Oι γιορτές του Πάσχα, ήταν για μικρούς και μεγάλους
η μεγαλύτερη χαρά της χρονιάς και τούτες τις μέρες
τις περιμέναμε όλοι μας, με μεγάλη ανυπομονησία.
H Μεγάλη βδομάδα με τις φωτιές,
τις αγραπνιές και τους πετροπόλεμους, ήταν μπροστά μας.
Από μέρες αρχίζαμε να ετοιμάζουμε όλα τα απαραίτητα
σύνεργα για τις μάχες που θα δίναμε σε λίγο, όπως ήταν
τα ξυλοκούμπουρα, οι σωλήνες, οι τζόρες, οι κάλυκες
και τα χαλκούνια.
Τις μάχες τις δίναμε τα βράδια, στα καθορισμένα σύνορα της Μπούχαλης με το Παζάρι και μετά το άναμμα της φωτιάς.
Ο οικισμός της Μπούχαλης, άρχιζε απ την ένωση -που ήταν τα σύνορα με το παζάρι- και έφτανε μέχρι το σπίτι του Τσαβαλά.
Από εκεί και πάνω, ήταν τα ηρωικά Βέτκα.
Πέρα απ τις καλύβες τις πλεγμένες με βέργες λυγαριάς, κι αλίμενες στους τοίχους και καταής με λάσπη -ζυμωμένη με άχυρα και γελαδίσια σβουνιά- υπήρχαν και 8 με 10 πέτρινα σπίτια.
Τα τρία ήτανε δίπατα και τα υπόλοιπα μονά, ισόγεια.
Δεν κυκλοφορούσε παζαριώτης στη Μπούχαλη,
ούτε και μπουχαλιώτης στο παζάρι, χωρίς λόγο.
Απέφευγε ο ένας τον άλλο, όπως ο διάολος το λιβάνι.
Στη Μπούχαλη υπήρχε μόνο ένα μπακάλικο, ενώ όλα τα άλλα μαγαζά ήταν στην πλατεία, που ήταν και το κέντρο της Βόνιτσας.
Τα μαγαζιά αρχίζανε απ την παραλία και φτάνανε μέχρι τη νυχτερίδα.
Εδώ ήτανε το Κολωνάκι μας -ας πούμε- και επικρατούσαν στην πλειοψηφία τους ψαράδες, χαμάληδες και μικροεπιτηδευματίες.
ΟΙ ΑΓΡΑΠΝΙΕΣ
Όλα τα σπίτια στη Μπουχαλη, ήταν τριγυρισμένα
με φράχτες.
Οι φράχτες ήταν παλούκια μπηγμένα στο χώμα και πυκνοπλεγμένα με βέργες λυγαριάς, για να προστατεύουν
τα ζωντανά, απ τις αλπές και τα τσακάλια.
Οι φράχτες ήταν συνάμα και εμπόδιο για τις κότες,
να μη φεύγουνε απ τις αυλές και ξενογεννάνε.
Στις αγραπνιές, οι φράχτες αυτοί καθώς ήτανε
φρύγανα ξεραμένα, δεινοπαθούσαν.
Γυρίζαμε στις γειτονιές της Μπούχαλης
-όλη τη Μεγάλη εβδομάδα- και τραγουδάγαμε.
-Όποιος δε μας δίνει ξύλα, να τόνε φάει η ψείρα,
η ψείρα κι η κονίδα, και τ΄ άλογου η πετρίδα.
και κύριε ελέησον και κύριε ελέησον.
-Εμείς ξύλα δε παίρνουμε, παλούκια ξεκωλώνουμε,
και κύριε ελέησον και κύριε ελέησον
και παίρναμε τους φράχτες αυτούς στους ώμους μας
- καμιά δεκαριά μικρά- και τους ρίχναμε στις φωτιές,
που ανάβαμε κάθε βράδυ -τη Μεγάλη Βδομάδα-
και τις λέγαμε αγραπνιές.
Οι φράχτες βέβαια, ήταν το προσάναμμα για τη φωτιά.
Οι μεγαλύτεροί μας φέρνανε κούτσουρα απ τον Πλατανιά, φορτωμένα σε άλογα και εμείς καθαρίζαμε τις γειτονιές,
από κάθε τι άχρηστο.
Η φωτιά κάθε βράδυ ήταν μεγάλη και οι φλόγες της
φτάνανε και τα δέκα μέτρα.
Έπρεπε η φωτιά αυτή να κρατήσει όλη τη νύχτα κι ως
το πρωί και γι αυτό πιστεύω, πως τις λέγαμε αγραπνιές.
Οι αγραπνιές κρατούσαν απ τη Μεγάλη Δευτέρα, ως και τη Μεγάλη Παρασκευή.
Τη μέρα αυτή ανάβαμε και τη μεγαλύτερη φωτιά, γιατί έβγαινε νωρίς το βράδυ ο επιτάφιος κι ο κόσμος, θα θαύμαζε εμάς
και τη φωτιά μας.
Ο επιτάφιος έκανε τρεις γύρους στην εκκλησιά και ματάμπαινε απ την πίσω πόρτα, φωνάζοντας ο ψάλτης μας το άρατε πύλες.
Το άρατε πύλες, ήταν και το δικό μας σύνθημα, για να μπούμε στα κήπια και στα περιβόλια, να γεμίσουμε το στομάχι μας.
Στον παπά, που μας κυνηγούσε τούτες τις μέρες για να μας μεταλάβει και να μας ξομολογήσει, δεν πηγαίναμε ένα - ένα.
Το είχαμε συμφωνήσει μαζί του, να πηγαίνουμε όλα μαζί.
Έτσι όταν μας ρωτούσε αν κλέψαμε, απαντούσαμε όλα
μαζί -ναι- και σβήναμε τις αμαρτίες μας.
Όλες τις μέρες της μεγάλης βδομάδας, μέναμε γύρω
απ τη φωτιά και τραγουδάγαμε.
Αναναίοι - Κατσαναίοι, που σταυρώσαν το Χριστό,
για το μαύρου το λεφτό,
και κύριε ελέησον και κύριε ελέησον.
Όβριε σκυλόβριε, πούναι η κότα πούκλεψες
κι η κότα καρκαλίστικε κι ου βριός ζαλίστηκε,
του βάλανε στα σίδερα, κακή του μέρα σήμερα.
και κύριε ελέησον και κύριε ελέησον
και πολλά άλλα περιπαιχτικά δίστιχα, τρίστιχα ή
τετράστιχα, που πάντα τα ακολουθούσε η επωδός
-και κύριε ελέησον- σιγοντάροντας τις ψαλμωδίες
του παπά, που κράταγαν μέχρι το ξημέρωμα.
Λέγαμε και παραφρασμένα κομμάτια απ τη < λαζάρα >
όπως Εδώ διαβέν ου Λάζαρος,
με δώδεκα αποστόλους
και πάλι ματαπέρασε με δεκατρείς Αγγέλους
και κύριε ελέησον και κύριε ελέησον.
Κάθε συνοικία είχε και τη δικιά της φωτιά
και κάθε βράδυ άρχιζε ένας άγριος πόλεμος στα σύνορα
με τους αντιπάλους, όπου η κάθε πλευρά, προσπαθούσε με επιθέσεις να μπει στη συνοικία του άλλου
και να του σβήσει τη φωτιά.
-Μπούχαλιωτες πούτσαραδες, παζαριώτες ξεκωλιάρηδες,
και κύριε λεησον, και κύριε λέησον.
Στην αρχή ξεκινούσε πετροπόλεμος και μετά άρχιζαν
οι εκρήξεις απ τους αυτοσχέδιους μηχανισμού που κουβαλούσαμε.
Με τις εκρήξεις αυτές άναβαν τα αίματα, πιανόμασταν
στα χέρια και το ξύλο με τις τζόρες κρατούσε τόσες ώρες,
όσα ήταν και τα ανοιγμένα κεφάλια.
Στο παζάρι η φωτιά, άναβε πίσω απ το ιερό
του Άγιου Σπυρίδωνα.
Εδώ άναβαν οι παζαριώτες τη δική τους φωτιά
και τραγουδούσαν τα δικά τους τραγούδια,
με πρωταγωνιστή τον Ντίνο Κονταρίνη,
τον επονομαζόμενο Τράκα.
Σας κάναμε τράκα – τράκα, σας λύσαμε τη βράκα.
Πέντε χιλιάδες τάλαρα θα βγάλει (ο τάδε)
για τ έχει σύντροφο καλό (τον δείνα )
και σατίριζαν με τα τραγούδια τους αυτά τις συμπριές,
(εμπορικές συνεργασίες και συναλλαγές)
μεταξύ εμπόρων, αγροτών και ψαράδων,
που συνήθως ήταν παράτερες.
Όταν γύρισα από φαντάρος το 1959,
τα πάντα είχαν ηρεμήσει.
Η έκπληξή μου μεγάλωσε, όταν είδα τους δύο
επιτάφιους να συναντιούνται στην παραλία
και να κάνουν μια παραλιακή διαδρομή,
με συμφιλιωμένους, παζαριώτες και μπουχαλιώτες.
Τους είχε συμφιλιώσει ο Πατέρας μου, που είχε αναλάβει επίτροπος στον Άγιο Σπυρίδωνα.
Ήταν σε όλους γνωστός και σεβαστός, γιατί ήταν ο μόνος φαρμακοποιός όχι μόνο της Βόνιτσας, αλλά και όλης της γύρω περιοχής.
