Επί 85 χρόνια τα τσιγάρα Santé συντρόφευσαν γενιές και γενιές Ελλήνων. Με το βαρύ τους χαρμάνι και το vintage πακέτο με τη μυστηριώδη και μοιραία γυναίκα μιας άλλης εποχής υπήρξαν τα πιο cult και παράλληλα αρχοντικά ελληνικά τσιγάρα. Το τέλος εποχής τους όμως ήρθε, καθώς η Philip Morris τα αποσύρει λόγω χαμηλών πωλήσεων και μαζί με αυτά λέει αντίο και στο ΄Ασσος άφιλτρο και το 'Ασσος φίλτρο κασετίνα.
Η ιστορία του Santé
Μπορεί στα σημερινά πακέτα να αναγράφεται με πομπώδη γράμματα ότι «το κάπνισμα βλάπτει σοβαρά την υγεία», αλλά στην Ευρώπη του Μεσοπολέμου οι διαφημιστές της εποχής προσπάθησαν να επιβάλλουν το κάπνισμα στην αγορά ως κάτι τι υγιεινό.
Κάπως έτσι ο Χαρίλαος Κωνσταντίνου, έβγαλε στην αγορά το θρυλικό τσιγάρο το 1931 και το ονόμασε Santé, σε μία γαλλική παραλλαγή της λέξης sanitas, που στα λατινικά σημαίνει υγεία. Στα αλήθεια δεν ήταν κι ένα πολύ υγιεινό τσιγάρο καθώς, αν και από πολύ καλό χαρμάνι, περιείχε 0,7 mg νικοτίνη και 18mg πίσσα.
Τα γραφεία της εταιρείας Κωνσταντίνου ήταν στην οδό Λυκούργου αλλά τα τσιγάρα φτιάχνονταν στο δημόσιο καπνεργοστάσιο της οδού Λένορμαν. Όπως έγραφαν στο πρώτο τους πακέτο η εταιρεία κατείχε «Δίπλωμα ευρεσιτεχνίας Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας αρ. 2373» και «Πιστοποιητικόν Χημείου Εθνικού Πανεπιστημίου ότι περιέχει ελάσσονα νικοτίνην αρ.2373».
Μια γυναίκα - σκάνδαλο στο πακέτο
Το πακέτο με την ξανθιά ντίβα που καπνίζει είχε φιλοτεχνήσει ένας Αθηναίος ζωγράφος. Όταν τα τσιγάρα πρωτοκυκλοφόρησαν όλοι προσπαθούσαν να μάθουν ποια είναι η όμορφη ξανθιά του πακέτου. Η γυναίκα - μυστήριο έγινε σχεδόν αστικός μύθος. Κάποιοι έλεγαν ότι ήταν απλά μία φανταστική γυναίκα. Άλλοι ότι ήταν η αγαπημένη του ζωγράφου. Στα αλήθεια όμως ήταν η αγαπημένη κάποιου άλλου…
Πρόκειται για τη Ζωζώ Νταλμάς, διάσημη ηθοποιό, τραγουδίστρια της όπερας και χορεύτρια των αρχών του περασμένου αιώνα. Όμορφη, ατίθαση, τολμηρή κι απρόβλεπτη, ήταν μία γυναίκα που δεν περνούσε απαρατήρητη. Η Ελληνίδα ντίβα είχε κάψει πολλές καρδίες στους καιρούς της… Μία εξ αυτών ήταν του Κεμάλ Ατατούρκ.
Η γνωριμία τους αλλά και η σχέση τους κινηματογραφική. Γνωρίστηκαν σε ένα νυχτερινό μαγαζί που εκείνη χόρευε και πέρασαν τη νύχτα μαζί. Το επόμενο πρωί ο Κεμάλ ξύπνησε κι έφυγε, αφήνοντας ένα χαρτονόμισμα χιλίων λιρών στο κομοδίνο του. Εκείνη εξέλαβε την κίνηση του ως τρομερή προσβολή και του απάντησε με τον τρόπο της.
Πάνω στο χαρτονόμισμα ήταν τυπωμένο το πρόσωπο του Κεμάλ. Πήρε λοιπόν ένα ψαλίδι και έκοψε προσεχτικά το κομμάτι που ήταν η εικόνα του. Παράτησε στο κομοδίνο το άχρηστο πλέον χαρτονόμισμα, μαζί με ένα το σημείωμα: «Από αυτό που μου αφήσατε πήρα μόνο αυτό που μου χρειαζόταν. Το υπόλοιπο σας το επιστρέφω γιατί μου είναι εντελώς άχρηστο», έγραφε.
Την άλλη μέρα της έστειλε κοσμήματα. Του τα επέστρεψε και τελικά κατάλαβε ότι αυτή η γυναίκα δεν εξαγοραζόταν με χρήματα. Ο δεσμός τους κράτησε πολλά χρόνια, σχεδόν μέχρι τον θάνατο του Κεμάλ.
Γυναίκα αράχνη ή κατάσκοπος;
Για κάποιους η Ζωζώ Νταλμάς ήταν μια γυναίκα αράχνη. Πολλοί έλεγαν ότι ήταν ένας «διπλός πράκτορας», που χρησιμοποιούσε την ομορφιά της για να εξάγει μυστικά της τουρκικής κυβέρνησης. Όταν ερχόταν στην Ελλάδα είχε άλλωστε υψηλές επαφές, μεταξύ των οποίων και ο Ελευθέριος Βενιζέλος.
Η ίδια είχε πει: «Κατάσκοπος δεν ήμουνα, Ελληνίδα ήμουνα».
Η πατριωτική της δράση συνεχίστηκε και στην κατοχή. Οι πράκτορες της Γκεστάπο την ξυλοκόπησαν άγρια, όταν αρνήθηκε να καταδώσει αντιστασιακούς, με αποτέλεσμα, όντας 4 μηνών έγκυος, να αποβάλει το μωρό της.
Πέθανε το 1988 σε ένα γηροκομείο της Αθήνας, το πρόσωπο της έμεινε όμως στα Santé, για να θυμίζει τη γυναίκα θρύλο.
Ένα βιβλίο για το Santé
Το Santé το είδαμε να φιγουράρει στα χέρια διάσημων πρωταγωνιστών του ελληνικού κινηματογράφου, αλλά να αναφέρεται και σε πλήθος μυθιστορημάτων.
Πρόσφατα μάλιστα ένα ολόκληρο βιβλίο γράφτηκε για αυτό, υπό τον τίτλο «Santé. 15 συγγραφείς κι ένα μυθικό τσιγάρο».
Ο πρόλογος του βιβλίου γράφει: «Το τσιγάρο που τύλιξε στον καπνό του επτά δεκαετίες νεοελληνικού βίου, το τσιγάρο που κέντρισε την ευαισθησία των εραστών της Τέχνης και της Ζωής, το τσιγάρο που συντρόφευσε θερμά τις προσωπικές στιγμές εκατομμυρίων καπνιστών εξελίχθηκε σε ζωντανό θρύλο που κάθε μέρα γίνεται νεότερος. 15 συγγραφείς εμπλέκονται στο μύθο του Santé. Και μέσα από το κατακόκκινο πακέτο ανασύρουν γεύσεις και αρώματα εποχών, επιθυμίες και αισθήσεις, όνειρα και περιπέτειες μνήμης, αποκαλύπτοντας τις λεπτομέρειες μιας σχέσης ιδιαίτερα προσωπικής όσο και ανέλπιστα συλλογικής»
Αλλαγή σκυτάλης και τέλος εποχής
Στα τέλη του 1990 η εταιρεία εξαγοράστηκε από την Παπαστράτος που ήταν ακόμη ελληνική. Στη συνέχεια, η Παπαστράτος κυκλοφόρησε το Santé φίλτρο κασετίνα.
Το 2003, η παραγωγή του τσιγάρου πέρασε στην Philip Morris, η οποία το μετονόμασε από Santé σε Zante, για να μην παραπέμπει στην λατινική εκδοχή της λέξης «υγεία».
Πλέον, το Santé είναι παρελθόν.
ΠΗΓΗ:http://tvxs.gr
