Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Υγροτόπων
Μια ακόμη όμορφη και άκρως ενδιαφέρουσα συνάμα εκδήλωση έλαβε χώρα το μεσημέρι του Σαββάτου 4 Φλεβάρη στους φιλόξενους χώρους της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Λευκάδας. Αφορμή στάθηκε αυτή τη φορά ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Υγροτόπων που έχει καθιερωθεί να γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 2 Φλεβάρη και υπενθυμίζει την υπογραφή το 1971 της σύμβασης «Ramsar» στην ομώνυμη πόλη του Ιράν, στις ακτές της Κασπίας Θάλασσας.
Η διεθνή αυτή σύμβαση, οποία τέθηκε σε ισχύ στη χώρα μας με το N.Δ. 191/1974 (πρόεδρος της Δημοκρατίας ήταν ακόμη ο Γκιζίκης), αναφέρει στο προοίμιο: «Τα συμβαλλόμενα μέρη, λαβόντα υπ΄ όψιν την θεμελιώδη οικολογικήν σημασίαν των υγροτόπων ως ρυθμιστών της καταστάσεως των υδάτων και ως τόπων διαβιώσεως χαρακτηριστικής χλωρίδος και πανίδος ιδία δε υδροβίων πτηνών, πεπεισμένα ότι οι υγρότοποι συνιστώσι μεγάλης σημασίας οικονομικήν, μορφωτικήν και επιστημονικήν πηγήν ως και τοιαύτην αναψυχής, η απώλεια της οποίας θα ήτο ανεπανόρθωτος, επιθυμούντα όπως παρεμποδίσωσι, το γε νυν έχον και εις το μέλλον, την προoδευτικήν καταπάτησιν των υγροτόπων και την απώλειάν των, αναγνωρίζοντα ότι τα υδρόβια πτηνά, κατά τας εποχιακάς αποδημίας των, δύνανται να διέρχονται τα σύνορα (των κρατών) και κατά συνέπειαν οφείλουσι να θεωρούνται ως διεθνής πηγή πλούτου, πεπεισμένα ότι η περιφρούρησις των υγροτόπων μετά της χλωρίδος και πανίδος αυτών δύναται να διασφαλισθή δια συγκερασμού των επί εθνικού επιπέδου προστατευτικών μέτρων εις συγκεκριμένην διεθνή προσπάθειαν συνεφώνησαν επί των κάτωθι…» (ακολουθούν τα άρθρα της σύμβασης).
Την εκδήλωση που απευθύνονταν κυρίως σε παιδιά, συνδιοργάνωσαν η Δημόσια Βιβλιοθήκη Λευκάδας και το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΚΠΕ) Σφακιωτών, σε συνεργασία με την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, την οποία εκπροσώπησε ο εθελοντής της αρχιτέκτονας κ. Αχιλλέας Τρανουλίδης. Καλωσορίζοντας τους μικρούς καλεσμένους η προϊσταμένη της Δημόσιας Βιβλιοθήκης κα Μαρία Ρούσσου είπε: «Στη Λευκάδα έχουμε ένα φοβερό υγρότοπο που τον ξέρετε και είναι η λιμνοθάλασσά μας. Αυτή η λιμνοθάλασσα είναι πολύ σημαντική και έχει σπάνια πράγματα -όπως θα μας τα πουν και οι πιο ειδικοί-, σπάνια πουλιά, σπάνια ψάρια και σπάνια φυτά. Και εκτός όλων αυτών είναι και πανέμορφη…».
Η κα Αγγελική Σούνδια, αφού αναφέρθηκε στη λειτουργία του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης που εδρεύει στους Σφακιώτες, με πολλά από τα παιδιά να έχουν έρθει σε επαφή μαζί του στο παρελθόν μέσα από την υλοποίηση διάφορων κατά καιρούς προγραμμάτων, πρόσθεσε: «Θα γνωρίσουμε κάποια από τα πουλιά -δεν μπορούμε να τα γνωρίσουμε όλα σήμερα-, το σχήμα τους, τα χρώματά τους, τις συνήθειές τους…».
Από τη μεριά του ο κ. Τρανουλίδης αφού αναφέρθηκε στο ρόλο των εθελοντών της Ορνιθολογικής Εταιρείας που είναι η παρακολούθηση και η καταγραφή των πληθυσμών των πουλιών, επισήμανε: «Στη Λευκάδα έχουμε γύρω από την πόλη διάφορους υγρότοπους. Ο υγρότοπος είναι μια περιοχή με αρκετά αβαθή νερά, τα οποία άλλες φορές είναι γλυκά κι άλλες γλυφά, δηλαδή υφάλμυρα, γιατί μερικές φορές επικοινωνούν με τη θάλασσα. Αυτή είναι και η περίπτωση της Λευκάδας, όπου τα περισσότερα νερά είναι υφάλμυρα. Αυτό τους δίνει ένα ιδιαίτερο χαρακτήρα, δηλαδή είναι αβαθή τα περισσότερα, μέχρι μισό μέτρο, και έχουν γύρω τους πολλούς λασπότοπους. Όπως στεγνώνει το νερό αφήνει μία λάσπη η οποία περιέχει πολλά είδη από ζωάκια, όπως μαλάκια, οστρακοειδή, σκουληκάκια κτλ., τα οποία είναι τροφή για ένα είδος πουλιών.
Στη Λευκάδα, κυρίως εδώ στη Γύρα, έχουμε τρεις μεγάλες κατηγορίες πουλιών. Τα θαλασσοπούλια, που είναι τα πουλιά τα οποία θρέφονται από τη θάλασσα, στο αλμυρό και βαθύ νερό. Αυτά τα πουλιά είτε παίρνουν την τροφή τους πάνω από τη θάλασσα, δηλαδή ψάρια που είναι πάνω-πάνω, είτε βουτάνε μέσα στη θάλασσα και ψάχνουν το ψάρι από κάτω, Μια άλλη κατηγορία είναι τα παρυδάτια, τα οποία είναι γύρω-γύρω απ΄ αυτές τις ρηχές λιμνοθάλασσες. Αυτά περπατάνε μέσα στο νερό, όπως είναι οι τσικνιάδες, που είναι κάτι άσπρα ή γκρίζα πουλιά με μεγάλα πόδια, και τα φλαμίγκος. Αυτά περπατάνε και ψάχνουν την τροφή τους, είτε αυτή είναι ψάρια είτε σκουλήκια είτε οσρακάκια μικρά, γαριδούλες κτλ. μέσα στο νερό. Περπατάνε μέσα στα νερά, γι΄ αυτό είναι και πολύ ψηλοπόδαρα, και ψάχνουν μέσα στη λάσπη. Υπάρχει και μια τρίτη κατηγορία απ΄ αυτά τα πουλιά, τα οποία είναι μικρότερα, δεν μπαίνουν μέσα στο νερό αλλά πάνε στις όχθες και ψάχνουν στις λάσπες. Αυτές είναι οι τρεις μεγάλες κατηγορίες».
Πρόσθεσε στη συνέχεια ότι στις λιμνοθάλασσες της Λευκάδας υπάρχουν τέσσερα έως πέντε είδη από πάπιες, που έρχονται μόνο το χειμώνα. Είναι κυρίως πουλιά που ζευγαρώνουν στις βόρειες χώρες, που δεν θέλουν ζέστη, αλλά το χειμώνα που παγώνουν οι λίμνες κατεβαίνουν προς τα νότια. Βρίσκουν εδώ και σε άλλες χώρες της Μεσογείου τους βιότοπους όπου ξεχειμωνιάζουν. Τρέφονται από πλαγκτόν και χορταράκια. Οι πάπιες αυτές είναι: η Χουλιαρόπαπια (λέγεται έτσι γιατί το ράμφος της μοιάζει με κουτάλι), η Πρασινοκέφαλη (τα αρσενικά αυτού του είδους έχουν πράσινο κεφάλι και μοιάζουν με τις οικόσιτες πάπιες, ενώ τα θηλικά είναι πιο σταχτιά), η Φαλαρίδα (είναι μαύρη, ένα είδος νερόκοτας και λέγονται κοινώς λούφες). Όλες οι λιμνοθάλασσες είναι σημαντικές γιατί είναι τόποι καταφυγίου διαχείμασης, όπως είναι της Λευκάδας, η οποία όμως έχει και αναπαραγόμενα είδη (το καλοκαίρι αναπαράγονται μερικά είδη, όπως π.χ. ο Καλαμοκανάς και οι Θαλασσοσφυριχτές, που είναι πιο πολύ παράκτια πουλιά).
Τα παιδιά είχαν στη συνέχεια τη δυνατότητα να συμμετάσχουν σε δημιουργικές δραστηριότητες και βιωματικά εργαστήρια με θέμα τα πουλιά με την Παιδαγωγική Ομάδα του ΚΠΕ Σφακιωτών και η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με παρατήρηση των πουλιών και αναγνώρισή τους, με τη βοήθεια σχετικού εξοπλισμού, από τις όχθες της Λιμνοθάλασσας της Λευκάδας. Η μετακίνηση με λεωφορείο που παρείχε δωρεάν το ΚΤΕΛ Λευκάδας.
Δεν θα ήταν άσχημο να διοργανώνονταν μελλοντικά, εν είδη μιας Ημερίδας ας πούμε, μια αντίστοιχη εκδήλωση για την πλούσια ορνιθοπανίδα των λιμνοθαλασσών του νησιού μας που θα απευθύνονταν σε όλες τις ηλικίες.
kolivas
