Εμείς τα εορταστικά κάλαντα για τα Χριστούγεννα, την Πρωτοχρονιά, των Φώτων και τ Άι-Γιαννιού, τα λέγαμε μόνο το βράδυ και και την παραμονή της κάθε γιορτής.
Με το πέσιμο του ήλιου, βγαίναμε παρεούλες τα μικρά για να τα πούμε στα γύρω γνωστά σπίτια της γειτονιάς μας.
- Χριστός Γεννάται Σήμερα εν Βηθλεέμ την πόλη,
αντηχούσαν τρεμουλιαστές οι παιδικές μας φωνές απ το κρύο που μας έκοβε τούτες τις ώρες. καθώς γυρνούσαμε ξυπόλητα και νηστικά στα γύρω σοκάκια της γειτονιάς μας μέσα στη νύχτα, που όλο και πιο πολύ πύκνωνε κι έπεφτε το σκοτάδι.
Παλτά είχαμε σχεδόν όλα τα μικρά, απ τις στρατιωτικές κουβέρτες, που μετά την κατάρρευση του Αλβανικού μετώπου, τις έβρισκες παντού.
Τα πόδια μας όμως, ξυλιάζανε απ το κρύο, γιατί ήταν γυμνά και ξεροσκασμένα, απ τις λάσπες και τα νερά.
- Βασίλη μ’ πούθεν έρχεσαι και πούθε κατεβαίνεις;
Για να βλέπουμε που πατάνε τα ζόρκα ποδάρια μας μέσα στη νύχτα, ανάβαμε απομεινάρια κεριών, που κλέβαμε απ το πανέρι του Πλιακοπάνου.
Οι νοικοκυρές, άνοιγαν την πόρτα τους και μας δίνανε για το καλό δεκάρες αν είχαν και φιλέματα όπως λαδόπιτες, ζαχαρόπιτες, πετιμεζόπιτες, καρύδια,μύγδαλα κ.α.
Τούτες τις μέρες, εμείς τα μικρά φροντίζαμε και για τις κουτσούνες, που είναι το σύμβολο της τύχης.
Τις ξεριζώναμε με πολύ κόπο στο λιμνοβρόχι και τις φέρναμε στην αυλή του σπιτιού, για να τις βάλουμε μέσα -ανήμερα την πρωτοχρονιά- μαζί με μια πέτρα και το αμίλητο νερό.
Όποιος πήγαινε στη βρύση να φέρει το αμίλητο νερό, δεν έπρεπε να μιλήσει καθόλου στο δρόμο, μέχρι να φτάσει στο σπίτι.
Με το νερό αυτό η μάνα μας ανανέωνε το καντήλι στα εικονίσματα και ράντιζε τις τέσσερις γωνιές του σπιτιού, ψιθυρίζοντας ευχές και ξόρκια, για να πάει καλά ο καινούριος χρόνος.
Το καθιερωμένο γλυκό των ημερών, ήταν βέβαια η ζεστή μπομπότα με μπόλικες μαύρες Λευκαδίτικες σταφίδες, μέσα της.
Έκοβε ο αρχηγός ένα φελί για τον Χριστό, την Παναγία και του Άι-Βασίλη και μετά, ένα για κάθε μέλος της οικογένειας.
Όποιος τύχαινε την κριμένη δεκάρα, ήταν και ο τυχερός της χρονιάς.
Για το ποδαρικό της πρωτοχρονιά, τα καλοίσκιοτα παιδιά που είχαν μάνα και πατέρα, ήτανε περιζήτητα.
Από μέρες τα κανάκευαν οι κυράδες της γειτονιάς και τους τάζανε λαγούς με πετραχήλια για το ποδαρικό που θα τους κάνανε ανήμερα την πρωτοχρονιά, στο σπιτικό τους.
Γιώργος Μπελεσιώτης
www.giorgosbelesiotis.blogspot.gr
