτος – Θέρμο – ορεινή περιοχή Θέρμου – Προυσσός» και βελτίωση των κύριων τοπικών οδικών συνδέσεων της ορεινής ενδοχώρας.
4. Φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον
4.1. Κύριο γνώρισμα της παρούσας χωρικής ενδοπεριφερειακής ενότητας είναι το σύμπλεγμα φυσικών και τεχνητών λιμνών. Μεγαλύτερη έκταση καταλαμβάνει η λίμνη Τριχωνίδα που αποτελεί τη μεγαλύτερη σε έκταση λίμνη της χώρας. Η συγκεκριμένη περιοχή αντιμετωπίζει σημαντικά περιβαλλοντικά προβλήματα που αφορούν στην ποιότητα των υδάτων και στη βιοποικιλότητα που φιλοξενεί. Ενδεικτικά αναφέρονται η ρύπανση από απόβλητα ελαιοτριβείων, τυροκομείων, σφαγείων και οικιακά λύματα, η ρύπανση από τη χρήση φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων, η αποψίλωση της παρόχθιας βλάστησης, η αυθαίρετη δόμηση, η παράνομη αλιεία, η παράνομη θήρα και η υπερεκμετάλλευση των εδαφών σε αποστάσεις μικρές από την όχθη της λίμνης. Η λίμνη Τριχωνίδα δεν έχει αξιοποιηθεί παρά την ιδιαίτερη φυσιογνωμία της, τα τοπιολογικά της χαρακτηριστικά και τη βιοποικιλότητα που φιλοξενεί. Η περιοχή διαθέτει σημαντικό αριθμό πολιτιστικών μνημείων και αρχαιολογικών χώρων (Αρχαίο Θέατρο Στράτου, Αγγελόκαστρο, Ακρόπολη Θεστιέων, Αρχαίος Θέρμος, Βουκάτιο, κλπ.), τα οποία κρίνεται σκόπιμο να αξιοποιηθούν τουριστικά. Γνώρισμα της συγκεκριμένης χωρικής ενότητας αποτελεί επίσης το επενδυτικό ενδιαφέρον που έχει αναπτυχθεί στην περιοχή όσον αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τους αιολικούς σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, τα μικρά υδροηλεκτρικά έργα και τους φωτοβολταϊκούς σταθμούς. Η προώθηση των έργων ΑΠΕ έχει ιδιαίτερη σημασία και προτεραιότητα ως γενικότερο μέσο αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής.
4.2. Στο πλαίσιο των γενικών κατευθύνσεων του άρθρου 14 του παρόντος, που ισχύουν και γι’ αυτήν την χωρική ενότητα, προτείνονται και οι εξής κατευθύνσεις:
α) ειδικότερες κατευθύνσεις και προτάσεις για τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια που αφορούν στην προστασία του τοπίου, ιδίως:
• του ποταμού Ίναχου, των εγκαταστάσεων των Ιαματικών Λουτρών Κρεμαστών, Μουρτσιάννου και Μυρτιάς, του τοπίου της Κανάλας των ορέων του Βάλτου, του τοπίου του Μακρυνόρους, του βελανιδοδάσους «Δρυοδάσος Ξηρόμερου», του «Δάσους του φράξου» στον οικισμό Τριχώνιο, του «Υγρού δάσους» στον οικισμό Παραβόλα.
• του αστικού τοπίου της πόλης του Αγρινίου.
β) ανάδειξη, αξιοποίηση και δικτύωση των πολιτιστικών μνημείων και προορισμών για την προώθηση του πολιτιστικού και θρησκευτικού τουρισμού με τις γειτονικές περιοχές του Δ. Μεσολογγίου και Ναυπακτίας και με τους πολιτιστικούς τουριστικούς προορισμούς της Ευρυτανίας και ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων – δημιουργία «Αρχαιολογικών Τοπίων» και ειδικότερα: του Κάστρου του Εμπεσού, του γεφυριού της Τέμπλας, του αρχαίου θεάτρου της Στράτου.
γ) αντιμετώπιση των παράνομων αμμοληψιών από τους ποταμούς Αχελώο και Εύηνο και επιβολή αυστηρών κυρώσεων κατά τη διαπίστωση τέτοιων περιστατικών,
δ) αξιοποίηση της δυναμικής της περιοχής του Θέρμου και της ευρύτερης περιοχής για την προώθηση ήπιων επενδυτικών δραστηριοτήτων και την παραγωγή γεωργικών, κτηνοτροφικών και αλιευτικών προϊόντων με ονομασία προέλευσης,
ε) σύνταξη και υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου διαχειριστικού σχεδίου για την αντιμετώπιση των αιτιών υποβάθμισης των λιμναίων οικοσυστημάτων Τριχωνίδας, Λυσιμαχείας, Οζερού, Αμβρακίας και ολοκληρωμένη διαχείριση των υδατικών πόρων στο πλαίσιο της εφαρμογής των «Σχεδίων διαχείρισης των λεκανών απορροής ποταμών»
στ) κατάλληλη εκτίμηση και αξιολόγηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων για έργα και δραστηριότητες εντός ή πλησίον υγροτόπων
ζ) προώθηση των αντισταθμιστικών οφελών από την αξιοποίηση των υδάτων των τεχνητών λιμνών για την υλοποίηση δράσεων προστασίας και ανάδειξης του φυσικού περιβάλλοντος.
5. Οικιστικό δίκτυο
5.1. Οι ειδικότερες κατευθύνσεις που αφορούν το οικιστικό δίκτυο της παρούσας ενδοπεριφερειακής χωρικής ενότητας είναι οι ακόλουθες:
α) η προώθηση της πολυκεντρικής διάρθρωσης του δικτύου και της βιώσιμης ανάπτυξης σε όλες τις πόλεις (6ου οικιστικού επιπέδου) της χωρικής ενότητας, η ενίσχυση των υπηρεσιών και των αστικών λειτουργιών πρωτίστως του Θέρμου και δευτερευόντως των εδρών των δημοτικών ενοτήτων των δύο δήμων και της ΔΕ Φυτειών (Φυτείες, Αγγελόκαστρο, Παπαδάτες – Γαβαλού, Καινούριο, Παράβολα, Σκουτερά, Άνω Αγ. Βλάσιος, Τριανταίϊκα, Στράτος),
β) η μικρή αύξηση του πληθυσμού του αστικού συγκροτήματος του Αγρινίου με σκοπό τη σταθεροποίηση του πληθυσμού του μέχρι το 2030 (έτος στόχος), η λήψη μέτρων για τη συνεχόμενη αύξηση του πληθυσμού της πόλης του Θέρμου και των κωμοπόλεων του δήμου Αγρινίου με παράλληλη ενίσχυση ιδιαίτερα των ορεινών κωμοπόλεων και κεφαλοχωριών της Ενότητας,
γ) η προώθηση συντονισμένων δράσεων των πόλεων και κωμοπόλεων του οικιστικού δικτύου της Ενότητας με στόχο την προώθηση της απασχόλησης και τη σταδιακή μείωση των ιδιαίτερα υψηλών ποσοστών ανεργίας,
δ) η ενίσχυση των αστικών λειτουργιών και των εγκαταστάσεων κοινωνικού εξοπλισμού πρωτίστως της πόλης του Θέρμου και δευτερευόντως των εδρών δημοτικών ενοτήτων,
ε) η σταδιακή ανάπλαση των ιστορικών πυρήνων και των κεντρικών περιοχών των οικισμών 6ου επιπέδου της Ενότητας μέχρι το έτος 2030.
5.2. Οι ειδικότερες κατευθύνσεις για την ανάδειξη και ενίσχυση του εθνικού και περιφερειακού ρόλου του αστικού κέντρου του Αγρινίου είναι οι παρακάτω:
α) η παραγωγική ανασυγκρότηση της ευρύτερης περιοχής του μέσω της οργανωμένης λειτουργίας των δύο επιχειρηματικών πάρκων, της πολεοδομικής οργάνωσης και ανάπλασης του νέου πολεοδομικού κέντρου κατά μήκος της κύριας αστικής αρτηρίας της πόλης, της ενίσχυσης του αδύναμου τουριστικού τομέα της χωρικής ενότητας και της απόκτησης νέων αναβαθμισμένων τουριστικών καταλυμάτων,
β) η εξειδίκευση και τροποποίηση των ορίων του Εθνικού Πάρκου Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου – Αιτωλικού, Κάτω Ρού και Εκβολών Ποταμών Αχελώου – Ευήνου και Νήσων Εχινάδων, ώστε να προβλέπεται η εφαρμογή των κατευθύνσεων και προτάσεων του ΓΠΣ Αγρινίου για ένταξη – πολεοδόμηση της Πανεπιστημιούπολης, επέκταση του σχεδίου πόλεως, πολεοδόμηση του Επιχειρηματικού Πάρκου δυτικά και νότια του αστικού κέντρου, χωρίς να υπάρχουν αλληλοεπικαλύψεις με τα όρια του Εθνικού Πάρκου σ’ αυτή την με περιοχή στο υπό σύνταξη σχέδιο Π. Δ/τος.
γ) η αστική ολοκλήρωση του πολεοδομικού συγκροτήματος του Αγρινίου με την ανάπτυξη των μεγάλων μονάδων κοινωνικής και τεχνικής υποδομής (Πανεπιστημιούπολη, νέο γενικό νοσοκομείο, αθλητικά κέντρα και πολιτιστικές εγκαταστάσεις) και τη δημιουργία πολυκεντρικής δομής με παράλληλη αποσυμφόρηση του παραδοσιακού κέντρου,
δ) η αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος με τη δημιουργία ενός ενιαίου δικτύου αστικών χώρων πρασίνου, τη σταδιακή αποσυμφόρηση του κέντρου της πόλης από επιβαρυντικές χρήσεις και δραστηριότητες, την αύξηση των χώρων πρασίνου και κοινωφελών εγκαταστάσεων στις πλέον υποβαθμισμένες δυτικές πολεοδομικές ενότητες και τον έλεγχο της δόμησης στον περιαστικό χώρο, μέσω της εφαρμογής ΠΕΠ και ΠΕΠΔ,
ε) η κυκλοφοριακή οργάνωση του ΠΣΑ βάσει πρότασης για τη δημιουργία τριών οδικών δακτυλίων και τη λειτουργία της εθνικής οδού ως αστικής λεωφόρου κατά το τμήμα της που διέρχεται από την πόλη, ενόψει της πρόβλεψης του ΓΠΣ για παράκαμψη του οικιστικού ιστού προς τα δυτικά.
5.3. Ιδιαίτερη έμφαση αποδίδεται στην ανάδειξη και ενίσχυση των αστικών υποδομών και λειτουργιών της πόλης του ιστορικού Θέρμου με τις εξής κύριες προτεραιότητες:
α) ολοκληρωμένες παρεμβάσεις για την ενίσχυση της παραγωγής των κύριων προϊόντων της ευρύτερης περιοχής σε συνδυασμό με την ποιοτική ενίσχυση του τουρισμού της περιοχής,
β) ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου του Θέρμου κατόπιν εργασιών ανασκαφών και σύνδεση της ιστορίας της πόλης με την ενίσχυση του ποιοτικού πολιτιστικού τουρισμού,
γ) ανάπλαση και ανάδειξη του κέντρου της πόλης μετά από εκπόνηση και ολοκλήρωση τοπικού χωροταξικού σχεδίου που θα αποτελέσει το πλαίσιο της βιώσιμης χωρικής ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής και ανάδειξη του Θέρμου ως σημαντικού επαρχιακού αγροτικού κέντρου.
Να ληφθούν υπόψη τα εξής:
– Η αναγκαιότητα οδικής σύνδεσης του Αγρινίου με την Ιόνια Οδό με κόμβο στο Αγγελόκαστρο, σε αντικατάσταση της σύνδεσης μέσω της παλιάς εθνικής οδού στις θέσεις Κουβαρά – Κεφαλόβρυσο και ακολούθως την σύνδεση του Αγρινίου με τον οδικό άξονα Πλατυγιάλι – Ιόνια Οδός.
– Η επανεξέταση της λειτουργίας της σιδηροδρομικής γραμμής, Κρυονέρι – Αγρίνιο, που σήμερα δεν λειτουργεί και της δυνατότητας επέκτασης μέχρι τα Ιωάννινα και την Εγναντία. Η ολοκλήρωση αυτών των αξόνων, μαζί με την αναβάθμιση του αεροδρομίου στο Άκτιο και τη λειτουργία της Παραϊόνιας Οδού μπορεί να αναδείξει το Αγρίνιο σαν το δυναμικό αναπτυξιακό κέντρο της νέας χωροταξίας που διαμορφώνεται στη Δυτική Ελλάδα.
– Η ίδρυση επιχειρηματικού πάρκου τύπου Β ή Α. Στο Γ.Π.Σ. Αγρινίου (ΦΕΚ 14/ΑΑΠ/24-1-2013) έχει προταθεί η δημιουργία δύο Επιχειρηματικών Πάρκων (ΒΙΟΠΑ – χώρος υποδοχής βιομηχανικών ή βιοτεχνικών δραστηριοτήτων χαμηλής όχλησης) σε περιοχές ιδιωτικών εκτάσεων (Χάρτης). Οι περιοχές αυτές παρουσιάζουν τα εξής μειονεκτήματα:
• Η ίδρυση και λειτουργία τους είναι ιδιαίτερα κοστοβόρα και χρονοβόρα λόγω των απαλλοτριώσεων που θα πρέπει να γίνουν σε αυτές.
• Βρίσκονται πλησίον του πολεοδομικού ιστού της πόλης του Αγρινίου και του Δοκιμίου και η μελλοντική λειτουργία τους θα εγείρει έντονες κοινωνικές αντιδράσεις.
• Δεν μπορούν να εγκατασταθούν σε αυτές επιχειρήσεις μέσης και υψηλής όχλησης. Σήμερα οι μονάδες που λειτουργούν στο Δήμο Αγρινίου και ευρύτερα είναι διάσπαρτα χωροθετημένες, εντός περιοχών δεσμευτικών χρήσεων και πολεοδομικών διατάξεων που δυσχεραίνουν την επέκτασή τους και τον εκσυγχρονισμό τους. Προκύπτει λοιπόν άμεση ανάγκη δημιουργίας ενός Επιχειρηματικού Πάρκου που θα άρει σε μεγάλο βαθμό τις αστοχίες του ΓΠΣ και θα διευκολύνει τις ιδιωτικές παραγωγικές επενδύσεις στο Δήμο και κατ’ επέκταση στο νομό Αιτωλοακαρνανίας με στόχο την οικονομική ανάπτυξη του τόπου.
Το επιχειρηματικό πάρκο τύπου Β ή Α προτείνεται να χωροθετηθεί σε γήπεδο που βρίσκεται στην κτηματική περιφέρεια Αγγελοκάστρου. Η έκταση αυτή παρουσιάζει πολλά πλεονεκτήματα:
• Βρίσκεται εκτός σχεδίου, εκτός ΓΠΣ σε περιοχή χωρίς δεσμευτικό χαρακτήρα ως προς τις χρήσεις γης .
• Γειτνιάζει με την προτεινόμενη χάραξη της σύνδεσης της πόλεως του Αγρινίου με την Ιόνια οδό (κόμβος Αγγελοκάστρου) (Χάρτης) και μέχρι την υλοποίηση της σύνδεσης, σήμερα μπορεί να λειτουργήσει από την υφιστάμενη επαρχιακή οδό Αγρινίου – Αγγελοκάστρου.
• Βρίσκεται πλησίον του βιολογικού καθαρισμού Αγρινίου, γεγονός που καθιστά εύκολη και χωρίς υψηλό κόστος τη διάθεση των λυμάτων σ΄ αυτόν, ικανοποιώντας τις περιβαλλοντικές προϋπόθεσες για τη διάθεση των υγρών αποβλήτων σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία (Χάρτης).
• Βρίσκεται πλησίον της σιδηροδρομικής γραμμής του ΟΣΕ, ώστε σε μελλοντική αξιοποίηση αυτής η μεταφορά των παραγόμενων προϊόντων θα είναι ακόμη πιο εύκολη και χαμηλότερου κόστους.
• Η περιοχή χωροθέτησής της είναι αγροτική γη και υπάρχει έντονο ενδιαφέρον επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στη μεταποίηση προϊόντων του πρωτογενούς τομέα.
• Το μέγεθός της είναι τέτοιο που επιτρέπει την χωροθέτηση όλων των τύπων Επιχειρηματικών Πάρκων ώστε να είναι δυνατή η φιλοξενία δραστηριοτήτων μέσης και υψηλής όχλησης.
• Το κανονικό σχήμα της και το επίπεδο ανάγλυφό της καθιστά εύκολη την πολεοδόμησή της
• Το ιδιοκτησιακό της καθεστώς λόγω μη ύπαρξης απαλλοτριώσεων ευνοεί την γρήγορη και μειωμένου κόστους ίδρυση και λειτουργία επιχειρησιακού πάρκου.
Ειδικότερες κατευθύνσεις νια την ενδοπεριφερειακή αναπτυξιακή χωρική ενότητα Δήμων Αγρινίου και Θέρμου
-Όσον αφορά τους ενδοπεριφερειακούς άξονες ανάπτυξης, ο άξονας Ναύπακτος-Θέρμο-Προυσσός (Καρπενήσι) να συμπληρωθεί και από τον άξονα Αγρίνιο-Λίμνη Τριχωνίδα – Θέρμο – Προυσσός (Καρπενήσι). Ο άξονας αυτός σε συνδυασμό με τη χάραξη παραλίμνιας οδού, τη χωροθέτηση των χρήσεων γης γύρω από τη λίμνη Τριχωνίδα, τη λειτουργία υδατοδρομίου σ΄ αυτή, την ανάδειξη των σημαντικών Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών πολιτιστικών θησαυρών της περιοχής, θα συμβάλει στην ήπια τουριστική ανάπτυξη και την προσέλκυση επενδύσεων στην περιοχή. Επίσης, ο οδικός άξονας Αγρίνιο- Λαμπίρι- Προυσός αποτελεί σημαντικό διαπεριφερειακό αναπτυξιακό άξονα για την περαιτέρω τουριστική ανάπτυξη της περιοχής σε σχέση με την Ευρυτανία.
– Άμεση επίλυση των προβλημάτων που παρουσιάζει η ολοκλήρωση της οδικής σύνδεσης Αγρίνιο – Άγιος Βλάσιος – Καρπενήσι. Η ολοκλήρωση της νέας οδικής σύνδεση Αγρινίου – Καρπενησίου, αυτόματα ενισχύει και τη σχέση της ορεινής περιοχής Παρακαμπυλίων και Παναιτωλικού με περιοχές όπως η Λίμνη Κρεμαστών, δίνοντας έτσι δυνατότητα ανάπτυξης ειδικών μορφών τουρισμού στις παραπάνω περιοχές.
– Όσον αφορά την τουριστική δραστηριότητα, ορθά επισημαίνεται από τον μελετητή, η πενιχρή αξιοποίηση των φυσικών, πολιτιστικών και τουριστικών πόρων της περιοχής. Πρέπει να καθορισθεί, όμως, με μεγαλύτερη εξειδίκευση η ενίσχυση της ελκυστικότητας της περιοχής των αστικών κέντρων Αγρινίου – Θέρμου, των λιμνών, της ορεινής ζώνης και των πολιτιστικών και θρησκευτικών μνημείων της περιοχής, μέσω ειδικών δράσεων και προγραμμάτων.
-Στο πλαίσιο των γενικότερων κατευθύνσεων για εξωστρέφεια και ανταγωνιστικότητα του πρωτογενούς τομέα παραγωγής αλλά και την ενίσχυση, οργάνωση και συντονισμό των δράσεων βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης, θεωρείται απαραίτητη η δημιουργία στο Αγρίνιο Παρατηρητήριο / Ινστιτούτο Ανάπτυξης του Αγροτικού Χώρου, σύμφωνα με πρόσφατη πρόταση του Επιμελητηρίου Αιτ/νιας.
– Επί πλέον, για τις ΔΕ της Χ.Ε. προτείνονται τα εξής:
Για τους πρώην Δήμους Παραβόλας, Παρακαμπυλίων και Παναιτωλικού: Σχεδιασμός ανάπτυξης ήπιων μορφών αγροτοτουρισμού σε σχέση με την ανάπτυξη των λιμνών και τη σύνδεση με την Ευρυτανία. Θα ήταν επίσης χρήσιμο να συγκεκριμενοποιηθούν οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού που αφορούν την ορεινή ζώνη, θρησκευτικός, περιβαλλοντικός, τουρισμός, η χάραξη Ευρωπαικού Μονοπατιού διαδρομών πεζοπορίας κλπ.
Για τους πρώην Δήμους Αρακύνθου – Μακρυνείας – Θεστιέων- Αγγελοκάστρου: Σχεδιασμός προοπτικών θρησκευτικού και πολιτιστικού τουρισμού. Ολοκλήρωση οδικών και λοιπών τεχνικών υποδομών.
Για τους πρώην Δήμους Νεαπόλεως και Στράτου: Ανάδειξη και αξιοποίηση του αρχαιολογικού χώρου Στράτου, της λίμνης Καστρακίου και της κοίτης και κοιλάδας του Αχελώου.
Δήμων Ι.Π. Μεσολογγίου και Ξηρομέρου (εκτός ΔΕ Φυτειών)
1. Η ενδοπεριφερειακή χωρική αναπτυξιακή ενότητα των δήμων Ι.Π. Μεσολογγίου και Ξηρομέρου (εκτός της ΔΕ Φυτειών) διαθέτει τα ακόλουθα κύρια αναπτυξιακά χαρακτηριστικά και συγκριτικά πλεονεκτήματα:
α) την έδρα της Π.Ε. Αιτωλοακαρνανίας, το Μεσολόγγι, ως κύριο αστικό κέντρο και πρωτεύοντα περιφερειακό πόλο (οικιστικό κέντρο 5ου ενισχυμένου επιπέδου),
β) το λιμένα στο Πλατυγιάλι Αστακού και τη ΝΑΒΙΠΕ Αστακού, ως διεθνή ελεύθερη ζώνη εμπορίου και ως νότια δυτική λιμενική πύλη της Π*Ε μαζί με το νέο λιμένα Πατρών.
γ) τις σημαντικές ποιοτικές παραγωγικές δραστηριότητες του πρωτογενούς τομέα και κυρίως τις υδατοκαλλιέργειες (εντατικές και εκτατικές) και την αλιεία στη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου και στις δυτικές ακτές, τη βιοκαλλιέργεια και τη βιολογική κτηνοτροφία,
δ) τις δυνατότητες και προοπτικές ανάπτυξης ενός ποιοτικού παράκτιου τουρισμού στις δυτικές ακτές των δύο δήμων, καθώς και εναλλακτικών μορφών τουρισμού στην πεδινή και ορεινή ενδοχώρα.
2. Στο πλαίσιο της ανάδειξης των εξειδικευμένων χωρικών και αναπτυξιακών χαρακτηριστικών (πλεονεκτημάτων) της Ενότητας και της ενίσχυσης της κοινωνικής, εδαφικής και οικονομικής συνοχής, η βασική αναπτυξιακή στρατηγική αφορά κυρίως τους ακόλουθους τομείς, σε συνεργασία με τις γειτονικές χωρικές ενότητες της ΠΕ και με τα γειτονικά Ιόνια Νησιά, κυρίως με την Κεφαλονιά, την Ιθάκη και τη Λευκάδα:
α) διεύρυνση της εξωστρέφειας και της ανταγωνιστικότητας του πρωτογενούς τομέα και της μεταποίησης του, κυρίως των προϊόντων υδατοκαλλιέργειας, αλλά και των βιολογικών γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων και ειδικότερα των προϊόντων Π.Ο.Π. και Π.Γ.Ε.,
β) εμπλουτισμός και αναβάθμιση του ποιοτικού παράκτιου εναλλακτικού, μαζικού σε ορισμένα σημεία, τουρισμού και σύνδεσή του, όπου είναι εφικτό, με τους παραγωγικούς τομείς (αλιευτικός τουρισμός, αγροτουρισμός, γαστρονομικός τουρισμός), αλλά και με τους σημαντικούς πολιτιστικούς και φυσικούς πόρους της περιοχής (οικοτουρισμός, περιηγητικός, θρησκευτικός, πολιτιστικός, ιαματικός, μαθητικός τουρισμός κ.α.),
γ) εφαρμογή της καινοτομίας σε σύνδεση κυρίως με τους δύο παραπάνω τομείς,
δ) βιώσιμη αξιοποίηση του μεγάλου συγκριτικού πλεονεκτήματος της Αιτωλοακαρνανίας αλλά και της παρούσας χωρικής ενότητας ειδικότερα, δηλαδή του πλούσιου υδατικού δυναμικού της.
3. Στο πλαίσιο της στρατηγικής κατεύθυνσης για σταδιακή αναβάθμιση της περιφέρειας ως νότιας δυτικής πύλης της χώρας και ως κεντρικού πόλου στον αναπτυξιακό άξονα Αδριατικής – Ιονίου, καθώς και ενόψει των στόχων της εδαφικής, κοινωνικής και οικονομικής συνοχής και της σταδιακής άμβλυνσης των δημογραφικών και αναπτυξιακών ανισοτήτων, θα συμβάλλουν οι κάτωθι προτάσεις:
α) η ολοκλήρωση και λειτουργία των μεγάλων έργων που διαμορφώνουν τους κύριους αναπτυξιακούς διαδρόμους και πόλους της χωρικής ενότητας,
β) η σταδιακή διαμόρφωση και λειτουργία του αναπτυξιακού τριπόλου Αγρίνιο – Μεσολόγγι – ελεύθερη ζώνη εμπορίου Πλατυγιαλίου – Αστακού με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη και ενίσχυση της εξωστρέφειας, όχι μόνο της παρούσας Ενότητας, αλλά και ολόκληρης της Αιτωλοακαρνανίας,
γ) η τοπική και υπερτοπική δικτύωση των αστικών κέντρων, μικρότερων κωμοπόλεων και κεφαλοχωρίων σε ένα ενιαίο και συνεργαζόμενο οικιστικό δίκτυο.
4. Φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον
4.1. Στο πλαίσιο των γενικών κατευθύνσεων του άρθρου 14 του παρόντος, που ισχύουν και γι’ αυτήν την χωρική ενότητα και της στρατηγικής κατεύθυνσης για αναβάθμιση της ΠΕ ως διεθνούς πολιτιστικού προορισμού με διεθνούς αξίας αρχαιολογικό, πολιτιστικό και φυσικό περιβάλλον κρίνονται σκόπιμες οι ακόλουθες προτάσεις για τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια:
α) η δικτύωση της παρούσας χωρικής Ενότητας με τις γειτονικές με στόχο την ανάδειξη του ιστορικού και πολιτιστικού τριπόλου Μεσολόγγι – Θέρμο – Ναύπακτος και ένταξη σε αυτό της ανάδειξης: του αρχαιολογικού χώρου της πόλης των αρχαίων Οινιάδων, του «Αρχαιολογικού και Μεσαιωνικού – Βυζαντινού τοπίου» στην κορυφή του λόφου «Κάστρο», των αρχαίων θεάτρων Οινιάδων, Πλευρώνος και Καλυδώνας, με δημιουργία διαδρομής σύνδεσής τους και «Αρχαιολογικού Τοπίου»,
β) η ανάδειξη και η προστασία αξιόλογων φυσικών περιοχών, όπως είναι το εθνικό πάρκο της λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου – περιοχή Ramsar και η περιοχή του Δ. Ξηρομέρου,
γ) η ανάδειξη και η ποιοτική τουριστική ανάπτυξη των παράκτιων ζωνών των δύο δήμων (δυτικές ακτές Αιτωλοακαρνανίας), με παράλληλο έλεγχο των συγκρούσεων σχετικά με τις χρήσεις γης και της διασφάλισης των περιβαλλοντικών πόρων,
δ) η ανάπτυξη καινοτομικών προϊόντων και υπηρεσιών με τη χρήση νέων τεχνολογιών και με τη συνδρομή ανθρώπινου δυναμικού υψηλής εκπαίδευσης και κατάρτισης για τη δημιουργία νησίδων αριστείας στον τομέα του τουρισμού, της προστασίας και ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς και της προστασίας και ανάδειξης του φυσικού περιβάλλοντος και τοπίου με εξειδικευμένες παρεμβάσεις για τα αστικά κέντρα.
4.2. Για την προστασία και ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος, που αποτελεί σημαντικό οικολογικό και παραγωγικό πόλο και πλεονέκτημα για την παρούσα Ενότητα, καθώς σε αυτήν εντοπίζεται το σύμπλεγμα των έξι λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου – Αιτωλικού (Εθνικό Πάρκο κατά τις διατάξεις του εθνικού θεσμικού πλαισίου), καθώς και δύο από τα σημαντικότερα και μεγαλύτερα ποτάμια της χώρας (Αχελώος και Εύηνος), που αποτελούν βασικές συνιστώσες στην ανάπτυξη διαφόρων ανθρωπογενών οικονομικών δραστηριοτήτων προτείνονται συγκεκριμένες ειδικότερες κατευθύνσεις: i) ειδικότερες κατευθύνσεις και προτάσεις για τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια που αφορούν στην προστασία του πιο πάνω εθνικής σημασίας τοπίου, οι οποίες είναι:
– Ολοκληρωμένη Διαχείριση του Παράκτιου Χώρου, με δημιουργία κατάλληλων προληπτικών μηχανισμών, υποδομών και σχεδίου δράσης, για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων των κλιματικών αλλαγών,
– αναβάθμιση των οικιστικών / αστικών τοπίων των οικισμών: Μεσολογγίου, Αστακού και της περιβάλλουσας υπαίθρου του, Παραχελωίτιδας, Ευηνοχώριου και των νησιώτικων τοπίων του Αιτωλικού και της Τουρλίδας, με ανάδειξη των αξιόλογων χαρακτηριστικών στοιχείων τους.
– Προστασία και ανάδειξη: του φαραγγιού της Κλεισούρας και του παραποτάμιου δασικού τοπίου Φράξου, Λεσινίου, του χαρακτηριστικού γνωρίσματος του τοπίου του οικισμού Μύτικα, της «Σπηλιάς του Κύκλωπα», του δασικού τοπίου της κεφαλλονίτικης ελάτης, στη βόρεια πλαγιά του Μπούμιστου.
ii) Προώθηση ενός βιώσιμου μοντέλου ανάπτυξης στην λ/θ Μεσολογγίου – Αιτωλικού και βιώσιμη αξιοποίηση του υδάτινου δυναμικού iii) υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου διαχειριστικού σχεδίου για την προστασία/ανάδειξη του Δάσους του Φράξου, της περιοχής Ξηρομέρου και του φαραγγιού της Κλεισούρας, iv) προώθηση των διαχειριστικών σχεδίων των περιοχών NATURA 2000 της ενότητας, v) κατάλληλη εκτίμηση και αξιολόγηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων για έργα και δραστηριότητες πλησίον και εντός του Εθνικού Πάρκου, vi) υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου διαχειριστικού σχεδίου για την αντιμετώπιση των αιτιών υποβάθμισης των οικοσυστημάτων, vii) αντιμετώπιση των παράνομων αμμοληψιών από τους π. Αχελώου και Ευήνου, της λαθροϋλοτομίας και υλοτόμησης υπεραιωνόβιων δέντρων βελανιδιάς, και της αυθαίρετης δόμησης (πελάδες) στην περιοχή λ/θ Μεσολογγίου, viii) αειφορική αξιοποίηση του υδάτινου δυναμικού.
5. Πρωτογενής τομέας παραγωγής
5.1. Στα πλαίσια των γενικών κατευθύνσεων της παρ. 1 του άρθρου 15 του παρόντος που ισχύουν και γι’ αυτή την χωρική ενότητα και με προτεραιότητα την αύξηση της ανταγωνιστικότητας του πρωτογενούς τομέα παραγωγής, διατυπώνονται οι παρακάτω ειδικότερες κατευθύνσεις:
α) ενίσχυση της βιολογικής γεωργίας και της παραγωγής προϊόντων Π.Ο.Π. και Π.Γ.Ε., με προτεραιότητα και χορήγηση αυξημένων ποσών οικονομικής ενίσχυσης ιδίως για τις καλλιέργειες ή ζωικές μονάδες σε συνεχόμενες εκτάσεις, με προώθηση προγραμμάτων αναδασμού
β) στροφή και εστίαση σε προϊόντα αναγνωρισμένης ποιότητας και προέλευσης και παράλληλη ενίσχυση και επέκταση της βιολογικής καλλιέργειας και της βιολογικής κτηνοτροφίας στα τοπικά προϊόντα στα οποία η παρούσα χωρική Ενότητα υπερέχει. Αυτά συνίστανται στα εξής: i. αυγοτάραχο Μεσολογγίου και κεφαλογραβιέρα Μεσολογγίου (προϊόντα ΠΟΠ), ii. αμπελοκαλλιέργεια, ελιά (Μεσολογγίου), εσπεριδοειδή και οπωροκηπευτικά (βιολογική γεωργία), iii. τσιπούρα, λαβράκι, κεφαλοειδή, χέλια, μαλάκια (ιχθυοκαλλιέργεια, παράκτια αλιεία, ενεργειακές καλλιέργειες), iv. βιομηχανικά φυτά όπως βαμβάκι και καπνός, αροτραίες καλλιέργειες όπως αραβόσιτος και μηδική (Δ.Ι.Π. Μεσολογγίου), v. μελισσοκομικά προϊόντα, vi. προϊόντα κτηνοτροφίας στις ημιορεινές κυρίως περιοχές των δύο δήμων.
γ) κατασκευή και συντήρηση των υποδομών των πεπαλαιωμένων αρδευτικών δικτύων, εξοικονόμηση αρδεύσιμου νερού, έργα άρσης της υφαλμύρινσης των καλλιεργούμενων πεδιάδων, εκσυγχρονισμός και αναδιάρθρωση των αλιευτικών σκαφών και των μεθόδων αλιείας,
δ) υποστήριξη επενδυτικών πρωτοβουλιών για νέους αγρότες, προώθηση νέων καλλιεργειών και αναδιάρθρωση των υπαρχουσών καλλιεργειών καπνού, καθώς και προώθηση καινοτόμων δράσεων μέσω του ΤΕΙ Μεσολογγίου.
– Η δημιουργία δημοπρατηρίου για προϊόντα ιχθυαλλιευμάτων-ιχθυοκαλλιέργειας.
– Η διαχείριση – αναβίωση παραδοσιακών-παραγωγικών δραστηριοτήτων στο δάσος βελανιδιάς, στη περιοχή Ξηρομέρου.
– Εκσυγχρονισμός αλιευτικών υποδομών λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου – Αιτωλικού και εκβολών Αχελώου.
– Σχεδιασμός για Νέο Master Plan Λιμένος και Μαρίνας Μεσολογγίου, εφ’ όσον τεκμηριώνεται η αναγκαιότητα επικαιροποίησής του.
– Σχεδιασμός για αστικές αναπλάσεις Ιστορικού Κέντρου και αστικές αναπλάσεις στροφής της πόλης προς το Παράκτιο Μέτωπο.
5.2. Ειδικά όσον αφορά τις υδατοκαλλιέργειες, που αποτελούν τον κλάδο στον οποίο υπερέχει η παρούσα Ενότητα, προτείνεται η εφαρμογή των προτεραιοτήτων που έχουν τεθεί από το Σχέδιο Διαχείρισης, Κανονισμού Διοίκησης και Λειτουργίας Προστατευόμενης Περιοχής που έχει ολοκληρωθεί μερικώς από το Φορέα Διαχείρισης Λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου – Αιτωλικού, με συγκεκριμένες προτεραιότητες, καθώς και η εκπόνηση/θεσμοθέτηση και εφαρμογή ειδικής μελέτης Π.Ο.Α.Π.Υ., που θα εστιάζει στους τομείς του τουρισμού και των υδατοκαλλιεργειών, στις Δυτικές Ακτές Αιτωλοακαρνανίας (Δήμοι Ξηρόμερου και Ι.Π. Μεσολογγίου και Εχινάδες νήσοι) ή εναλλακτικά με μελέτη Π.Ο.Α.Υ. η οποία υποχρεωτικά θα περιλαμβάνει και την οικολογική αξιολόγηση των υδάτων.
6. Δευτερογενής τομέας παραγωγής
6.1. Οι κατευθύνσεις με σκοπό αφενός την καθετοποίηση της μεταποίησης και επεξεργασίας παραδοσιακών γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων και αφετέρου την αύξηση της ανταγωνιστικότητας και εξωστρέφειας των βιομηχανικών και βιοτεχνικών μονάδων είναι αυτές που αναφέρονται στην ΠΕ Αιτωλοακαρνανίας.
6.2. Στο πλαίσιο του στόχου για ανάπτυξη υγιούς επιχειρηματικότητας στη μεταποίηση και τυποποίηση των παραγόμενων προϊόντων, μέσω της προώθησης προγραμμάτων καινοτομίας, προτείνονται οι εξής κατευθύνσεις:
α) σύνδεση και αλληλοτροφοδότηση, στον τομέα της ανάπτυξης προηγμένων υπηρεσιών στην έρευνα και τις νέες τεχνολογίες, του ΤΕΙ Μεσολογγίου με το Επιστημονικό Πάρκο Πατρών, το Πανεπιστήμιο Πατρών και τις λοιπές σημαντικές μονάδες του τομέα, καθώς και συμμετοχή σε αυτή τη βάση των επιχειρήσεων, του επιμελητηρίου, των αναπτυξιακών εταιρειών κλπ.
β) ανάπτυξη, μέσω συγκεκριμένων προγραμμάτων κοινωνικής οικονομίας, του στόχου για τη δημιουργία ενός «Πάρκου Κοινωνικής Οικονομίας» στην περιοχή του δήμου Ι.Π. Μεσολογγίου.
γ) δημιουργία Παρατηρητηρίου Χωρικής και Περιφερειακής Οικονομικής Ανάπτυξης στην Αιτωλοακαρνανία με συμμετοχή των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και των τοπικών φορέων.
7. Τουρισμός
Η διαδημοτική αυτή χωρική ενότητα όσον αφορά την τουριστική δραστηριότητα περιλαμβάνει δύο επιμέρους τουριστικές περιοχές: α) την παραλίμνια περιοχή Μεσολογγίου – Αιτωλικού και β) την παράκτια ενότητα των δυτικών ακτών του ν. Αιτωλ/νίας. Και οι δύο τουριστικές περιοχές ανήκουν στην κατηγορία των αναπτυσσόμενων τουριστικά παράκτιων περιοχών της Π.Ε. Αιτωλοακαρνανίας (που χαρακτηρίζονται η πρώτη από θεσμοθετημένες προστατευόμενες περιοχές διεθνούς σημασίας και η δεύτερη από χαμηλού βαθμού οικιστικές και περιβαλλοντικές πιέσεις με αναπτυσσόμενη όμως τουριστική δυναμική). Στην πρώτη υπερισχύουν οι κατευθύνσεις του ΕΠΧΣΑΑ του τουρισμού, για τις περιοχές του Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών (Ζ) και ειδικότερα όσες είναι σύμφωνες με το Π.Δ/γμα Προστασίας του Εθνικού Πάρκου. Στην δεύτερη περιοχή ισχύουν οι κατευθύνσεις του ΕΠΧΣΑΑ τουρισμού για τις Αναπτυσσόμενες Περιοχές (Α2) και οι εξειδικεύσεις τους, της περίπτωσης Β της παρ.3.3.1 του προηγούμενου άρθρου (15).
7.1. Στο πλαίσιο της στρατηγικής κατεύθυνσης για ποιοτική αναβάθμιση, εμπλουτισμό με νέες μορφές και διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος της Π.Ε, διατυπώνονται οι ακόλουθες ειδικότερες κατευθύνσεις:
α) Για την ενότητα Μεσολογγίου – Αιτωλικού:
i. Ανάδειξη και προστασία του Εθνικού Πάρκου λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου – περιοχή Ramsar και έκδοση Π. Δ/τος προστασίας του και των διαχειριστικών σχεδίων των περιοχών NATURA 2000 της ενότητας.
ii. Ανάδειξη του Μεσολογγίου σε Κέντρο Εναλλακτικού και Ειδικών Μορφών Τουρισμού (Ιερά Πόλη, Έξοδος κ.α.) και σύνδεση του ιστορικού-πολιτιστικού τριπόλου Μεσολόγγι – Ναύπακτος – Θέρμο με τον τουριστικό άξονα Αρχαία Ολυμπία – Ήλιδα – Δελφοί και συγκεκριμένα με έμφαση:
Στον Ιαματικό και Ιατρικό τουρισμό με τη δημιουργία των αντίστοιχων υποδομών (πιστοποιημένη ιαματική πηγή της Αγίας Τριάδας, Δήμου Ι.Π. Μεσολογγίου, νεοκλασσικό κτίριο «Χατζηκώστα», κλπ.), στον ορειβατικό (Βαράσοβα) και εκπαιδευτικό-μαθητικό τουρισμό (διεθνές φωτογραφικό φεστιβάλ, Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης-ΚΠΕ Μεσολογγίου – Θέρμου, κλπ.), στην ανάπτυξη ήπιων μορφών τουρισμού στη λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου – Αιτωλικού (περιηγήσεις, παρατήρηση πουλιών κ.α.), στον αλιευτικό τουρισμό και ναυταθλητισμό (Τουρλίδα, Κλείσοβα–κανόε, καγιάκ, κωπηλασία) με: αξιοποίηση των υποδομών του ΙΧΘΥΚΑ, ανάπτυξη της Μαρίνας, αναβάθμιση του παραλιακού οδικού άξονα Μπούζα Αιτωλικού – παραλία Λούρου και υποδομές θαλασσίων συνδέσεων μικρών σκαφών σε Τουρλίδα, Λούρο, Διόνι, Βασιλάδι, Άη Σώστη, Προκοπάνιστο, κλείσιμο και εκτροπή του Βιολογικού καθαρισμού του Αιτωλικού, στον πολιτιστικό – ιστορικό τουρισμό με ολοκλήρωση των εργασιών κατασκευής του κεντρικού Αρχαιολογικού Μουσείου, κατασκευή του Μουσείου Εικονικής Αναπαράστασης της Εξόδου (στο «Ξενοκράτειο» κτήριο και με μελέτη ανάδειξης και προστασίας της Ιερή Πύλης), ολοκλήρωση των εργασιών ανάταξης των τριών αρχαίων θεάτρων, κατασκευή Ενυδρείου στο κτίριο της νυν ιχθυόσκαλας, ανάδειξη και προστασία των γεφυριών του Αιτωλικού και τέλος στο θρησκευτικό τουρισμό (Μονές Αγίου Συμεώνος, Αγία Ελεούσα κλπ.).
iii. Εκπόνηση προγράμματος ανάπλασης και αναβάθμισης του ιστορικού πυρήνα, του κέντρου πόλης, και του παρακτίου μετώπουΜεσολογγίου προς ενθάρρυνση της ανάπτυξης τουρισμού των πόλεων (αστικός τουρισμός).
β) Για τις Δυτικές Ακτές Αιτωλοακαρνανίας:
i. επέκταση και ποιοτική αναβάθμιση με υψηλής ποιότητας ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις των τουριστικών υποδομών του θαλάσσιου, ιστιοπλοϊκού και αλιευτικού τουρισμού και δημιουργία ΠΟΤΑ,
ii. Αναβάθμιση υποδομών αγκυροβολίου Αστακού και δημιουργία ξενοδοχειακής μαρίνας στη θέση Σταυρολιμνιώνας Αστακού (κατεύθυνση και του αναθεωρημένου ΕΠΧΣΑΑ Τουρισμού).
γ) Γενικά:
i. Ανάπτυξη και συμπλήρωση των αστικών υποστηρικτικών υπηρεσιών Μεσολογγίου, Αστακού και Αιτωλικού και παράλληλα ανάπτυξη καινοτομικών προϊόντων και υπηρεσιών με τη χρήση νέων τεχνολογιών και με τη συνδρομή ανθρώπινου δυναμικού υψηλής εκπαίδευσης και κατάρτισης για τη δημιουργία νησίδων αριστείας στον τομέα του τουρισμού, με εξειδικευμένες παρεμβάσεις για τα αστικά κέντρα. (όπως έξυπνες πόλεις, πράσινη ενεργειακή πόλη, η πόλη ως πόλος έλξης εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού κλπ.).
ii. Δημιουργία νέων βιώσιμων μεταφορών και συγκεκριμένα:
– Βελτίωση σε προβληματικά σημεία της λεγομένης Παρά-Ιόνιας Οδού και της σύνδεσής της με την Ιόνια οδό.
– Αναβάθμιση του αεροδρομίου του Μεσολογγίου σε μικρό περιφερειακό αεροδρόμιο με διάδρομο γενικής αεροπορίας.
– Λειτουργία Υδατοδρομίου στο Μεσολόγγι, με προϋπόθεση να μην επηρεάζεται η ορνιθοπανίδα της Natura.
– Βελτίωση / αναβάθμιση και σύνδεση του λιμανιού του Μεσολογγίου με τα Ιόνια νησιά και αναβάθμιση / ενίσχυση της μαρίνας Μεσολογγίου.
– Σχεδιασμός «ίσων ευκαιριών» και «κοινωνικής ένταξης», για τη βελτίωση της προσβασιμότητας των τουριστών με προβλήματα κινητικά, όρασης, ακοής κλπ. σε τουριστικές περιοχές και θέρετρα, στα πλαίσια του διασυνοριακού προγράμματος Interreg Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας Ελλάδα – Ιταλία 2007 – 2013 και του έργου «NOBARRIER – Tourism without BARRIER» – «Τουρισμός χωρίς εμπόδια».
7.2. Στα πλαίσια της στρατηγικής κατεύθυνσης για την σταδιακή ανασυγκρότηση των ορεινών περιοχών, ειδικότερες κατευθύνσεις, οι οποίες συμπληρωματικά αφορούν στην ορεινή και ημιορεινή περιοχή αυτής της χωρικής ενότητας, η οποία χαρακτηρίζεται ως μειονεκτική περιοχή που χρήζει βελτίωσης και ενίσχυσης σε πολλούς τομείς, είναι:
α) Ανάδειξη και προστασία της αξιόλογης φυσικής περιοχής του Δ. Ξηρομέρου που περιλαμβάνει όλη την έκταση των Δ.Ε. Αστακού και Κανδήλας – προστατευόμενη περιοχή του Όρους Αράκυνθος (Natura), καθώς και του βελανιδοδάσους Ξηρομέρου.
β) Υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου διαχειριστικού σχεδίου για την προστασία / ανάδειξη του Δάσους του Φράξου, της περιοχής Ξηρομέρου και του φαραγγιού της Κλεισούρας, ως πόλων έλξης επισκεπτών.
γ) Διαμόρφωση, ενεργοποίηση και σταδιακή υλοποίηση ολοκληρωμένων διαχειριστικών σχεδίων για τον ορεινό χώρο (με βραχυ-μεσο-μακροπρόθεσμα μέτρα, ενέργειες και δράσεις), με:
• Την ενίσχυση του πλέγματος των ορεινών κωμοπόλεων και κεφαλοχωριών (εδρών ή δεύτερων κέντρων των δύο πρώην Καποδιστριακών Δήμων) μεταξύ τους και την σύνδεσή τους με τα γειτονικά ορεινά επαρχιακά κέντρα των ορεινών ενοτήτων της ΠΕ Ευρυτανίας,
• την ενίσχυση των εναλλακτικών μορφών τουρισμού, (μέσω κινήτρων, συμμετοχής σε σχετικά κοινοτικά
προγράμματα),
• τη βελτίωση της οδικής σύνδεσης και των υποδομών, ιδίως των ορεινών κωμοπόλεων και κεφαλοχωριών και των σημαντικών περιβαλλοντικών και τουριστικών τους πόρων, με τα πλησιέστερα αστικά κέντρα,
• την απόδοση μεγαλύτερου ποσοστού επιδότησης για εγκατάσταση τουριστικών επιχειρήσεων σε ορεινές περιοχές απ’ αυτό που ισχύει για την υπόλοιπη Περιφέρεια.
8. Οικιστικό δίκτυο
8.1. Το οικιστικό δίκτυο της ενδοπεριφερειακής – διαδημοτικής αναπτυξιακής χωρικής ενότητας διαρθρώνεται ως εξής:
α) Το κύριο αστικό κέντρο είναι το Μεσολόγγι, το οποίο συνιστά πρωτεύοντα περιφερειακό πόλο (οικισμός 5ου ενισχυμένου επιπέδου) και σημαντικό κέντρο. Δευτερεύοντες περιφερειακούς πόλους (οικισμούς 6ου ενισχυμένου επιπέδου) αποτελούν ο Αστακός και το Αιτωλικό. Οι οικισμοί αυτοί μαζί με το Αγρίνιο αποτελούν το τρίπολο Αγρίνιο – Μεσολόγγι – Αστακός (Πλατυγυάλι).
β) Τα κέντρα (έδρες) των πρώην καποδιστριακών δήμων της χωρικής ενότητας, καθώς και τοπικά κέντρα αποτελούν τους υπόλοιπους κρίκους του οικιστικού δικτύου ως τοπικά κέντρα (6ου επιπέδου) και είναι, κατά πληθυσμιακή σειρά, το Νεοχώρι, το Μετόχι, η Κανδήλα και ο Μύτικας.
γ) Οι λοιποί μικρότεροι οικισμοί συνιστούν το 7ο οικιστικό επίπεδο της χωρικής ενότητας.
8.2. Στο πλαίσιο της γενικότερης κατεύθυνσης για ορθολογική κατανομή του διοικητικού και κοινωνικού εξοπλισμού σε τοπικό επίπεδο με σκοπό την αποφυγή του κατακερματισμού υποδομών, εγκαταστάσεων και ανθρώπινου δυναμικού, προτείνεται η ενίσχυση των αστικών λειτουργιών και του κοινωνικού εξοπλισμού ως εξής:
α) Σε τρία επίπεδα, δηλαδή σε α΄ βαθμό των δύο περιφερειακών πόλων του Μεσολογγίου (αστικές εξυπηρετήσεις και υπηρεσίες τουλάχιστον διαδημοτικού επιπέδου), σε β΄ βαθμό των εδρών των δημοτικών ενοτήτων των δύο καλλικράτειων δήμων και σε γ΄ βαθμό των μεγαλύτερων οικισμών 6ου επιπέδου.
β) Πρέπει να αποδοθεί προτεραιότητα στο πολιτιστικό τρίπολο «Ιερά Πόλη Μεσολογγίου – Ναύπακτος – Θέρμο» (έδρες δύο εφορειών αρχαιοτήτων σε Μεσολόγγι και Ναύπακτο, Κεντρικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αιτωλοακαρνανίας στο Μεσολόγγι).
γ) Σταδιακή ανάπλαση των ιστορικών πυρήνων και των κεντρικών περιοχών των οικισμών 6ου επιπέδου της χωρικής ενότητας (μέχρι το έτος 2030) και των χαρακτηριζόμενων ως παραδοσιακών ή ενδιαφερόντων οικισμών από την μελέτη ’’Μορφολογικών κανόνων δόμησης και Αρχιτεκτονικής, στις περιοχές εντός και εκτός οικισμών μέχρι 2.000 κατοίκων, της Περιφερειακής ενότητας Αιτωλοακαρνανίας της Π.Ε’’, οι οποίοι ανήκουν σ’ αυτή την χωρική ενότητα.
8.3. Στο πλαίσιο της γενικότερης κατεύθυνσης για ενίσχυση του κοινωνικού εξοπλισμού και των υποδομών, της βελτίωσης της ποιότητας ζωής και της ελκυστικότητας του οικιστικού περιβάλλοντος μέσω της προώθησης ολοκληρωμένων αστικών παρεμβάσεων και αναπλάσεων, προτείνονται συγκεκριμένες δράσεις για τα αστικά κέντρα της ενότητας στο κεφάλαιο Γ της παρούσας.
Ειδικότερες κατευθύνσεις νια την ενδοπεριφερειακή, αναπτυξιακή χωρική Ενότητα Δήμων Ι.Π. Μεσολογγίου και Ξηρομέρου (εκτός ΔΕ Φυτειών)
Δήμος Μεσολογγίου:
– Η δημιουργία δημοπρατηρίου για προϊόντα ιχθυαλλιευμάτων-ιχθυοκαλλιέργειας.
– Η διαχείριση – αναβίωση παραδοσιακών-παραγωγικών δραστηριοτήτων στο δάσος βελανιδιάς, στη περιοχή Ξηρομέρου.
– Εκσυγχρονισμός αλιευτικών υποδομών λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου – Αιτωλικού και εκβολών Αχελώου.
– Σχεδιασμός για Νέο Master Plan Λιμένος και Μαρίνας Μεσολογγίου, εφ’ όσον τεκμηριώνεται η αναγκαιότητα επικαιροποίησής του.
– Σχεδιασμός για αστικές αναπλάσεις Ιστορικού Κέντρου και αστικές αναπλάσεις στροφής της πόλης προς το Παράκτιο Μέτωπο.
Δήμος Ξηρομέρου:
Στις Υποδομές:
• Ολοκληρωμένα σχέδια παραλιακών μετώπων Αστακού και Μύτικα με πρόβλεψη μαρίνων.
• Ολοκλήρωση του ΣΧΟΟΑΠ.
Στους Άξονες μεταφοράς:
• Σχέδιο σύνδεσης υδροπλάνων
• Ταχεία ακτοπλοϊκή Σύνδεση Αστακού με Ιόνια νησιά.
• Σύνδεση Πλατυγιαλιού οδική και σιδηροδρομική με Ιόνια οδό.
Στον Πρωτογενή τομέα:
• Σύνδεση παραγωγής και τουρισμού, σχέδιο οικονομικής και περιβαλλοντικής αναβάθμισης βελανιδοδάσους – οικονομία βελανιδιού και καπνού.
• Προστασία και ανάδειξη τοπικής φυλής χοίρου.
• να υπάρξει δυνατότητα μετεγκαταστάσεων αυτών των διάσπαρτων μονάδων με σκοπό τη δημιουργία πάρκων του ίδιου καλλιεργητικού φορέα
• να αναφερθεί και η υδατοκαλλιέργεια γλυκών υδάτων που αναπτύσσεται κυρίως σε ορεινές περιοχές της Περιφέρειας Στη Μεταποίηση-Βιοτεχνία:
• Δύο κόμβοι μεταποιητικών δραστηριοτήτων: Πλατυγιάλι – Κουβαράς.
• Μεταποίηση προϊόντων του πρωτογενούς τομέα και βιοτεχνικές δραστηριότητες που αφορούν τη διαχείριση και ανάδειξη τοπικών πόρων και τοπικής μαστορικής.
• ο δευτερογενής κλάδος της μεταποίησης και εμπορίας ιχθυηρών της Περιφέρειας.
Στον Τουρισμό:
• Ξενοδοχειακός τουρισμός υψηλής ποιότητας και χαμηλής έντασης στην παράκτια ζώνη Αστακού-Μύτικα.
• Ειδική τουριστική ανάπτυξη των περιοχών Μαραθιά, λιμνών Οζερού και Αμβρακίας καθώς και του Βελανιδοδάσους.
• Ένταξη στο πρόγραμμα τουριστικών ορεινών χωριών του παλαιού Βάρνακα και του παλαιού Δραγαμέστου.
• Σχέδιο τουριστικής ανάδειξης των ιχθυοκαλλιεργειών.
• Σχέδιο καταγραφής και λειτουργικής ενοποίησης αρχαιολογικών χώρων του δήμου στην κατεύθυνση του πολιτιστικού τουρισμού.
• Κίνητρα για ανάδειξη επισκέψιμων κτημάτων και αγροτουρισμού.
Διαχείριση Προστατευόμενων περιοχών:
• Αφορά τις λίμνες, το βελανιδοδάσος.
• Δημιουργία Φορέας Διαχείρισης αυτών των ζωνών πρέπει να είναι άμεση προτεραιότητα.
• Σύνδεση των ζωνών με την τοπική οικονομική δραστηριότητα. Ολοκληρωμένος σχεδιασμός.
• Ολοκληρωμένο σχέδιο προστασίας δασών και αναδάσωση.
Δήμου Ναυπακτίας 
1. Πρόκειται για την ενδοπεριφερειακή χωρική ενότητα της ΠΕ Αιτωλοακαρνανίας, η οποία κατά την τελευταία δεκαετία παρουσιάζει μία από τις μεγαλύτερες πληθυσμιακές αυξήσεις της ΠΔΕ. Παρουσιάζει, επίσης, τάσεις ανάπτυξης όσον αφορά τον τουρισμό και ιδίως τον ορεινό εναλλακτικό τουρισμό και παραθερισμό, τις βιολογικές καλλιέργειες και τη βιολογική κτηνοτροφία, την αιολική ενέργεια και τη λειτουργία μικρών υδροηλεκτρικών έργων. Εμφανής είναι η επιρροή από τη λειτουργία της ζεύξης Ρίου – Αντιρρίου, καθότι μετά τη λειτουργία της ζεύξης οι πιέσεις από το πολεοδομικό συγκρότημα της Πάτρας, ιδίως προς τις Δ.Ε. Αντιρρίου και Ναυπάκτου που περιλαμβάνονται στην περιοχή του Ρυθμιστικού Σχεδίου της Πάτρας, προβλέπεται να αυξάνονται όλο και περισσότερο. Οι τάσεις ανάπτυξης της Ναυπακτίας εκτιμάται ότι θα συνεχίσουν, με δεδομένο ότι από την παράκτια ζώνη της διέρχονται τόσο η Ιονία οδός, όσο και η Διαγώνιος, των οποίων η λειτουργία αναμένεται να ολοκληρωθεί, αυξάνοντας παράλληλα και τις αντίστοιχες πιέσεις. Κέντρο της χωρικής ενότητας είναι η πόλη της Ναυπάκτου και πρωτεύων περιφερειακός πόλος (οικιστικό κέντρο ενισχυμένου 5ου επιπέδου). Το οικιστικό δίκτυο της περιοχής διαρθρώνεται και συμπληρώνεται πρωτίστως από τις έδρες τωνΔ.Ε. (Αντίρριο, Άνω Χώρα, Σίμος, Πλάτανος, Γαβρολίμνη) που αποτελούν κέντρα 6ου επιπέδου και δευτερευόντως από τους υπόλοιπους οικισμούς (οικισμοί 7ου επιπέδου).
2. Πρωτογενής και δευτερογενής τομέας
Στο πλαίσιο της στρατηγικής κατεύθυνσης για τη διεύρυνση της εξωστρέφειας και της ανταγωνιστικότητας
του πρωτογενούς κυρίως τομέα παραγωγής διατυπώνονται (συμπληρωματικά με τις γενικές κατευθύνσεις
της παρ. 1 του άρθρου 15 του παρόντος) οι παρακάτω ειδικότερες κατευθύνσεις:
α) διεύρυνση και ενίσχυση της βιολογικής καλλιέργειας και κτηνοτροφίας (ιδίως στα τοπικά προϊόντα που έχουν συγκριτικό πλεονέκτημα), η οποία σημειώνει σημαντική αύξηση κατά την τελευταία δεκαετία,
β) ανάγκη χωρικού καθορισμού βοσκότοπων, κυρίως στις ημιορεινές περιοχές των *.Ε. Πυλλήνης, Αποδοτίας, Πλατάνου, Χάλκειας και Αντιρρίου και ανάγκη ενίσχυσης της βιολογικής κτηνοτροφίας στις περιοχές που παρουσιάζουν τάσεις και δυνατότητες μεγαλύτερης και ποιοτικότερης παραγωγής,
γ) ενίσχυση της μεταποίησης και της εμπορίας κτηνοτροφικών προϊόντων,
δ) λειτουργία επιχειρηματικού πάρκου στην ευρύτερη περιοχή της πόλης της Ναυπάκτου σε θέση και μέγεθος καθορισμένα από το ΓΠΣ της Δ.Ε. Ναυπάκτου,
ε) λήψη μέτρων διασύνδεσης της αγροτικής παραγωγής και της μεταποίησής της με συγκεκριμένες μορφές ήπιου εναλλακτικού τουρισμού και με τα σχετικά ευρωπαϊκά προγράμματα.
3. Τουρισμός
3.1. Η Ναυπακτία αποτελεί μια διακριτή τουριστική ενότητα στην Αιτωλοακαρνανία με συνεχώς ανερχόμενη κίνηση κατά την τελευταία δεκαετία, η οποία έχει συστηματικά στηριχθεί και ενισχυθεί από την επιτυχημένη συμμετοχή της περιοχής σε ευρωπαϊκά προγράμματα ποιοτικής αναβάθμισης ήπιων εναλλακτικών μορφών τουρισμού (π.χ. το Leader και το Leader+), όπως είναι ο οικοτουρισμός, ο ορειβατικός και περιηγητικός τουρισμός, ο θρησκευτικός και πολιτιστικός τουρισμός, ο κυνηγετικός και ο αθλητικός τουρισμός, καθώς και ο κυρίως παραθεριστικός τουρισμός, με αποτέλεσμα τα τελευταία χρόνια η ορεινή Ναυπακτία να έχει καθιερωθεί ως χειμερινός προορισμός γνωστός σε όλη τη χώρα. Η τουριστική ενότητα Ναυπακτίας περιλαμβάνει δύο τουριστικές περιοχές:
α) την αναπτυσσόμενη τουριστικά παράκτια περιοχή Ναυπακτίας με έντονες οικιστικές – τουριστικές πιέσεις
(που χρειάζεται σχεδιασμένες δράσεις και μέτρα αναβάθμισης – εξυγίανσης), για την οποία ισχύουν οι κατευθύνσεις του ΕΠΧΣΑΑ για τον τουρισμό για τις περιοχές Α2 καθώς και οι ειδικότερες κατευθύνσεις της περίπτωσης α. της παραγρ. 3.3.1 του άρθρου 15 αυτού του κειμένου και
β) την ορεινή και πεδινή ενδοχώρα της Ναυπακτίας (εκτός της παράκτιας περιοχής) για την οποία ισχύουν οι
κατευθύνσεις του ΕΠΧΣΑΑ για τις περιοχές Β1.
Ειδικά γι’ αυτή την τουριστική ενότητα (όπως και για τις γειτονικές Μεσολογγίου – Αιτωλικού και ενδοχώρας λιμνών Αιτωλ/νίας) πρώτη ειδικότερη προτεραιότητα αποτελεί η υλοποίηση της κατεύθυνσης με στόχο την ανάδειξη του ιστορικού, πολιτιστικού και αρχαιολογικού τριπόλου «Μεσολόγγι – Ναύπακτος – Θέρμο – Αγρίνιο» με τη συνεργασία των δήμων, του ξενοδοχειακού επιμελητηρίου Αιτωλοακαρνανίας, καθώς και των πολιτιστικών και οικολογικών φορέων.
3.2. Στα πλαίσια των παραπάνω κατευθύνσεων για την περαιτέρω ενίσχυση του τουρισμού της περιοχής προτείνονται οι ακόλουθες ειδικότερες κατευθύνσεις:
α) η σύνδεση και συνεργασία των τουριστικών προορισμών της παράκτιας και ορεινής ζώνης με τις γειτονικές παράκτιες και ορεινές περιοχές της Φωκίδας, τις ορεινές περιοχές της Ευρυτανίας και την ορεινή περιοχή του Θέρμου, με στόχο την ποιοτική αναβάθμιση του παράκτιου τουρισμού και την εκτόνωσή του στην ορεινή ενδοχώρα,
β) η δημιουργία νέων και η επέκταση των υπαρχόντων τοπικών δικτύων διαδρομών και μονοπατιών πολυθεματικού χαρακτήρα, η σήμανση των διαδρομών και ο εμπλουτισμός τους με εναλλακτικές δραστηριότητες (μοτοποδήλατο, αλεξίπτωτο πλαγιάς, ιππασία, εκτροφεία θηραμάτων, ορειβατικά καταφύγια),
γ) η ποιοτική τουριστική αξιοποίηση της Ευηνολίμνης,
δ) η περαιτέρω ενίσχυση των υποδομών και η ανάδειξη των υπηρεσιών αθλητικού τουρισμού στη Βλαχομάνδρα, στον οικισμό Πόρου της Τ.Κ. Ριγανίου, στον ποταμό Εύηνο (canoe, kayak, rafting), καθώς και των υπηρεσιών του αναρριχητικού τουρισμού στο κέντρο αναρρίχησης της Βαράσοβας,
ε) η αναβάθμιση του ιαματικού τουρισμού της περιοχής και η ανάδειξη ιδίως του θρησκευτικού τουρισμού, που παρουσιάζει δυναμικές τάσεις τα τελευταία χρόνια, καθώς και η δικτύωσή του με αντίστοιχους προορισμούς της ορεινής περιοχής του Θέρμου και του Προυσσού Ευρυτανίας.
στ) η ποιοτική ενίσχυση του αστικού τουρισμού της πόλης της Ναυπάκτου με δράσεις / μελέτες ανάπλασης του ιστορικού της κέντρου, του παραλιακού μετώπου και των αρχαιολογικών και ιστορικών της πυρήνων.
3.3. Επίσης, κρίνεται σκόπιμο να δοθεί προτεραιότητα στην αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στην εξοικονόμηση ενέργειας. Ειδικότερα, προτείνονται τα εξής:
α) η αξιοποίηση του βεβαιωμένου γεωθερμικού πεδίου χαμηλής θερμοκρασίας στην περιοχή της Ρίζας του Αντιρρίου,
β) η αξιοποίηση της αιολικής ενέργειας μέσω της λειτουργίας αιολικών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, με δεδομένο ότι ιδίως οι εδαφικές περιοχές της ορεινής Ναυπακτίας, όπως αυτές των Δ.Ε. Αποδοτίας και Πλατάνου, έχουν χαρακτηριστεί ως περιοχές αιολικής προτεραιότητας (Π.Α.Π.2) από το ΕΠΧΣΑΑ για τις ΑΠΕ,
γ) η αξιοποίηση του υδάτινου δυναμικού της περιοχής, με δεδομένο ότι η ορεινή Ναυπακτία παρουσιάζει μεγάλο αριθμό μικρών υδροηλεκτρικών έργων και ως εκ τούτου, εμφανίζει προοπτικές συντονισμένης και πιο αποδοτικής αξιοποίησης του υδάτινου δυναμικού της.
4. Φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον
Στο πλαίσιο των γενικών κατευθύνσεων του άρθρου 14 του παρόντος, που ισχύουν και γι’ αυτήν την χωρική ενότητα, προτείνονται και οι εξής κατευθύνσεις:
α) ειδικότερες κατευθύνσεις και προτάσεις για τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια που αφορούν στην προστασία του τοπίου, ιδίως:
• του αξιόλογου σε ευρωπαϊκό επίπεδο δάσους της Οξιάς και της ελάτης και των ορεινών τοπίων της Βαράσοβας και Κλόκοβας.
• Του τοπίου της πόλης της Ναυπάκτου και των ορεινών οικισμών, με ίδρυση «δικτύου ορεινών οικισμών» και «δικτύου ορεινών διαδρομών».
• της τεχνητής λίμνης και του ποταμού Εύηνου, με διερεύνηση των δυνατοτήτων αξιοποίησής τους.
β) η υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου διαχειριστικού σχεδίου για την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού, όπως ο οικοτουρισμός και ο αγροτουρισμός, στις ορεινές εκτάσεις της Ναυπακτίας και του Θέρμου,
γ) η αντιμετώπιση των παράνομων αμμοληψιών από τον ποταμό Εύηνο και η επιβολή αυστηρών κυρώσεων κατά τη διαπίστωση τέτοιων περιστατικών,
δ) η θεσμοθέτηση του τοπίου ορεινής Ναυπακτίας ως προστατευόμενου τοπίου
ε) η αντιμετώπιση των πιέσεων του οδικού δικτύου μέσω της βελτίωσης και της διάνοιξης δρόμων, καθώς και μέσω της δημιουργίας των κλασικών υποδομών διευκόλυνσης του τουριστικού ρεύματος,
στ) η προσεκτική χωροθέτηση αιολικών σταθμών παραγωγής ενέργειας με στόχο την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στο φυσικό τοπίο, στην ορνιθοπανίδα και την προστασία της ακεραιότητας των ορεινών ενδιαιτημάτων,
ζ) η προώθηση του Τοπικού Συμφώνου Ποιότητας Αιτωλίας και των διαχειριστικών σχεδίων των περιοχών NATURA 2000 της Ενότητας
ζ) η ανάδειξη και «Ενοποίηση» των αρχαιολογικών χώρων με δημιουργία «Αρχαιολογικών Τοπίων» και ιδίως των χώρων: αρχαία Χαλκίδα, Αρχαίο Θέατρο Μακύνειας και αρχαία πόλη Μακύνεια, Κάστρο Ναυπάκτου και Κάστρο στο ακρωτήρι του Αντιρρίου.
Ειδικότερες κατευθύνσεις νια την ενδοπεριφερειακή αναπτυξιακή χωρική ενότητα Δήμου Ναυπακτίας
-Να συγκεκριμενοποιηθούν οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού που αφορούν την ορεινή ζώνη της χωρικής ενότητας, για παράδειγμα τα λουτρά Στάχτης/ ιαματικός τουρισμός, η Βαράσοβα και η Αμπελακιώτισσα/ θρησκευτικός τουρισμός, η χάραξη Ευρωπαϊκού Μονοπατιού διαδρομών πεζοπορίας, ο Αγροτοτουρισμός κλπ, προκειμένου να ενισχυθούν οι δράσεις εκείνες που επιτρέπουν τις αυξητικές τάσεις.
-Οι κατευθύνσεις που αφορούν τον πρωτογενή και δευτερογενή παραγωγικό τομέα, με στόχο την εξωστρέφεια και την ανταγωνιστικότητα της τοπικής επιχειρηματικότητας, ανταποκρίνονται στην υπάρχουσα κατάσταση. Όμως, η προτεινόμενη λειτουργία επιχειρηματικού πάρκου στην ευρύτερη περιοχή της πόλης της Ναυπάκτου σε θέση και μέγεθος καθορισμένα από το ΓΠΣ της Δ.Ε. Ναυπάκτου, προαπαιτεί την ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού.
-Στον τομέα του τουρισμού, συμφωνεί πως αποτελεί έναν από τους σταθερά αναπτυσσόμενους τομείς για την περιοχή της Ναυπακτίας. Επισημαίνεται, όμως, ότι η λογική της ανάδειξης ενός ιστορικού, πολιτιστικού και αρχαιολογικού τριπόλου «Μεσολόγγι – Ναύπακτος – Θέρμο/ Αγρίνιο» κινείται στο πλαίσιο του σχεδιασμού της ΠΕ Αιτ/νιας και όχι της ΔΕ Ναυπακτίας και δεν έχει μελετηθεί σε βάθος.
Δήμων Ακτίου – Βόνιτσας και Αμφιλοχίας
1. Η Ενότητα των δήμων Ακτίου – Βόνιτσας και Αμφιλοχίας αποτελεί τμήμα της ευρύτερης διαπεριφερειακής αναπτυξιακής ενότητας του Αμβρακικού και της περιοχής άμεσης εμβέλειας του διεθνούς αεροδρομίου Ακτίου. Κύριοι στόχοι με βάση τα χαρακτηριστικά της διαπεριφερειακής ενότητας, η οποία περιλαμβάνει τις ευρύτερες περιοχές των πόλεων της Πρέβεζας, της Λευκάδας, της Βόνιτσας, της Άρτας και της Αμφιλοχίας, είναι:
α) ο Αμβρακικός κόλπος και η προστασία, ανάδειξη και αξιοποίησή του ως κοινού στοιχείου βιώσιμης ανάπτυξης της περιοχής,
β) η ποιοτική αναβάθμιση και ενίσχυση αφενός του παράκτιου τουρισμού και αφετέρου των εναλλακτικών μορφών τουρισμού στην ορεινή ενδοχώρα, λαμβάνοντας υπόψη τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που συνίστανται στην ύπαρξη του αεροδρομίου του Ακτίου και στις μεγάλες δυνατότητες θαλάσσιου ιστιοπλοϊκού τουρισμού,
γ) η ενίσχυση της πρωτογενούς παραγωγής και ιδίως της κτηνοτροφίας και της ιχθυοκαλλιέργειας.
2. Συγκριτικό αναπτυξιακό πλεονέκτημα της παρούσας χωρικής Ενότητας αποτελεί επίσης το γεγονός ότι από την περιοχή διέρχονται δύο διευρωπαϊκοί άξονες ανάπτυξης, οι οποίοι σχετίζονται με τους οδικούς άξονες των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών. Η αναπτυξιακή φυσιογνωμία της Ενότητας ολοκληρώνεται με ακόμα δύο ενδοπεριφερειακούς άξονες ανάπτυξης, που βοηθούν την ενδυνάμωση στο εσωτερικό της ΠΔΕ. Ο πρώτος διατρέχει τα δυτικά παράλια της Αιτωλοακαρνανίας, συνδέοντας τον Αστακό με τη Βόνιτσα και σχετίζεται με την παράκτια τουριστική ανάπτυξη και με δραστηριότητες του πρωτογενούς τομέα παραγωγής. Ο δεύτερος αφορά στη σύνδεση της Αμφιλοχίας με τη λίμνη Κρεμαστών μέσω του οικισμού Νέο Χαλκιόπουλο και τις ΠΕ Ευρυτανίας και Καρδίτσας και ως εκ τούτου μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη της απομονωμένης και μειονεκτικής ορεινής περιοχής του δήμου Αμφιλοχίας. /ς πόλοι ανάπτυξης της Ενότητας εντοπίζονται η Βόνιτσα και η Αμφιλοχία (δευτερεύοντες περιφερειακοί πόλοι), η συνεργασία των οποίων μπορεί να συμβάλλει περαιτέρω στην ευρύτερη ανάπτυξη της περιοχής.
3. Πρωτογενής τομέας
3.1. Στα πλαίσια των κατευθύνσεων της παρ. 1 του άρθρου 15 του παρόντος που ισχύουν και γι’ αυτή των χωρική ενότητα και ιδίως στα πλαίσια της στρατηγικής κατεύθυνσης για προτεραιότητα στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας του πρωτογενούς τομέα παραγωγής διατυπώνονται οι εξής ειδικότερες κατευθύνσεις:
α) προτεραιότητα σε προϊόντα αναγνωρισμένης ποιότητας και προέλευσης μέσω της ενίσχυσης και επέκτασης της βιολογικής καλλιέργειας και της βιολογικής κτηνοτροφίας και ιδίως στα τοπικά προϊόντα στα οποία η παρούσα χωρική Ενότητα υπερέχει ή έχει ακόμη μεγαλύτερες προοπτικές (αροτραίες καλλιέργειες και ιδίως βρώμη στο Δ. Ακτίου – Βόνιτσας, τριφύλλι, κριθάρι και βίκος στο Δ. Αμφιλοχίας, εκτροφή βοοειδών και αιγοπροβάτων και στους δυο δήμους).
β) εκπόνηση ειδικών μελετών ΠΟΑΠΥ που θα εστιάζουν στους τομείς του τουρισμού και των υδατοκαλλιεργειών με σκοπό την άρση των συγκρούσεων γης (στις Δυτικές Ακτές Αιτωλοακαρνανίας και στις παράκτιες περιοχές του Αμβρακικού) ή εναλλακτικά με μελέτη Π.Ο.Α.Υ. η οποία υποχρεωτικά θα περιλαμβάνει και την οικολογική αξιολόγηση των υδάτων.
γ) καθορισμός νέων βοσκότοπων και δημιουργία ενός τουλάχιστον πιλοτικού ανοικτού φυσικού κτηνοτροφικού πάρκου για όλη την Π.Ε. Αιτωλοακαρνανίας σε ημιορεινή ή ορεινή περιοχή του Δήμου Αμφιλοχίας ή ορεινή περιοχή του Δήμου Ακτίου – Βόνιτσας.
3.2. Οι ενέργειες για την ενίσχυση και αναβάθμιση των υδατοκαλλιεργειών και της αλιείας στον Αμβρακικό κόλπο πρέπει να λάβουν υπόψη την κατάσταση των οικοσυστήματων του κόλπου. Είναι απαραίτητο να γίνουν οι απαραίτητες εκτιμήσεις σχετικά με τον ρυθμό της υποβάθμισης του θαλάσσιου μέρους του κόλπου, καθότι μεγάλο μέρος των υδάτινων μαζών χαρακτηρίζονται ως ανοξικές ή υποξικές. Επίσης, η έλλειψη οξυγόνου στα κατώτερα στρώματα του κόλπου είναι πλέον γενικευμένη και περιορίζει το διαθέσιμο χώρο για το ψάρι και τον ψαρά. Η εγκατάσταση των μονάδων ιχθυοκαλλιέργειας στην είσοδο του κόλπου, και μάλιστα μέσα στο δίαυλο επικοινωνίας με το Ιόνιο πέλαγος, μπορεί να παρεμποδίζει σοβαρά το μεταναστευτικό κύκλο των ψαριών μέσα και έξω από τον κόλπο. Οι προτεραιότητες που τίθενται για τη διαχείριση των ζητημάτων αυτών είναι οι εξής:
α) η μείωση των φορτίων που καταλήγουν στον κόλπο μέσω του περιορισμού δραστηριοτήτων, έργων αποκατάστασης, υποδομών προστασίας και συνεχών ελέγχων,
β) η προστασία και οργάνωση των μονάδων ιχθυοκαλλιέργειας, καθόσον τα στρώματα νερού κάτω από τα κλουβιά τους είναι ελλειμματικά σε οξυγόνο και ως εκ τούτου είναι υποχρεωτικό να εκπονηθεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ταχείας εφαρμογής για την αντιμετώπιση του προβλήματος με τη συνεργασία της πολιτείας, των μονάδων και των φορέων των αλιέων.
4. Δευτερογενής τομέας
Στο πλαίσιο των γενικότερων κατευθύνσεων για καθετοποίηση της μεταποίησης και της επεξεργασίας παραδοσιακών γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων, καθώς και της αύξησης της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των βιοτεχνικών και βιομηχανικών μονάδων, αλλά και της προσέλκυσης νέων επιχειρήσεων στην περιοχή, προτείνονται για την παρούσα χωρική Ενότητα τα ακόλουθα μέτρα:
α) έμφαση στην ενίσχυση των τοπικών μεταποιητικών κλάδων στους οποίους η συγκεκριμένη χωρική Ενότητα παρουσιάζει παραδοσιακά συγκριτικά πλεονεκτήματα (π.χ. τα τυροκομεία που δραστηριοποιούνται στην περιοχή της Αμφιλοχίας) και συστηματική στήριξη σε θέματα ανάπτυξης καινοτομιών, εκσυγχρονισμού, βελτίωσης της ποιότητας, της υγιεινής και της ασφάλειας των προϊόντων, ιδίως στους κλάδους που παρουσιάζουν ορατές προοπτικές στην περιοχή (σφαγεία, μονάδες επεξεργασίας κρέατος, τυροκομεία, οινοποιεία, ελαιοτριβεία και τυποποιητήρια ελαιολάδου, συσκευαστήρια, μονάδες παραγωγής ζωοτροφών, ψυκτικές αποθήκες),
β) ενεργοποίηση ενός τουλάχιστον επιχειρηματικού πάρκου,
γ) προώθηση της λειτουργίας της μεγάλης εγκατάστασης γαλακτοβιομηχανίας, τυροκομίας ΑΜΦΙΓΑΛ στο δήμο Αμφιλοχίας, υπό τον όρο τήρησης των απαραίτητων περιβαλλοντικών όρων και περιορισμών.
5. Τουρισμός
5.1. Η χωρική αυτή ενότητα περιλαμβάνει την τουριστική ενότητα του Αμβρακικού (με την παράκτια τουριστική περιοχή και την πεδινή και ορεινή τουριστική περιοχή) και το βόρειο τμήμα της τουριστικής περιοχής των Δυτ. Ακτών Αιτωλ/νίας. Για κάθε μια από τις παραπάνω τουριστικές περιοχές ισχύουν οι κατευθύνσεις του ΕΠΧΣΑΑ τουρισμού. Για την παράκτια περιοχή του Αμβρακικού οι κατευθύνσεις για τις προστατευόμενες περιοχές (Ζ), όσες είναι σύμφωνες με το Π.Δ/γμα προστασίας της περιοχής, για την παράκτια περιοχή των Δυτ. Ακτών Αιτωλ/νίας οι κατευθύνσεις για τις περιοχές Α2 και για την πεδινή και ορεινή ενδοχώρα οι κατευθύνσεις για τις περιοχές Β1. Συμπληρωματικά ισχύουν και οι κατευθύνσεις που αναφέρονται στο προηγούμενο άρθρο 15 του παρόντος και αφορούν την αντίστοιχη κατηγορία τουριστικών
περιοχών της ΠΔΕ.
5.2. Στο πλαίσιο της στρατηγικής κατεύθυνσης για ποιοτική αναβάθμιση και εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος με νέες μορφές αυτής της χωρικής ενότητας, διατυπώνονται οι παρακάτω ειδικότερες κατευθύνσεις για την παρούσα Ενότητα:
α) Όσον αφορά την τουριστική ενότητα του Αμβρακικού, προτείνονται οι εξής συμπληρωματικές κατευθύνσεις για την παράκτια περιοχή:
i. ολοκληρωμένο πρόγραμμα προστασίας του Αμβρακικού κόλπου και τουριστικής αξιοποίησης με ήπιες μορφές τουρισμού και με ειδικές εναλλακτικές μορφές (π.χ οικοτουρισμός, αγροτουρισμός, αλιευτικός, ιστιοπλοϊκός, πεζοπορικός τουρισμός),
ii. αναβάθμιση των υποδομών και υπηρεσιών για τη λειτουργία μαρίνας στο Άκτιο, τουριστικού αγκυροβολίου στη Βόνιτσα και καταφυγίου τουριστικών σκαφών στη Βόνιτσα και την Αμφιλοχία,
iii. δικτύωση των πόλων πολιτιστικού ενδιαφέροντος, με διαδρομές που δημιουργούνται με βάση τα μεσαιωνικά κάστρα του Ακτίου, της Βόνιτσας, της Αμφιλοχίας και άλλους αρχαιολογικούς, ιστορικούς και πολιτιστικούς χώρους της περιοχής,
iv. δικτύωση με πόλους περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος διεθνούς σημασίας, λόγω της ύπαρξης του Εθνικού Πάρκου των Υγροβιότοπων Αμβρακικού, σε συνεργασία με την Άρτα και την Πρέβεζα,
v. προτεραιότητα στην ανάδειξη, προστασία και διαχείριση του συγκριτικού πλεονεκτήματος της παρούσας χωρικής Ενότητας, που συνίσταται στο πλούσιο φυσικό τοπίο διεθνούς σημασίας (ειδικές ζώνες διατήρησης δικτύου Natura στον Αμβρακικό κόλπο, Εθνικό Πάρκο Αμβρακικού κόλπου, Ειδικές Ζώνες Διατήρησης, καταφύγια άγριας ζωής, περιοχές προστασίας της φύσης, όπως οι λίμνες Βουλκαριά και Σαλτίνη) και το σημαντικό πολιτιστικό περιβάλλον (αρχαιολογικοί χώροι, ακροπόλεις και αρχαίες πόλεις).
β) Όσον αφορά την τουριστική ενότητα των δυτικών ακτών Αιτωλοακαρνανίας, προτείνονται ως συμπληρωματικές κατευθύνσεις για την παράκτια περιοχή της ΔΕ Κεκροπίας του Δ. Ακτίου – Βόνιτσας, η συστηματική ενίσχυση σε διαδημοτικό και διαπεριφερειακό επίπεδο των σχετικών συνδέσεων και δικτυώσεων με τουριστικούς προορισμούς, ο παράλληλος εμπλουτισμός των ήπιων, εναλλακτικών και ειδικών μορφών τουρισμού με τουριστικούς προορισμούς της Λευκάδας, των δυτικών ακτών της Ηπείρου, της Αιτωλοακαρνανίας και της παράκτιας περιοχής του Αμβρακικού κόλπου, η αναβάθμιση των υπηρεσιών και υποδομών της Παλαίρου, η ανάπλαση του παραλιακού της μετώπου και αναβάθμιση της μαρίνας.
6. Φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον
6.1. Η σπουδαιότητα των φυσικών πόρων της περιοχής, που οφείλονται κυρίως στον Αμβρακικό κόλπο και τις περιοχές που τον περιβάλλουν, διαφαίνεται από το πλήθος των αναγνωρίσεων από διεθνείς και εθνικές οδηγίες. Έχει χαρακτηριστεί ως υγρότοπος διεθνούς σημασίας (περιοχή Ramsar), προστατευόμενη περιοχή του οικολογικού δικτύου NATURA 2000 (ειδική ζώνη διατήρησης και ζώνη ειδικής προστασίας για την ορνιθοπανίδα), Εθνικό Πάρκο, σημαντική περιοχή για τα πουλιά και περιοχή Σύμβασης της Βαρκελώνης με την ονομασία «Υγρότοποι Αμβρακικού». Ο Αμβρακικός κόλπος αποτελεί ένα ιδιαίτερα σημαντικό οικοσύστημα της περιοχής που η σημασία του, πέραν της οικολογικής, είναι αναπτυξιακή, οικονομική και τοπιακή. Ένας σημαντικός αριθμός ανθρωπογενών δραστηριοτήτων αναπτύσσονται γύρω από αυτόν (τουρισμός, κτηνοτροφία, αλιεία, ιχθυοκαλλιέργειες). Αποτελεί ορόσημο για τις περιοχές των δήμων που τον περιβάλλουν, αλλά αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα ως οικοσύστημα, λόγω των πιέσεων που δέχεται.
6.2. Στο πλαίσιο των γενικών κατευθύνσεων του άρθρου 14 του παρόντος, που ισχύουν και γι’ αυτήν την χωρική ενότητα και για την προστασία του Αμβρακικού κόλπου προτείνονται ως ειδικότερες κατευθύνσεις οι ακόλουθες:
α) ειδικότερες κατευθύνσεις και προτάσεις για τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια που αφορούν στην προστασία του τοπίου, ιδίως:
• Ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων των Χερσονήσων του Ακτίου και της Πλαγιάς και δημιουργία «Αρχαιολογικού τοπίου – πάρκου» διαφορετικών χρονολογικών περιόδων, με διατήρηση της ιδίας χρήσης από την αρχαιότητα, του βοσκότοπου, καθώς και δημιουργία δικτύου οικοπολιτιστικών διαδρομών, συνδέοντας Βυζαντινά-Μεταβυζαντινά Προϊστορικά, Ρωμαϊκά – Παλαιοχριστιανικά μνημεία, Κάστρα και λοιπούς αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία.
• Ανάδειξη των οικιστικών τοπίων των ορεινών οικισμών.
• Θεσμοθέτηση και προστασία του τοπίου του Σπήλαιου της Κονοπίνας και για την επιστημονική του αξία διότι μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα για τις τεκτονικές και σεισμικές κινήσεις της περιοχής.
β) η υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου διαχειριστικού σχεδίου για την αντιμετώπιση των αιτιών υποβάθμισης του Αμβρακικού κόλπου (π.χ. απόβλητα από ελαιοτριβεία, τυροκομεία, σφαγεία, ευτροφισμό από αζωτούχα και φωσφορικά λιπάσματα κλπ.),
γ) η αξιοποίηση και αναβάθμιση του μετώπου «Άκτιο – Βόνιτσα – Αμφιλοχία – Μενίδι» για την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού (οικοτουρισμός, αγροτουρισμός, αλιευτικός τουρισμός κ.α.) και παράλληλα η προστασία του μετώπου αυτού,
δ) η αξιοποίηση του σημαντικού αριθμού των λιμνών και λιμνοθαλασσών στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης, μέσω της προώθησης του οικοτουρισμού και της ανάπτυξης του τουρισμού των λιμνών (λίμνες Βουλκαριά, Σαλτίνη, Αμβρακία, Γαβού, Λινοβρόχι, τεχνητές λίμνες Καστρακίου και Κρεμαστών, λιμνοθάλασσες Ρούγας, Λιμένι, Κατάφουρκο),
ε) η προώθηση ενός βιώσιμου μοντέλου ανάπτυξης του Αμβρακικού κόλπου που θα συνδυάζει την προστασία και ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος και των υδάτων, τη βιώσιμη τουριστική ανάδειξη και αξιοποίησή του, την προώθηση συμβατών επενδυτικών δραστηριοτήτων και την παραγωγή αλιευμάτων και λοιπών προϊόντων με ονομασία προέλευσης.
7. Οικιστικό δίκτυο
7.1. Η ύπαρξη οικισμών συνεχόμενων οικιστικών επιπέδων και η απουσία οικισμών μεγάλης αστικής εμβέλειας αντανακλά ένα οικιστικό δίκτυο ομοιόμορφα κατανεμημένο. Η διαπεριφερειακή συνεργασία για την αξιοποίηση, προστασία και ανάδειξη του Αμβρακικού κόλπου και γενικότερα του παράκτιου τουρισμού, του πρωτογενούς τομέα και της μεταποίησής του και στις τρεις Περιφέρειες παραπέμπει και προτρέπει σε ένα ισόρροπο πολυπολικό δίκτυο οικισμών (Αμφιλοχία, Βόνιτσα, Πρέβεζα, Άρτα και Λευκάδα), για την αναγκαιότητα του οποίου γίνεται ειδική αναφορά και στο Γενικό ΠΧΣΑΑ. Η διάρθρωση, δικτύωση και ιεράρχιση του οικιστικού δικτύου στην παρούσα Ενότητα περιλαμβάνει:
α) τις έδρες των καλλικράτειων δήμων, Βόνιτσα και Αμφιλοχία, οι οποίες χαρακτηρίζονται ως οικισμοί 6ου ενισχυμένου επιπέδου,
β) τις έδρες των δημοτικών ενοτήτων, Πάλαιρος, Κατούνα, Μενίδι και Νέο Χαλκιόπουλο, οι οποίες χαρακτηρίζονται ως οικισμοί 6ου επιπέδου,
γ) τους λοιπούς οικισμούς που χαρακτηρίζονται ως οικισμοί 7ου επιπέδου.
7.2. Τις μεγαλύτερες προοπτικές ανάπτυξης μέσα στην ενδοπεριφερειακή χωρική ενότητα παρουσιάζει η ευρύτερη περιοχή της Βόνιτσας, αφενός λόγω της ύπαρξης του αεροδρομίου του Ακτίου και της αυξανόμενης κίνησής του κατά τα τελευταία χρόνια, αφετέρου λόγω της εγγύτητάς της με την Πρέβεζα και τη Λευκάδα και της κεντρικής της θέσης στο τουριστικό δίκτυο των δυτικών ακτών. Ο δυτικός αναπτυξιακός άξονας προβλέπεται να συμβάλλει θετικά προς την κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής της Αμφιλοχίας, με στόχο τη σταδιακή ανάδειξη της τελευταίας σε σημαντικό κέντρο αγροτικής παραγωγής (κυρίως ποιοτικών προϊόντων κτηνοτροφικής παραγωγής, κέντρο ήπιων μορφών εναλλακτικού τουρισμού (στον Αμβρακικό και στην ορεινή ενδοχώρα (Βάλτος, λίμνη Κρεμαστών) και κέντρο οικολογικής και πράσινης ανάπτυξης. Ανάλογες θετικές προοπτικές προβλέπεται ότι μπορεί να διαμορφώσει για την ευρύτερη περιοχή της Κατούνας η διέλευση του διεθνούς σημασίας οδικού άξονα:Ηγουμενίτσα – Πρέβεζα – Βόνιτσα – Κατούνα – Αμβρακία και Αγρίνιο.
7.3. Οι κύριες κατευθύνσεις για το οικιστικό δίκτυο της χωρικής ενότητας είναι:
α) Προώθηση και ενίσχυση της πολυκεντρικής διάρθρωσης του δικτύου που περιλαμβάνει όλες τις πόλεις / κωμοπόλεις και κεφαλοχώρια (6ου επιπέδου) της χωρικής ενότητας (Βόνιτσα, Αμφιλοχία, Πάλαιρος, Κατούνα, Μενίδι, Νέο Χαλκιόπουλο) και συγκεκριμένα ενίσχυση των υπηρεσιών και αστικών λειτουργιών της Βόνιτσας και Αμφιλοχίας και κατά δεύτερο λόγο των εδρών των δημοτικών ενοτήτων των δύο δήμων.
β) Ανάπτυξη της εξωστρέφειας των πόλεων και κωμοπόλεων της περιοχής με έμφαση στην ανάπτυξη συνεργασιών / δικτυώσεων με γειτονικές πόλεις της ΠΕ (Αγρίνιο, Αστακό, Μύτικα) και με τις πόλεις του Βορ.Αμβρακικού (Πρέβεζα, Άρτα), την Λευκάδα και την γειτονική Ευρυτανία σε τομείς σημαντικούς για την βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής όπως: η βιολογική αγροτική παραγωγή, η μεταποίησή της, οι εναλλακτικές και ειδικές μορφές τουρισμού, η ανάδειξη των φυσικών και πολιτιστικών πόρων, η ανάπτυξη των ΑΠΕ και η αξιοποίηση του υδάτινου δυναμικού.
γ) Σταδιακή ανάπλαση των κεντρικών περιοχών των ιστορικών πυρήνων των πόλεων με τις μεγαλύτερες δυνατότητας ανάπτυξης του τουρισμού (Βόνιτσα, Πάλαιρος, Αμφιλοχία) και των παραλιακών τους μετώπων καθώς και ενίσχυση και βελτίωση του κοινωνικού εξοπλισμού.
Ειδικότερες κατευθύνσεις νια την ενδοπεριφερειακή αναπτυξιακή χωρική ενότητα Δήμων Ακτίου – Βόνιτσας και Αμφιλοχίας Να ληφθούν υπόψη:
• Δημιουργία Μαρίνας, αλιευτικού καταφυγίου στην ευρύτερη περιοχή.
• Βελτίωση της ενδοπεριφερειακής οδού Κατούνα –Λουτράκι που συνδέει όλο το ορεινό Ξηρόμερο της ΔΕ Μεδεώνος και μόνο με αυτή η ευρύτερη περιοχή της Κατούνας, μπορεί να αναδειχθεί ως σημαντικό κέντρο αγροτικής παραγωγής (κυρίως ποιοτικών προϊόντων κτηνοτροφικής παραγωγής), κέντρο ήπιων μορφών εναλλακτικού τουρισμού και κέντρο οικολογικής και πράσινης ανάπτυξης, ενώ μόνο η Παραϊόνια οδός δε μπορεί να προσφέρει αυτή την προοπτική.
• Η ανάδειξη της ενδοπεριφερειακής οδού Πάλαιρος – Πογωνιά – Πλαγία, που χωρίς αυτή δε μπορούμε να μιλάμε για ενοποίηση μνημείων της Χερσονήσου Ακτίου και Πλαγίας με δημιουργία «Αρχαιολογικού τοπίου – πάρκου» διαφορετικών χρονολογικών περιόδων. Η οδός αυτή θα συμβάλει τα μέγιστα και στην τουριστική αξιοποίηση της περιοχής, αφού δίνει πρόσβαση σε εξαιρετικής ομορφιάς παραλίες.
• Οι συνθήκες και μορφές τουριστικής ανάπτυξης των περιβαλλοντικά προστατευμένων και ιδιαίτερα του Αμβρακικού κόλπου, καθώς και της δυναμικά τουριστικά αναπτυσσόμενης περιοχής Αμφιλοχίας – Βόνιτσας – Παλαίρου. Για τον Αμβρακικό να υπάρξει δίκτυο παρακολούθησης της ποιότητας των υδάτων με τη συνεργασία των εμπλεκομένων φορέων.
• Η ολοκλήρωση της μελέτης για ένα πιλοτικό κτηνοτροφικό πάρκο στον Ίναχο και την ΠΟΑΥ στον Αμβρακικό κόλπο.
• Για τον Αμβρακικό να υπάρξει δίκτυο παρακολούθησης της ποιότητας των υδάτων με τη συνεργασία των εμπλεκομένων φορέων.
• Ιδιαίτερη εξειδίκευση απαιτείται να γίνει στις ορεινές και ημιορεινές περιοχές Ινάχου / Βάλτου και Κατούνας / Μεδεώνος, καθώς και στις τεχνητές λίμνες της ορεινής περιοχής, φροντίζοντας για σχετικά προγράμματα και δράσεις της περαιτέρω ανάπτυξής τους.
• Πρέπει να τονισθεί η διάσταση της ανάπτυξης των εναλλακτικών μορφών τουρισμού, όπως του ιαματικού τουρισμού, λουτρά Τρύφου, λουτρά Κρεμαστών, ιαματικά νερά Χαλκιοπούλου, του θρησκευτικού τουρισμού, λόγω των εξαιρετικών βυζαντινών και Μεταβυζαντινών μνημείων και συνόλων, καθώς και ειδική πρόβλεψη ανάπτυξης αγροτοτουρισμού και άλλων ειδικών μορφών τουρισμού, όπως παραπέντε στον Εμπεσό, κ.λπ.
• Να διατηρηθεί και επεκταθεί το Μουσείου Θυρρείου και να γίνουν κατάλληλες διαδρομές πολιτιστικού τουρισμού.
google page rank