Τις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα του τόπου διατηρεί η Πάλαιρος (Ζαβέρδα) το χωριό της Αιτωλοακαρνανίας, παρά τις πολιτισμικές αλλαγές των τελευταίων χρόνων που έχει υποστεί η Ελλάδα όπως και η ίδια.
Στην επαρχία, τα ήθη και έθιμα, οι παραδόσεις, και η πίστη βρίσκονται σε πολύ καλύτερη μοίρα απ, ότι στις πόλεις.
Εικόνες ζωής και παράδοσης καταγράφονται αυτές τις μέρες του Αγίου Δημητρίου και τις μέρες της Εθνικής επετείου, που τις κάνουν να ξεχωρίζουν. (λιγοστές φέτος λόγω κορονοιού)
Για τους Ζαβερδιανούς η μεγαλύτερη γιορτή είναι στις 26 Οκτωβρίου που γιορτάζει το μοναστήρι του Αγίου Δημητρίου «ο αφέντης Αϊ Δμήτρης» όπως τον λένε.
Κάτι που ξεχωρίζει στο Μοναστήρι του Αγίου, είναι τα πολλά τάματα που υπάρχουν μέσα στην εκκλησία. Τα βλέπει κανείς, στις εικόνες ή στον τοίχο από παντού κρέμονται τάματα ανθρώπων που είχαν κάποιο πρόβλημα ή από ευχαρίστηση και είχαν κάνει κάποιο τάμα και εκπλήρωσαν την κρυφή υπόσχεση τους στον Αϊ Δμήτρη.
Τα τελευταία χρόνια η οικογένεια Φεγγαρη της Παλαίρου είχε κάνει κάποιο τάμα, για λόγους που η ίδια ξέρει. Και κάθε χρόνο είχε τάξει ένα μοσχάρι στην γιορτή του Αγίου.
Το σφάζει κοντά στο μοναστήρι, το βραζουν στα καζάνια κοκκινιστό με μακαρόνια και το μοιράζουν στον κόσμο που έρχονται να προσκυνήσουν μετα τον σημερινό εσπερινό.
Ο Μπάμπης Δελαπόρτας είναι ένας από αυτούς που κάθε χρόνο έχει αναλάβει το βράσιμο και το μοίρασμα μαζί με άλλους Ζαβερδιανούς. Φέτος έχουν και ένα τράγο.
Χρόνια πολλά λοιπόν στην οικογένεια και σε όλους τους Ζαβερδιανούς
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΚΟΥΤΙΒΗΣ
