"Ουχί οι δέκα εκαθαρίσθησαν, οι δε εννέα που;". Ράγισε η καρδιά του Χριστού σαν είδε δέκα άνδρες να υποφέρουν τη λέπρα, κουφάρια απόκληρα μιας "καθαρής" κοινωνίας, ξένα απ' ανθρώπινη θαλπωρή και συναντίληψη.
Ράγισε η καρδιά του μπροστά απ'τη φωνή της απόγνωσης: "Ιησού επιστάτα ελέησον ημάς". Κι άπλωσε τα χέρια και τους καθάρισε με το λόγο και μόνον.
Κι ανέμενε ένα "ευχαριστώ", μια κουβέντα ευγνωμοσύνης. Μα απ' τους δέκα ο ένας επιστρέφοντας "έπεσεν επί πρόσωπον παρά τους πόδας αυτού ευχαριστών αυτόν". Κι αυτός ήταν ξένος, αλλογενής Σαμαρείτης, που ως γνωστόν, δεν έλεγαν ούτε καλημέρα στους Εβραίους. Κι ο Σαμαρείτης αυτός ενσαρκώνει μια απ' τις πιο μεγάλες και τόσο λησμονημένες στις μέρες μας αρετές: την ευχαριστία και την ευγνωμοσύνη.
Οι άλλοι εννέα επέδειξαν μία συμπεριφορά απ' τις πιο συνηθισμένες στην εποχή μας και πάντοτε: την αχαριστία και την αγνωμοσύνη. Κι ο Χριστός στιγματίζει δριμύτερα τους εννέα και λέει στο Σαμαρείτη: "Αναστάς πορεύσου. Η πίστης σου σέσωκέ σε".
Ξεχείλισε τότε το παράπονο του Ιησού και το δάκρυ του πότισε τις κοιλάδες του θείου προσώπου. Κι απ'τα βάθη της Αρχιερατικής Του υπόστασης ξεπήδησε φοβερός ο λογισμός: "Ω γενεά άπιστος και διεστραμμένη. Έως πότε έσομαι μεθ'υμών, έως πότε ανέξομαι υμών". /Ματθ.ΙΖ,Ι7/. Επίσης, τονισμένο καταπληκτικά είναι και το αιώνιο παράπονο του Χριστού, με τον ύμνο: "Λαός μου, τι εποίησα σοι η τι σοι παρηνώχλησα, τους τυφλούς σου εφώτισα, τους λεπρούς σου εκαθάρισα, άνδρα όντα επί κλίνης ηνωρθωσάμην, Λαός μου, τι εποίησα σοι, και τι μοι ανταπέδωκας / Όρθος Μ. Παρασκευής/.
Ο Χριστός για να δείξει το χαώδες της αχαριστίας είπε: "Έσεσθαι Υιον Υψίστου, ότι Χριστός εστίν επί πονηρούς κι αχαρίστους". Κατέταξε δηλαδή τον αχάριστο, μεταξύ των πονηρών και των πανούργων, που προξενούν με λόγια και μ' έργα, πόνους και μάλιστα προς τους Ευεργέτες τους.
Ο Απόστολος Παύλος, εξισώνει τους αχάριστους με τον ανόσιο, τον ανήθικο, τον προδότη, τον βλάσφημο, τον διάβολον. /Τιμοθ. Β,ΓΙ-5/.
Ο Μέγας Άγιος Αθανάσιος, θεωρεί τον "αχάριστον διάβολον της κολάσεως και τον ευγνώμονα πνεύμα του Αγίου Πνεύματος".
Ο Άγιος Νεκτάριος "μίασμα της κοινωνίας αποβλητέον".
Ενώ ο γέροντας Παΐσιος έλεγε ότι "ο αχάριστος είναι άνθρωπος καταραμένος από το θεό και δεν βλέπει προκοπή".
Δυστυχώς στην εποχή μας, οι ευεργετηθέντες στέκονται ψυχροί κι αδιάφοροι απέναντι στον Ευεργέτη τους. Κυριευμένοι από τον παχυλό υλισμό, δεν τον σκέπτονται καθόλου. Η αν τον σκεφθούν, υψώνουν με θράσος το ανάστημά τους, άλλοτε για να ξεράσουν τους αφρούς της άρνησης κι άλλοτε για να βλασφημήσουν χυδαία τ'όνομά του.
Κι έτσι επαληθεύεται αυτό που έχουν επισημάνει ήδη οι αρχαίοι πρόγονοί μας: "Τη αχαριστία δοκεί έπεται η αναισχυντία".
Ο οξύνους Ανδρέας Λασκαράτος, στο γνωστό σύγγραμά του "Ίδε ο Άνθρωπος" ονομάζει τον αχάριστο "δημόσιο αδικητή", "υποκείμενο χρεωκοπημένο", "εχθρόν της Κοινωνίας". Γιατί, όλοι οι Ευεργετούντες, όταν μανθάνουν την κατάπτυστο διαγωγή του, από- γοητεύονται και διακόπτουν την ευεργετική τους δραστηριότητα. Έτσι οι αχάριστοι γίνονται εμπόδιο στην ιδιωτική φιλανθρωπία και ευποιΐα.
Λόγω δε της κακότητός του αυτής και της κοινωνικής ζημίας, ο αχάριστος επισύρει εναντίον του φοβερές ποινές.
Ο Θεός, δια του Σολομώντος προειδοποιεί: "Ο αχάριστος, όχι μόνον στερείται κάθε θείας ευλογίας, αλλα΄και τα σχέδιά του ανατρέπονται, οι επαγγελματικές του εργασίες και η ζωή του διαλύονται, όπως η πάχνη του χειμώνα και το άχρηστο ύδωρ το ρέον έξω των αυλάκων χωρίς σκοπόν" / Σοφία, ΙΣΤ,29/. Κι ο αχάριστος αποδίδων κακά αντί αγαθών, ου κινηθήσεται, κακά εκ της οικογενείας αυτού"./Παροιμίαι Σολομώντος,ΙΓ,13/.
Απ'την αρχαιότατη εποχή είχε επισημανθεί ότι: "αχαριστίας αίσχιον αμάρτημα ουκ έστιν". Δηλαδή δεν υπάρχει αισχρότερο αμάρτημα απ'την αχαριστία: "χάριν λαβών μέμνησο και δους επιλάθου:, έλεγαν οι Αρχαίοι. Σου έγινε κάποια χάρη να τη θυμάσαι. Έδωσες κάτι ξέχνα το: "εν παντί ευχαριστείτε", προσθέτει ο Απόστολος. /Α' Θεσσ.,5,18/.
Η συνείδηση όλων των λαών, χαρακτηρίζει την αχαριστία ως βαρύ αμάρτημα και τον αχάριστο, όταν μάλιστα συνεχίζει την αχαριστία ή κακουργεί ή βλάπτει τον ευεργέτη του, ως πρόσωπο βλεδυρό κι αποτρόπαιο. Κι ευλόγως, γιατί η ευγνωμοσύνη προς τους ευεργέτες είναι στοιχειώδες, φυσικό συναίσθημα, το οποίο αποτύπωσε ο Θεός ακόμη και στα κτήνη και στα θηρία. Ο αχάριστος, υποβαθμίζει τον εαυτό του ως προς τούτο και κάτω απ' τα κτήνη.
Ο Ξενοφών, ο οποίος δίκαια έχει αποκλειθεί "μαίτρ της συγγραφικής ευγενείας κι απλότητας", στο περίφημο σύγγραμα του "Κύρου Παιδεία", γράφει ότι: "Ο Κύρος ύστερα από παλλαΐκή αξίωση εξέδωσε νόμο, για του οποίου ο αχάριστος ιδία όταν κακολογούσε τον ευεργέτη του, τιμωρείτο με δημόσιο εμπτυσμό και μαστίγωση, γιατί θεωρείτο ως αναίσχυντος κι αφιλότητμος/= αναιδής τε ούτος και τιμής στερούμενος/.
Ο αχάριστος, αν μετανιώσει, μας λέει ο Βίκτωρ Ουγκώ στους "Άθλιους", όπως ο κλέφτης των κηροπηγίων της Ιεράς Μονής, Γιάννης Αγιάννης, τότε μπορεί ν'αναδειχθεί ο τετιμημένος Δήμαρχος Μαγδαληνής. Αν όμως όχι, τότε αυτός είναι φίδι που δαγκώνει κι αξίζει λόγω αηδίας, την αυστηρή θεία Νέμεση. Και σοφά ο Θεός, τον αχάριστο, είναι ο μόνος που δεν συγχωρεί.
Δεν υπάρχει πιο επαχθές έγκλημα, αμάρτημα βαρύτατο, λένε οι πατέρες της Εκκλησίας απ' την αχαριστία. Κι ο Θεός μπορεί ν' αργήσει, αλλά δεν ξεχνά, τιμωρεί οπωσδήποτε τον αχάριστο. Ο δε Νικόλαος Καβάσιλος, τονίζει ότι "ο αχάριστος θα πρέπει να ελέγχει τα συμβαίνοντα στη ζωή του μήπως συνδέονται με την αχαριστία".
Όσο απεχθείς είναι η αγνωμοσύνη, τόσο μεγάλη, τόσο αξιοζήλευτη αρετή είναι η ευγνωμοσύνη. Όπως, δε, μας λέει ο Δίας "τους αχάριστους τους βλέπω στην κόλαση. Οι δε Ερινύες αυτούς και τα παιδιά των παιδιών τους θα κυνηγούν συνεχώς για να μην ανταμώσουν την ιστορία". Ας είμαστε λοιπόν πάντοτε ευγνώμονες στους ευεργέτες μας. Κι ας μην ξεχνούμε ποτέ, ότι στους αντίποδες της αχαριστίας, βρίσκεται η ευγνωμοσύνη και η ευχαριστία. Κι ότι, η ταπεινή κι ευγνώμονα ευχαριστία προς τους ευεργέτες εξευμενίζει την ψυχή μας. Γιατί η ευχαριστία προς τον ευεργέτη, είναι ευχαριστία προς τον Θεό, μας λέει αυτός ο Άγιος του γένους, Κοσμάς ο Αιτωλός.
Η ευχαριστία, είναι το πλέον ευώδες άνθος του κόσμου, πανέμορφο άνθος, αληθινό μυριόπνοο του Παραδείσου, μας λέει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Κι όποιος την προσφέρει δεν έχει να χάσει, τουναντίον θα κερδίσει: "Η ευχαριστία εκείνω μεν ουδέν προστίθησιν, ημάς δε οικειοτέρους αυτώ κατασκευάζει".
Στις δύσκολες μέρες που περνάμε, ισχύει ο προφητικός λόγος του Αποστόλου των Εθνών: "Εν εσχάταις ημέραις ενστήσονται καιροί χαλεποί έσονται γαρ οι άνθρωποι...αχάριστοι". Πρέπει ν' αντιδράσουμε με όλες μας τις δυνάμεις για να σώσουμε τους αχάριστους που είναι καταραμένοι απ'το Θεό", λέει ο Μενόδιος Ολύμπου.
"Εάν δεν σταματήσει η αχαριστία, δεν θα σταματήσει και το κατρακύλισμα της κοινωνίας μας", έλεγε ο πρόεδρος της Ακαδημίας συμπατριώτης μας Κωσταντίνος Μπόνης. Κορυφαίος επιστήμονας της Θεολογίας.
Ο Άγιος Γεράσιμος, μας συνιστά: "Να μην ξεχνούμε τους ευεργέτες μας. Το καλό που μας κάνει ο άλλος. Να τον ευχαριστούμε γι' αυτό ειλικρινά και θερμά. Ακόμη και για τα πιο ασήμαντα πράγματα θα πρέπει να ευχαριστούμε. Με ειλικρίνεια στην πρόθεσή και θερμότητα στους τρόπους. Ο αχάριστος είναι η προσωποποίηση της αμαρτίας".
"Ουχί οι δέκα εκαθαρίσθησαν, οι δε εννέα που;"
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Δ. ΚΟΥΤΙΒΗΣ
