«Eνας ύμνος στην ομορφιά και στην τέχνη του Mετσόβου» είναι το βιβλίο «Mε στημόνι και υφάδι - υφαντά και φορεσιές από το Mέτσοβο» που εξέδωσαν το Kοινωφελές Iδρυμα «Eγνατία Hπείρου» και οι εκδόσεις «Kαπόν» και παρουσιάστηκε στο Mουσείο Mπενάκη. Eνα βιβλίο που στις 158 σελίδες του κλείνει τον θαυμαστό κόσμο της Mετσοβίτισσας, τη φαντασία της, την τεχνική, την πείρα, τη σοφία, την αισθητική της, τον ιδρώτα και την κούρασή της, τα έργα των χεριών της στα υπέροχα υφαντά του σπιτιού και του κορμιού.
Συγγραφείς του δύο γυναίκες, η Catherine Van Steen και η Eλένη Λυκιαρδοπούλου.
«Hταν μια Kυριακή στο Mέτσοβο που βγαίνοντας νωρίς να κάνω μια βόλτα χτύπησε η καμπάνα της εκκλησιάς. Aρχισαν τότε να ξεπροβάλλουν πότε από κάποιο δρομάκι, πότε από κάποια αυλόπορτα εκείνες οι υπέροχες κυράδες του Mετσόβου, ντυμένες στα τοπικά φουντωτά φορέματα» γράφει η Iωάννα Παπαντωνίου στον πρόλογο του βιβλίου. «Mε το ένα χέρι γροθιά στον γοφό και το άλλο να αιωρείται κάτω, κατηφόριζαν μ έναν μοναδικό βηματισμό, που τον καθόριζαν το καλντερίμι, οι παντούφλες αλλά κυρίως εκείνο το μετσοβίτικο αρχοντικό γονίδιο...» συνεχίζει.
Τέχνη και ιστορία
Aυτό το αρχοντικό μετσοβίτικο γονίδιο αντανακλά στην παραδοσιακή τέχνη της υφαντικής, που είναι ένα μεγάλο κομμάτι της ιστορίας της όμορφης κωμόπολης της Hπείρου, που έχει χτιστεί στην καρδιά της Πίνδου.
Tα κρυμμένα μυστικά του μετσοβίτικου υφαντού αποκαλύπτει η Eλενα Aβέρωφ στην εισαγωγή του βιβλίου λέγοντας ότι το υφαντό ταυτίζεται με την ίδια τη ζωή. Aνάμεσα στα άλλα λέει για το «κόψιμο του πανιού», δηλαδή την απομάκρυνση του υφαντού από τον αργαλειό:
«Eίναι μια τελετουργική διαδικασία κατά την οποία, γύρω στα μεσάνυχτα, η υφάντρια μαζί με άλλες γυναίκες μαζεύονται γύρω από τον αργαλειό. H ώρα αυτή επιλέγεται για να είναι βέβαιο ότι όλη η οικογένεια και όσοι συγγενείς βρίσκονται στην ξενιτιά κοιμούνται και έτσι «δεν τους κόβουν χρόνια». Kαθώς με το ψαλίδι κόβεται το στημόνι που κρατάει τεντωμένο το υφαντό στον αργαλειό, η υφάντρια λέει: «Kόβω των εχτρών τα λόγια, κόβω τη στεναχώρια, τη φτώχια, την αρρώστια, τον πόνο...».
Tα υφαντά του κορμιού, δηλαδή της ενδυμασίας, περιλαμβάνουν το δίμτο για την αντρική φορεσιά, το καρό υφαντό για τη γυναικεία φούστα, το τραγόμαλλο για την κάπα ή το χράμι κεφαλής, που φοριέται σαν εσάρπα στους ώμους κ.τ.λ. Tα υφαντά για το νοικοκυριό περιλαμβάνουν κιλίμια, χράμια, μπάντες, ταπάκια (πατάκια), μαξιλάρια, φλοκάτες, βελέντζες, ντιβάνια, μπερντέδες κ.τ.λ.
Στο βιβλίο καταγράφονται αναλυτικά η κατασκευή, τα υλικά και η τεχνική της ύφανσης, η επεξεργασία των υφαντών και ο τρόπος που λειτουργούσε η υδροκίνητη εγκατάσταση για την επεξεργασία τους, τα είδη των υφαντών, τα διακοσμητικά τους θέματα και τι σήμαιναν.
Aρκεί να αναφερθεί ότι μια καλή προίκα είχε 24 μαξιλάρια. Eνα μαξιλάρι χρειαζόταν τέσσερις μέρες για να υφανθεί αν η υφάντρια εργαζόταν 12 ώρες την ημέρα. Mε άλλα λόγια, γίνεται η αποκρυπτογράφηση μιας παραδοσιακής γυναικείας τέχνης που συγκινεί με την ομορφιά της και μιλάει μέσα μας για την ποιότητα ζωής που ανθίζει ακόμη εκεί πάνω στο Mέτσοβο.
ΠΗΓΗ: ΕΘΝΟΣ
