Ηταν 2010 όταν η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού οργάνωνε τον πρώτο καθαρισμό στο τμήμα της κοίτης του Ιλισού που φιλοξενεί βορειοδυτικά το Ολυμπείο και νοτιοανατολικά το ναό της Αγροτέρας Αρτέμιδος.
Γράφει η Δέσποινα Κονταράκη*
Με αφορμή εκείνη τη δράση, είχε συγκεντρώσει ορισμένα στοιχεία για τον ιστορικό ποταμό. Αντιγράφουμε: «Στις αρχές του 20ού αιώνα ολόκληρη η περιοχή μεταξύ Ιλισού και Υμηττού είχε κηρυχθεί αναδασωτέα και είχε φυτευτεί, αλλά έως το 1962, ο ποταμός καλύφθηκε και τη θέση του πήραν οι οδοί Μιχαλακοπούλου, Βασ. Κωνσταντίνου και Καλλιρρόης.
Το έργο είχε ξεκινήσει το 1939 και το θεμελίωσε ο Μεταξάς με τη χαρακτηριστική φράση: ‘‘Θάπτομεν τον Ιλισόν’’».
Από τότε μέχρι σήμερα έχουμε καταφέρει να θάψουμε όσους ποταμούς και να μπαζώσουμε όσα ρέματα μπορούσαμε.
Μαζί τους θάψαμε και περισσότερους από 200 ανθρώπους που πνίγηκαν από τη φουσκοθαλασσιά της κρατικής ανικανότητας, της προσωπικής αδιαφορίας και της παντελούς απουσίας μακρόπνοης αντιπλημμυρικής πολιτικής. Μόνο στο Λεκανοπέδιο έχουν μπαζωθεί ρέματα και χείμαρροι συνολικού μήκους 550 χλμ., ενώ θαμμένες παραμένουν οι κοίτες του Κηφισού, του Ιλισού και του Ηριδανού. Σε όλες αυτές τις δεκαετίες κάναμε και άλλα έργα «υποδομής», όλα βασισμένα στο τσιμέντο, στην άναρχη και την αυθαίρετη δόμηση.
Διαχρονικά οι ευθύνες της Πολιτείας αλλά και του κάθε πολίτη ατομικά είναι μεγάλες. Τα αλισβερίσια για «τακτοποίηση υποθέσεων» πολιτών σε πολεοδομίες και μελετητικά γραφεία, για νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων (φτωχών και πλουσίων) πάνω σε ρέματα ή μέσα σε δάση, η ανεξέλεγκτη δόμηση από τη διοίκηση (υπουργεία, δήμοι, δημόσιοι φορείς) κατά παράβαση κάθε χωροταξίας, ρυμοτομίας και κοινής λογικής αποτέλεσαν τον βασικό πυρήνα στον οποίο κτίστηκε, χωρίς ποτέ να αναπτυχθεί, η σύγχρονη Ελλάδα.
Σε κάθε θεομηνία, φυσικά, μπορούμε και πρέπει να αποδώσουμε συγκεκριμένες ευθύνες σε συγκεκριμένους υπαιτίους. Ο ένας περιφερειάρχης φταίει για τις χθεσινές πλημμύρες, ο άλλος υπουργός για τις περσινές φωτιές, ο τάδε δήμαρχος γιατί δεν διευθέτησε το ρέμα της περιοχής του. Από κοντά μπορούμε να «τσοντάρουμε» και την κλιματική αλλαγή, που επιτείνει όλα τα προηγούμενα. Με τη νοοτροπία όμως που έχουμε το μόνο που καταφέρνουμε είναι να εκτονώνουμε την οργή μας. Για μία μέρα ή ένα μήνα. Μετά το ξεχνάμε και πάμε παρακάτω, περιμένοντας το επόμενο καιρικό φαινόμενο για να πνιγούμε το χειμώνα και να καούμε το καλοκαίρι. Οι πλημμύρες του Πειραιά το 1977 δεν μας έκαναν σοφότερους. Οι φωτιές στην Ηλεία το 2007 δεν μας έκαναν πιο προνοητικούς. Νομίζω πως το ίδιο θα συμβεί και με τους 15 νεκρούς της χθεσινής τραγωδίας. Θα καταγραφούν ως θύματα μιας θεομηνίας, αλλά ο Θεός ποτέ δεν θα σκεφτόταν να θάψει τον Ιλισό. Πόσο μάλλον το ρέμα της Σούρας στη Μάνδρα…
*Η Δέσποινα Κονταράκη είναι αρχισυντάκτρια του Ελεύθερου Τύπου
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου
