Αι Γιώργης Βελαώρας
Το εκκλησάκι του Αι Γιώργη βρίσκεται απέναντι και ανατολικά από τη Κατούνα σε ένα από τα όμορφα Ακαρνανικά βουνά τη Βελαώρα, που είναι τα μισά γεμάτα βελανιδιές και τα υπόλοιπα εντελώς γυμνά, το βουνό αυτό θα λέγαμε χωρίζει το Βάλτο από το Ξηρόμερο, κατά την άποψη μερικών η Βελαώρα χωρίζεται σε Κατουνιώτικο, Στανιάτικο, Αμφιλοχιώτικο και Σπαρτιώτικο μέρος (σύμφωνα με τα χωριά που το περιτριγυρίζουν).
Ιστορικά στοιχεία
Επί Τουρκοκρατίας τα παιδιά της Κατούνας έτρεχαν να μάθουν λίγα γράμματα στον Άγιο Γεώργιο στη Βελαώρα. Το εκκλησάκι υπήρχε και πριν το 1912. Το χωράφι που ήταν κτισμένο ανήκε στους Πετιμεζαίους που έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στην ιστορία της Κατούνας και λέγεται πως το πρώτο χτίστηκε από κάποιον από αυτούς. Αργότερα ο Ξενοφών Ζέλος πατέρας του Κωνσταντίνου, του Λεωνίδα και της Αμαλίας νυμφεύτηκε την Παναγιώτα Πετιμέζη και κληρονόμησε την περιοχή. Στα ερείπια της παλαιοτέρας εκκλησίας ο Ξενοφώντας έχτισε την σημερινή, πριν την αναστήλωση της εγκαταλειμμένης εκκλησίας κατά την διάρκεια του μεσοπολέμου. Πριν καλά καλά τελειώσει η κατασκευή της σκεπής όπως μας αφηγήθηκε ο Λεωνίδας Ζέλος, έγινε ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της Εθνικής Αντίστασης στην περιοχή μας. Η ανατίναξη με νάρκες της Γερμανικής Φάλαγγας που κατευθυνόταν προς το χωριό μας, από τους αντάρτες στη θέση Υψουρά. Αμέσως οι Γερμανοί κατακτητές ως πράξη αντεκδίκησης άρχισαν να πυροβολούν εναντίων όλων. Τα πολυβόλα τους πήραν φωτιά, σκότωσαν όσα ζώα έβρισκαν μπροστά τους και δίνοντας διαταγή να μαζευτεί το χωριό στην Πλατεία, με σαφή διαταγή για εκτελέσεις. Μετά όμως από διαβουλεύσεις αποφασίσθηκε να μην γίνουν εκτελέσεις αλλά να κάψουν το χωριό, κάηκαν πολλά σπίτια τότε.
Τα επόμενα χρόνια όμως οι Γερμανοί δεν στάθηκαν σ’ αυτό άλλα με διάφορα προσχήματα και αφορμές σκότωσαν πολλούς συγχωριανούς μας. Αφαιρούσαν ανθρώπινες ζωές όπως και τα εννιά παλικάρια που συνελήφθησαν στην Κατούνα και τα σκότωσαν στην Αγία Τριάδα Αγρινίου συμπληρώνοντας τους 120 που εκτελέστηκαν και έμειναν στην ιστορία. Ένα από τα θύματα των γερμανών ήταν και το εκκλησάκι του Αι Γιώργη. Οι γερμανοί είχαν στήσει και έριχναν όλμους από την περιοχή της αρχαίας Μεδεώνας κοντά στη θέση του σημερινού Αι – Λιά και σε ότι έβλεπαν και νόμιζαν πως μπορεί να υπάρχουν αντάρτες έριχναν όλμους. Ένας από αυτούς έπεσε στο εκκλησάκι και τον κατέστρεψε. Από τότε παρέμεινε ερειπωμένος, όπως ήταν πριν ξεκινήσει η αναστήλωση του το 2005. Τα δύσκολα χρόνια της Κατοχής και αργότερα πολλοί από τους συγχωριανούς μας κοιμόντουσαν στο εκκλησάκι, είτε για προστασία είτε επειδή καθόταν μόνιμα στην περιοχή με τα ζώα τους και προφυλασσόταν από τις ασχήμιες του κατακτητή ή των συνεργατών τους.
Η αναστήλωση
.jpg)
Στόχος, αλλά και χρέος όλων μας ήταν να λειτουργήσει ο Άγιος Γεώργιος που στέκει εκεί ψηλά και αγναντεύει το χωριό μας κάτω από πανύψηλη βελανιδιά που σε αναγκάζει να σεβαστείς τη δύναμη της φύσης, αλλά και των ανθρώπων έργα. Όλα τα παραπάνω έδωσαν το έναυσμα στο Σύλλογο Κατουνιωτών Αθήνας «Φίλιππος ο Ακαρνάν» και μετά από παρότρυνση πολλών κατοίκων του χωριού μας το εκκλησιαστικό μνημείο έπρεπε να αναστηλωθεί, να γίνει ένα λαμπερό κτίσμα, πέτρινο, παραδοσιακό όπως ήταν και όχι σύγχρονο. Έτσι λοιπόν πρόσφατα ανακαινίστηκε και αποκαταστάθηκε κατά το δυνατό στην αρχική του μορφή με τη φροντίδα του Συλλόγου Κατουνιωτών Αθήνας « Φίλιππος ο Ακαρνάν» με την οικονομική συνδρομή πολλών χωριανών και εθελούσια εργασία όπως και δωρεών αυτών και φίλων το 2006. Σήμερα o ναός έχει αποκατασταθεί και ο προαύλιος χώρος έχει διαμορφωθεί καλαίσθητα με πέτρα, ώστε το εξωκλήσι να αποτελέσει ξανά τόπος λατρείας, αναψυχής αλλά να μας θυμίζει και τα χρόνια της κατοχής. Οι διαστάσεις του εσωτερικού χώρου είναι 4μ Χ 9μ. και είναι πετρόχτιστος με σιδερένια δίριχτη στέγη.
Επιπλέον ο Σύλλογος Κατουνιωτών Αθήνας ετοίμασε για ενημέρωση ειδικό βιβλίο στις εκδόσεις Ίαμβος με τίτλο «Μνημεία Δήμου Μεδεώνος» το οποίο είναι αφιερωμένο στα μνημεία του π. Δήμου μας και στο εκκλησάκι του Αι-Γιώργη και αναφέρει την ιστορία του, την αποκατάστασή του, τους ευεργέτες αλλά και πλούσιο φωτογραφικό υλικό των εργασιών αποκατάστασης, και υπάρχει σε πολλά βιβλιοπωλεία σε όλη την Ελλάδα.
Ο περιβάλλον χώρος είναι στο κτήμα των αδελφών Λεωνίδα και Κων/νου Ζέλου που το έκαναν δωρεά για την αναστήλωση του. Μετά από μεγάλες προσπάθειες και ανακοινώσεις στην εφημερίδα «η Κατούνα» η ιδέα έγινε πραγματικότητα. Αποδείχτηκε για μια ακόμα φορά πως αν είμαστε μονοιασμένοι και αγαπημένοι μπορούμε να καταφέρουμε πολλά στον τόπο μας. Η επιθυμία έγινε πραγματικότητα σε διάστημα ενός έτους περίπου, με πλήρη αποκατάσταση σε 3 χρόνια.
Το πρώτο χτύπημα της καμπάνας-Τα Θυρανοίξια– Τα πρώτα χαμόγελα
Στις 12 Αυγούστου 2006 το πρωί χτύπησε για πρώτη φορά η καμπάνα του Αι Γιώργη έγιναν τα θυρανοίξια (Εγκαίνια) ενώ είχε προετοιμαστεί πρόχειρα ο περιβάλλον χώρος. Τα Θυρανοίξια έγιναν από τον πάτερ Απόστολο Μπλέτσα και τον πάτερ τότε Θεόδωρο Τριάντη και τον ιεροψάλτη Μενελάου Γεώργιο.
Οι κάτοικοι της Κατούνας και των γύρω χωριών άλλοι με τα πόδια (επειδή είχαν τάμα στον Άγιο, πως αν φτιαχτεί θα πάνε με τα πόδια), άλλοι με αγροτικά και άλλοι με τα τρακτέρ ανέβηκαν στο βουνό και αντίκρισαν έτοιμο το εκκλησάκι κάτω από την βελανιδιά με ένα τεράστιο σταυρό δίπλα του. Επίσης συμμετείχαν αρκετοί καβαλάρηδες.
Όλοι χάρηκαν μόλις αντίκρισαν τους ιερείς και τον ψάλτη για πρώτη φορά να λειτουργούν στο χώρο αυτό που πριν λίγο καιρό ήταν ένα ερείπιο.
Η μεγάλη εκδήλωση ανήμερα τ' Αι Γιωργιού με το «ύψωμα» στο χέρι. Πρώτη φορά ανήμερα τ’ Αϊ Γιωργιού στη Βελαώρα Κατούνας το 2009
Μια όμορφη λαμπρή εκδήλωση πραγματοποιήθηκε από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Κατουνιωτών Αθήνας με συνδιοργανωτές τον ιππικό όμιλο όπως και τον Σύλλογο Γυναικών, και το χορευτικό των Μερακλήδων από το Αγρίνιο, με θρησκευτικό και παραδοσιακό –πολιτιστικό χαρακτήρα που ήταν και η τελευταία δυστυχώς μέχρι σήμερα.
Παρά τις αντίξοες καιρικές συνθήκες στις 23/4/09 δεκάδες πιστοί προσκύνησαν και γιόρτασαν την μνήμη του μεγαλομάρτυρα τροπαιοφόρου Γεωργίου, στο ομώνυμο εκκλησάκι του, που αναστύλωσε ο Σύλλογος Κατουνιωτών Αθήνας, στη Βελαώρα Κατούνας.
Τέτοιες εκδηλώσεις έχουν να δώσουν πολλά και γεμίζουν χαρά και αγαλλίαση την ψυχή του ανθρώπου. Υπήρξε ένας συνδυασμός πίστης, παράδοσης, ιστορίας, φύσης αλλά και ανθρώπων έργα.
Η καμπάνα χτύπησε πρωί – πρωί, πολλοί Γιώργηδες και πιστοί άρχισαν να ανεβαίνουν στο εκκλησάκι προς χάρη του τροπαιοφόρου, άλλοι με τα «υψώματα» στο χέρι και άλλοι με αρτοκλασίες. Πολλοί μάλιστα ανέβηκαν με τα πόδια όπως είχαν τάμα.
Σε αυτό τον φάρο της ορθοδοξίας που έλαμψε πάλι, πολλοί πιστοί παρακολούθησαν την πανηγυρική Θεία Λειτουργία με κατάνυξη και ψυχική ανάταση. Η Θεία Λειτουργία μετ’ αρτοκλασίας τελέσθηκε από τον Πατήρ Δημήτριο Χαμαλέτσο από την ενορία της Κωνωπίνας, και ιεροψάλτη τον Πάσχο Γεώργιο του Δημητρίου. Κατά την διάρκεια της Θείας Λειτουργίας συμμετείχαν και οι καβαλάρηδες με τα άλογα τους, οργανωμένα και ντυμένοι ομοιόμορφα με ρούχα που είχαν το έμβλημα του συλλόγου, ασπάστηκαν την εικόνα του Αγίου και τα έδεσαν στον περίβολο για να παρακολουθήσουν την Θεία Λειτουργία.
Στο τέλος στα μεγάφωνα ακουστήκανε ιστορικά στοιχεία που αφορούσαν το εκκλησάκι, πως καταστράφηκε, αλλά και πως έγινε η αναστήλωση του.
Τον λόγο στη συνέχεια είχε το χορευτικό των «Μερακλήδων» Αγρινίου, όπου χόρεψε παραδοσιακά δημοτικά τραγούδια της περιοχής μας, εμπρός από την εκκλησία, στο πλακόστρωτο περίβολο, κάτω απ’ τα χειροκροτήματα του κόσμου μιας και η εμφάνιση τους ήταν άριστη για μια ακόμα φορά. Όταν μάλιστα ξεκίνησαν να χορεύουν, ο ήλιος ξεπρόβαλε σιγά - σιγά μέσα από τα μαύρα σύννεφα παραμερίζοντας τα για λίγο, λες και ήθελε και αυτός να χαρεί την λεβεντιά της φουστανέλας που έχει να εμφανιστεί εκεί πάνω ψηλά από τα χρόνια της επανάστασης του 21.
Στην συνέχεια αρκετοί παρευρισκόμενοι, μικροί, μεγάλοι και αρκετές γυναίκες μπήκαν καβάλα στ’ άλογα και πήγαν βόλτα γνωρίζοντας την περιοχή.
Ο πατήρ Δημήτριος ευλόγησε το φαγητό που περιλάμβανε και ψητά αρνιά, προσφορά συγχωριανών μας για την εκδήλωση.
Στη συνέχεια άλλοι χόρευαν και άλλοι απολάμβαναν την πανοραμική θέα της περιοχής.
Ο Αι Γιώργης σήμερα
Αυτά πλέον δεν υπάρχουν σήμερα σαν εκδηλώσεις τέτοιου περιεχομένου, ενώ φυσικά θα μπορούσαν να γίνονται και να καθιερωθούν. Απλά γίνεται μια προσπάθεια να παραμείνει το τελετουργικό μέρος και να χτυπάει η καμπάνα του Αι Γιώργη που ακούγεται μέχρι το χωριό μας.
Κάθε χρόνο καθιερώθηκε η Θεία Λειτουργία ανήμερα της γιορτής του είτε μέγας εσπερινός μετ’ αρτοκλασίας την παραμονή.
Το μεγάλο πρόβλημα που υπάρχει είναι η προσβασιμότητα του δρόμου μιας και παραμένει χωματόδρομος που χαλάει ανά διαστήματα και δεν έχει καλή πρόσβαση.
Αν και οι υπεύθυνοι κάθε χρόνο φροντίζουν την επιδιόρθωση του και τις μέρες της γιορτής του Αι Γιώργη είναι προσπελάσιμος με τα αυτοκίνητα, αν και δεν είναι λύση αυτή, πρέπει να ασφαλτοστρωθεί η να πέσει τσιμέντο. Αν ο δρόμος φτιαχτεί όλα θα αλλάξουν και ο κόσμος θα ανεβαίνει πιο εύκολα και θα γιορτάζει ανήμερα όπως τα άλλα εκκλησάκια γύρω της Κατούνας.
Φέτος με παρότρυνση του Συλλόγου Κατουνιωτών Αθήνας προς τους υπευθύνους Δημοτικούς Συμβούλους έγινε η συντήρηση του δρόμου με μηχάνημα του Δήμου και ο δρόμος είναι έτοιμος και τα αυτοκίνητα ανεβαίνουν.
Την Κυριακή 22 Απριλίου 2018 τελέσθηκε μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός στο εξωκλήσι.
ΔΕΙΤΕ ΠΟΛΛΕΣ ΦΩΤΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
ΘΥΡΑΝΟΙΞΙΑ
Η όμορφη εκδήλωση ανήμερα τ' Αι Γιωργιού με το «ύψωμα» στο χέρι. Πρώτη φορά ανήμερα τ’ Αϊ Γιωργιού στη Βελαώρα Κατούνας το 2009
Ο Αι Γιώργης Σήμερα
Πολλά ιστορικά στοιχεία αλλα και τους δωρητές θα διαβάσετε στο Βιβλίο ΜΝΗΜΕΙΑ ΔΗΜΟΥ ΜΕΔΕΩΝΟΣ "το εξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου Βελαώρας"
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΚΟΥΤΙΒΗΣ Δ.
