Ο αείμνηστος ο Βόγλης θα φώναζε, Νιόνιο στάσου, κάστανα…
Ας σοβαρευτούμε όμως…
Δεν θέλουμε να κουράσουμε, με ρήσεις γνωστές, όμως είναι αδύνατο να ξεφεύγουμε πάντα απ’ την πεπατημένη! Μα, είναι πολλών ανθρώπων τα λόγια μας, είπε ο ποιητής!
Έχει ειπωθεί και συμφωνούμε, ότι η κρίση που μαστίζει την Ελληνική(και όχι μόνο) κοινωνία από χρόνια(πολύ πριν τα μνημόνια) είναι κρίση πρωτίστως πνευματική! Κρίση δηλαδή μορφωτική, κρίση αξιών, κρίση δικαίου!
Οι διαπιστώσεις είναι χρήσιμες, αλλά δεν αρκούν από μόνες τους για να μας βγάλουν σε κοινωνικό, πνευματικό και οικονομικό ξέφωτο. Χρειάζονται προσανατολισμοί, προτάσεις, δράσεις, κίνηση ανθρώπων!
Δυστυχώς κοιτάζεις γύρω και βλέπεις γεγονότα πάνω σε ένα τέλμα κοινωνικό και πνευματικό, σάμπως σ’ ένα σκοτάδι μεσαιωνικό με σύγχρονες παρακμιακές φωταψίες!
 |
| Του Γιώργου Παληγεώργου* |
Και πέρασαν οι καιροί κι αναρωτιέσαι που πήγαν τα χρόνια; Και θυμάσαι τις παρέες, τις συνελεύσεις, τις διαδηλώσεις, τον κινηματογράφο, τα τραγούδια και τις συναυλίες, με το Μίκη Θεοδωράκη, το Μάνο Χατζιδάκι, το Σταύρο Ξαρχάκο, το Μάνο Λοΐζο, το Χρήστο Λεοντή, το Γιάννη Μαρκόπουλο, τον Ηλία Ανδριόπουλο, το Λουκιανό Κηλαηδόνη, το Διονύση Σαββόπουλο… Που πήγε το όραμα κι η ελευθερία;
Διαβάζεις, παρατηρείς, θυμάσαι, σκέφτεσαι… Σκέφτεσαι το Σολωμό και ψελλίζεις,
Ἄργειε νὰ ‘λθει ἐκείνη ἡ μέρα,
κι ἦταν ὅλα σιωπηλά,
γιατί τὰ ‘σκιαζε ἡ φοβέρα
Κάποιες φιγούρες αραχνιασμένες βιάζουν τα μάρμαρα και διευθύνουν τη μωρία, με έπαρση και κομπορρημοσύνες!
Θυμάσαι μια βραδιά, που είχες πάει μ’ ένα συμφοιτητή σου, στο ΟΛΥΜΠΙΟΝ της Θεσσαλονίκης, σε μια συναυλία του Διονύση Σαββόπουλου (Δ.Σ.), στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Τη θυμάσαι όχι μόνο γιατί σου άρεσε ιδιαίτερα! Εξ’ άλλου είχες παρακολουθήσει πολλές συναυλίες του Δ.Σ. κι όλες σου άρεσαν. Τότε ο Δ.Σ. άρεσε σ’ όλους τους ώριμους κι όλους τους νέους που ήταν σκεπτόμενοι και κομμάτι πολιτικοποιημένοι, ήταν καλλιτεχνικό κι ίσως ιδεολογικό ίνδαλμά τους, ήταν σύμβολο αντίστασης. Θυμάσαι ωστόσο εκείνη τη συναυλία για το παρακάτω γεγονός!
Θυμάσαι πως ένας νέος απ’ τον εξώστη του ΟΛΥΜΠΙΟΝ φώναξε, «εδώ πίσω δεν ακούμε», διακόπτοντας το Δ.Σ. που είχε ξεκινήσει μια απ’ τις συνηθισμένες παρλάτες του για τα τότε και για τις θύμησές του στη γενέτειρά του τη Σαλονίκη. Άστραψε και βρόντηξε ο Δ.Σ. και κατακεραύνωσε εκείνο το νεαρό, λέγοντάς του, «εγώ σου μιλάω για τέχνη κι συ μου μιλάς για τρίχες, μου τη σπας!». Μέσα σε μια στιγμή απόλυτης σιωπής, άρχισε η μουσική. Εσύ, και νομίζεις οι περισσότεροι εκεί, ένιωσες τη δυσκολία που δοκίμασε εκείνος ο νέος κι ένιωσες κρυφά μέσα σου ντροπή για το ίδιο το Σαββόπουλο.
«Ή καβάλησε το καλάμι ή είναι τρελός ή έχει μέσα του το μεγάλο φασίστα» είπες στο συμφοιτητή σου, τότε, φεύγοντας απ’ τη συναυλία! «Μια δύσκολη στιγμή ήταν, μη μεγαλοποιείς τα πράγματα», σου απάντησε εκείνος… και δέχτηκες την απάντησή του ως προτιμότερη απ’ τον προβληματισμό σου…
Μα θυμάσαι, τότε, την ίδια εποχή, και μια συναυλία, στην Αθήνα, στο Σπόρτιγκ, για συμπαράσταση στη Σοφία Κυρίτση, που ο Δ.Σ. ήρθε με το μακρύ του παλτό, το καπέλο του και την κιθάρα του είπε μόνο ένα τραγούδι του («Δημοσθένους λέξεις») κι έφυγε αμέσως, με ύφος βαρύ κι απαξιωτικό για όλους, καλλιτέχνες και κοινό… Ήτανε τότε που για πρώτη φορά, ένα γήπεδο γεμάτο κόσμο, νέοι της Αριστεράς, ανένταχτοι, αντιεξουσιαστές, φοιτητές που αγαπούσαν το έργο του Σάββόπουλου, αποδοκίμασε τη συμπεριφορά του!
Μα κι αυτό, είχες πει, να μην το μεγαλοποιήσεις, δεν είναι δα και κάτι σπουδαίο, μπροστά στο τόσο σημαντικό έργο του Δ.Σ. και πήγες πάσο, γι’ άλλη μια φορά…
Μα κι ενώ θέλεις να βάλεις κάποια πράγματα στο ράφι της λησμονιάς, έρχεται ο ίδιος ο παλιός αμετανόητος φταίχτης εφιαλτικά και με επίταση και σου λέει, θυμήσου!
Βέβαια, λένε, αν γεμίσει ο νους μ’ ανάμνησες, δε μένει χώρες για καινούρια όνειρα. Ναι, έτσι είναι, μα έχουν γνώση οι «φύλακες», λες στον εαυτό σου! Θα γίνουν οι θύμησες γονιμότητα για τα νέα όνειρα! Δε θα νεκρώσουν το μυαλό μας! Δε θα μας ξεκάνουν, λες αποφασιστικά!
Θυμήθηκες αυτή την ιστορία με το Δ.Σ., όχι γιατί δεν έχεις τη δύναμη και τη γενναιότητα να συγχωρέσεις, αλλά γιατί είδες προχθές αυτήν την αυταρχικότατη συμπεριφορά του στη συναυλία στο καλλιμάρμαρο, απέναντι στο Γιάννη Ζουγανέλη κι είπες στον εαυτό σου, «δυστυχώς δεν είχα κάνει λάθος και τότε, δυστυχώς..!»
Κι άρχισες να μετράς επισημάνσεις, να λες στον Δ.Σ., σου συγχώρεσα πολλά, πάρα πολλά, όλα, μα ήρθε ώρα να στα πω! Δεν είσαι πια στο απυρόβλητο!
Επισήμανση α: Ο Δ.Σ. με την ωμή συμπεριφορά του προχθές, ήταν αποκρουστικός! Κι αν δεν ήταν επικίνδυνος, θα έλεγες γελοίος! Παρόμοιος με τον παρανοϊκό άνδρα, που σημαδιακά και αποτρόπαια, την ώρα της συναυλίας, ξυλοκόπησε τη σύζυγό του, στις κερκίδες του καλλιμάρμαρου, φανερώνοντας αντιλήψεις, περί οικογένειας, σκοτεινών εποχών, όπου η αυταρχικότητα, η ωμότητα και η βία σε βάρος των γυναικών και των αδυνάτων κυριαρχούσαν! Κι ο Δ.Σ. ωμά φανέρωσε τον εαυτό του απέναντι στο Γιάννη Ζουγανέλη, απέναντι στην Ελλάδα που στενάζει! Και κάλεσε στο μικρόφωνο έναν «σοβαρό» άνθρωπο… Παρόμοιος ακόμα και με τον απίθανο σε ελεεινότητα σχολιαστή-ανειδίκευτο και αργόμισθο πρωθυπουργικό σύμβουλο Καρανίκα!
Επισήμανση β: Κάποτε ο Δ.Σ. έκανε αμείλικτη κριτική στη νεολαία, ότι «το κόμμα την τραβάει» απ’ το μανίκι! Εδώ και δεκαετίες, συστημικότερος των συστημικών ο ίδιος , μετά τυμπάνων, προσκυνάει αυτούς που τον τραβάνε απ’ τη μύτη, γράφει τραγούδι με το τίτλο «Μητσοτάκ» και άδει τον εθνικό ύμνο προς τιμήν του Βαρβιτσιώτη κι αφήνει να μπερδευτεί ο καθείς ότι το Δ.Σ. κάτω απ’ τον Ύμνο εις την Ελευθερίαν, δε σημαίνει Διονύσιος Σολωμός, αλλά Διονύσης Σαββόπουλος! Είναι η ίδια εποχή, που αυτός, αυτοχρισμένος εθνικός ζηλωτής, αποκαλούσε τον Ελληνικό λαό κωλοέλληνες!
Επισήμανση γ: Η μπαγαποντιά ή καλύτερα λαμογιά του Δ.Σ. κρατεί χρόνια και ζαμάνια, αφού είναι γνωστότατο ότι έκλεβε όχι μόνο ιδέες και ιδανικά, αλλά και στίχους. Κραυγαλέο παράδειγμα οι στίχοι του λογοτεχνικού πατριάρχη της Θεσσαλονίκης Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη, απ’ το ποίημά του «Σκόρπια φύλλα» , που τους εμφανίζει ως δικούς τους στη «Θαλασσογραφία»
Επισήμανση δ: Στο Αγρίνιο, άκουσον-άκουσον, τελέστηκε πρόσφατα ολονύκτια κατανυκτική λειτουργία, για ένα κάστανο,
που πριν πολλά χρόνια, λένε, είχε βράσει ο μοναχός Παΐσιος και ως εκ τούτου, λένε, είναι «ευλογημένο», που το είχε φιλέψει σ’ ένα νεαρό, που τώρα είναι ιερέας σε ναό της πόλης! Ο Δ.Σ., μετά τις τάχα περιπλανήσεις αθεΐας (όπως κι ο μικρός Αλέξης, τι σύμπτωση!) και τώρα αυτοδιορισμένος κήνσορας της πελατειακής του «ορθοδοξίας», γιατί τάχα απουσίαζε, από αυτό το μεσαιωνικό ταξίδι; Μήπως είχε πιο σκοταδιστικές υποχρεώσεις;
Επισήμανση ε: Λίγο πριν αυτομολήσει ο Δ.Σ. και ενταχθεί στις υψηλές συναναστροφές, είχε την «έμπνευση» να αποδώσει «κριτικά» το αμίμητης αμφισβήτησης στιχούργημα «Χατζιδάκια μ’, Θοδωράκια μ’, ισείς τρώτι κι πίνιτι κι εμένα μι τρώει η αρκούδα», για να πάρει λίγο φως και δημοσιότητα απ’ τους κατώτερους, κατ’ αυτόν, συναδέλφους του… Μα ο Χατζιδάκις κι ο Θεοδωράκης, θα έχουν την αναγνώριση, καλλιτεχνική και εν γένει πνευματική, στους αιώνες, χωρίς ποτέ να έχουν μεμψιμοιρήσει για τις μικρότητες, τύπου Σαββόπουλου, που έγιναν στις σκιές τους…
Αυτός ο αυτοανακηρυγμένος σοφός, ο επί παντός επιστητού φέρων απόλυτες γνώμες, εκ του ασφαλούς πλέον, αγαπημένος πλέον όλων των συστημικών ΜΜΕ, πέρασε απ’ το στρατόπεδο εκείνο που έλεγε, «Φάε, φάε καπιταλιστή, φάε, φάε βρώμικο ψωμί», σ’ εκείνο των ακραιφνών μνημονιακών αβανταδόρων, αφού διαπίστωσε ότι τα οικονομημένα του αναλογούν σε άλλη, ανώτερη κοινωνική τάξη, ενάντια στην Ελληνική κοινωνία και την πατρίδα, ενάντια στην ελπιδοφόρα νεολαία που ξενιτεύεται, ενάντια στα ιδανικά της ελευθερίας και της δημοκρατίας!
Οι άνθρωποι και κύρια οι αναγνωρισμένοι καλλιτέχνες, που χάνουν τόσο εύκολο την ισορροπία τους, γίνονται τα πιο ευκολόχρηστα και επικίνδυνα εργαλεία του συστήματος, γίνονται σχιζοφρενείς, ακριβώς το αντίθετο του όποιου σπουδαίου τους έργου! Γίνονται αντάξιοι ενός σάπιου κάστανου, όπως ο Δ.Σ!
Όμως το τραγικό δε είναι ο ξεπεσμός του Δ.Σ. και κάποιων άλλων, είναι ο γενικευμένος πνευματικός και πολιτικός μεσαίωνας, που σπρώχνεται η Ελληνική κοινωνία και δυστυχώς οι Ευρωπαϊκές κοινωνίες! Σ’ αυτή τους την προσπάθεια οι καθεστωτικοί επαΐοντες δε διστάζουν να μετέλθουν οποιοδήποτε μέσο, οποιαδήποτε δημοφιλία παλιά και νέα, οποιοδήποτε επικοινωνιακό τσαρλατανισμό, οποιοδήποτε πολιτικό τυχοδιωκτισμό, αρκεί να πετύχουν το σκοπό τους, να ισοπεδώσουν τα πάντα! Το τραγικό είναι ο συγκεκαλυμένος φασισμός που απλώνεται!
Όχι κε Σαββόπουλε δε μπορούμε όλοι μαζί! Μπορούμε, όμως μαζί, όλοι εκείνοι οι πολλοί, οι αδύναμοι κι οι αδικημένοι, οι έντιμα σκεπτόμενοι, η πλειονότητα της Ελληνικής κοινωνίας δηλαδή, κόντρα στις δυνάμεις εξόντωσής μας, κόντρα στις επιλογές των ολέθριων πολιτικών, που άμεσα και έμμεσα κι εσύ, από δεκαετίες, υπηρετείς!
Μόνο η αφύπνιση, η αμφισβήτηση και η ανατροπή της καθεστηκυΐας βαρβαρότητας των μνημονίων και της καθολικής υποδούλωσης, μπορεί ξανά να ζωογονήσει την ελπίδα για ελευθερία και προοπτική, αφήνοντας πίσω το πολιτικό και πνευματικό τέλμα!
Θα βγουν καινούριοι τροβαδούροι!
*Ο Γιώργος Παληγεώργος είναι μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου της ΛΑΪΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ
